راز صحرای نامیب _قدیمی ترین بیابان جهان
برخی اعتقاد دارند آثار عجیب و غریب موجود در صحرای نامیب (Namib) رد پای الهه‌ها است و عده‌ای دیگر آنها را ناشی از رقص جِن و پَری‌ها یا عبور بشقاب‌پرنده‌ها می‌دانند؛ اما کسی به واقع توانایی توضیح میلیون‌ها حلقه‌ی مرموز این بیابان را ندارد، و راز سربه‌مهر شکل‌های دایره‌ای خاصِ این بیابان تا به امروز ناشناخته باقی مانده است.
سرزمین بی‌نهایت
صحرای نامیب در سواحل اقیانوس اطلس در جنوبی غربی قاره آفریقا یکی از خشک‌ترین نقاط روی زمین است. نامیب در زبان محلی به معنی جایی است که هیچ‌چیز در آن وجود ندارد. چشم‌اندازی مریخ‌گونه همراه با تپه‌های شنی بلند، کوه‌های ناهموار و دشت‌های شن که حدود ۸۱۰۰۰ کیلومترمربع مساحت دارد و در سه کشور نامیبیا، آنگولا و آفریقای جنوبی قرارگرفته است.
قدمت صحرای نامیب حدود ۵۵ میلیون سال است و به‌عنوان قدیمی‌ترین صحرای جهان شناخته می‌شود. (صحرای بزرگ آفریقا بین دو تا هفت میلیون سال قدمت دارد.) دمای تابستان در روز به ۴۵ درجه سانتی گراد و در شب به زیر صفر می‌رسد. با این وجود تعداد زیادی از گونه‌های حیات‌وحش سازگاری خوبی با این وضعیت پیدا کرده‌اند.
صحرای نامیب با طولی حدود ۲۰۰۰ کیلومتر از طریق کشور نامیبیا، جنوب آنگولا تا شمال آفریقای جنوبی را به هم متصل می‌کند. این بیابان قدیمی از قسمت شرقی کشور نامیبیا به اقیانوس اطلس برخورد می‌کند.
سازگاری حیوانات
در خشک‌ترین مناطق نامیب به‌طور متوسط سالانه حدود ۲ میلی‌متر باران می‌بارد. بخش‌هایی از این صحرا چندین سال هیچ بارانی به خود نمی‌بینند. با این وضعیت حیواناتی مانند تیزشاخ (Oryx، نوعی از گاو سانان وحشی)، غزال جهنده (springbok)، یوزپلنگ (Cheetah)، کفتار (hyenas)، شترمرغ (ostriches) و گورخر (zebras) برای زندگی در شرایط سخت صحرای نامیب سازگاری پیدا کرده‌اند.
دروازه‌های جهنم
ساحل اِسکِلِت (Skeleton) منطقه‌ای خطرناک با طول ۵۰۰ کیلومتر و تپه‌های شنی بلند در امتداد اقیانوس اطلس است. این منطقه از جنوب آنگولا آغاز و به مناطق مرکزی نامیبیا ختم می‌شود. ساحل اسکلت نام خود را از لاشه‌های نهنگ‌ها و حدود ۱۰۰۰ کشتی که طی قرون متمادی در این ساحل گرفتار شده‌اند، وام می‌گیرد. موقعیت ساحل اسکلت ناوبری سختی برای کشتی‌ها ایجاد می‌کند و مردم محلی می‌گویند: «خدا این منطقه را با خشم ساخته است».
چشم‌انداز زیبای تپه‌های شنی
امروزه گردشگران برای تماشای تپه‌های شنی دیدنی به سومین پارک ملیِ بزرگِ آفریقا با نام پارک ملی نامیب که مساحتی ۵۰۰۰۰ کیلومترمربعی دارد، می‌روند. قسمتی از این تپه‌های شنی در ساسوسولی (Sossusvlei) به رنگ نارنجی هستند. این رنگ در اصل نوعی زنگ‌زدگی به‌حساب می‌آید و درنتیجه روند اکسیداسیون ناشی از غلطت بالای آهن در ماسه‌ها است. بعضی از این تپه‌ها جز مرتفع‌ترین تپه‌های ماسه‌ای هستند، مثلا تپه دون ۷ (Dune 7) نزدیک ۴۰۰ متر ارتفاع دارد.
از جذاب‌ترین شگفتی‌های نامیب «حلقه‌های پری» هستند که نوعی پدیده ژئومورفیک (geomorphic) محسوب می‌شوند. این تکه‌های شن و ماسه که توسط گونه‌ای گیاهی محاصره شده‌اند، جز رموز کویر نامیب هستند.
نقاط کویر
مشاهده حلقه‌های این کویر از بالا دید بسیار جالبی را به دست می‌دهد. حلقه‌های پری، شکل دایره‌ای خود را در تمام مناطق نامیب اعم از تپه‌ها و دشت‌ها حفظ می‌کنند. همچنین قطر این دایره‌ها از یک و نیم متر تا شش متر و بسته به مناطق مختلف، متفاوت است. دایره‌های شمال نامیبیا بزرگ‌تر هستند. البته تا قبل از سال ۲۰۱۴ تصور می‌شد حلقه‌های پری فقط در نامیبیا وجود دارند درصورتی‌که در این سال& نمونه‌هایی مشابه در غرب استرالیا کشف شد.
رد پای الهه‌ها؟
پژوهشگران علت تشکیل این حلقه‌ها را هنوز کشف نکرده‌اند. مردم محلی معتقدند این حلقه‌ها توسط ارواح ایجاد شده‌اند و ردپایی هستند که خدایشان بر جای گذاشته است. برای درک چگونگی تشکیل این حلقه حتی ریاضیدان‌ها سعی کردند مدل‌هایی بسازند که در صورت وجود الگویی قابل تشخصی این الگو را نمایان سازد. عده‌ای نیز معتقد هستند علت تشکیل این حلقه‌ها رقص پری‌ها و یا حرکت بشقاب‌پرنده‌ها است.
حقیقتِ آنجا!
تا به امروز هیچ نظریه پذیرفته‌شده‌ای که بتواند وجود این پدیده را توجیه کند ارایه نشده است. هرچند دانشمندانی از نامیبیا، آلمان، ایالات‌متحده آمریکا و کشورهای دیگر بر روی علت به وجود آمدن این پدیده شگفت‌آور مطالعه کرده‌اند. برخی تحقیقات وجود این دایره‌ها را ناشی از برداشت آب و مواد مغذی سطح زمین توسط موریانه‌ها می‌دانند. در واقع با از بین بردن پوشش گیاهی زمین، موریانه‌ها فضایی بی‌ثمر را ایجاد می‌کنند. طبق این تئوری موریانه‌ها از طریق ذخایر زیرزمینی تغذیه می‌کنند.
نظریه دیگر بیان می‌کند که این پدیده نوعی «خود ساماندهی پوشش گیاهی است»؛ درواقع ریشه‌ها به‌صورت دایره‌ای آب و مواد مغذی را از مخازن استخراج می‌کند.
راز حل نشده
بعد از خشک‌سالی طولانی، علف‌های دایره‌ای پَری خشک‌شده و از بین می‌روند؛ اما به‌صورت تعجب‌آوری بعد از بارش باران دوباره به صورتی جادویی ظاهر می‌شوند. دانشمندان اعتقاد دارند باید برای درکِ حقیقتِ این پدیده در هر دو منطقهِ تپه‌های شنی و دشت‌ها، مطالعه‌های هم‌زمان صورت پذیرد. قبل از این، تحقیقات فقط در یک نقطه خاص و به‌صورت متمرکز انجام می‌شده است؛ بنابراین تا به امروز مسئله حلقه‌های پَری به‌صورت یک راز باقی مانده است.
شما چه نمونه‌های دیگری از رازهای حل نشده نامیب را می‌شناسید؟
منبع: bbc.com
مرتبط:
