فرودگاه‌ها اکنون یک پایانه محسوب نمی‌شوند بلکه مراکز اقتصادی و سیاسی مهمی هستند که دولت‌ها برای آن برنامه‌ریزی دارند. فرودگاه‌ها که مبدأ و مقصد مسافرت‌های هوایی و دروازه‌ ورودی به شهرها و کشورها هستند به‌عنوان سمبل یک شهر و کشور شناخته می‌شوند. شكوه، تسهیلات و امكانات معماری یک فرودگاه بیانگر وضعیت اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی آن شهر یا کشور است. یكی از محورهای توسعه در جهان، پیشرفت در زمینه حمل‌ونقل به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل هوایی و یكی از بسترهای لازم برای توسعه و پیشرفت در این زمینه ایجاد فرودگاه و راه هوایی است.

تاریخ را که ورق می‌زنیم پی خواهیم برد که در حوزه کشورهای خلیج‌فارس و جنوب ایران این بندرلنگه بود که پرنده آهنین بر زمین آن فرود می‌آمد و بیش از یک‌صد سال از قدمت فرودگاه این شهر گذشته است. فرودگاهی که زمانی برای ساخت آن بین دو دولت وقت ایران و بریتانیا در سال‌های ۱۳۰۰ شمسی مناقشه درگرفته بود.

مسئله تأسیس خط هوایی از جمله موضوعات مورد مناقشه دولت ایران و دولت بریتانیا بود. تصمیم بریتانیا برای ایجاد یک خط هوایی میان انگلستان و هندوستان (کراچی) که از طریق ایران می‌گذشت آن دولت را بر آن داشت تا با یک‌رشته مذاکره و مكاتبه تائید دولت ایران را برای در  اختیار گذاشتن پایگاه‌هایی در بنادر جنوبی ایران به دست آورد.

بدین منظور ژنرال برنكر رئیس هواپیمایی تجارتی انگلیس مأمور شد تا با اولیای دولت ایران مذاکره کند. با وجود آنکه دولتمردان ایران نسبت به تأسیس خط هوایی نظر مساعدی داشتند اما ترجیح می‌دادند به‌جای تأسیس خط هوایی در بنادر جنوب یک خط هوایی بین‌المللی دایر شود که از مرکز کشور بگذرد. اما انگلستان که از این مسیر مقصودی سیاسی داشت تا تجاری، مخالفت کرد. انگلیسی‌ها خیلی خوب می‌دانستند راه روسیه ـ تهران ـ کراچی ۴۵۰۰ مایل و در مدت ۶ روز طی می‌شود اما مصر بر سر راه خلیج‌فارس کراچی ۶ هزار مایل و ۸ روز زمان می‌برد.

وزارت امور خارجه نیز در تاریخ ۳۰ سپتامبر ۱۹۲۵م / ۸ مهر ۱۳۰۴ه.ش، با ارسال مرسوله‌ای به سفارت انگلیس تأکید کرد دولت ایران نسبت به خط هوایی در جنوب مطابق مقررات هواپیمایی بین‌المللی مورخ اکتبر ۱۹۱۹م خط بندر دیلم ـ بوشهر ـ لنگه ـ بندرعباس ـ جاسک ـ چابهار را برای مسیر هواپیماهای عموم دولتی که در قرارداد بین‌المللی مذکور شرکت دارند تعیین خواهد کرد با این قید که فرود هواپیماها منحصر به نقاط مذکور و اماکنی باشد که به‌عنوان فرودگاه احتیاطی از طرف دولت مقرر می‌شود. پس از انجام مقدمات و تشریفات لازم، چهار فروند هواپیمای حامل وزیر هواپیمایی انگلیس و دیگر همراهانش روز ۵ فوریه ۱۹۲۷م/ ۱۵ بهمن ۱۳۰۵ه.ش از طریق بندرعباس وارد بندرلنگه شدند.

منوچهر فرهنگ وزیر نظمیه بندر لنگه برای برقراری امنیت با تعدادی پاسبان به محوطه نزدیک حسین‌آباد در نیم فرسخی شهر که برای فرود هواپیما در نظر گرفته‌شده بود حرکت کرد. از سوی دیگر دانش آموزان مدرسه محمدیه لنگه درحالی‌ که پرچم ایران را در دست داشتند و سرود ملی می‌خواندند عازم محل مزبور شدند. وزیر هواپیمایی انگلیس و همراهانش پس از بازدید از تسهیلات فرودگاهی بندرلنگه به‌سوی بوشهر پرواز کرد درحالی ‌که دولت ایران تنها اجازه بازدید مناطق ذکرشده برای ایجاد فرودگاه را به مقامات انگلیسی اعطا کرده بود اما آن‌ها بدون توجه به تذکرات دولت ایران اقدام به عملیات تسطیح اراضی برای مقاصد خود کردند.

چنان كه کنسول انگلیس در بندرعباس اقدام به تسطیح اراضی اطراف کنسولگری برای فرود هواپیما کرد این اقدام کنسول با واکنش مقامات محلی مواجه شد به‌طوری‌که فرمانده پادگان بندرعباس به دیدار کنسول رفت و از او خواست تا دستور توقف فعالیت را صادر کند اما کنسول در پاسخ اظهار کرد که به‌موجب قرارداد اقدام کرده و چنانچه او ممانعت به عمل آورد خسارت تعطیلی کار و دستمزد کارگران را از دولت ایران مطالبه خواهد کرد.

در سال ۱۳۵۲ فرودگاه جدیدی در غرب بندرلنگه و در حوالی بندر شناس تأسیس می‌شود و فرودگاه بندر لنگه که در حسین‌آباد بندرلنگه در ابتدا ساخته‌شده بود متروکه می‌ماند.

فرودگاه قدیم بندرلنگه در سال ۱۳۸۵ به شماره ۱۵۴۰۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این فرودگاه در سال ۱۳۹۶ از سوی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هرمزگان و با همکاری فرودگاه بندرلنگه مرمت شده است.

* گزارش از یوسف دیوانی

مرتبط:

ساحل مکسر ،بندر مقام

آغاز پروژه کمپینگ گردشگری بندرچارک

بندرلنگه، عروس بندرهای خلیج فارس/جاذبه‌های گردشگری بندرلنگه را بهتر بشناسید