زیبایی و طراوت گردنه پر پیچ و خم “حیران” در شهرستان مرزی بندر آستارا در غرب استان گیلان، هر فصل از سال ویژگی خود را دارد.
طبیعت بی نظیر دهکده گردشگری حیران که به “دره بهشت” مشهور است، تنها ویژگی آن نیست، بلکه آب و هوای رطوبی و بارش باران های فصلی سبب شده است تا صنعت کشاورزی سنتی بسیار پویایی را با دستان بومیان سختکوش منطقه داشته باشد.
تمشک، آلوچه جنگلی، گل گاوزبان، ازگیل، بلال، آلو، خرمالوی جنگلی، گردو و سایر محصولات نیز در اراضی کوهستانی منطقه به وفور یافت می شود که طعم و عطر منحصر بفرد آنها دل هر رهگذری را می رباید.
بساط دست فروشان عرضه این محصولات که اغلب از جوانان روستاهای منطقه می باشند در حاشیه جاده دیدنی است.
دیدنی های گردنه حیران
طبیعت مه‌آلود: اولین چیزی که به هنگام عبور از گردنه حیران چشم‌تان را نوازش می‌دهد، پوشش جنگلی است که از دو سو احاطه‌تان می‌کند. کم‌کم سر و کله مراتع نیز پیدا می‌شود و در میان آنها کلبه‌هایی نیز به چشم می‌خورند. در این میان دام‌های در حال چرا یا اسب‌هایی که به این سو و آن سو می‌روند، به مناظر اضافه می‌شوند تا تصویری ماندگار را در ذهن‌تان حک کنند. البته همه چیز به اینجا ختم نمی‌شود؛ همه این زیبایی‌ها در گردنه حیران، غرق در فضای مه‌آلود جاده می‌شوند تا بهشتی رویایی را برای‌تان خلق کنند و هر لحظه بر لذت سفرتان بیفزایند. ارتفاع بلندترین نقطه این گردنه از سطح آبهای آزاد تنها حدود ۱۵۰۰ متر است و شاید این سوال برای شما پیش بیاید که در این ارتفاع، مه از کجا آمده است؟ در واقع علت اصلی مه در گردنه حیران، رطوبت دریای خزر است و این امر ارتباط خاصی با ارتفاع این گردنه ندارد.
پارک ملی هیرکان | مرز ایران و آذربایجان: یکی از ویژگی‌های این گردنه این است که در یک نقطه مرزی قرار دارد و با قرار گرفتن در آن در یک سوی جاده، جنگلی انبوه و متعلق به پارک ملی هیرکان را خواهید دید که در کشور آذربایجان واقع شده است. پارک ملی هیرکان با وسعتی برابر ۴۰,۳۵۸ هکتار در نهم فوریه سال ۲۰۰۴ میلادی توسط ریاست جمهوری آذربایجان گشایش یافت تا به عنوان یک منبع غنی از گیاهان و جانوران مورد توجه قرار گیرد. به سبب داشتن ویژگی‌هایی خاص، پیشنهاد ثبت جهانی این پارک ملی نیز مطرح شده است و در سال ۲۰۱۹ این جنگل، در فهرست میراث جهانی یونسکو نامش برای همیشه به ثبت رسید.
جنگل فندقلو: فندقلو نام یکی از جنگل‌های بسیار زیبای ایران که در فاصله ۱۰ کیلومتری از شهر نمین و ۳۰ کیلومتری از شهر اردبیل قرار گرفته است. این جنگل مملو از انواع درختان میوه همچون فندق، سیب وحشی، گوجه سبز، ازگیل، به، تمشک و توت فرنگی است و وجود یک استخر آب‌گرم به نام مشه سویی با خاصیت درمانی، بر جذابیت این مقصد می‌افزاید. اگر در اواسط فصل بهار به جنگل فندقلو بروید، با دشت هایی پر از گل‌های بابونه مواجه خواهید شد که همچون بهشتی رویایی به نظر می‌رسند.
دهکده گردشگری حیران:اگر دلتان تفریح و هیجان هم بخواهد، در کیلومتر ۳۵ جاده آستارا-اردبیل ، در منطقه معروف به حاجی امیر می‌توانید به مجموعه توریستی-تفریحی حیران بروید.این مجموعه در سال ۱۳۹۰ شروع به کار کرده و در حاشیه کوهستان قرار دارد و ایستگاه بالای آن به جنگل‌های فندقلو می‌رسد. اما بهترین تفریح در اینجا شاید تله‌کابین باشد که از بین جنگل‌های فندقلو می‌گذرد و قلعه بابک، از قلعه‌های دوره ساسانی را هم می‌شود از داخل کابین‌هایش در دوردست‌ها دید.تله کابین حیران ۱۷۵۲ متر طول دارد. این تله کابین ۶ کابین معمولی و سه کابین vip با صندلی‌های مبله چرمی، یخچال با وسایل پذیرایی، سیستم پخش موسیقی و شیشه‌های دودی دارد، ولی کی دلش می‌خواهد آن منظره حیرت‌انگیز را از پشت شیشه‌های دودی ببیند. ۱۳۵۰ نفر در هر ساعت می‌توانند با این وسیله جابه جا شوند.از دیگر امکانات این مجموعه توریستی-تفریحی، پیست کارتینگ با ۵۰ ماشین که در ۱۰۰۰ متر می‌توان آنها را راند و ترامبولین یا تشک پرش درجا یا بپر بپر است. شما همچنین شانس سوار شدن به طولانی‌ترین و بلنترین سورتمه ایران را هم دارید. این سورتمه در مسیر رفت تنها ۱۲۰ متر ارتفاع دارد، ولی از ارتفاع ۱۲۰۰ متری برمی‌گردد.این مجموعه همچنین رستوران، کافی‌شاپ و مرکز خرید هم دارد.
روستاهای گردنه حیران
در مسیر گردنه حیران چندین روستا وجود دارند که عبارتند از:
- روستای حیران: یکی از روستاهای نمونه گردشگری که با آب‌وهوای ییلاقی در میان طبیعتی سحر انگیز قرار گرفته و از سه روستای حیران سفلی، حیران وسطی و حیران علیا تشکیل شده است. این روستا در ۳۰ کیلومتری آستارا قرار دارد و از جاذبه های شاخص منطقه به شمار می‌رود.
- روستای مِشِند: این روستا در استان گیلان و در کیلومتر ۱۸ جاده آستارا – اردبیل قرار دارد و با مناظر زیبا و ییلاقی می‌تواند پذیرای شما باشد. واژه مش در زبان تالشی به معنای زنبور به کار می رود و نام این روستا به معنای جایگاه زنبور است.
- روستای کشفی: روستایی مملو از زیبایی‌های طبیعی که با داشتن مناظری بهشت‌گونه به یکی از جاذبه های دیدنی منطقه تبدیل شده است. روستای کشفی در مسیر کوهپیمایی نیز قرار دارد و بسیاری از علاقه‌مندان این رشته ورزشی در ایام مختلفی از سال میهمان این روستا می‌شوند.
آب و هوا
تقریبا می‌شود گفت در هر وقتی از سال که به گردنه حیران سفر کنید آب و هوایش خنک است. متوسط هوای این منطقه در دو فصل بهار و تابستان، یعنی دو فصلی که سفر به اردبیل به اوج خودش می‌رسد، در خنک‌ترین زمان ۱۱ درجه سانتی گراد و در گرمترین زمان ۳۲ درجه است. پس لباس گرم یادتان نرود.
بهترین فصل سفر
این منطقه در هر فصلی قشنگی‌های خاص خودش را دارد. ولی بهترین فصل سفر از اواسط اردیبهشت تا اواخر شهریور است. البته این هم باز بستگی به دمای هوا و خوش شانسی شما دارد. چون مثلا ممکن است در تیرماه به این منطقه سفر کنید و برای برگشتن و نجات از رطوبت و دم هوا لحظه‌شماری کنید.
در پاییز درخت‌های این منطقه به رنگ‌های مختلف درمی‌آیند. در زمستان به دلیل وجود مه زیاد و بارش سنگین برف، گردنه حیران بسته می‌شود. دمای هوای زمستان‌ها گاهی در این نقطه به منفی ۲۳ درجه هم می‌رسد. عجیب و باورنکردنی سرد.
مسیر دسترسی
از تهران تا گردنه حیران ۶۳۲ کیلومتر، چیزی در حدود ۷ ساعت و ۳۰ دقیقه است. اگر از تهران حرکت می‌کنید می‌توانید از اتوبان قزوین-رشت بروید و از رشت نیز مسیر آستارا را در پیش بگیرید. اگر از اردبیل قصد رفتن دارید و ماشین شخصی هم ندارید در اولین میدان ورودی اردبیل تاکسی‌ها می‌توانند شما را تا گردنه ببرند.
مرتبط:
حیران دیدنی‌ترین جاده جنگلی ایران
بلال فروشی‌های گردنه مه‌آلود حیران
جنگل فندقلو _توریستی ترین جنگل ایران
