در غرب بندر ترکمن بزرگترین جزیره ایرانی در دریای مازندران، در شبه جزیره میانکاله واقع شده است. در گذشته آشوراده از سه جزیره تقریبا به هم پیوسته تشکیل می شده که دو جزیره کوچک و انتهایی در طول قرن ها به زیر آب رفته اند و حالا آشوراده نیز به همان دلیل متروک و نیمه مغروق مانده است

آشوراده جزيره‌اي قديمي است که تاريخ پرفراز و نشيبي دارد. زماني شکارگاه شاهان صفوي بوده و زماني در تصرف روس‌ها. اين جزيره در حال حاضر ساکنان کمي دارد که بيشترشان صيادان ماهي‌هاي خاوياري و کارکنان سازمان شيلات هستند. حدود ۴۰ درصد ماهي‌هاي خاوياري کشور را صيادان اين جزيره و بندرترکمن صيد مي‌‌كنند. از اسکله بندرترکمن تا جزيره آشوراده ۱۰ کيلومتر فاصله است. اگر با وسیله نقلیه شخصی  به این منطقه سفر کردید مي‌توانيد وسيله نقليه خود را در اسکله پارک کنيد و براي تماشاي اين تنها جزيره مسکوني درياي خزر و خوردن ناهار با کمک قايق‌هاي تندرو به آشوراده برويد و چند ساعتي را در جزيره باشيد. بعد از برگشت دوباره به اسکله پيشنهاد مي‌کنيم از بازارچه محلي منطقه در اسکله هم بازديد کنيد و به منطقه تاريخي گميشان با معماري ويژه خانه‌هايش در ۱۵ کيلومتري بندرترکمن سري بزنيد و از تالاب اين منطقه ديدن کنيد.
آب‌وهوای خاص، بنادر و ساختمان‌های خالی، تعداد زیاد پرنده‌های ساکن در جزیره، زمین و دریای بکر، میوه‌های وحشی و تپه‌های ماسه‌یی زیبای این ناحیه را از دست ندهید.

بهشت اکوتوریست‌ها؛ تنها جزیره‌ی ایرانی در دریای خزر که در قلب شبه‌جزیره‌ی میانکاله است. نام آن در اصل «آشورآدا» به معنی جزیره‌ی آشور بوده که در قدیم به دلیل تنوع حیوانات وحشی در آن، به عنوان شکارگاه استفاده می‌شده است.

این سرزمین با بالا آمدن آب از شبه جزیره‌ی میانکاله جدا افتاده و از ۲۰ سال پیش تا کنون به دلیل طغیان آب و سیل‌های پی‌درپی خالی از سکنه است.

حیوانات مختلفی چون شغال، روباه، قرقاول، گراز و یک نوع اسب وحشی در آن زیست می‌کنند و البته انبوه پرندگان وحشی در تمام فصول سال در آن، خالق صحنه‌های شگفت و بی‌بدیل هستند. هر از گاهی در این ناحیه یک فک خزری نیز با آن نگاه معصوم که البته در خطر انقراض نیز هست در تور صیادان آشوراده گرفتار می‌شود و دوباره به دریا باز‌ می‌گردد.

آشوراده که از واژه ترکی “آشیر آداسی” گرفته شده، از آنجا که بعنوان چراگاه هم مورد استفاده قرار می‏گرفته در بین مردم محلی مال آشیر هم خوانده می شده است.

جزیره آشوراده که در قسمت شمال خلیج گرگان واقع شده ابتدا ۳جزیره کوچک بوده که به نام جزایر آشوراده مشهور بود.به علت پایین رفتن آب دریای خزر جزایر آشوراده بزرگ و کوچک به هم متصل وبا هم یکی شدند و بعد هم میانکاله نیز به آنها متصل شده و جزیره میانکاله بوجود آمد….این جزیره از نظر زیست محیطی تحت تأثیر دریای خزر و رودهای مجاور و شبه جزیره میانکاله قراردارد و در رشد و تکثیر آبزیان ، ماهیان غضروفی و جذب پرندگان مهاجر زمستانی نقش مهمی ایفا می کند.
انواع ماهی آزاد،سفید،کپور،کلمه،ماش،فیل ماهی، تاس ماهی،ازون برون دراین محدوده قابل صید است. پرندگانی مانند غاز سفید و سیاه ، فلامینگو، پلیکان، چنگیر و پرستوی دریایی در این جزیره به صورت مهاجر و بومی زندگی می نمایند. اکنون آشوراده بهشت موعود پرندگان مهاجر و علاقمندان به گشت های پرنده نگری یا Bird Watching است.

حیوانات وحشی جزیره عبارتند از: روباه،شغال،گربه وحشی، گراز،خوک ، اسب وحشی، جوجه تیغی،لاک پشت،مار،خرگوش،گورکن و موش و…
پوشش گیاهی جالبی در سرتاسر جزیره به چشم می خورد، درختان انار ترش و بوته های تمشک از گیاهان بومی جزیره هستند. بوته های خشک، خار، قزل اوت، ازگیل وحشی و انواع نی از دیگر گیاهان این جزیره هستند.
جزیره تا اوایل قرن هنوز هم یکی از اصلی ترین زیستگاه های ببر مازندران یعنی قوی ترین گوشتخوار جهان بوده، حیوانی که حدود ۴۰ سال پیش آخرین نمونه زنده آن توسط یک شکارچی از پا درآمد.
اسب‌های وحشی فراوانی در آشوراده زندگی می‌کنند که به دلیل نوشیدن آب شور از عمر کمی برخوردار هستند.

سواحل قابل شنای جزیره برای آقایان و طرح سالم‏سازی برای خانم‏ها آشوراده را به مقصدی ایده‏آل برای علاقمندان به ساحل و شنا تبدیل می‏کند. اما اکنون این جزیره زیبا و پر از آرامش ساکنی جز صیادان و کارمندان شیلات ندارد. بی‏جهت نیست که ۴۰% خاویار کشور در این جزیره تولید می‎شود، خاویار آشورا ده از معروفترین و مرغوبترین خاویارهای دنیا به شمار می‏آید.

آشوراده تا سال‌های پیش با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از ۱۰۰۰ نفر سکنه داشته‌است که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه‌وری و ماهی‌گیری مشغول بوده‌اند اما از سال ۱۳۷۲ به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل، مردم جزیره آنجا را ترک کردند. هم‌اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند.

جاذبه های تاریخی جزیره

بجز زیبایی های طبیعی، آشوراده از نظر تاریخی هم پیشینه ای قابل توجه دارد که درزیر به برخی از بناهای تاریخی آن اشاره میشود:

دژهای صفوی آشوراده: امروز فقط آثاری از ویرانه های آنها به جا مانده نشان می دهد که زمانی این جزیره خوش آب و هوا مورد توجه شاهان ایرانی بوده و یکی از شکارگاه های مورد علاقه پادشاهان صفوی بوده است.

قلعه روس ها- آشورا ده: در زمان اشغال جزیره توسط روس ها بنایی قلعه مانند و بعنوان مقر نظامی توسط آنها ساخته شد، پس از خروج روس ها از کشور، در زمان رضا خان این قلعه تعمیر شد و بعنوان پاسگاه مورد استفاده قرار گرفت، اما اکنون این بنا بطور کامل مخروبه و متروکه شده است.

خانه وزیر مختار روس هم که یادگاری از روزهای اشغال است امروز سرنوشتی مشابه قلعه روس ها دارد.

کلیسای چوبی نیز در جزیره وجود داشته که از آن هم امروز چیزی باقی نمانده است.

نحوه دسترسی و امکانات اقامتی
مسافران می توانند از بندر ترکمن با قایق موتوری ظرف ۱۰ دقیقه به آشوراده برسند و از زیبایی های بینظیر و آرامش مثال زدنی آن لذت ببرند.
اکنون اردوگاه دانش آموزی جزیره آشوراده با امکانات رفاهی و خدماتی آماده پذیرایی از میهمانان عزیز فرهنگی خصوصاً فرهنگیان و دانش آموزان گرانقدر استان گلستان می باشد.
مسافران براي ماندن و اقامت در بندر ترکمن بايد از خانه‌هاي محلي و ويلاهايي که در اطراف منطقه اسکله به مسافران اجاره داده مي‌شود، استفاده کنيد. بندرترکمن هتل و اقامتگاه خاصي براي مسافران ندارد. قيمت خانه‌هاي محلي و ويلاها در اين شهر با توجه به اندازه و زمان سفر بين ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان است.

مرتبط:

راهنمای سفر از بندر ترکمن تا گنبد کاووس

درازنو _منطقه ی ییلاقی گلستان

روستای جهان نما _قطب گردشگری گرگان