روستای ژیوار به دلیل قرار گرفتن در منطقه ای کوهستانی زمستان هایی سرد و مشکل را پشت سر می گذارد. اکثر گردشگران ترجیح می‌دهند در بهار دلپذیر و فصل شکوفا شدن طبیعت به آن سفر کنند، بعضی ديگر فصل تابستان را انتخاب ميکنند
شهرستان سروآباد یكی از شهرستان های گردشگرپذیر استان كردستان است كه دارای منطقه های بكر، طبيعي و دارای اداب و رسوم خاص و كهن است كه چشم هر بیننده ای را محو تماشای خلقت هستی میكند.یكی از روستاهای گردشگری شهرستان سروآباد روستای ژیوار است. ژیوار در زبان کردی به معنی زندگی است. این روستا شبیه اسمش زیبا و زنده است مردم آن را هزار ماسوله هم می نامند.
پيشينه
ژیوار دو معنی دارد. هم در گویش محلی به معنی جای زندگی و هم در گویش کردی به معنی زنده است.
استان کردستان وسعتی به اندازه ۲ درصد کل ایران دارد. این استان در منطقه ای کوهستانی و در بین دشت ها و دره ها واقع شده است. مردم روستای ژیوار بر این باورند که این منطقه زمانی شهري مهم و مرکزي بوده است. به غیر معماري ویژه آن، چشمه های پرآب، مراسم پیرشالیار و تعداد سکنه آن نشان ميدهد که در روزگاری دور( زمان ساسانیان) این شهر حالت خاص خود راه داشته است.
توصیف ژیوار
در جنوب روستای ژیوار به ترتیب رودخانه سیروان- محله چکن وجود دارد.
رودخانه سیروان رودخانه ای است که از سر چشمه های نامی کوهسالان و درویان- بل چمه سرچشمه می گیرد و از جنوب روستاهای مانند:بلبر-ژیوار-سلین-نوین-کلجی-ناو-کوسه هجیج و…..گذشته و در نهایت به عراق و منطق داریان می رود. دو سد عظیم در حال احداث بر روی این رود خانه وجود داردکه یکی از آنها سد داریان و دیگری سد ژیوار-بلبر می باشد که در بین کوههای سرو برزی(کوهسالان)و درویان در حال احداث است این رودخانه در زمستان دارای آب زیادی است ولی در بهار و تابستان به علت تعدیل دما مقداری از اب رودخانه کاسته شده و جایگاه بسیار عالی برای شنا کردن می باشد.از جمله جایگاه شنا که در رود وجود دارد میتوان به مرو چلمه-سولاوه-گمو قالاوا-ویرری-اسپدم-گمه وله سرینه-گمه وله وارین-هانه ک له-گمو باغچلاـگمو کله ای و….می باشد که اغلب افراد در تابستان برای ماهی گیری و شنا به این رودخانه می رونند و در انجا حدود ۵ تا ۶ ساعت مشغول ماهی گیری و شنا هستند.
موقعیت جغرافیایی روستای ژیوار:
روستای ژیوار در منطقه هورامان استان کردستان شهرستان سروآباد در جنوب کوههای کوسالان و در کنار رودخانه سیروان و در همسایگی شمالی روستاهای بلبر و سلین واقع شده است. روستای ژیوار بین دره ای قرار دارد که باغها و جنگلهای سرسبز بلوط حاشیۀ آن را فراگرفته است.
آب و هوای ژیوار
روستای ژیوار به دلیل قرار گرفتن در منطقه ای کوهستانی زمستان هایی سرد و مشکل را پشت سر می گذارد. اکثر گردشگران ترجیح می‌دهند در بهار دلپذیر و فصل شکوفا شدن طبیعت به آن سفر کنند، بعضی ديگر فصل تابستان را انتخاب ميکنند تا چند روزی به دور از گرمای شهرها روزگار سپری کنند. اما کوهنوردان زيادي پائیز و زمستان به روستای ژیوار و ارتفاعات اطراف آن میروند . روستای ژیوار در رتبه بندی ميزان پاک بودن آب و هوای شهرها و روستاهای کشور رتبه سوم را کسب نموده است . احیانا یکی از علل اصلی آن صعب العبور بودن منطقه و تردد سخت خودروها است که باعث بکر ماندن ژیوار شده است.
جاذبه های روستای ژیوار
بافت پلكانی، بناهای سنتی، تراكم باغ های انار، انگور و انجیر، وجود رودخانه سیروان، وجود دره دربند در وسط روستا، كوه معروف و بلند كوسالان در شمال روستا، پوشاك و لباس محلی اهالی، مهمان نوازی مردم روستا، قرار گرفتن در دره و حصار كوه های دیدنی و جنگل های سرسبز و خرم، استراحت گاه، چشمه زیبا و بسیار خنك معروف به چه مه چشمه ای كه تقریبا بیش تر باغ های روستا را آب ميدهد ، از جاذبه های دیدنی روستای ژیوار است.
یكی ديگر از منطقه های جذاب و جذاب روستای ژیوار چكن اسم دارد، چكن حاوی ۲ بخش است كه در بین یك دره قرار دارد، چكن وارینه بخش ابتدای چكن است كه در كنار رودخانه سیروان قرار دارد كه دارای باغ های انار، انگور و انجیر است و از طريق آب رودخانه باغات را آبياري می كنند و برخی از ساکنان روستا در این منطقه زندگی می كنند و از طريق فروش محصولات باغی امرار معاش می كنند.
بخش دوم چكن مربوط به چكن سرینه( بالایی) است، كه یكی از محلات روستا است، این بخش هم دارای باغات میوه است كه با آب كانی سرچمه آبياري ميشود .
روستای ژیوار دارای هفت محله معروف است كه شامل او لاوه، كراباد، نصار، سرحوض، چكن، ملكوه و بنگا است كه در بین این محلات اولاوه قدیمی ترین محله روستای ژیوار است كه در دامنه شمالی روستا قرار دارد و خانه های آن بصورتپلكانی بر روی هم قرار گرفته اند، این محله در دامنه كوه دربند جای دارد.
- بافت پلکانی روستا و بناهای سنتی
- باغ های انار، انگور و انجیر
- چشمه “چه مه”
- رودخانه سیروان
- دره دربند در وسط روستا
- ارتفاعات کوسالان در شمال روستا
- پوشش محلی اهالی روستا
- قرار داشتن در دره و محصور بودن در میان کوه های بلند و جنگل های سرسبز
چکن
چکن شامل دو بخش است که در میان یک دره قرار دارد
چکن وارینه بخش ابتدای چکن است که دارای باغ های انار -سبزی و هرچیزی که دل شما بخواهد حتی توت فرنگی و سیب و پرتقال در آن موجود است. تعدادی از خانوار های روستای ژیوار به علت آبیاری و از روی علایق و رسومات قبلی به سر باغ ها آمده اند تا هم بتوانند در کنار باغ های خود نشسته و هم با استفاده از محصول و درآمد باغ ها تامین معاش کنند.در ضمن این بخش از چکن در کنار رودخانه است و مردم بدون هیچ دغدغه ای از کمبود آب از این رود برای آبیاری باغات خود استفاده می کنند.
اما در ادامه چکن وارینه به چکن سرینه(بالایی)می رسیم که یکی از محلات روستای ژیوار می باشدو این محل نیز دارای باغات انار و …می باشد که با آب کانی سر چمه آبیاری می شود.
اما در قسمت غربی روستا کوه ملگا به رزی دامنه نیجله و باغهای درو قل ته ونی و ملگای سه رو ته موله ای قرار داردکه زیباترین مناظر ژیوار در این قسمت موجود است.
در قسمت شمالی روستا دامنه ارتفاعات کوهسالان وجود دارد ژیوار دارای هوار های نامی و معروفی از جمله هانی لار -مرودل-خویسمله-عوالان(بیشتر مربوط به روستای بلبر)می باشد در راه این هوار ها مناظر طبیعی و زیبایی های بدون قابلیت توصیف وجود دارد که مردم روستا به علت وابستگی به این مناظر همه روزهای تعطیلی را در کنار این مناظر سپری می کنند تا از زیبایی های هستی بهره ای ببرند مردم در ایام عید شروع به کوچ کردن و مهاجرت به هوار مرودل می کنند اما پس از گذشت ۲ ماه به طرف هه وار هانی لار رفته و ۵ماه بعدی را در این هوار به سر می برند مردمی که به هوار خویسمله کوچ می کنند ۶ ماه تمام را در آنجا به سر می برند راه این روستاها در یک مسیری به نام هانه وه از هم جدا می شود به طوری که می توان گفت هانه وه سه راه تقسیم بندی این هوار ها می باشد هه وار هانه و استراحت گاهی برای مردم روستا می باشد که چایی و قلیانش جه فصلی هامن همیشه ای برپان همیشه ی گه رمه ن.
در قسمت شرقی روستا ادامه ارتاعات کوهسالان و منطق ویشه(دارای باغات انار -گردو و ..)که در کنار رودخانه سیروان است و باغات دوول وجود داردکه به وسیله کانی چه مه آبیاری می شود.
پوشش های گیاهی حومه ی روستا:
۱- بلوط ۲- ون ۳- برالوو (آلبالوی وحشی) ۴- تایله ۵- چه قالی (بادام وحشی) ۶- گلابی ۷- ویکول (بیدل) ۸- شروی ۹- که که وی ۱۰- میله وی
باغ های ژیوار
باغ های بزرگ انجیر، انگور و انار در این روستا قرار دارند. از اصلی ترین محصولات ژیوار انار است و اغلب مردم آن با فروش محصولات درخت هایشان به خصوص انار زندگی خود را می گذرانند. در بین روستا، دره دربند واقع شده که قدیمی ترین محله محسوب می شود . لباس‌های رنگارنگ مردم محلی از ديگر جذابیت های آن است. لباس مردم این روستا کردی است که مثل دیگر شهرهای ایران تا قبل از وارد شدن پارچه های خارجی به وسیله خودشان تهیه ميشد .
کوه های کوسالان و شاهو
این کوه ها در رشته کوه زاگرس قرار دارند. ارتفاع شاهو ۳۴۰۰ متر از سطح دریا است و مرتفع ترین کوه استان کرمانشاه است. مراتع این منطقه حدود پنجاه و هفت هزار هکتار وسعت دارد. چشمه قل هم در کنار رود سیروان قرار دارد که به رودخانه سیروان می ریزد. این چشمه فصلی است که با آب شدن برف ها در اواخر فصل بهار از دل زمین می جوشد.
مقبره سلطان اسحاق
این مقبره در جاده پاوه به نودشه و در کنار رود سیروان قرار گرفته است. وی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است. گفتارهای وی در کتاب هایی شامل شعرها، دعاها و مراسم مذهبی آن زمان به چاپ رسیده است.
رودخانه سیروان
يكي از جلوه‌هاي طبيعي ناحيه اورامان ، وجود دره‌هاي پر پيچ و خم و عميق و رودبارهاي متعدد ميباشد. در پايه هر كوهي دره‌اي عميق و رودباري زيبا قرار دارد . از مجموع آب اين چشمه‌‌ها و رودبارها دو رودخانة سيروان و ليله تشكيل مي‌شوند كه در نقطه‌اي به نام دروله در نزديكي مرز ايران و عراق با هم تلاقي مي‌نمايند. سيروان مهمترين و معروفترين رودخانه ناحيه اورامان ميباشد و مسير نسبتاً طولاني و پر پيچ و خمي دارد . اين رودخانه در بخش غربي و شمال غربي اورامان قرار گرفته است . بخش اعظم آب رودخانه سيروان از چشمه‌‌هاي دامنه شرقي و غربي شاهو ، دامنه جنوبي و غربي كوسالان ، دامنه جنوبي دالاني و دامنه هاي آتشگاه و ماكوان تامين مي‌گردد . به علت عرض كم امكان قايق راني در سيروان وجود ندارد .سيروان منطقه اورامان را به دو بخش تقسيم نموده است و تنها راه ارتباطي مهم بين اين دو بخش پل دوآب در حدود ۲۵ كيلومتري شمال غربي پاوه ميباشد .در كناره شمالي سيروان مقبره سلطان اسحاق در نزديكي روستاي شيرخان واقع شده است . سيروان بعد از طي مسيري طولاني با رودخانه ليلي تلاقي پيدا كرده و وارد كردستان عراق ميشود.
راه ارتباطی روستای ژیوار:
روستای ژیوار از نظر راههای ارتباطی دارای جاده شوشه ماشین رو است و هر گردشگری جهت بازديد و دیدن منظره ها طبيعي و معماري زیبای روستا میتواند به روستا سفر نماید. به دلیل مستقر شدن در فاصله بین شهرهای مریوان و پاوه وضعیت سفر به این روستا در این سالها آسان‌تر انجام می شود . یعنی در روزهایی که قابلیت تردد از جاده اورامان تخت ممکن نباشد با فکر راحت (استفاده از خودرو شاسی بلند) میتوان مسیر پاوه را انتخاب کرده و به شهر دسترسی پیدا کرد.
در روستای ژیوار کجا اقامت کنیم؟
جز خانه های روستا در ژیوار، هتل سنگی اورامان نزديک ترین اقامتگاهی ست که پیدا می کنیم.
