حجت‌الله ایوبی در آیین افتتاح ایران پرگهر با موضوع نمایشگاه عکس کلیساهای ارامنه در ایران که شامگاه سه‌شنبه ۴ خرداد ۱۴۰۰ در صفحه اینستاگرام کمیسیون ملی یونسکو (@unesco.iran) برگزار شد، عنوان کرد: این نمایشگاه با آثاری از ابراهیم خادم بیات افتتاح می‌شود. این مرد نجیب و متواضع تمایلی برای دیده شدن نداشت و می خواست از طریق آثارش، با او آشنا شویم. با برپایی نمایشگاه‌های مجازی بنا داریم با مجموعه‌های تاریخی و میراث کهن ایران اسلامی بیشتر آشنا شویم و خوشحالیم این مجموعه برنامه را با کلیساهای ارامنه آغاز می‌کنیم.

همان‌گونه که مستحضرید ارامنه بخشی از تاریخ پرافتخار مردم این سرزمین هستند؛ نام ارامنه در کتیبه بیستون آمده و از عهد اشکانیان که نخستین دولت ارامنه و نخستین دولت مسیحی جهان در ایران آن در یکی از ساتراپ های آن روزگار وقتی که یکی از شاهزادگان به آیین ارامنه درمی‌آید، تشکیل می‌شود.

وی با اشاره به نمایش آثاری از کلیساهای مریم مقدس (زور زور)؛ در ماکو، تادئوس مقدس (قره‌کلیسا)؛ در شمال شرقی شهرستان چالدران و استفانوس مقدس (سنت استپانوس) و کلیسای چوپان (آندره‌ورتی مقدس)، تاکید کرد: کلیساهایی که به سراغ تصاویر آنها رفتیم نماد زیبایی و شکوه هستند؛ کسانی که این کلیساها را دیده‌اند قدر آنها را می‌دانند.

ایوبی با ابراز خرسندی از ثبت مشترک آیین تادئوس مقدس به عنوان نشان دوستی دیرین ایران و ارمنستان که سال گذشته با همراهی کمیسیون ملی یونسکو صورت گرفت، افزود: تادئوس مقدس از حواریون گرامی حضرت مسیح (ع) و مورد احترام جامعه مسلمان و مسیحی ایران است و هدف از این ثبت پاسداری بیشتر از این آیین مقدس و تقریب بیشتر پیروان ادیان الهی است که با پیشنهاد مشترک جمهوری اسلامی ایران و ارمنستان محقق شد.

 

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران توضیح داد: برخی سلسله‌ها می‌خواستند تمام آثار گذشتگان را حذف کنند اما همه پادشاهان هم‌رای بودند که آثار ارامنه را باید حفظ کنند و امروز در جمهوری اسلامی ایران نیز وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی برای ثبت ملی و نگهداری این کلیساها تلاش‌های بسیاری می‌کنند.

ایرانی‌ها نیز برای حفظ میراث ارامنه تلاش‌های بسیاری کردند چراکه روابط فرهنگی ما با ارامنه بسیار گسترده است. ما خدمات متقابل با ارامنه داریم و ارامنه ایران نیز خدمات فرهنگی بسیاری در ایران انجام دادند و همچنین در عرصه سینما ارامنه پیشتاز هستند؛ نخستین تهیه‌کنندگان سینما جزو ارامنه بودند و فیلم‌های متعدد ساختند و نخستین سالن‌های سینمایی را ارامنه بنا کردند. در عرصه‌های دیگرهمچون موسیقی نیز استاد لوریس چکناواریان را داریم.

ایوبی تصریح کرد: همبستگی در ایران میان ایرانیان و ارامنه وجود دارد و در خارج از مرزها نیز اینچنین است. وقتی فاجعه بم اتفاق افتاد می‌خواستیم برنامه باشکوهی در فرانسه داشته باشیم و از استاد چکناواریان برای این برنامه دعوت کردیم و این استاد فرهیخته در کلیسا برنامه گذاشتند و به‌یاد دارم جمعیت ارامنه در تمام این برنامه در تدارک این سوگواری بزرگ به‌عنوان عزادار کنار ما بودند.

وی یادآور شد: پیوند ملت ایران و ارمنستان عمیق است و از عصر اشکانیان تا به امروز همیشه سلسله‌های مختلف به‌مثابه پناهگاه‌ها و پایگاه‌های امنی برای ارامنه در مواجه با بیگانگان بودند.

راه‌اندازی نگارخانه مجازی یونسکو؛ از آغازین روزهای کرونا

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران ادامه داد: امروز به‌عنوان خادم کوچک فرهنگ در این سرزمین خوشحالم این برنامه فرهنگی را آغاز کردیم و پیش‌تر هم از عکاسان دیگر برای راه‌اندازی نمایشگاه های مجازی دیگر دعوت کردیم. در زمان کرونا همه درها بسته شد اما با همت جوانان کشور در کمیسیون ملی یونسکو چراغ فرهنگ و هنر همواره روشن بود؛ از آغاز کرونا این نگارخانه را راه‌اندازی کردیم و همواره پذیرای هنرمندان داخلی و خارجی بودیم.

وی یادآور شد: ما پیش از این برنامه‌ای درباره کمال خجندی با مردم تاجیکستان داشتیم و هفته هنر جان پدر کجاستی را به یاد قربانیان حمله ترویستی در افغانستان برگزار کردیم و حضور هنرمندان افغان در این گرامی‌داشت نشان داد افغانستان به آینده امیدوار است و امروز هم با ارمنستان همدل هستیم.

ویژگی‌های مشترک انسانی؛ عامل پیوند ایرانیان و ارمنیان

در ادامه این برنامه، روبرت بگلریان نماینده ارامنه در مجلس شورای اسلامی با تشکر از برپایی این نمایشگاه بر همبستگی ایرانیان ارمنی و غیرارمنی تأکید کرد.

وی با تجلیل از آثار خادم بیات هنرمند خالق عکس‌های این نمایشگاه، از وی قدردانی و تأکید کرد: در منطقه‌ای که متأسفانه در سال‌های اخیر مسیحیان آزار بسیار دیده‌اند، تنها ایران بوده است که همچنان مکانی امن برای زیستن باورمندان به این دین آسمانی به شمار می‌آید. عامل پیوند ایرانیان و ارمنیان علاوه بر اشتراکات تاریخی، ویژگی‌های مشترک انسانی آنهاست و از این‌رو همزیستی ایرانیان ارمنی و غیرارمنی نه تنها مسالمت‌آمیز که ملاطفت‌آمیز است.

عبدالمهدی مستکین مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو- ایران و میزبان این برنامه ضمن تشکر از ایشان، بیان کرد: زمانی که در ایران از ارمنیان یاد می‌شود، حس خوشی در قلب‌ها ایجاد می‌شود. ریشه این احساس لطیف در گذشته مشترک دو ملت از مینیاتورهای ۳۰۰۰ سال پیش و نیز اشعار زیبای حکیم نظامی گنجوی است. جایی که نظامی به زیبایی عشق میان یک ایرانی (خسرو) و یک ارمنی (شیرین) را به تصویر کشیده که در حقیقت بیانی دلنشین تر از حدیث عشق و دوستی است.

 

 

نقش ارمنیان در معرفی فرهنگ ایرانی به دنیا؛ از طریق ترجمه اشعار فارسی

در ادامه رودیک یارالیان کاردار موقت جمهوری ارمنستان در ایران نیز با اهدای بهترین درودهای سفارت جمهوری ارمنستان به دست اندرکاران این برنامه، تأکید کرد: سفارت ارمنستان صیانت از میراث فرهنگی ارامنه در ایران را مدنظر دارد و از حسن نیت جمهوری اسلامی ایران در این زمینه قدردانی می کند.

وی به ویژه اختصاص بودجه دولتی از سوی ایران برای نگهداری از میراث فرهنگی ارامنه را امری کم‌نظیر و بسیار شایان قدردانی دانست.

کاردار موقت جمهوری ارمنستان در ایران، توضیح داد: حوادثی مانند حمله اعراب، ترکان سلجوقی، حمله مغولان و حتی فروپاشی دولت‌های ارمنی از عوامل شکل‌گیری جوامع ارمنی در ایران بوده است. اما ارمنیان به مرور و با توجه به تخصص‌های فنی و ویژگی‌های فردی توانستند در ایران جاگیر شوند و آثاری بس زیبا از خود برجای گذارند.

در همین راستا وی موضوع ثبت جهانی کلیسای وانک اصفهان را امری شایان توجه و ستایش به‌شمار آورد.

بگلریان در ادامه به این نکته اشاره کرد که خوشبختانه سفیران دو کشور در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به بخش فرهنگ داشته‌اند. هر چند همه‌گیری کرونا در طی این مسیر دشواری‌هایی ایجاد کرده است.

وی بیان کرد: دو کشور آن‌قدر در بخش‌های هنری و فرهنگی غنی هستند که مسیر فعالیت‌های مشترک میان دو ملت هموار است. نباید از یاد برد ارمنیان نیز نقش مهمی در معرفی فرهنگ ایرانی به دنیا از طریق ترجمه اشعار فارسی به زبان ارمنی داشته‌اند و از این میان می‌توان به ترجمه اشعار باباطاهر و شاهنامه اشاره کرد. همچنین منظومه خسرو و شیرین چون‌که بر مدار عشق قرار دارد، نقش ویژه‌ای در بیان اشتراکات فرهنگی دو ملت داشته است.

حجت‌الله ایوبی نیز در بخش دیگری از این برنامه با تقدیر از همکاری و مشارکت سفارت ارمنستان در برنامه‌های فرهنگی و هنری در ایران، مزیت نسبی منطقه و کشور ما را فرهنگ و هنر دانست و بیان کرد: از این رهگذر می‌توان به وحدت و دوستی رسید و در این میان مردم همدل ارمنستان نقش مهمی دارند.

وی همچنین به تلاش بی‌نظیر فرهنگی استاد چکناواریان در نوشتن اپرای مولانا و شمس تبریزی اشاره کرد که قرار است امسال اجرا شود.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، چنین ابتکارهایی را نیاز منطقه حساس ما دانست و تلاش‌هایی مانند نمایشگاه هنرمندانی همچون خادم بیات را حائز اهمیت دانست. چراکه عکس یک زبان بین‌المللی است و در نزدیکی ملت‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند.

یارالیان هم در پایان ضمن تشکر از فرصت فراهم شده ابراز امیدواری کرد، روابط فرهنگی بین دو کشور همچنان ادامه یابد و اعلام کرد سفارت جمهوری ارمنستان آمادگی کامل برای همکاری در این زمینه را دارد.

به گزارش ایرنا، نمایشگاه عکس‌های کلیساهای ارامنه در ایران با عنوان ایران پر گهر با آثاری از ابراهیم خادم بیات روایت تصویری از سه کلیسای مریم مقدس (زور زور) در ماکو، تادئوس مقدس (قره‌کلیسا) در شمال‌شرقی شهرستان چالدران و استفانوس مقدس (سنت استپانوس) در غرب شهر جلفا است که سال ۲۰۰۸ در این مجموعه کلیساها در فهرست جهانی میراث فرهنگی ملموس در یونسکو شدند. در کنار این سه کلیسا، تصاویری از کلیسای چوپان (آندره‌ورتی مقدس)؛ در جلفا نیز برای علاقه‌مندان، در نگارخانه مجازی کمیسیون ملی یونسکو- ایران به نمایش در می‌آید. در مجموع در این نمایشگاه بیش از ۷۰ قطعه عکس به نمایش درآمده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای بازدید از آثار این نمایشگاه و نمایشگاه‌های پیشین کمیسیون ملی یونسکو به نگارخانه مجازی کمیسیون ملی یونسکو مراجعه کنند.