نوشته‌ها

هنرمندان هم برای نجات طاق کسری دست به کار شدند

تعدادی از هنرمندان و فعالان فرهنگی در نامه‌ای سرگشاده از دو دولت ایران و عراق درخواست کردند تا با مرمت و ایجاد پایگاه حفاظت و پژوهش طاق کسری و ثبت منظر فرهنگی این بنای تاریخی در فهرست میراث جهانی یونسکو «طاق کسری را نجات دهند».

با ریزش بخش دیگری از طاق کسری در عراق در طول دو هفته گذشته و به دنبال درخواست‌هایی که از چند سال قبل تا امروز برای توجه و رسیدگی به این بنای تاریخی مطرح شده است، این‌بار تعدادی از هنرمندان و فعالان فرهنگی و مدنی درخواست کردند تا طاق تمدن و هویت ایرانی را که در حال حاضر به زمین بازی کودکان تبدیل شده است نجات دهند.

در این نامه که نام افرادی چون رضا کیانیان، همایون شجریان، تهمورث پورناظری، سعید ملکان، سهراب پورناظری، امیر جدیدی، هدیه تهرانی، سحر دولتشاهی، حبیب رضایی، عبدالرضا کاهانی، فاطمه معتمد آریا، کیکاووس امینی، محمد سعید ایزدی، سیدمحمد بهشتی، مهرداد بهمنی، فرهاد توحیدی، محمدجواد حق‌شناس، اسکندر مختاری، محمدکریم متقی و سیدحسام محتشم در بین اسامی امضاکنندگان آن به چشم می‌خورد، این‌طور آمده است:

«بنای تاریخی ایوان طاق کسری در خطر جدی است. یادگار بسیار ارزشمند تمدن ساسانی با ارزش‌های مشترک جهانی که برای نسل‌های حال و آینده به جای مانده، تنها اثر باقی‌مانده از شهر باستانی تیسفون (بزرگ‌ترین شهر تمدن میان رودان) و نماد پیوستگی میان فرهنگ و تمدن امروز دو ملت ایران و عراق در معرض آسیب فوری قرار دارد.

ایوان طاق کسری، بزرگ‌ترین طاق آجری جهان، میراث فرهنگی هر دو کشور ایران و عراق محسوب شده و به دلیل جایگاه منحصربه‌فرد در تاریخ ساخته‌های معمارانه، شایسته‌ قدردانی و توجه و تلاش جدید مردم و دولت‌های دو کشور برای صیانت و معرفی ارزش‌های آن به مردم منطقه و جهان است.

با این مقدمه و با توجه به این‌که اثر ارزشمند طاق کسری به دلیل عوامل مخرب طبیعی و فعالیت‌های زیان‌بار انسانی به ویژه مخاطرات و تهدیدهای گوناگون جنگ، در معرض آسیب‌های جدی و خطر تخریب و نابودی قرار گرفته است ما امضاکنندگان حاضر از دو دولت ایران و عراق درخواست می‌کنیم با بازاندیشی در مورد ارزش‌های این میراث مشترک جهانی، کلیه اقدامات لازم و فوری را برای «اتخاذ اقدامات لازم برای احیا، حفاظت، مرمت طاق کسری و نگهداری دائمی آن»، «ایجاد پایگاه حفاظت و پژوهش طاق کسری»، «ثبت منظر فرهنگی طاق کسری در فهرست میراث جهانی یونسکو» و «برنامه‌ریزی و تمهید اقدامات اجرایی مناسب برای گسترش گردشگری پایدار با هدف معرفی این اثر ارزشمند به جهانیان» به کار بندند.

ما از همه سازمان‌های مردم‌نهاد دو کشور، نهادهای بین‌المللی مرتبط با موضوع به ویژه سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، ایکروم و ایکوموس درخواست می‌کنیم در چارچوب ماموریت‌ها و اختیارات خود، اهتمام لازم را برای ترغیب و کمک به دولت‌های عراق و ایران در نجات‌بخشی و حفاظت از بنای طاق کسری به نفع نسل‌های حاضر و آینده بشریت به کار بندند.

ما امضاکنندگان این نامه در راستای تحقق هدف مهم نجات‌بخشی و حفاظت از طاق کسری، آمادگی کامل خود را برای هر گونه مشارکت و همکاری لازم و همچنین جلب حمایت و کمک‌های فنی و مالی دوستداران میراث فرهنگی ایران و عراق در سراسر نقاط جهان اعلام می‌داریم.»

از سوی دیگر یک کارزار مردمی از ۱۷ دی در حال جمع‌آوری امضا برای درخواست مرمت و نجات فوری طاق کسری از وزیر میراث فرهنگی است و به مدت یک ماه یعنی تا ۱۷ بهمن جمع‌آوری امضا را ادامه می‌دهد. تا کنون نیز بیش از ۴۵۰۰ نفر این درخواست را امضا کرده‌اند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

جایگاه “تاق گرا” را به آن بازمی‌گردانیم

حقایق جالب درباره طاق کسری

بخشی از طاق کسری فرو ریخت

مردم برای مرمت تاق کسری ، کارزار راه انداختند

در حالی کارزار مردمی برای مرمت فوری تاق کسری به راه افتاده که این درخواست را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین درخواست‌هایی دانست که برای نجات یک بنای تاریخی تا کنون مطرح بوده است.

اواسط دی ماه خبر رسید که برای دومین‌بار بخش‌هایی از تاق کسری فرو ریخت، خبری که هشدارش را متولیان میراث فرهنگی عراق در طول کمتر از ۱۰ سال گذشته بیش از دو بار داده بودند و حتی دو بار از متولیان میراث فرهنگی ایران خواسته بودند تا برای مرمت این بنای تاریخی به آن‌ها کمک کنند.

از سوی دیگر بر اساس اسناد باقی مانده از نامه‌نگاری‌های گذشته؛ محمدحسن محب‌علی – مدیر وقت دفتر ابنیه و بافت‌های تاریخی کشور – در ۱۳ آذر ۱۳۸۳ از وجود گزارشی در این معاونت خبر داده بود که از ترک‌هایی در تاق حرف می‌زدند. همین گزارش کافی بود که در آن زمان کارشناسان سازمان وقت میراث فرهنگی آمادگی خود را برای بازدید از این بنا و بررسی وضعیت آن به صورت دقیق و کارشناسی شده اعلام کنند.

درخواستی که عملیاتی نشد، هر چند هفت سال بعد خبرگزاری فرانسه اعلام کرد «دولت عراق قصد دارد شهر ساسانی مدائن را به مقصد جدید گردشگری این کشور تبدیل کند»، اما این اعلام هم عاملی برای مرمت این بنای تاریخی نشد.

تا دو سال بعد که رئیس انجمن علمی باستان‌شناسی ایران در پنجم آبان ۱۳۹۲ و در افتتاحیه‌ همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان به محمدعلی نجفی – رئیس وقت سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری – پیشنهاد دادکه «مدیران میراث فرهنگی کشور به آثار فرهنگی و تمدنی باشکوه ایران در کشورهای پیرامونی – که زمانی بخش از قلمرو ایرانِ سرفراز بوده‌اند – توجهی ویژه داشته باشند و با رایزنی با مقامات میراث فرهنگی این کشورها، امکان حضور باستان‌شناسان ایرانی را برای پژوهش‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی فراهم کنند» او این درخواست را به آثار تاریخی کشورهای همسایه و به خصوص عراق و تاق کسری تعمیم داد.

بی توجهی‌ها ادامه داشت تا هفت سال بعد یعنی ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ که در سفر یک‌روزه عبدالامیر الحمدانی  – وزیر فرهنگ و گردشگری عراق – به ایران و در دیدار با علی‌اصغر مونسان – معاون وقت رئیس‌جمهور و رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی و وزیر کنونی وزارتخانه میراث فرهنگی -، در کنار پیشنهادهایی که برای توسعه همکاری‌های دو کشور در بخش گردشگری و میراث فرهنگی داشت، به صورت جداگانه برای نجات «ایوان مدائن» از ایران کمک خواست، که مونسان تنها صحبت‌اش برای مرمت کاخ کسری، اعلام آمادگی بود.

اما این اعلام امادگی ۲۴ روز بیشتر دلخوش کننده نبود؛ چون یعنی ۱۶ اسفند ۱۳۹۷ شبکه سومریه اعلام کرد «شب گذشته (۱۶ اسفند) بخش‌هایی از ایوان کسری فروریخت».

سرانجام قدمی نسبتا خوشحال کننده هر چند تا کنون بدون عمل برداشته شده؛ اما ۲۳ اسفند همان سال، رییس جمهوری کشورمان در سفر خود به عراق از این محوطه دیدن کرد و عبدالامیر الحمدانی – وزیر فرهنگ و گردشگری عراق – نیز در زمان دیدنِ این اثر همراه رییس‌جمهور ایران، از دانشگاه بغداد خواست تا به دنبال علل خرابی بخشی از تاق کسری باشند و درباره مرمت آن تحقیق کنند.

درخواست بعدی متولیان میراث فرهنگی عراق؛ به یکم تیر سال گذشته برمی‌گردد؛ در جلسه‌ای که ولی تیموری – معاون گردشگری میراث فرهنگی – به عنوان نماینده سازمان وقتِ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران در نشست با هیات عراق و معاون گردشگری این کشور حضور داشت و بعد از برگزاری نشست، درباره پیگیری پیشنهاد قبلی عراق درباره مرمت «ایوان مدائن» (تاق کسری) و قبرستان «وادی‌السلام» اظهار کرد: ایران برای مرمت این آثار باستانی قبلا هم اعلام آمادگی کرده بود، اما شرط آن‌، تامین هزینه‌های متخصصان ایرانی از سوی عراق است که اگر این شرایط از سوی آن‌ها فراهم شود، ایران در این‌باره اقدام خواهد کرد.

اما ۲۳ ماه بعد یعنی در اواسط دی ماه امسال، این‌بار خود تاق کسری سعی کرد با رها کردن بخشی از بار سنگینی که به دوش داشت، هشدارها را به سمت وضعیت نامطلوبش سوق دهد.

و حالا کارزاری مردمی برای نجاتِ تاق کسرایِ بی‌دفاع راه افتاده؛ بنایی تاریخی و بسیار مهم در تاریخ کشورمان که تصاویر نشان می‌دهند چند سالی است فضای اطراف آن و حتی فضای خالی زیر طاق، آن به زمین فوتبال کودکان عراقی تبدیل شده است.

کارزار مردمی درخواست مرمت فوری و نجات تاق کسری در جنوب بغداد، خطاب به علی‌اصغر مونسان – وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی – که از ۱۷ دی جمع‌آوری امضای آن آغاز شده و قرار است تا ۱۷ بهمن ادامه داشته باشد، تا کنون بیش از ۳۰۰۰ امضا جمع کرده است.

در متن این نامه خطاب به مونسان آمده است: «خبر بسیار کوتاه و تلخ بود: “بخش دیگری از طاق کسری فرو ریخت.”
تاق تمدن و هویت ایرانی، در حالی نفس‌های پایانی خود را می‌کشد که از همیشه بی‌پناه‌تر مانده و شاید این فرو ریختن‌های سالانه‌اش، فریادهای آخر مادر درمانده‌ایست به سوی فرزندان فراموش‌کارش. محلی که روزی دل ایرانشهر نام داشت و خسرو در آن به دادگستری می‌پرداخت، هم‌اکنون به زمین بازی کودکان تبدیل شده و ما به عنوان وارثان آن تمدن صرفاً به نظاره نشسته‌ایم. ملت ایران از جنابعالی و سایر مسئولان مربوطه درخواست دارد که بدون کوچک‌ترین معطلی، این میراث کهن را نجات دهید.»

منبع:ایسنا

مرتبط:

طاق کسری (ایوان مدائن)

آتشکوه _آتشکده بزرگ زرتشتیان در محلات

“آنوبانی‌ نی” همچنان دربند