نوشته‌ها

جاذبه های گردشگری هند

هند را کشور تضادها مي‌نامند. کشوري پهناور که از کوه‌هاي هيماليا تا جنگل‌هاي زيبا و بکر کرالا و از گنگ تا ماسه‌هاي بيابان تار گسترده شده است. کشوري با يک ميليارد و دویست میلیون نفر جمعيت که به ۲۰۰ زبان مختلف صحبت مي‌کنند.

ظاره‌گر کشوري متمدن و همچنين عقب‌مانده‌ترين نقطه جهان به لحاظ فرهنگي و اقتصادي باشيد. شما در هند مي‌توانيد زشتي‌ها و زيبايي‌ها را با هم ببينيد و آنها را ملموس تجربه کنيد. هند داراي فرهنگ‌ها و اقوام متعدد و متنوع و بي‌پاياني که بناهاي تاريخي و مکان‌هاي زياد کشف نشده‌اي دارد که دل هر گردشگري را با خود مي‌برد و چشم هر بازديد‌کننده‌اي را خيره مي‌کند.

ابتدا خلاصه‌اي از ويژگي‌هاي اين کشور اساطيري را بازگو مي‌کنيم؛ پايتخت آن دهلي‌نو و زبان مردمانش هندي و انگليسي است. فاصله دهلي تا تهران حدودا چهار ساعت است و ساعت اين کشور يک ساعت از تهران جلوتر است. پيش شماره هند۰۰۹۱ است، واحد پولش روپيه و جمعيتش بيش از يک ميليارد نفر و مذهب ساکنان اين سرزمين پهناور، هندوئيسم، اسلام و بوديسم است. غير از دهلي‌نو، بمبئي، دهلي، آگرا، جيپور و گوا هم از شهرهاي هندوستان است.

در اين نوشتار ده جاذبه ديدني هندوستان پهناور را معرفي و چشمان زيبا‌پسند شما را مهمان زيبايي‌هاي اين کشورتضادها و تناقض‌ها مي‌کنيم.

 آب‌هاي کرالا؛ لذت يک قايق‌سواري جانانه

آب‌هاي کرالا مجموعه‌اي از تالاب‌ها و درياچه‌هاست با مناظر بسيار ديدني و جذاب که کمتر در عمرتان ديده‌ايد و به موازات ساحل درياي عرب در شهر کرالا قرار گرفته است. آب‌هاي کرالا دارای بسياري از گونه‌هاي منحصر‌به‌فرد آبزيان و پرندگان آبي است. امروزه گردشگري با قايق در سواحل آب‌هاي کرالا يکي از جذابيت‌هاي مهم گردشگري در آب‌هاي کرالا به‌شمار مي‌رود.

مرواريدي در ميان آب کاخ درياچه

کاخ درياچه، گويي مرواريدي در ميان موج‌هاي آرام خودنمايي مي‌کند. اين کاخ در شهر اوديپور به‌عنوان کاخ تابستاني سلطنتي در قرن ۱۸ ساخته شد ولي امروزه به يک هتل لوکس ۵ ستاره تحت‌نام «هتل و اقامتگاه تفريحي تاج» تبديل شده است. جالب‌ترين بخش بازديد از اين کاخ اين است که حمل و نقل مهمان‌ها از هتل به اسکله توسط قايق صورت مي‌گيرد. اين کاخ در سال ۱۹۸۳ زماني مشهور شد که در فيلم جيمز‌باند به‌عنوان يک اقامتگاه انتخاب شد.

عبادتگاه هندوها؛ معبد ويروپکاشکا

معبد ويروپکاشکا در شهر هامپي به‌عنوان يک حرم کوچک ساخته شد و بعدها تحت حکومت ويجاياناگارا توسعه و گسترش يافت. اعتقاد بر اين است که اين معبد بدون وقفه از زماني که يک حرم کوچک در قرن هفتم بود، مورد ستايش قرار مي‌گرفته است که آن را به يکي از قديمي‌ترين معابد هندو در هند تبديل کرده است.

ملاقات با ببر هندي پارک ملي کنها

اگر به ديدن حيات‌وحش علاقه دار‌يد، حتما در هند از پارک‌ملي کنها ديدن کنيد که يکي از زيبا‌ترين پارک‌هاي حيات‌وحش در آسيا و يکي از بهترين مکان‌ها براي مشاهده ببر هندي است. ببر هندي که در ميان جنگل‌هاي سرسبز بامبو و مراتع پوشيده از چمن در اين پارک زندگي مي‌کند، يکي از جذابيت‌هاي توريستي کشور هند است.

 هارماندير صاحب؛ عبادتگاه سيک‌ها

هارماندير صاحب، که به‌عنوان معبد طلايي نيز شناخته شده است، يکي از جاذبه‌هاي توريستي در امريتسار و مهم‌ترين مکان مذهبي براي سيک‌هاست. ساخت و ساز اين معبد توسط جي‌گورو در قرن شانزدهم آغاز شد. در قرن نوزدهم، مهاراجه رانجيت طبقات فوقاني معبد را با طلا پوشاند. اين معبد خيره‌کننده که هميشه پر از هزاران نفر زائر از سراسر هند است، يکي از معبدهاي زيبا در جهان محسوب مي‌شود.

بنارس؛ تجربه زيباي طلوع خورشيد

بنارس در سواحل رودخانه گنگ واقع است، شهري مقدس براي هندوها، بودايي‌ها و جين‌ها و همچنين يکي از قديمي‌ترين شهرهاي مسکوني در جهان است. بنارس نشان‌دهنده بهترين و بدترين جنبه هند است و مي‌تواند کمي خسته‌کننده باشد. زماني که زائران به انجام عبادات خود در رودخانه گنگ در طلوع آفتاب مي‌پردازند، منظره‌اي چشمگير در جهان است.

نماد زيبايی هند؛ تاج‌محل

نماد هند بي‌ترديد تاج‌محل است، بنايي زيبا در آگرا و مقبره‌اي از سنگ مرمر سفيد که بين سال‌هاي ۱۶۳۲ و ۱۶۵۳ به دستور امپراتور مغول، «شاه جهان» براي يادبود همسر مورد‌علاقه خود ساخته شده است. اين مکان که «اشک بر گونه ابديت» نيز ناميده مي‌شود، يکي از شاهکارهاي معماري مغول و يکي از جاذبه‌هاي توريستي بزرگ در هند است. علاوه‌بر مقبره سنگ مرمر سفيد رنگ، گنبد تاج‌محل شامل چندين ساختمان زيباي ديگر، استخر و باغ زينتي مملو از درختان و گل و بوته است و قطعا بازديد از آن يکي از مفرح‌ترين بخش سفر شما به هند است.

جايسالمر؛ شهر صحرايي

واقع در غربي‌ترين نقطه‌ راجاستان و نزديک مرز پاکستان، جايسالمِر شهر صحرايي بزرگي است. ماسه‌سنگ‌هاي ديوارهاي «شهر طلايي» مانند صحنه‌اي از شب‌هاي عربي برخاسته‌اند که در آن کاخ جايسالمِر مانند تاجي بر شهر قرار دارد. تجارت‌گرايي خارج از کنترل، ديد رمانتيک جايسالمِر را از آن دريغ کرده، اما حتي با تمام سروصدا و اتوبوس‌هاي توريستي، اين شهر مقام خود را به‌عنوان يکي از مشهورترين جاذبه‌هاي توريستي هند حفظ کرده‌ است.

غارهاي آژانتا؛ زيبايي‌هاي سنگ‌هاي حجاري شده

غارهاي باشکوه آژانتا حدود سال ۶۵۰ پيش از ميلاد رها و تا سال ۱۸۱۹ فراموش شدند تا اينکه گروهي از شکارچيان انگليسي به آنها برخورد کردند. انزواي اين غارها زمينه‌ساز چنان شرايط محافظت شده‌اي شد که برخي از نقاشي‌هاي درون اين غارها تا به امروز باقي مانده‌اند. نقاشي‌هاي ديواري محافظت‌شده، نمايش‌دهنده همه‌چيز از ميدان‌جنگ تا کشتي، خيابان‌هاي شهر و جنگل‌هاي پر از حيوانات پرتکاپو تا کوه‌هاي پوشيده از برف است.

 واراناسي؛ ديدن مراسم مذهبي

شهر واراناسي که در سواحل رود گَنگ واقع‌شده، براي هندوها، بودايي‌ها و جين‌ها مقدس و همچنين يکي از قديمي‌ترين شهرهاي مداوم مسکوني دنياست. واراناسي از خيلي جهات متجلي بهترين و بدترين جنبه‌هاي هند بوده و مي‌تواند کمي خسته‌کننده باشد. شايد صحنه‌ اداي قرباني زائران در رود گَنگ در هنگام طلوع در کنار پس‌زمينه‌ معابد چند صدساله تاثيرگذارترين صحنه‌ دنيا باشد.

 به احترام گاندي

مهانداس کارامچاند گاندي که هندي‌ها از او با «بابو يا بابوجي» به معني پدر هم ياد مي‌کنند، متولد ۲ اکتبر ۱۸۶۹ است که در ۳۰ ژانويه ۱۹۴۸ (۱۰ مهر ۱۲۴۸-۹ بهمن ۱۳۲۶) ديده از جهان فرو بست.

گاندي بنيانگذار استقلال هند از راه مقاومت منفي است. پدر و مادرش او را طبق رسوم و سنن هندي در ۱۲ سالگي داماد کردند و او از اين ازدواج داراي ۴ فرزند شد. در ۱۹ سالگي به لندن رفت و در دانشگاه آنجا به تحصيل علم حقوق پرداخت و بعد از ۳ سال جزو هيات وکلاي دادگستري شد. پس از آن به هندوستان رفت و در دادگاه عالي بمبئي مشغول خدمت شد. در ۱۸۳۹ به آفريقاي جنوبي رفت و در آنجا به وکالت دادگستري پرداخت. در جنگ آفريقاي‌جنوبي در قواي بريتانيا در يک گروه حمل و نقل بيماران که خود در تاسيس آن دخالت داشت، خدمت کرد و در ۱۹۰۶ در جنگ با شورشيان زولو نيز همين خدمت را انجام داد. گاندي از تبعيضات نژادي که سفيدپوستان آفريقاي‌جنوبي درباره مهاجران هندي برقرار کرده بودند، سخت متاثر شد و رهبري هنديان آفريقاي‌جنوبي را در مبارزه براي به‌دست‌آوردن برابري سياسي و اجتماعي به‌دست گرفت و براي دعوت هنديان به عدم اطاعت از دولت چندين‌بار به زندان افتاد.

در مارس ۱۹۱۹ حکومت هند لايحه‌اي تصويب کرد که به موجب آن دولت حق داشت هر شخص مظنوني را بدون محاکمه زنداني کند. گاندي براي مخالفت با اين لايحه مقاومت منفي يا «عدم همکاري آرام» را با دولت اعلام کرد. عدم همکاري آرام با دولت که گاندي آن را تبليغ مي‌کرد، عبارت بود از تحريم خدمات دولتي و قضائي و نظاير آن. در ۱۹۲۲ گاندي از طرف دولت هند دستگير و به ۶ سال حبس محکوم شد. در ۱۹۲۴ به علت بيماري از زندان آزاد شد و مردم را دعوت کرد که خود لباس خود را ببافند و خود وي نيز در خانه‌خويش پشت چرخ ريسندگي نشست. اين عمل براي وارد ساختن ضربه به اقتصاد بريتانيا و براي به‌دست‌آوردن استقلال اقتصادي و سياسي هند بود.

در ۱۵ اوت ۱۹۴۷ لرد ماوتناتن استقلال هند و پاکستان را اعلام کرد و گاندي را معمار استقلال هند از راه مقاومت منفي اعلام کرد. در ۱۲ ژانويه‌ ۱۹۴۸ گاندي اعلام کرد که تا مسالمت ميان هندوان و مسلمانان و سيک‌ها برقرار نشود، روزه خواهد گرفت. در ۱۸ ژانويه همان سال خبر رسيد که نمايندگان فرقه‌هاي مختلف در دهلي معاهده‌اي امضا کرده‌اند که به موجب آن حق حيات و تملک و اجراي اعمال ديني مسلمانان هند تضمين شده است و گاندي با شنيدن اين خبر روزه خود را شکست. در روز جمعه ۳۰ ژانويه ۱۹۴۸ در حدود ساعت ۵ بعد از ظهر، هنگامي که گاندي از پله‌ها براي رفتن به عبادتگاه معمولي خود بالا مي‌رفت، به ضرب گلوله يکي از متعصبين هندی از پاي درآمد.

گاندي يکي از بزرگ‌ترين انسان‌دوستان عالم است ‌و مبارزه او از راه مقاومت منفي دليل بارز انسان‌دوستي اوست، زيرا نمي‌خواست در راه مبارز‌ه‌ مشروع براي گرفتن حق خون انساني بريزد و معتقد بود همچنان‌که انسان نمي‌تواند انساني را بيافريند و به او حيات بخشد، حق سلب حيات از او نيز ندارد. گاندي رهبر سياسي و معنوي هندي‌ها بود که ملت هند را در راه آزادي از استعمار امپراتوري بريتانيا رهبري کرد. او در طول زندگي‌اش استفاده از هر نوع ترور و خشونت براي رسيدن به مقاصد را رد مي‌کرد. ساده‌زيستي و صلح‌دوستي دو مشخصه اصلي گاندي است که به دنيا معرفي شده است. معمار مقبره او در دهلي نيز به اين دو اصل پايدار بوده و مقبره وامدار اين دو ايده است. معماري مدرن مقبره او در عين سادگي بيش از حد، نشانگر خلاقيت طراح و شناخت او از پروژه است.

سکوي مرمر سياه و ساده قبر گاندي در مرکز چمنزاري آرام واقع شده است. تنها تزيين مقبره، شمع‌هاي کوچک متحرکي هستند که در اطراف آن قرار گرفته‌است و هر روز گردشگران زيادي به احترام او که در سال ۱۹۴۸ جسدش به خاکستر تبديل شد، به اين مکان آرام مي‌آيند و به اين رهبر بزرگ اداي احترام مي‌کنند.

در رستوران‌هاي هندي مراقب دهانتان باشيد

اگربه هند سفر مي‌کنيد و ذائقه تندي نداريد و خوردن غذاهاي تند را نمي‌پسنديد، حتما با خود چند کنسرو غذاهاي آماده همراه داشته باشيد که هندي‌ها عجيب غذاهايي‌شان را تند و تيز مي‌کنند اين را مي‌توان از ادويه‌هاي هندي که در کشور خودمان هم به فروش مي‌رسد، دريافت.

اولين نکته در زمينه غذاهاي هندي تنوع و گوناگوني آن است به‌طوري که در منوي هر رستوران مي‌توانيد بيش از هفتاد، هشتاد نوع غذاي مختلف مشاهده کنيد. در منو‌هاي رستوران‌ها کنار غذاهاي علامتي به رنگ سبز وجود داره و در کنار غذاها علامت مربع قرمز وجود دارد تا مشتريان بدانند چه غذايي را انتخاب می‌کنند. اين علامت‌ها روي خيلي از مواد خوراکي مثل بيسکوييت و روغن و… وجود دارد.

در هند کلا ۳ نوع غذا سرو مي‌شود : غذاهاي گوشتي، غذاهاي سبزيجاتي و غذاهايي بدون منشا حيواني.

غذاي مغولي و پنجابي در شمال هند که عموما با گوشت و ادويه همراه است متاثر از فرهنگ پخت آسياي ميانه بوده و به دليل کشت گندم در اين مناطق نان تنوري و روتي و ساير مشتقات آرد در آن ديده مي‌شود. در جنوب هند خوراک‌ها بيشتر برنج پايه هستند و در شرق، خوراک بنگالي متشکل از برنج و ماهي بيشتر رايج است.

خوراک دال يکي از محبوب‌ترين غذاي هندي است که از نخود و عدس و لوبيا تهيه و همراه برنج سرو مي‌شود.

اکثر هندوها غذا را با دست مي‌خورند چون آنها معتقدند که بين غذا و انسان نبايد هيچ واسطه‌اي قرار بگيرد و اين کار مانع دريافت انرژي از غذا مي‌شود. اين آداب مخصوص طبقه خاصي از جامعه نمي‌شود و حتي در برخي در دانشگاه‌ها ديده شده است که استادان هندي با دست غذا مي‌خورند. مناطق محروم هند بيشتر از غذاهاي تند استفاده مي‌کنند و هرچه رو به قشرهاي بالاتر و ثروتمندتر مي‌رود، از تندي غذا‌ها کاسته مي‌شود. هر منطقه ازهند داراي عادت‌هاي غذايي متفاوت مي‌باشد مثلا مردم غرب هند(کلکته) طبع شيرين دارند و بيشتر از غذا‌هاي شيرين استفاده مي‌‌کنند ولي ساکنين شمال هند بيشتر غذا‌هاي تند و چرب را مي‌پسندند.

هندوها از خوردن گوشت گاو ماده حذر مي‌کنند و بيشتر غذاهاي بدون گوشت مي‌خورند و ضمنا از پرخوري هم بيزارند. دوساسامبار هم غذاي جنوب هند است که از يک نان بلند و نازک تشکيل مي‌شود که وسط آن را سيب زميني و پياز مي‌گذارند و همراه با سسي تند مصرف مي‌کنند.

سوغات هند چيست؟

هند کشور پهناوري است که گردشگران زيادي به آن سفر مي‌کنند و خريد کردن و سوغاتي آوردن يکي ازبخش‌هاي مهم سفر کردن است.

در هند مراکز خريد زيادي وجود دارد که مي‌توانيد با قيمت‌هاي مناسب از آنجا خريد کنيد. اما از هند چه چيزي با خود همراه بياوريم؟

ادويه هندي و داروهاي گياهي

بدون شک خريد ادويه هندي بخشي از سفر به اين کشور است. انواع متنوع ادويه اساس و پايه غذاهاي هندي را تشكيل مي‌دهند. علاوه‌بر طعم و مزه ادويه اين مواد تاثير زيادي در سلامتي و جلوگيري از بسياري از بيماري‌ها دارند. هند همچنين سرزمين گياهان طبي آيورودا است؛ پس بدون خريد اين محصولات سفر خود را تمام نکنيد. مي‌توانيد داروهاي گياهي سنتي مانند کرم ماساژ صورت هم خريداري کنيد.

 لباس محلي ساري

ساري لباس محلي هندي‌هاست که رنگ‌هايي شاد و پارچه‌هاي مرغوب دارد و يکي از مراکز مهم خريد ساري در دهلي، مرکز خريد بهشت است که در آن ساري‌هاي ساده و مجلل، زير‌نظر بزرگترين طراحان با قيمتي مناسب به مردم عرضه مي‌کنند.

زيورآلات محلي

زنان هندي از زيور‌آلات و طلا و جواهرات خاصي استفاده مي‌کنند که براي مسافراني که به اين کشور سفر مي‌کنند، جالب است. سرويس‌هاي طلاهاي رنگي و بدليجات درشت براي خانم‌هايي که به زينت‌آلات علاقه دارند، بسيار جذابيت دارد. مرکز خريد ديلي‌هت دهلي‌نو، جايي است که مي‌توانيد انواع سوغاتي‌ها را از آن خريد کنيد.

صنايع‌دستي هند

صنايع‌دستي يکي از محبوب‌ترين اجناس در هند است که گردشگران خارجي به‌عنوان سوغات خريداري مي‌کنند. هنگام بازديد از هر شهر هند به بازارهاي سنتي هند که صنايع‌دستي در آنجا موجود است برويد و زيباترين اشياي چوبي را براي خود و اقوام‌تان خريد کنيد.

 اکوتوريسم بي‌نظير هندوستان

هند غير از مکان‌هاي تاريخي و موزه‌ها و بناهاي زيبا و خيره‌کننده، طبيعت زيبايي هم دارد و اکوتوريسم يکي از جذابيت‌هاي گردشگري اين کشور پهناور است.

درياچه‌ها و کوه‌ها در هند آنقدر زياد و متنوع است که بايد براي دين همه آنها ده‌ها‌بار به هند سفر کرد و آنها را از نزديک ديد.

خاجيار در پاي دالادکا مکاني زيباست که شباهت بسيار قابل‌توجهي به توپوگرافي سوئيس دارد و به‌عنوان مکاني رومانتيک به خوبي شناخته شده است. خاجيار در پاي دالادکا در دامان هيماليا واقع شده و ۲۰۰۰ متر بالاتر از سطح درياست.

مناظر سرتاسري زيبا از جنگل انبوه و مراتع و قله‌هاي پوشيده از برف از هيماليا را مي‌توان در اينجا به خوبي تماشا کرد. ماه‌هاي زمستان بهترين زمان براي بازديد از اين محل است، چراکه اينجا بيش از حد سرد نمي‌شود و تپه‌هاي آن مملو از گل‌هاي زيبا خواهد بود که باعث مي‌شود به يکي از زيبا‌ترين مکان‌ها براي بازديد در هند بدل شود.

درياچه چاندرتال هم از جاذبه‌هاي اکوتوريستي هند است که بين دو رشته‌کوه از هيماليا واقع شده؛ بنابراين ارتفاع آن ۴۳۰۰ متر بالاتر از سطح درياست. اين درياچه همچنين به‌عنوان «درياچه‌ماه» نيز شهرت دارد چرا‌که به‌عنوان منبع رودخانه چاندراست و آب روشن کريستالي چاندرتال در مناطق عميقش مطمئنا براي شما فريبنده خواهد بود.

سفري به اين درياچه در طول تابستان دقيقا همان چيزي است يک نفر نياز دارد تا با آن در شکوه طبيعت غرق شود و در معناي تحت‌اللفظي‌اش بسيار نفسگير نيز هست چراکه بايد براي رسيدن به اين درياچه از برخي از کوه‌هاي مرتفع بالا‌رفته و يا از آنها عبور کرد.

دره گل‌ها يا اوتارانچال، پارک ملي و مکاني است که در سفر به هند حتما بايد از آن ديدن کنيد. يک بهشت واقعي براي گياه‌شناسان و هر شخصي که شکوه طبيعت را دوست دارد. اين مکان با نام خودش بسيار هماهنگ است چراکه با چندين‌گونه از گل‌هاي عجيب و غريب براي تماشا جلوه‌گري مي‌کند.

در حالي که قسمت بزرگي از دره پوشيده از برف باقي مي‌ماند، در طول ماه‌هاي تابستان، دره با شورشي از رنگ‌ها پديدار مي‌شود و همين امر آن را به يکي از مکان‌هاي زيبا در هند بدل ساخته است. اين مکان يکي از ميراث جهاني يونسکو است. اما براي رسيدن به اين پارک ملي بايد از مسير دشواري عبور کرد تا به آن رسيد.

در هر حال اگر به هند سفر کرديد حتما از اکوتوريسم و طبيعت منحصر‌به‌فردش غافل نشويد.

منبع:ایسنا

موزه هنر اسلامی در قطر

موزه هنر اسلامی قطر، موزه‌ای در دوحه است که به اختصار با نام(MIA)شناخته می‌شود.
درمان قلب‌های شکسته را در موزه هنر اسلامی قطر پیدا کنید
این موزه که یکی از موزه‌های بزرگ هنرهای اسلامی به شمار می‌آید میزبان آثار تاریخی از سال ۶۰۰ میلادی تا قرن نوزدهم است.
درمان قلب‌های شکسته را در موزه هنر اسلامی قطر پیدا کنید
موزه هنر اسلامی قطر مکان نگهداری آویز ساخته‌شده از سنگ یشم متعلق به شاه جهان سازنده‌ی بنای تاج‌محل بوده و برخی از مردم  معتقدند که این آویز قلب‌های شکسته را درمان می‌کند.
درمان قلب‌های شکسته را در موزه هنر اسلامی قطر پیدا کنید
از آثار دیگری که در این موزه جای گرفته‌اند می‌توان به قالی ایرانی متعلق به سده ۱۶ میلادی از جنس ابریشم، پرتره فتحعلی‌شاه قاجار با مهر سلطنتی،قرآن نفیس ایرانی،کاشی عثمانی مزین به نام الله، صفحه‌ای از شاهنامه طهماسبی، کتاب دلایل‌الخیرات با نگارگری عثمانی، کاسه سُفالی فیروزه‌ای ایرانی متعلق به سده ۱۵میلادی و گنجینه مغولی اشاره کرد.
درمان قلب‌های شکسته را در موزه هنر اسلامی قطر پیدا کنید
یادآور می‌شود نمای موزه هنرهای اسلامی به شکل یک هرم مدرن با مساحتی حدود ۸۳۰متر مربع راه‌اندازی شده و آثاری از کشورهای  قطر، اسپانیا، ایران، سوریه، عراق، ترکیه، هند و مناطق شمال آفریقا و مرکز آسیا در آن نگهداری می‌شوند.
درمان قلب‌های شکسته را در موزه هنر اسلامی قطر پیدا کنید
خاطرنشان می‌شود این موزه در سال‌های آینده به مکانی برای یادگیری و بستری برای گفتگو و آشنایی با هنر و معماری اسلامی تبدیل خواهد شد.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان