روستای بوژان
بوژان روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران است. خانه‌های این روستا به شکل پلکانی است. بوژان در۱۳ کیلومتری شمال شرقی نیشابور و در دامنه ارتفاعات جنوبی رشته کوه بینالود، قرار دارد. ارتفاعات بلند، باغات سرسبز، آبشار، حواشي رودخانه و بافت مسکوني پلکاني، روستاي بوژان را به يکي از مراکز مهم گردشگري شهرستان نيشابور تبديل کرده است.
باغ‌هاي ميوه، پيرامون روستاي بوژان گسترده شده‌اند که در فصول مختلف سال، چشم‌اندازهاي رويايي و رنگارنگي پديد مي آورند و دوستداران طبيعت را مشعوف مي‌کنند.
بوژان با ارتفاع ۱۶۰۰ متر در ۱۳ کیلومتری شمال شرق نیشابور و ۱۲۰ کیلومتری مشهد واقع شده. بافت این روستا به شکل پلکانی است و از معماری سنتی و خاصی الهام گرفته که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
روستای بوژان مروارید گردشگری نیشابور به حساب می آید. شهر نیشابور یکی از شهرهای مهم و پر رونق گردشگری ایران بوده است. در هنگام ورودتان به نیشابور می توانید از جاده آسفالتی که به این شهر ختم می شود، وارد این روستای زیبا با آب و هوایی خاص و طبیعتی منحصر به فرد شوید.
این روستای کوهستانی که در دره جنوبی بینالود قرار گرفته دارای آب و هوای معتدل کوهستانی با زمستان های سرد و تابستان های معتدل است. این وستا با مختصات جغرافيايي ۵۸ درجه و ۵۸ دقيقه طول شرقي و ۳۶ درجه و ۱۴ دقيقه عرض شمالي، در ۱۳ کيلومتري شمال شرقي نيشابور و ۱۲۰ کيلومتري مشهد قرار گرفته است.
روستاي کوهپايه‌اي بوژان در ارتفاعات جنوبي رشته کوه بينالود استقرار يافته و ارتفاع آن از سطح دريا ۱۶۰۰ متر است.
شرايط مساعد اقليمي مانند آب و هواي معتدل و منابع غني آب، تأثير فراواني در شکل‌گيري روستاي بوژان به جا نهاده‌اند. بناي امام‌زادة روستا قدمت طولاني دارد.
روستاي کوهپايه‌اي بوژان بافت مسکوني متمرکزي دارد. اين روستا در شيبي ملايم استقرار يافته و کوچه‌هاي پيچ در پيچ و نامنظمي دارد. معماري سنتي روستاي بوژان، بسيار زيبا و شبيه به روستاهاي پله‌اي است.
خانه‌هاي روستا، با سقف‌هاي مسطح به صورت پلکاني احداث شده‌اند و چشم‌انداز بسيار زيبايي را در دامان کوه پديد آورده‌اند.
فضاهاي خانه‌هاي روستا شامل اتاق‌هاي خواب و استراحت، مهمان‌خانه، آشپزخانه، سرويس بهداشتي، انبار مواد غذايي، علوفه و طويله است.
مصالح به کار رفته در ساخت بناهاي قديمي روستا شامل گل، سنگ، خشت، آجر و چوب است. در ساخت خانه‌هاي جديد از مصالح سيمان، گچ، تيرآهن و مانند آن نيز استفاده شده است.
مردم روستاي بوژان به زبان فارسي سخن مي‌گويند.
وجه تسمیه
«در مورد وجه تسمیه بوژان چند نظریه وجود دارتد. اول اینکه بوژان به معنای رشد کرده است، دوم اینکه نام گیاهی است که برگ های ریز و ساقه های دراز دارد و در این روستا به وفور یافت می شود و سوم اینکه کلمه بوژان گرفته شده از پسوند مناطقی است به نام چشمه ساران یا مرغزاران.» اما در نهایت به گفته آقای رضوانی بوژان به معنای مکانی است که در آن درختان سرسبز و رودهای پر آب جاری است.
اقتصاد و محصولات بوژان
اقتصاد روستای بوژان بر پایه فعالیت‌های زراعی، باغداری، دامداری، امور خدماتی و تولید صنایع دستی می‌باشد و میوه جات باغات مهمترین محصول عمده زراعی این روستا است. آلبالو، گیلاس، گردو، آلو و زردآلو و انگور از محصولات روستا می‌باشد و همچنین با توجه به تنوع گیاهی کوهستان اطراف، پرورش دام، تولید گوشت، پشم گوسفند و فرآورده‌های لبنی در روستا رواج زیادی دارد. زنان نیز در فعالیت‌های زراعی و دامداری، تولید صنایع‌دستی با مردان روستا همکاری می‌نمایند. گندم و جو مهم‌ترين محصول زراعي اين روستاست.
آداب و رسوم روستا
در روستاي بوژان، آرامگاه امام‌زاده‌اي قرار دارد که مراسم سنتي و مذهبي مردم روستا در آن برگزار مي‌شود.
مردم روستاي بوژان در ايام مختلف شادي و غم، آئين‌ها و مراسم ويژه آن مناسبت را برگزار مي‌کنند. شمايل خواني از مراسم ويژه ايام محرم در اين روستا است. برگزاري مجالس جشن و شادي در عيد نوروز، سيزده به در و اعياد شعبانيه و عروسي‌ها در ميان مردم روستا رواج دارد.
بهره‌گيري از آوازها و آهنگي‌هاي محلي خراساني در جشن‌ها و عروسي‌هاي روستا معمول است. سازهاي دوتار، ترانه‌هاي محلي را در مراسم شادي همراهي مي‌کنند.
رقص چوب بازي، رقص معمول جوانان در مراسم عروسي است.
مردم روستاي بوژان اغلب از پوشاک محلي استفاده مي‌کنند. جوانان در جشن و شادي، لباس محلي بر تن مي‌کنند.
پوشاک و صنایع دستی
لباس زنان روستا، از پارچه‌هاي طرح‌دار و رنگارنگ دوخته مي‌شوند. قالي‌بافي و فرت‌بافي از صنايع دستي روستاي بوژان است که به دست هنرمندانه زنان و دختران بوژاني انجام مي‌شود.
غذاهای محلی
از غذاهاي محلي روستاي بوژان مي‌توان به بلغور شير، کشک، کوکو قارچ، کله‌جوش، حلواي محلي، فطير مسکه، نان تفدون (تافتون)، انواع آش، کباب، خورشت و آبگوشت اشاره کرد.
جاذبه های گردشگری منطقه
به دلیل موقعیت مناسب بوژان در میان رشته کوه بینالود، امکان دسترسی به ارتفاعات قله شیرباد، کلمیش، دریاچه مرتفع چشمه سبز، خط الراس پایور و … از این ناحیه فراهم شده است؛ بنابراین کوهنوردان زیادی از مسیر چشمه شکراب به قله شیرباد صعود می‌کنند. رشته کوه بینالود در محدوده بوژان دارای آبریزهای زیادی است که به صورت چشمه در سطح زمین جاری می‌شوند و تقریبا در تمامی مسیرهای کوهنوردی آن دسترسی به آب وجود دارد.
آبشار بوژان
بوژان در ارتفاعات سرسبز و سرشار از گلها و گیاهان دارویی قرار دارد و چشم اندار دره سرسبز روستا و رودخانه جاری آن همراه با منظره کشتزار و باغ‌های گسترده، جلوه بسیار زیبا و تماشایی دارند. روستا در شیبی ملایم در دو سوی دره در میان باغات واقع شده و خانه‌ها در این شیب، به صورت پلکانی چیده شده‌اند. از دیگر جاذبه‌های روستا آبشارهای زیبای بوژان است که از ارتفاعات شمالی روستا سرازیر می‌شود. این مناظر پس از طی چند ساعت پیاده‌روی از داخل روستا به سمت شمال قابل دسترس می‌باشد.
مرتبط: