به نقل از روابط عمومی انتشارات علمی و فرهنگی، نادره رضایی، مدیرعامل این نشر در این مراسم که در فضای باز محوطه ساختمان انتشارات برگزار شد، در سخنانی گفت: به دنبال آن اتفاق تلخ سال ۹۵ برای حفظ میراث و تاریخ عظیم‌مان به ایده احیای کتابخانه و آرشیو و آغاز طرح تأسیس موزه و مرکز اسناد انتشارات علمی و فرهنگی رسیدم و یکی از اولویت‌هایم در انتشارات شد و به‌جد آن را پی گرفتیم؛ با ایده محوری به حال آوردن گذشته و سپردن گذشته به آینده و البته ادای دینی به بنیانگذاران و بزرگان نشر با این نگاه که این اسناد است که روایت دقیق از تاریخ می‌سازد و اسناد است که هویت و دانش ما را افزایش می‌دهد. مستمر به خود نهیب زدیم که خادم فرهنگ همان قدر که دلبسته خلق و تولید است دل در گرو حفظ و ثبت و نگهداری میراث گذشتگان هم دارد و برای همین ایجاد این موزه و مرکز اسناد اولویتی است مهم و گامی است بلند در راه شناخت بهتر فرهنگ و ادب و سرزمین ما.

او افزود: موزه و مرکز اسناد انتشارات علمی و فرهنگی حول سه محور اصلی راه اندازی مرکز اسناد، شامل اسناد مکتوب و داده‌های دیداری و شنیداری و دیجیتال، راه‌اندازی کتابخانه و آرشیو و تأسیس موزه شکل گرفت که امروز موزه و همچنین مرکز اسنادی با بیش از ۳۰۰ هزار برگ سند و بیش از ۵۰۰۰ پرونده کتاب را مربوط به قریب به هفت دهه فعالیت که دسته‌بندی و اسکن شده و کار کدگذاری تخصصی جهت بهره‌برداری‌اش در حال انجام است به اتفاق افتتاح خواهیم کرد.

او در ادامه بیان کرد: تلاش کردیم به تعبیر و تجربه زیسته صنعتی‌زاده، مشکلات را به تسهیلات و انگیزه‌ای امیدوارانه برای برون‌رفت از مسائل بدل کنیم، با مدارا و همکاری مشفقانه و احساس مسئولیت مشترک برای خلق ارزش و نوآوری و تلاش برای کم‌رنگ کردن افتراقات و تکیه بر ضرورت پررنگی اشتراکات با هدف ایجاد وفاق. و از نارفیقی‌ها، ناملایمات و کج‌اندیشی‌ها نهراسیم و بگذاریم و بگذریم مثل بنیان‌گذار، مثل همایون صنعتی‌زاده که تا لحظه مرگ به‌رغم قدرنادانستگی و نارواداری‌ها اثر گذاشت و از پای نایستاد برای ایران.

مدیرعامل انتشارات علمی و فرهنگی در ادامه به اقدامات و فعالیت‌های این نشر از جمله  راه‌اندازی سایت و سامانه فروشگاه اینترنتی، باشگاه مخاطبان انتشارات، تولید و انتشار هزار کتاب الکترونیک در سال ۱۳۹۹ با همکاری کتابخوان‌های الکترونیک فیدیبو و طاقچه،  راندازی اپلیکیشن اختصاصی، تولید کتاب‌های صوتی و استفاده از تکنولوژی واقعیت افزوده در حوزه کودک و نوجوان، انتشار دوباره مجله کتاب امروز پس از ۴۶ سال توقف و تولید، چاپ و انتشار  ۴۰۶ عنوان کتاب چاپ اول و تجدید چاپ حوزه بزرگسال و کودک و نوجوان در سال سخت کرونایی و شرایط ویژه دورکاری اشاره کرد.

 

پس از پخش کلیپی روایی از مصائب و مسائل راه‌اندازی موزه، حجت‌الاسلام رسول جعفریان، پژوهشگر تاریخ و رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران در سخنانی ضمن یادکرد خاطرات آشنایی‌‎اش با همایون صنعتی‌زاده (بنیان‌گذار انتشارات فرانکلین)، گفت: من ۹۰ درصد این سندها را تک‌تک ورق زده‌ام و می‌دانم چه گنجینه ارزشمندی برای پژوهشگران است. خوشحالم که قرار است این اسناد به صورت کتاب در آینده منتشر شود. این‌گونه نبوده که هر کتابی که در آن دوره چاپ شده در حمایت از رژیم پهلوی بوده باشد، بلکه بسیاری از کتاب‌های آن دوره گویای تاریخ و فرهنگ ایران و جهان بوده است.

جعفریان همچنین با اشاره به شکاف بین نسل علمی پیش از انقلاب و نسل جوان امروزی گفت: بین دو نسلی که در نهادهای علمی پیش از انقلاب و در دوره پهلوی کار می‌کردند و بعد از انقلاب که به هر دلیلی امکان کار برای‌شان فراهم نشد با نسل امروزی شکاف وجود دارد و نسل فعلی اطلاعاتی درباره این افراد ندارد.

در ادامه مراسم، ژاله آموزگار، اسطوره‌شناس و مدرس دانشگاه با بیان این‌که در جایگاه کسی صحبت می‌کند که اگرچه در این نشر صاحب کتابی نیست، اما مخاطب بسیاری از آثار این نشر بوده است، اظهار کرد: آن‌چه امروز شاهد آن هستیم، کاری بود کارستان. نجات دادن بیشتر اسناد از میان توده‌های دورریختنی شبیه به رویداد برخی فیلم‌های تخیلی است. من به همه عزیزان به ویژه خانم رضایی دست‌مریزاد می‌گویم. کسانی بوده‌اند که حتی جرئت نام بردن از گذشتگان و دانشمندان را که خدمات‌شان انکارناپذیر است ندارند؛ آن‌ها که یا روی در نقاب خاک کرده‌اند یا به دلایلی از صحنه خدمت بیرون هستند. دکتر رضایی نه‌تنها به آن‌ها بی‌احترامی روا نداشت بلکه خدمات‌شان را ستود.

 

سپس احمد سمیعی گیلانی که سخنانش را با نکاتی مطایبه‌آمیز آغاز کرد، گفت می‌خواهد سخنان رضایی را ویرایش کند؛ هم ویرایش فنی و هم ویرایش محتوایی: ایشان من را دکتر خطاب کردند در حالی که من به درجه دکتری نائل نشدم. از طرف دیگر ایشان من را پدر ویراش خطاب کردند، این در حالی است که من خود را فرزند ویرایش می‌دانم، نه پدر آن. من از ویرایش چیزها یاد گرفتم. ویرایش سطح فکری من را بالا برد و با ویرایش با فرهیختگان آشنا شدم. ویرایش به من نشان داد چگونه کتاب بخوانم و به چه چیزهایی توجه کنم.

این عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان این‌که فرهنگ مسئله اصلی ماست، گفت: مسئله اصلی رسول اکرم هم فرهنگ بوده است. رسالت ایشان رسالت فرهنگی بوده است. ما می‌توانیم دانش و فن را از بیرون اقتباس کنیم و سطح‌مان را بالا ببریم اما این ابزار و آلات (این دانش و فن) فرهنگ لازم دارد.

نویسنده کتاب «نگارش و ویرایش» با اشاره به تفاوت فرهنگی میان نسل قدیم و جدید گفت: من با فرهنگ نسل جدید آشنا نیستم. من از فرزند و نوه خودم چیز یاد می‌گیرم؛ به همین دلیل برای من بالاتر از سطح انتظار بود که جوانان، با این وضعیت و مشکلات، بانی چنین مجلسی شوند.

سمیعی گلانی در پایان سخن خود بار دیگر بر اهمیت فرهنگ تأکید کرد و آن را خشونت‌ستیز دانست و گفت: با این‌که سطح فرهنگی بالا رفته است ولی متأسفانه همچنان شکاف فرهنگی وجود دارد. خاندان فرهنگ می‌خواهند این شکاف را پُر کنند.

 

محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دیگر سخنران این مراسم  گفت: خدا را شاکرم که در احیای مجدد و دوباره‌سازی انتشارات علمی و فرهنگی با استفاده از نیروی جوان، خلاق، مبتکر و نوآور ایرانی که هرگاه ما به او اعتماد کردیم نتیجه‌های درخشان دیدیم، نقش داشته‌ام.

شریعتمداری با اشاره به زمان تحصیل خود و افتخار شاگردی سمیعی گیلانی در مدرسه شاهپور رشت، از جامعه فرهنگی ایران مدد طلبید و گفت: هر وقت جنبش بزرگی میان این ملت پدید آمد و مفاهیم زیبا و با بار مثبتی خلق شد، با شروع مخاصمه‌ها و منازعه‌ها به مفاهیمی به عکس خود بدل شدند. مثل مشروطه که با آن اصول موضوعه همچنان درخشان و حیات‌بخش آغاز شد، اما با شروع اختلاف‌ها و منازعه‌ها تا جایی پیش رفت که در مطبوعات آن زمان وقتی می‌خواستند مثالی برای هرج و مرج بزنند می‌گفتند مشروطه شد! بار مثبت انقلاب اسلامی ایران هم با مفاهیمی همچون ظلم‌ستیزی و استقرار عدالت، فرهنگی بودن، برخورد با تبعیض و برابری در نزد همه افکار غیرقابل انکار است. اما امروز در کف جامعه و ذهن مردمان آن اندیشه‌ها به همان زیبایی باقی است؟ پاسخ این است که نه. چرا؟ دلیلش را من همان منازعات داخلی و مخاصمات خارجی می‌دانم. در مخاصمات خارجی دوگانه‌ تسلیم یا جنگ را پیشاروی کشور گذاشته‌ایم که گویی هیچ راه سومی نیست.

او ادامه داد: در داخل نیز هیچ راهی برای رسیدن به قدرت، حتی با هدف خدمت، جز منازعه و مناقشه نیست. زیست توأم با مدارا و رواداری از بین مردم ما رخت بربسته است. طبق روایت الناس علی دین ملوکهم می‌توان نتیجه گرفت که گاهی در بین مسئولان هم چنین ویژگی‌هایی دیده می‌شود. ما باید به ریشه‌های ایرانی اسلامی خودمان برگردیم که صلح و مدارا و رواداری و تحمل از مشخصات اصلی آن بود.

در انتهای این مراسم از چندین عنوان کتاب نظیر «فلسفه تربیتی امام موسی صدر»، «تخت جمشید»، «کشاورزی ایران در دوره قاجار»، «تعلیقات تأمین اجتماعی»، «هنر چین از ۱۹۸۰»، «آشنایی با هنر»، «کاوش در ایران»، کتاب «کتاب امروز» و همچنین دیوار مشاهیر انتشارات علمی و فرهنگی رونمایی شد.

پس از آن موزه و مرکز اسناد انتشارات علمی و فرهنگی با حضور میهمانان و به دست احمد سمیعی گیلانی به صورت رسمی افتتاح شد. در پایان از تمبر این موزه نیز رونمایی شد.

منبع: ایسنا