نوشته‌ها

ارگ گوگد گلپایگان همچنان راوی تاریخ

برای دیدار یکی از بزرگترین بناهای خشتی ایران باید راهی گوگد از توابع گلپایگان شد، این اثر تاریخی چهارصد ساله که کاربری بر اساس موقعیت یک از ویژگی‌های آنست، ارگی که هم کاروانسرا و هم در زمان جنگ دژ نظامی بود.

 برای دیدار از ارگ گوگد باید بیشتر از ۱۸۰ کیلومتر تا گلپایگان رانندگی کنید و از آن سو تا گوگد پنج کیلومتر دیگر باید راه بپیمایید تا بتوانید ارگ تاریخی این شهر را ببینید. برای کسانی که در اصفهان هستند پیشنهاد سفر یک روزه خوبی است که بتوان آسوده و بدون خیال اقامت و استرس‌های آن در شرایط کرونا حال و هوایی تازه کرد. اما پیش از طلوع خورشید باید راهی شد و مطمئن باشید اگر برنامه ریزی درستی برای بازدید داشته باشید بعد از صرف ناهار و اندکی آسودن می توانید راهی برگشت به خانه شوید.

ساختار ارگ گوگد ساختار کاروانسراست و در مسیر جاده ابریشم قرار داشته است، گفته می‌شود این ارگ در زمان‌های صلح کاربری کاروانسرا داشته و در زمان جنگ دژ نظامی بوده است و از این رو هم  در دیوارهای مرتفع آن یک سیستم امنیتی سنتی وجود داشته است.

سیستم امنیتی هشدار دهنده ارگ، سوراخ هایی بوده اند که در آنها کبوتران را قرار می دادند و به دلیل حساسیت ،بیقراری و سرو صدای این پرندگان در هنگام ورود مهاجمین، ساکنان متوجه حضور افراد ناشناس در حوالی ارگ می شدند.

ارگد گوگد در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و اکنون به عنوان هتل کاربری دارد. در ساختمان این ارگ چهار برج و ۲ طبقه با دیوارهای مرتفع و یک ورودی بزرگ دیده می شود.  استر و استربانان در طبقه پایین و تجار و افراد بلند پایه در طبقات بالا ساکن می شدند.

در زمان حاضر ارگد گوگد شرایط مطلوبی دارد و دیدار از این اثر تاریخی در جوار گلپایگان، پایتخت سنگ نگاره‌های ایران، لطف دوچندانی دارد. حیات مرکزی ارگ با حوض و چهار باغچه به شکل چلیپا و با انواع گلها آراسته است.

ارگ گوگد گلپایگان

 

پلان این ارگ خشتی مربع است و چهاربرج قرینه در چهار گوشه آن افراشته است. شواهد نشان می‌دهد این کاروانسرا از اهمیت خاصی در بین کاروانسراهای منطقه داشته است و محل استراحت کاروان تجار معروف و والیان سرشناس ایران بوده است تا آنجا که  گفته می‌شود آغا محمد خان قاجار در لشکرکشی های خود چند روزی در این کاروانسرای صفوی  اسکان داشته است.

باید گفت دیوارهای مرتفع این کاروانسرا که بیشتر آن را به یک دژ نظامی شبیه می‌کرده نشانگر اهمیت این ساختمان در حوالی گلپایگان بوده است.

استان اصفهان کاروانسراهای تاریخی  بی‌شماری دارد که جملگی در دوران صفویه بنا شدند. به واقع یکی از آبادانی های دوره صفویه ایجاد کاروانسراها برای اسکان کاروان تجار و ایجاد امکانات در مسیر عبور شهرها بوده است. ارگ گوگد از جمله این کاروانسراهاست که هنوز با وجود چهارصد سال توانسته رونق داشته باشد.

گرچه این کاروانسرا هم چون آثار دیگر، سال‌های سختی را به لحاظ فرسایش، تخریب و فراموشی در غبار  گذر سال‌ها پشت سر گذاشته است اما از جمله کاروانسراهایی است که قرعه شانس به نامش خورده و توانسته با مرمت و گرفتن کاربری مناسب از گزند فراموشی و غفلت در امان باشد.

در میان کاروانسراهای استان اصفهان شوربخت کاروانسرای برسیان در کنار منار و مسجد سلجوقی برسیان در شرق اصفهان  است که با وجود استواری بنا به حال خود رها شده است و کاروانسرای عباسی در مسیر اصفهان به تهران از جمله کاروانسراهای بختیار بوده است که با مرمت و گرفتن کاربری توانسته به رونق بازگردد. ارگ گوگد نیز از این جهت شانس خوبی برای بازسازی و مرمت داشته  و توسط بخش خصوصی به هتل در یکی از مناطق توریست پذیر تبدیل شده است.

ارگ گوگد گلپایگان

استفاده از پتانسیل کاروانسراهای تاریخی اصفهان برای ایجاد کاربری در مسیرها و محورهای گردشگری یکی از اقداماتی است که می‌تواند با تشویق بخش خصوصی و ایجاد تسهیلات به رونق اقتصاد گردشگری بیانجامد  و هم از سویی به حفظ این آثار میراث فرهنگی به عنوان پتانسیل‌های گردشگری کمک بزرگی کند.

کاروانسراها، مسافرخانه‌هایی برای اسکان کاروان‌ها هستند. حیات بزرگ مرکزی، ۲ طبقه اسکان برای انبار کالاها و افراد، برج‌هایی در چهار گوشه آن و ورودی برجسته و بلند آنها از جمله ویژگی‌های ساختاری این بناها هستند. شمار زیادی از کاروانسراهای ایران در دوران صفویه ساخته شده‌اند و گفته می‌شود شمار آنها تنها در اصفهان بیش از یک صد کاروانسرا بوده است.

استان اصفهان قطب گردشگری ایران است و با  ۱۰۷ شهر و یک هزار و ۹۳۴ روستا بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی دارد که از این میان بیش از یک هزار و  ۸۰۰ اثر ثبت ملی و هفت اثر یعنی میدان نقش جهان، باغ فین، باغ چهلستون و مسجد جامع عتیق و سه قنات وزوان، مزدآباد و مون ثبت جهانی شده اند.

منبع:ایرنا

گلپایگان ،سرزمین گل‌های سرخ

گذراندن یک روز در گلپایگان که آب و هوای بکر و آسمان صافش زبانزد است در کنار رودخانه‌ها و سد زیبایش و طبیعت بکر و تاریخ کهن، خاطره‌ای فراموش نشدنی را برایتان خواهد ساخت.

همه شهرهای ایران زیبایی خاص خودش را دارد به خصوص در بهار که طبیعت رخت نو بر تن می کند و زیباییش دو چندان می شود؛ گویی لباس بهشتی بر تن کرده تا جلوه گری کند و قدرت خالق را به رخ مخلوق بکشد. برای دیدن یکی از این سرزمین‌های افسونگر نصف جهان باید ۵۶ کیلومتر به سوی شمال غربی شهر گنبدهای فیروزه‌ای بیایید تا با فرهنگ و دیدنی‌های تاریخی و طبیعی و سوغات و کباب خوشمزه آن بیشتر آشنا شوید.

در نواحی نیمه بیابانی کشور شهر پایتخت سنگ‌ نگاره‌های ایران استوار شده است که نشان از سکونت هفت هزارساله انسان در گلپایگان است. پیشینه تاریخی این شهر به دوران سلسله‌ کیانیان، دوران پارینه‌ سنگی میانه و نوسنگی باز می‌گردد که در گذشته به “وردپاتکان” یا “سرزمین گل‌های سرخ” شهرت داشته است.

آثار تاریخی

ارگ گوگد: این ارگ دومین بنای خشت و خام ایران است که توسط شخصی به نام علیخان در ۴۰۰ سال قبل بنا شده است، ساخت ارگ با توجه به شرایط سیاسی آن زمان متفاوت بوده، به گونه‌ای که در زمان صلح به عنوان کاروانسرا و در زمان جنگ به عنوان دژی نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفته است و اکنون دارای ۲۰ اتاق و سوییت‌های زیبا در دو طبقه، رستوران، چایخانه سنتی و تالار پذیرایی و جاذبه‌های متنوع گردشگری به عنوان مکانی منحصر به فرد برای بازدید و استراحتگاه گردشگران شهرستان گلپایگان مورد استفاده قرار می گیرد.

گلپایگان

مسجد جامع گلپایگان: در ۹۰۰ سال گذشته یعنی در سال ۵۰۸ هجری قمری در دوران حکومت ابوشجاع محمدبن ملکشاه سلجوقی و به دستور ابونصر ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بابا عبدالملک ساخته شده و نام این شخص در دو جای مسجد یکی در کتیبه دور گنبد و دیگری در حاشیه محراب نوشته شده است، این مسجد از بزرگترین مساجد ایران است که با توجه به معماری ایرانی اسلامی آن، الگویی برای ساخت سایر مساجد بزرگ بوده، به ویژه در مناطقی که جزو قلمرو حکومت سلجوقیان بودند.

گلپایگان

مناره سلجوقی: گواهی بر مسیر جاده ابریشم در این شهر است، مناره سلجوقی یا فانوس جاده ابریشم از شاهکارهای دوره سلجوقیان است که در زمره بلندترین مناره‌های قرن پنجم هجری قمری است.

از آنجایی که بناهای تاریخی با انگیزه و دلیل خاص بنا می‌شدند و گلپایگان به دلیل این‌که در دوران سلجوقیان شهری تجاری و در مسیر عبور جاده ابریشم قرار داشت برای راهنمایی کاروان تجار این مناره احداث شد تا با روشن کردن آتش بر روی آن مسیر راه را به یکدیگر نشان دهند.

گلپایگان

روستای وانشان: در دل طبیعت زیبای خود پذیرای آثار و بناهای تاریخی بسیاری است، غار کشف شده در این روستا حکایت از سکونت انسان در سه هزار سال قبل دارد، به دلیل نزدیکی به ارتفاعات و کوه تیر، داری آب‌ وهوای بکر و خوبی است.

گلپایگان

روستای فاویان: روستایی که با نه به استفاده از پلاستیک در مناسبت‌ها و مجالس مختلف و نریختن زباله در سطح معابر و کوچه‌ها به عنوان روستای بدون زباله استان در سال ۹۷ معرفی شد، دارای خانه‌های تاریخی و کبوترخانه‌های فراوان با قدمت ۴۰۰ ساله، در دل کوه‌های حاج غارا که رویشگاه گیاهان دارویی و گیاه ریواس است قرار دارد و هر سال در فصل بهار پذیرای گردشگران زیادی برای چیدن گیاه ریواس است.

گلپایگان

سد گلپایگان: با قدمت بیش از ۵۰ سال نخستین سد مخزنی خاکی و مدرن ایران است که دریاچه این سد گلپایگان منبع پرورش ماهیانی همچون سوف، کپور، ماهی سفید رودخانه‌ای و قزل‌آلا است.

گلپایگان

سنگ نگاره‌: این سنگ نگاره‌های هفت هزار ساله با وجود ۳۶ هزار سنگ با نقوش مختلف، بزرگترین و کامل ترین کلکسیون آثار تاریخی سنگ نگاره‌های کشور را تشکیل می‌دهد و نقوش روی این سنگ‌ها دوران کهن زندگی انسان‌ در این شهر را حکایت می‌کند.

گلپایگان

روستای هنده: تنها روستای شهرستان که خانه‌‎های آن به صورت پلکانی ساخته شده است و با داشتن طبیعتی بکر و کهن و دشت‌ لاله های واژگون به تفرجگاه‌ استان تبدیل شده است، درختان خود رو و کهنسال زالزالک در جای جای این روستا میزبان گردشگران هستند، رودخانه در بند آن و چشمه جوشان “آب گرم” و سواحل زیبای آن از دیگر دیدنی‌ها این روستا است.

گلپایگان

گلپایگان به نگین قطب گردشگری شهرت دارد و به لحاظ آب و هوای مطبوع و کشت علوفه فراوان قطب پرورش گاو و گوسفند و تولید شیر کشور است و به جهت تولید گوشت مرغوب، در پخت کباب تأثیر بسزایی داشته است که اغلب شهرهای کشور، گلپایگان را با کباب و لبنیات آن می‌شناسند و برپایی جشنواره کباب در این شهر گویای همین موضوع بود.

با سفر به این شهرستان و با خوردن کباب و لبنیات محلی آن لذت سفرتان را دوچندان کنید.

منبع:ایمنا

گلپایگان