محمود طغرایی عصر دیروز، ۲۳ مهر ماه، در مراسم رونمایی از نسخه خطی منشآت به خط خواجه اختیار منشی گنابادی اظهار کرد: خراسان سرزمین بسیار گوهرباری است؛ چه قبل از تاریخ، چه در دوران تاریخی و چه در دوره اسلامی. خراسان همواره در تمام زمینه‌ها و جلوه‌های میراث فرهنگی حرفی برای گفتن دارد. در مجموع در استان‌های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی بالغ بر ۶۰۰۰ اثر واجد ارزش آثار ملی به ثبت رسیده که این مساله بیانگر شاکله فرهنگی به هم پیوسته ارزشمند در این منطقه است.

مسئول ثبت آثار ملی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی مطرح کرد: در ثبت میراث فرهنگی جلوه‌های مختلفی از جمله میراث غیرمنقول، بناها و محوطه‌های تاریخی، میراث ناملموس، میراث معنوی و میراث منقول وجود دارد؛ میراث منقول مجموعه آثار و اشیایی است که در کاوش‌های باستان‌شناسی یا مجموعه‌های نسخ خطی یافت شده و در موزه‌ها حفظ و نگهداری می‌شود.

طغرایی بیان کرد: طی بخش‌نامه ابلاغ شده در سال ۸۶، ما مجاز به ثبت آثاری هستیم که ۱۱ شرط داشته باشد. تا کنون در خراسان رضوی ۵۵ اثر از میراث منقول در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌ که از جمله آن می‌توان به نسخه خطی منشآت خواجه اختیارالدین منشی گنابادی اشاره کرد.

وی ادامه داد: نکته مهم و باارزش این عمل، همکاری و مشارکت دانشگاه فردوسی با ما بود. برای ثبت میراث منقول پس از شناسایی به مستندسازی، معرفی، حفاظت و نگه‌داری آن می‌پردازیم؛ در صورتی که این آثار به مرمت نیز نیاز داشته باشد، این مرحله را نیز طی خواهد کرد.

مسئول ثبت آثار ملی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی اظهار کرد: طی تفاهم‌نامه‌ای با آستان قدس رضوی، بیش از ۱۵ آثار بسیار نفیس از موزه آستان قدس به ثبت ملی رسیده‌.

طغرایی خاطر نشان کرد: یکی دیگر از برکات ثبت ملی آن است که نسخه‌ای که قبل از این در گنجینه‌ها نگهداری می‌شد، امروز در موزه قرار گرفته و همین که در معرض دید قرار گیرد، اتفاق بسیار ارزشمندی است چرا نسل‌های بعد از ما به موزه‌ها می‌آیند و با ارزش‌های میراث منقول از نزدیک آشنا می‌شوند.

هنر خلق و هنرمندان خالق زیبایی‌اند

در ادامه حجت‌الاسلام غلامرضا رئیسیان، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی، در خصوص اهمیت هنر و زیبایی گفت: خداوند متعال حس زیبایی و لذت بردن از آن را به انسان ارزانی داشته است؛ همانگونه که خود احسن‌الخالقین، زیبا و زیباآفرین است، این نعمت را به بندگانش موهبت فرموده تا خالق و آفریننده زیبایی باشند.

وی ادامه داد: هنر را می‌توان خلق و آفریدن زیبایی و هنرمندان را خالق، خلاق و آفریننده زیبایی دانست؛ خواه این هنر در قالب موسیقی و آواز همانند آوازهای خسرو و هزاردستان، آواز ایران زنده یاد شجریان که در سوگ او نشسته‌ایم یا نقاشی، خوشنویسی و دیگر مصادیق آن باشد.

رئیسیان مطرح کرد: آنچه که امروز ما را در اینجا گرد آورده، نمونه‌ای از هنر خوشنویسی به جا مانده از دوران کهن، یعنی منشعات خواجه اختیار منشی گنابادی‌ است. خواجه اختیار منشی از خوشنویسان نامی قرن دهم هجری و از بزرگترین اساطیر خط تعلیق به‌شمار می‌رود که به مدت ۳۰ سال در دربار صفوی به کار نوشتن نامه‌های شاه اشتغال داشته است.

رئیس دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی بیان کرد: این اثر در سال ۱۳۰۱ شمسی به عنوان مرقعات خواجه اختیار گنابادی به مجموعه کتابخانه شخصی مرحوم محمد مولوی وارد گردیده و در سال حدود ۱۳۴۸ توسط کتابخانه الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، از آن مرحوم به همراه تعدادی دیگر از نسخه‌های خطی خریداری و به مجموعه مباحث کتابخانه اضافه شده است.

وی افزود: در اسفند ماه سال ۱۳۹۷ تصویر تابلوهای این اثر ارزشمند در کنگره ملی بزرگداشت خواجه اختیار منشی گنابادی که در زادگاهش گناباد برگزار شد، به نمایش در آمد و نسخه مورد اشاره در این کنگره به علاقه‌مندان خط و خطاطی معرفی شده است.

رئیسیان خاطرنشان کرد: بعد از نمایش تابلوهای این مرقع در کنگره مذکور ضرورت تهیه تصاویر بهتر و با وضوح بالاتر از تهذیب و طلاکاری‌های این اثر نفیس احساس شد؛ لذا زیر نظر مدیریت کتابخانه دانشگاه الهیات سه نمونه تصویر تهیه شد که یک نمونه از این اثر به همراه شناسنامه اولیه با اسناد و مدارک متعلق به این اثر با رایزنی و رهنمود ویژه رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی ارائه شده است.

رئیس دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی اظهار کرد: پس از تائید کارشناسان آن سازمان، شناسنامه اولیه تائید و جهت تائید نهایی به وزارت میراث فرهنگی در تهران ارسال شد و در نهایت اصالت ارزش و ارزشمندی این اثر تائید و به فهرست آثار ملی کشور عزیزمان وارد گردیده است.

وی ادامه داد: این اثر یکی از آثار ارزشمند مجموعه ۲۵۰۰ نسخه خطی دانشکده الهیات است که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

مرتبط:

آشنایی با برج رادکان در خراسان رضوی

راهنمای سفر به خراسان رضوی + اماکن دیدنی

“خانه دیو ریوند” از جاذبه‌های گردشگری خراسان رضوی