سنت قدیمی آردگیز گردانی که از آن به عنوان «هارگیس گردون»، «هارگیز گردون» و «حک یا حق لیلی» نیز یاد می‌شود، در سال ۱۳۹۱ با شماره ۱۰۲۷ به ثبت آثار ملی رسیده و جزو میراث ناملموس استان هرمزگان است.

آردگیز در گویش بندری و محلی به «الک» گفته می‌شود اما امروزه جای خود را به کیسه‌های پلاستیکی داده است. این میراث کهن به جامانده از نیاکان و پیشینیان هرمزگانی هرچند با گذشت زمان در برخی از نقاط استان هرمزگان کمرنگ شده اما هنوز رنگ نباخته و علاوه بر شهرستان میناب در بیشتر محله‌های قدیمی روستایی و شهری بندرعباس، قشم، بندرلنگه، بندرکنگ و حتی جزایر استان نیز رواج دارد.

این مراسم درمحله‌های قدیمی شهر بندرعباس همچون نایبند، شمیلی‌ها، خواجه عطا، پشت شهر، شاه حسینی، کمربندی و سیم بالا نیز برگزارمی‌شود.

خانواده‌های هرمزگانی برای گرامیداشت این آیین مبارک، سه روز مانده به نیمه شعبان و یا در غروب همان روز، روانه بازار و مغازه‌ها شده و خود را با خرید و تهیه انواع شیرینی، شکلات، حلوا، خرما، نخود و کشمش، سکه و غیره آماده پذیرایی از آردگیزگردانان می کنند.
حوالی غروب نیمه شعبان و یا بعد از نماز مغرب و عشا تعدادی از ساکنان محله‌های قدیمی پایبند به این سنت که بیشتر کودک و نوجوان زیر ۲۰ سال هستند، در گروه‌های ۲ تا ۱۰ نفره و یا بیشتر با رفتن به در خانه اقوام و همسایه‌ها، آردگیز را انداخته و با پنهان شدن و خواندن شعرهایی در ستایش خداوند و تبریک میلاد امام زمان(عج)، هدیه می‌گیرند.

آردگیز گردانی با سردادن آوای «حق لیلی که وقتیشن» و یا «نیمه شعبان امشب آردگیز کَردُنن امشب» ضمن خبر دادن به اهل خانه از صاحبخانه درخواست می‌کنند که پذیرایی و شیرینی ویژه این شب را که از قبل تهیه کرده است برایشان بیاورد و صاحبخانه نیز با در دست داشتن شیرینی، شربت، سکه و یا کلوچه محلی از آن‌ها پذیرایی می‌کند.

آیین آردگیز گردانی بویژه در میناب تا نیمه‌های شب ادامه دارد و کوچه‌ها و محله‌ها تا پاسی از شب شلوغ‌ هستند و پس از آن همگی با رفتن به حسینیه‌ها و مساجد محل، جشن مولود خوانی امام زمان(عج) را برگزار می‌کنند.

البته ستاد مدیریت بیماری کرونا شهرستان میناب امسال هم طبق سال گذشته اعلام کرده است که باتوجه به شیوع گسترده ویروس کرونا بویژه کرونای جهش یافته انگلیسی و اهمیت سلامتی مردم، مراسم آیینی آردگیز گردانی درهیچ نقطه ای از این شهرستان برگزار نمی‌شود و از همشهریان خواسته  شده که جهت حفظ سلامتی خود و جامعه از برگزاری هرگونه تجمع خودداری نموده و همچنان نسبت به استفاده از ماسک و رعایت پروتکل های بهداشتی اهتمام ویژه د اشته باشند.

میناب به عنوان دومین شهرستان بزرگ هرمزگان یکی از مناطقی است که مردم آن در ایام و مناسبت‌های گوناگون دارای آداب و رسوم خاص، ویژه و مختلفی هستند و با فرا رسیدن ماه شعبان، روستاها و بخش‌های آن حال و هوایی دیگری به خود می‌گیرد به گونه‌ای که جنب و جوش خاصی در بین مردم این منطقه در اعیاد این ماه عزیز بویژه در آستانه ولادت حضرت مهدی (عج) به وجود می‌آید

در زمان‌های بسیار قدیم برخی براین عقیده بودند که در این شب سکه‌هایی بر روی زمین افتاده که متبرک به دستان امام زمان (عج) است و تنها کسی که لیاقت داشته باشد آن را پیدا می‌کند و زندگی‌اش رونق می‌گیرد.

باور مردم میناب نیز براین است که با نیت سلامتی امام زمان(عج) حداقل باید با مراجعه حداقل به هفت خانه در این شب خجسته و مبارک از آن «حق لیلی» (حق شب) که به طور معمول شیرینی، نخود آب‌پز، نخود و کشمش، کلوچه، سکه(پول نقد) و یا شکلات است را دریافت کنند.

مراسم آردگیز گردانی به معنای این است که در شب نیمه شعبان حاجت‌ها روا و کینه‌ها در الک ریخته و دل‌ها جلا داده می‌شود.

منبع:ایرنا

مرتبط:

پیدایش محوطه تاریخی هزاره سوم پیش از میلاد در میناب