دکتر روح الله شیرازی شامگاه یکشنبه ۲ شهریور در کنفرانس خبری که در محل تخت جمشید برگزار شد، گفت: استان فارس یکی از استان‌های بسیار مهم در حوزه میراث فرهنگی به ویژه مطالعات باستان شناسی است، چند محوطه از مهمترین محوطه‌های شاخص باستان شناسی ایران و ویترین باستان شناسی ایران یعنی تخت جمشید نیز در این حوزه جغرافیایی قرار دارد.

او خاطرنشان کرد: حداقل دو محوطه باستان شناسی جهانی در استان فارس قرار دارد که یکی از آنها مجموعه جهانی تخت جمشید یا پرسپولیس است و دیگری مجموعه جهانی پاسارگاد و مجموعه باغ های شاهی، و این نشان‌دهنده اهمیت فارس به لحاظ مطالعات باستانشناسی‌ست.

این پژوهشگر باستانشناسی با بیان اینکه از نظر گاه‌نگاری و تاریخی، یک دوره توالی فرهنگی طولانی در استان فارس قرار دارد، گفت: حداقل از دوران پارینه سنگی میانه چیزی حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار سال قبل به این سو، که قدیمیترین استقرارهای انسان به شمار می‌رود، در قالب غارهای باستانی، پناهگاه‌های صخره ای، محوطه های روباز مورد استفاده در آن دوران، تا روزگار پارینه سنگی جدید و دوره نوسنگی، محوطه‌های شاخصی در فارس قرار دارد.

به گفته‌ی او، در فارس و محوطه‌های پیرامونی تخت جمشید و پاسارگاد می‌توان آثاری از دوره‌های مس و سنگ، مفرغ و دیگر دوران‌های تاریخی یافت که بسیار غنی است و از طرفی دوره زمانی هخامنشی تا اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی را در بر می‌گیرد.

رئیس پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی با یادآوری اینکه در پهنه جغرافیایی استان فارس، یک دوره طولانی استقرار وجود دارد، گفت: شاید بتوان گفت که منشا فرهنگ و هویت ایرانی از استان فارس بوده و در این منطقه شکوفا شده است و این نشان از اهمیت موضوع کاووش دارد.

شیرازی با بیان اینکه طولانی بودن دوره استقرار باعث معطوف شدن توجه پژوهشگران حوزه باستانشناسی به این منطقه شده است، ویژگی‌های مطرح شده را دلیل اهمیت انجام مطالعات مربوط به میراث فرهنگی اعم از پژوهش‌های باستان شناسی، مطالعات حفاظت و مرمت و دیگر حوزه های مطالعات میراث فرهنگی همچون زبان شناسی، کتیبه ها، خطوط باستان شناسی و… در مجموعه جهانی تخت جمشید برشمرد.

او با یادآوری اینکه مطالعات در محوطه باستان شناسی تخت جمشید، از گذشته نسبتا طولانی و حداقل از دهه ۳۰ شمسی شروع شده است، گفت: خاکبرداری‌ها، حفاری‌ها، کاووش‌های باستان شناسی که در گذشته اجرا شده زمینه شناسایی بسیاری از جنبه های معماری، تاریخ هنر، باستان شناسی و مطالعات مربوط به خود این تخت گاه تخت جمشید را فراهم کرده است، اما واقعیت اینکه هنوز بسیاری از اسرار و موضوعات مرتبط با تخت جمشید و مسائل مرتبط با تمدن آن دوران برایمان ناشناخته مانده است.

شیرازی با بیان اینکه آبراهه‌های تخت جمشیدی یکی از بخش‌های حاوی اسرار ناشناخته این محوطه میراث جهانی دانست و تاکید کرد که در کاووش‌های اخیر و با هدف دستیابی به اسرار و ناشناخته‌ها، مطالعات باستانشناسی بر روی آبراهه‌ها متمرکز شده است.

وی در خصوص اهمیت انجام مطالعات و کاووش‌ها در آبراهه‌های تخت جمشید، گفت: این آبراهه‌ها قبل از اینکه برای دفع آبهای زائد یا آبهای جاری طراحی شده باشد، یک نکته حفاظتی و مرمتی در خود دارد. یعنی از همان ابتدا، بنیانگذاران این مجموعه به این فکر می‌کردند که باید تمهیدی برای نگهداری این بنا داشته باشند.

شیرازی ادامه داد: این تمهید قطعا احداث سیستم های آبراهه و انتقال آب های زائد به بیرون از مجموعه برای در امان ماندن خود محوطه است و طبیعتا در چهار فصل کاوشی که تا به الان انجام شده و در حال حاضر در فصل چهارم آن هستیم، اسرار زیادی برای ما مکشوف شده است.

رئیس پژوهشکده باستانشناسی میراث فرهنگی ادامه داد: یافته‌هایی که اخیرا به دست آمده به روشن شدن بخشی از تاریخ تخت جمشید کمک خواهد کرد و بسیاری از پرسش‌های باستانشناسان را پاسخ خواهد داد.

شیرازی گفت: بقایای فرهنگی، گیاهی، انسانی و بقایای جانوری که از داخل لایه های باستانی به دست آمده و به دست خواهد آمد و رسوباتی که طی زمان در این آبراهه‌ها جمع شده، می‌تواند ما را برای شناسایی بخشی از اسرار تخت جمشید و دوران ساخت، استقرار و تخریب این بنا، کمک کند.

مرتبط:

چرا داریوش تخت جمشید را ساخت؟

شکوه و عظمت تاریخ ایران در تخت جمشید

تخت جمشید خشتی کجاست؟