نوشته‌ها

خور موسی

بندر ماهشهر به لحاظ داشتن طبیعتی منحصر به فرد، قابلیت جذب گردشگر بسیار زیادی را دارد. بندر ماهشهر همچون شادگان از معدود شهرهای ایران است که دارای خور می‌ باشد و مهمترین آ‌نها خور موسی نام دارد که از نظر استراتژیک و اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. خور در فارسی به شاخه‌ ای از دریا گفته می ‌شود که به خشکی داخل شده باشد و موسی ناخدای معروفی بوده که این خور به نام او نامگذاری شده است.

خورموسی که متصل به آبهای خلیج فارس است، حیات وحش دریایی بسیار زیبایی دارد. این خور زیستگاه دلفین های گوژپشت محسوب می شود. تماشای گروه دلفین های گوژپشت در خورموسی برای گردشگران بسیار جذاب است. همچنین خورموسی، محل زندگی بسیاری از پرندگان بومی و مهاجر محسوب می شود. هر سال از اسفند تا خرداد ماه حضور حجم انبوه پرندگان مهاجر و بومی در خورموسی قابل توجه است که مناظر بسیار بدیعی را به وجود می آوردند. جزایر بسیار بکر و زیبای خورموسی تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارند. در این میان جزایر قمر، قبر ناخداد و حیات وحش منحصر به فرد این منطقه از مواردی هستند که سفر به آنها می تواند برای گردشگران از جذابیت فوق العاده ای برخوردار باشد.

خور موسی شاخابه ای عریض و طولانی در ساحل خلیج فارس است. این خور در واقع مانند زبانه ای دریایی است که در خشکی پیشروی کرده و از شمال تا بندر ماهشهر و از غرب گاه تا رود بهمنشیر امتداد دارد. خور موسی در واقع شاخهٔ مثلث ‌شکلی است در منتهی ‌الیه شمال غربی خلیج فارس. رأس این مثلث راست‌ گوشه در شمال است و قاعدهٔ آن بر خط ۳۰ درجه عرض شمال منطبق می‌ شود. ژرفترین بخش این خور خطی است که از رأس به قاعده شکل مثلث کشیده شده است. زمینهای پیرامون این خور گِلزار هستند و ارتفاع آنها از سطح دریا بین ۲ تا ۴ متر است. پهنای دهانه آن ۳۷ تا۴۰ کیلومتر و طول آن از دهانه تا بندر امام خمینی ۹۰ کیلومتر و تا ماهشهر ۱۲۰ کیلومتر می باشد.

ژرفای خور موسی ۲۰ تا ۵۰ متر است که در برخی نقاط به ۷۳ متر نیز می‌ رسد. وجود چنین عمقی باعث شده تا کشتی ‌های ۷۰ هزار تنی نیز به سهولت در این آبراه رفت و آمد کنند

خور های کوچک دیگری از خور موسی منشعب شده اند که بیشتر در کنارهٔ باختری آن قرار دارند و از جنوب به شمال عبارتند از: خور سِلِچ، خور مِلْح، خور قَناقه، خور مریموس و در شمال غربی خور دورق. بخشی که میان جزیرهٔ قبر ناخدا و کرانهٔ خاوری خشکی اصلی قرار گرفته است خور غَزْلان نام دارد.

در شمال این خور بندر امام خمینی (بندر شاهپور پیشین)، بندر ماهشهر، سربندر و منطقه ویژهٔ اقتصادی پتروشیمی ماهشهر قرار دارد. کشتیهای نفتکش که به طرف بندر امام خمینی در حرکت هستند، باید از خور موسی عبور کنند. این آبراهه از مهمترین آبراهه ‌های طبیعی است که کشتی ‌هایی تا ۱۰۰ هزار تن برای ورود به بندر امام خمینی باید از این آبراهه بگذرند. در حدود ۶۰ فروند شناوه (بویه) برای مشخص شدن گذرگاه کشتی ‌ها از دهانه خور موسی تا بندر امام خمینی استقرار یافته ‌است. در دهانهٔ این خور سه جزیره بونه، دارا و قبر ناخدا قرار دارد و در درونهٔ خور جزیره های کوچک غیر مسکونی زیادی دیده می شود.

حیات جانوری
شش گونه پرنده در جزیره خور موسی زندگی می کنند. در فیلم مستند زیست محیطی «زندگی در خور موسی» از زندگی پرندگانی با نام های «اگرت ساحلی»، «کفچه نوک»، «پرستوی دریایی کاکلی»، «پرستوی دریایی پشت دودی» و «سلیم خرچنگ خوار» از مرحله تخم گذاری تا زمان تولد در جزیره خورموسی با ۱۶ دوربین در جزایر «قبر ناخدا»، «قمر» و «دارا» فیلمبرداری شده است. «زندگی در خور موسی» جایزه بهترین دستاورد فنی و بهترین کارگردانی را از جشنواره بین‌ المللی فیلم سبز از آن خود کرده است. این فیلم مستند در آبان ماه ۱۳۹۵ از صدا و سیما پخش شده است.
بیشترین پراکنش ماهی حلوا سفید با نام محلی زبیدی در خلیج فارس، در منطقه خور موسی و جزیره قشم است. گیلانشاه خالدار از پرندگان این خور و نهنگ و دلفین و فریاله از آبزیان آن هستند. دلفین گوژپشت از گونه های در خطر انقراض دریایی و ضمیمه یک کنوانسیون CITES هستند. متأسفانه با ورود حجم زیادی از پساب ‌های صنایع پتروشیمی تصفیه نشده به خور موسی، زیست ‌بوم ‌ها و گونه‌ های جانوری و همچنین گردشگری خور موسی را در معرض نابودی قرار می دهد.

گردشگری
خور موسی با داشتن گونه ‌های جانوری متنوع از جمله دلفین‌ های گوژپشت و پرندگان دریایی مانند فلامینگو‌ها، کفچه نوک‌ ها، اگرت‌ های ساحلی، سلیم‌ های خرچنگ خوار، پرستوهای کاکلی، پرستوهای دریایی، پرستوهای پشت دودی، خرچنگ ‌های کوچک، گلخورک‌ ها و انواع ماهی‌ ها جاذبه گردشگری خوبی برای دوستداران طبیعت است.
در خور موسی جزایر بکر و مناظر ساحلی زیبایی وجود دارند که بخشی از این جزایر در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست و بخشی دیگر نیز در اختیار نیروی های نظامی است. همچنین شهرداری بندر ماهشهر در حال ایجاد بازارچه ساحلی و مکان تفریحی با حدود ۹۰ آلاچیق و … است که می ‌تواند پذیرای گردشگران از سراسر کشور باشد. هر سال در ایام نوروز نیز کشتی تفریحی خور پیما در خور موسی خدمات مناسبی برای مسافران نوروزی ارائه می دهد.

حوادث و رویدادها
یک ناو آمریکایی در تاریخ ۱۳۸۴/۲/۶ به منظور توقیف یک کشتی نفت ‌کش پانامایی در حوالی خور موسی به آبهای ایران وارد شد. در ۱۶ آبان ۱۳۸۵ نیز یک ناوشکن آمریکایی به آبهای سرزمینی جزیره ابوموسی نزدیک شد که با اخطار نیروی دریایی ارتش ایران از منطقه خارج شد.

مرتبط:

بندر گناوه _ بندری با قدمت ۱۵۰۰ ساله

جاذبه های گردشگری بندر دیلم در سواحل خلیج فارس

جزیره قبر ناخدا کجاست؟

جزیره قبر ناخدا کجاست؟

جزیره قبر ناخدا با مساحتی حدود ۲/۴ کیلومتر مربع درطول جغرافیایی ۴۸° ۵۵′ ۳۶″ شرقی و عرض جغرافیایی ۳۰° ۲۰′ ۴۱″ شمالی و درشمال جزایر بونه و دارا قرار دارد. این جزیره از جزایر غیر مسکونی ایرانی خلیج فارس است و در دهانهٔ خور موسی واقع شده است.(خور در فارسی به شاخه‌ ای از دریا گفته می ‌شود که به خشکی داخل شده باشد و موسی ناخدای معروفی بوده که این خور به نام او نامیده شده است.) جزيره قبر ناخدا را رسوبات رودخانه ‌اي و جريانات جزر و مد تشكيل داده‌ است كه با جزر، آب دريا تا فاصله زيادي از جزيره عقب ‌نشيني مي ‌كند.

در شمال خورموسی واقع در بندر امام خمینی و در دهانه این خور سه جزیره بونه، دارا و قبر ناخدا قرار دارد. در زمان جزر پشته های شنی وسیعی از آب بیرون می آیند و به جزیره متصل می شوند كه مساحت آن را تا چندین صد هكتار افزایش می دهند. این جزیره با اینكه كاملاً مسطح است و بخش مركزی آنرا گیاهان مختلف تشكیل می دهند، آب شیرین در آن یافت نمی شود و به هیچ وجه قابل سکونت نیست.

جزیره قبر ناخدا

وجه تسمیه
انتخاب نام این جزیره به زمان های بسیار دور بر میگردد. به نقل از اهالی بومی ساکن بندر ماهشهر، در دورانی که برای دریا پیمایی از کشتی های پارویی دستی استفاده میشد، ناخدایی ناشناس به همراه خانواده خود در آب های نیلگون خلیج فارس راهی سفر بود که تنها دخترش به بیماری سختی مبتلا شد و به علت عدم دسترسی به طبیب معالج و طولانی بودن راه برگشت، در بین راه در این جزیره لنگر انداختند و جسم مرده دخترک را به خاک سپردند. در واقع جسم دختر ناخدا در این جزیره دفن شده است نه خود ناخدا.

پیشینه تاریخی
بعضي از مردم محلي ضمن تأييد وجود قبر ناخدايي كه امكان انتقال او به ساحل ماهشهر در زمان فوتش وجود نداشت، به ريشه‌ هاي تاريخي این جزیره نیز اشاره مي ‌كنند و معتقدند در زمان سلسله هخامنشيان سواحل خوزستان با امروز كاملاً متفاوت بوده و جزيره قبر ناخدا در آن زمان جزيره نبود بلكه چسبيده به خاك اصلي بوده و بهترين موقعيت را براي ساختن بندر و تأسيسات مربوطه داشته است. به ‌همين دليل احتمالا زير خاك جزيره قبر ناخدا، تأسيسات بندري و شهري و كشتي‌ سازي هخامنشي وجود دارد.

جزیره قبر ناخداجزیره قبر ناخدا

حیات جانوری جزیره
پرستوی دریایی گونه سفید، پرستوی دریایی پشت دودی و سلیم خرچنگ خوار از جمله پرنده گانی هستند که در این جزیره به وفور تخم گذاری می کنند. به علاوه گونه های پرنده ای چون کاکائی، آبچلیک، اگرت ساحلی، اگرت بزرگ و جانورانی چون موش سیاه، سوسمار، مارمولك و لاك پشت نیز در این جزیره زندگی می کنند.

طبق نظر دكتر بهروز بهروزی راد مولف كتاب «زیستگاه های حساس پرندگان آبزی خلیج فارس»، این جزیره از زیستگاه های حساس خلیج فارس محسوب می شود و جزر و مد خلیج بر زمان تغذیه و استراحت پرندگان موثر است و چون ساختار ساحلی جزیره ماسه ای و گلی است این نوع ساختار برای تغذیه پرندگان كنار آبزی بسیار مناسب است.

مسیر دسترسی
از اسکله بندر ماهشهر با قایق موتوری تند رو ۱ساعت و ۲۰ دقیقه الی ۱ساعت و ۳۰ دقیقه مسیر دریایی را برای رسیدن به این جزیره باید پیمود.

مرتبط:

بندر گناوه _ بندری با قدمت ۱۵۰۰ ساله

تالاب شادگان _ونیز ایران

“جزیره قبر ناخدا خلیج‌فارس” در میراث طبیعی کشور ثبت شد

گرمترین نقاط جهان را بشناسید

یکی از این ویژگی‌ها که مناطق را از یکدیگر متمایز می‌کند، میزان گرمایی است که در آن منطقه خودنمایی می‌کند و سبب شده تا جزو خصوصیات آن منطقه محسوب گردد و آن منطقه را به عنوان گرمترین بشناسند.

در این راستا باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا در این مطلب شما را با گرمترین و یا به نوعی جهنم‌ترین نقاط روی کره زمین آشنا نماید، پس پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه باشید.

گرم‌ترین شهر‌ها و نقاط روی کره‌ زمین

کارشناسان ناسا طی بررسی‌هایی که در این چند سال از دمای گرمترین نقاط جهان انجام داده‌اند، دریافته‌اند تمامی آن‌ها در یک ویژگی با هم مشترک هستند؛ آن اینکه اغلب آن‌ها در مناطق صحرایی از میزان پایینی از رطوبت خاک و پوشش گیاهی برخوردارند و در مناطقی کم‌ارتفاع قرار دارند.

سایت نیچر ورلد نیوز در مطلبی به گرمترین نقاط جهان اشاره کرده است:

دشت لوت ایران: طبق مطالعه ناسا، دمای دشت لوت به ۷۰ درجه سانتی گراد رسیده است.

این صحرا در مدت پنج سال گرم‌ترین نقطه بوده که خالی از سکنه است.

منطقه بدلندز در کوئینزلند استرالیا: دمای این منطقه داغ حدود ۶۹ درجه سانتی گراد اعلام شده است که در فصل خشکسالی به داغ‌ترین درجه خود می‌رسد.

Flaming mountain در چین: گرم‌ترین نقطه در چین تپه‌های سنگ‌شنی Flaming mountain است که در حاشیه صحرای “تاکلامان” و رشته کوه “تیان شان” در “شینگ جیان” قرار دارد. دمای این منطقه در سال ۲۰۰۸ حدود ۶۶ درجه سانتی گراد بوده است.

ربع‌الخالی در شبه جزیره عربستان: یک سوم شبه جزیره عربستان منطقه ربع‌الخالی را در بر می‌گیرد که بزرگترین صحرای شنی پیوسته در جهان و دمای آن در حدود ۵۶ درجه سانتی گراد است.

قبلی در تونس: دمای این منطقه در حدود ۵۵ درجه سانتی گراد است که به عنوان واحه‌ای (نقطه‌ای سرسبز در میان صحرا) در تونس در نظر گرفته می‌شود.

دره مرگ، کالیفرنیا، آمریکا: دره کویر در تابستان سال ۱۹۱۳ در کریک رنچ به ۵۶.۷ درجه رسید.

العزیزیه، لیبی: هنگامی که باور شد دمای ۵۸ درجه سانتی گراد در سال ۱۹۲۲ ثبت شده، هواشناسان این را نامعتبر اعلام کرده اند.

 

شهر العزیزیه در منطقه جافارا به طور منظم در دمای بیش از ۴۸ درجه سانتیگراد قرار دارد.

دلوهی در اتیوپی: بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۶ دمای روزانه به طور میانگین ۴۱ درجه سانتی گراد بود که بیش‌ترین میانگین دمای هر مکان مسکونی روی زمین را دارد.

وادی حلفا در کشور سودان: گرم‌ترین دمای ثبت شده شهر در نزدیکی سواحل دریاچه نوبی در آوریل ۱۹۶۷ به ۵۳ درجه سانتیگراد رسید.

تیمبوکتو در کشور مالی :این شهر در حاشیه جنوبی صحرا و حدود هشت مایلی شمال رودخانه نیجر قرار دارد، گرم‌ترین دما در آنجا ۴۹ درجه سانتی گراد ثبت شد.

کبیلی در کشور تونس: بالاترین میزان ثبت شده ۵۵ درجه سانتی گراد و متوسط دما در تابستان ۴۰ درجه سانتی گراد است.

بندر ماهشهر در ایران:  طبق شاخص گرما که دمای هوا و رطوبت نسبی را ترکیب می‌کند، این شهر بیش‌ترین میزان دمای اندازه گیری شده را ۷۴ درجه سانتی گراد در جولای ۲۰۱۵ داشت.

غار‌های بلوری در مکزیک: این غارها با دمای ۵۸ درجه سانتی‌گراد نام گرم‌ترین غار جهان را به خود نسبت داده است.

دریاچه فراینگ پن در نیوزلند: این دریاچه با دمای ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد معروف به دریاچه ماهی‌تابه است که گرم‌ترین دریاچه جهان نام گرفته است.

دره مرگ و صحرا چقدر گرم است؟

پارک ملی در کویر موجاو به ندرت شاهد باد و آب در این دره است که ارتفاع آن ۸۶ متر پایین‌تر از سطح دریا است، همچنین با رشته کوه‌ها احاطه شده؛ بنابراین هر هوایی که به آن برسد به سرعت گرم می‌شود.

دره مرگ در صحرای شمالی Mojave واقع شده و بیش‌ترین دمای ثبت شده ۵۶.۷ درجه سانتیگراد را دارد، دمای هوا در دره مرگ کریک به حد متوسط روزانه ۴۶ درجه سانتیگراد می‌رسد که گرم‌ترین مکان روی زمین است.

سردترین درجه حرارت ثبت شده ۱۰ درجه سانتی گراد در ۱۰ ژانویه سال ۱۹۱۳ است؛ دمای میانگین سالیانه صحرا ۳۰ درجه سانتی گراد است، اما در گرم‌ترین ماه می‌تواند به طور منظم از ۵۰ درجه سانتیگراد تجاوز کند.

بیشترین درجه حرارت ثبت شده چقدر است؟

العزیزیه در لیبی بیش‌ترین درجه حرارت را با ۵۸ درجه سانتیگراد در سال ۱۹۲۲ ثبت کرده است، اما این وضعیت مردود شده است.

بالاترین درجه حرارت ثبت شده در حال حاضر ۵۶.۷ درجه سانتی گراد است که در ۱۰ جولای سال ۱۹۱۳ در مزرعه گرینلند، دره مرگ، کالیفرنیا اندازه گیری شد.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان