بازسازی مزار ابوریحان بیرونی توسط ایران یا ازبکستان؟
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درحالی دستور داده که هرچه سریع‌تر با کشور افغانستان هماهنگی‌های لازم برای بازسازی مقبره «ابوریحان بیرونی»، دانشمند و ریاضیدان ایرانی در شهر غزنی انجام شود که افغانستان چندین‌بار از به مشارکت گرفتن ازبکستان برای بازسازی مزار این چهره سخن گفته است.
ابوریحان بیرونی، دانشمند، ریاضیدان، ستاره‌شناس و هندشناس سده چهارم و پنجم است که در بیرون شهر کاث (مرکز خوارزم) به دنیا آمد، از همین رو به او لقب «بیرونی» دادند. خوارَزم سرزمینی کهن در مرز ازبکستان و ترکمنستان کنونی است، برای همین برخی کشورها از جمله ازبکستان و حتی ترکیه مدعی تعلق داشتن بیرونی به خودشان هستند و بعضا او را شخصیتی ترک، ازبک، تاجیک و افغان می‌دانند. مزار ابوریحان بیرونی هم‌اکنون در شهر غزنی افغانستان است که درحال حاضر ویرانه‌ای از آن باقی مانده. افغانستان در چند دوره این مزار را بازسازی کرد اما هنوز آباد نشده است.
در سال ۱۳۸۸ محوطه و دیواری اطراف مزار ابوریحان بیرونی ساخته می‌شود. دو سال بعد، اداره اطلاعات و فرهنگ شهر غزنی افغانستان در واکنش به اعتراض شماری از فرهنگیان این منطقه اعلام می‌کند مزار ابوریحان را با هزینه‌ای بیش از ۲۲ میلیون افغانی بازسازی خواهد کرد. اما اتفاقی نمی‌افتد. حدود سه سال پیش بار دیگر رییس وقت اطلاعات و فرهنگ شهر غزنی اعلام می‌کند که سفیر ازبکستان در جریان سفرش به غزنی، وعده داده است مقبره ابوریحان بیرونی را بازسازی کند. او آن زمان گفت که هیأتی از کابل برای ارزیابی نهایی آرامگاه ابوریحان به غزنی سفر می‌کند تا در بهار سال آینده، کار ساخت مقبره آغاز و در چند ماه تمام شود. اما تصاویر موجود از مزار بیرونی نشانی از آبادی ندارد.
در مهرماه ۹۹ رییس اطلاعات و فرهنگ غزنی می‌گوید که قرار است مقبره بیرونی را با کمک مالی ازبکستان بازسازی کنند اما ویروس کرونا باعث تاخیر در اجرای این طرح شده است. بازسازی مزار این دانشمند تا کنون چند بار به تاخیر افتاده است.
حالا علی‌اصغر مونسان ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ در دستوری که به معاون میراث فرهنگی داده، می‌خواهد با افغانستان در بازسازی مزار بیرونی همکاری کند. او گفته: با توجه به این‌که این مقبره ویران شده و در وضعیت بدی قرار دارد با هماهنگی‌ای که معاونت میراث‌فرهنگی با کشور افغانستان انجام می‌دهد، در بخش بازسازی آرامگاه این دانشمند بزرگ ایرانی هر چه سریع‌تر اقدام خواهیم کرد.
مونسان می‌گوید: کشور ما دانش خوبی در زمینه مرمت و بازسازی بناها و اماکن تاریخی دارد و کارشناسان برجسته‌ای نیز در این حوزه فعالیت می‌کنند. به این منظور در بازسازی اصولی مقبره ابوریحان بیرونی به کشور افغانستان کمک می‌کنیم تا شاهد مقبره‌ای درخور شأن این دانشمند برجسته ایرانی باشیم.
منبع:ایسنا
مرتبط:
حجاری _هنری سربرآورده از سنگ سخت