خانه حیدرزاده در ۳۰۰۰ متر مربع با دو حیاط اندرونی و بیرونی در دو دوره اوائل و اواخر دوره قاجار ساخته شده است. بخش اصلی و وسیع آن متعلق به اواخر دوره قاجار بوده و طنبی واتاقهای جانبی جنوبشرقی این بنا متعلق به اوائل دوره قاجار است.

طاق و کاربندی و آجر کاری زیر زمین و حوضخانه این بنا از زیباترین کاربندیهای خانه های قدیمی استان میباشد. پنجره های طنبی ها دارای اروسی و شیشه های رنگی است.

این بنا در نقشه دارالسلطنه تبریز (۱۲۹۷ ه۰ق) به نام خانه حاج قلی خان سرتیپ آورده شده است. دقیق ترین اطلاعات موجود، غیر از عکس های هوایی سال ۱۳۳۵ و ۱۳۴۵، نقشه های تهیه شده در سال ۱۳۷۳ می باشد.

خانه حیدرزاده به دلیل ارزشهای تاریخی و معماری آن در سال ۱۳۷۸ تحت شماره ۲۵۲۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این بنا در سال ۱۳۸۰ از سوی طرح پردیسان سازمان میراث فرهنگی کشور تملک و از آن تاریخ به عنوان مرکز اطلاع رسانی گردشگری شهر تبریز و استان آذربایجان شرقی تحت عملیات مرمت و احیاء قرار گرفت. خانه حیدرزاده  در دو طبقه بنا گردیده است.

این خانه دارای دو حیاط مستقل بیرونی و اندرونی است که توسط یک تالار با شکوه با پنجره های چوبی پرکار از هم جدا گردیده اند. در بخش زیرین حوض خانه ای زیبا قرار دارد که با طاق های چهار بخشی کم نظیر بندکشی برجسته و آجرهای رنگ شده تلألو خاصی دارد. فضاهای مختلف این بنا از طریق یک سرسرای مرکزی با ستون های گچ بری، پلکان عریض و با شکوه و نورگیر سقفی به یکدیگر ارتباط می یابد.

اتاق شاه نشین، اصلی ترین و زیباترین فضای خانه حیدرزاده است. در طرح مرمت و احیای مجموعه، کاربری اختصاص یافته به اتاق بصورت یک فضای چند منظوره مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به اینکه طیف وسیعی از فعالیتهای اطلاع رسانی می تواند از طریق نمایش نمونه های عینی آنها صورت پذیرد.

لذا اختصاص بخش هایی از بنا به فضاهای نمایشگاهی نیز امکان پذیر است. در این بنا تزیینات متنوعی وجود دارد که شامل در و پنجره های پرکار چوبی، نرده های فلزی، گچ بری، نقاشی، بخش زیرزمین مجموعه با طاق آهنگ منظم اجرا شده و روشنایی آن از طریق پنجره های روبه حیاط تأمین می گردد.

مرتبط:

آشنایی با مسجد جامع تبریز

همه چیز درباره ی ارگ علیشاه تبریز

سفری به روستای لیقوان ، دره بهشت تبریز