قلعه مارکوه بر بالای کوه مارکوه در سمت شرق کتالم از توابع شهر رامسر واقع شده است و در ارتفاع ۲۱۶ متری از سطح دریای آزاد قرار دارد.

نام این قلعه برگرفته از کوهی است که بر روی آن قرار دارد. در مورد نام این کوه نیز نظرهای گوناگونی وجود دارد. در نوشته های تاریخی در قرون سه، پنج و هشت هجری قمری به وجود این قلعه اشاره شده  است. احتمالا تاریخ بنای آن به پیش از اسلام می رسد. زمانی که مردم این منطقه اسلام نیاورده بودند و به آیین مهرپرستی گرایش داشتند. کلمه “مادر” در گویش های محلی این منطقه به صورت “مار”، “مَهَر” و “ماهار” خوانده می شود که با استناد بر اینکه بسیاری از کلمات امروزی گویش محلی این منطقه که ریشه در کلمات آیین مهرپرستی دارد، می توان گفت که “مار” (به معنی مادر) اشاره به مهر یا میترا دارد که این نتیجه گیری احتمال این را می دهد که این کوه از جایگاه مقدسی در بین مردم آن دوران برخوردار بوده است. می توان اینگونه نیز فزض کرد که این قلعه در آغاز معبد یا مکانی مقدس بوده سپس قلعه شده یا حتی کاربرد دوگانه داشته.

در مورد زمان ساخت این بنا نیز تاریخ دقیقی وجود ندارد، اما با استناد به اشاره تاریخ نویسان به وجود این قلعه در قرن سوم و همچنین شباهت ساختاری و معماری این بنا با قلعه هایی که در قرن سوم هجری قمری نیز موجود بودند، مثل قلعه بابک،  می توان حدس زد که این قلعه در قرن سوم هجری نیز وجود داشته است. در کتاب زیده التواریخ از این قلعه سخن به میان آمده است همچنین درکتاب جامع التواریخ خواجه رشید الدین فضل الله همدانی و از وقایعی که در سال ۵۳۶ هجری قمری در این قلعه اتفاق افتاده وقلعه به تسخیر اسماعیلیان درامد سخن به میان آمده است. میزرا حسن خان اعنماد السلطنه که این قلعه را از نزدیک دیده است می نویسد : “در تنکابن کوهی است موسوم به مارکوه و دخمه های متعدد و شب پره های زیادی در این دخمه ها هست که خود را به آدم و چراغ می زنند و مانع از دخول به دخمه ها می باشند. بالای آن کوه، جایی است مشهور به نقاره خانه، هرگاه سنگی بر آن موضع بزنند صدایی مثل طبل حادث می شود و تا نیم فرسخ آن صدا می رود.

مساحت قلعه مارکوه حدود ۶۰۰ متر مربع است و از این معماری عظیم تنها ۴ حصار جانبی و برج‌ های پشتیبان آن باقی مانده است. مصالح به کار رفته در قلعه مارکوه عمدتا سنگ و ساروج و گچ است. وضع داخلی قلعه مارکوه از لحاظ وسعت به نحوی است که گنجایش صد سرباز را دارد و همگی به راحتی می توانند در آن سکنی گزینند. از بالای این بنا براحتی می توان از شمال تا دریا، از شرق تا تنکابن، از غرب تارامسر و از جنوب نیز کوههای البرز را تحت نظر داشت.

کوه مارکوه یا قله مارکوه علاوه بر این که نام این کوه است نام روستایی نیز می باشد که در دامنه شمالی آن قرار دارد و در حال حاضر داخل محدوده شهر کتالم است و آن را مارکوبن می نامند و جاده آسفالته کتالم به تالارسر از کنار آن می گذرد.

مسیر دسترسی به مارکوه و قلعه مارکوه :

برای دیدن این کوه که می توان آن را بام رامسر هم نامید باید وارد مسیر جاده رامسر ـ تنکابن شوید تا جنوب شرقی شهر کتالم این کوه تک و تنها را ببینید. به دامنه مارکوه که رسیدید، جاده ای نیمه آسفالت شما را به بقایای دژ باستانی مارکوه راهنمایی می کند. از اینجا به بعد باید خودتان را برای بالا رفتن از ۳۱۱ پله آماده کنید. پله ها البته کوتاه هستند و عرض مناسبی برای عبور دارند. با این حال یادتان باشد زمان بالا رفتن از پله ها بطری آب را دم دستتان بگذارید.

به بالای پله ها که رسیدید، مطمئن باشید طبیعت هدیه غافلگیر کننده ای برای شما دارد که تمام خستگی تان را به در می کند.

مرتبط:

قلعه مارکوه و علت نامگذاری آن

پارک جنگلی خشکه داران

جاذبه های گردشگری رامسر