نوشته‌ها

معبد هندوها در کجای ایران است؟

معبد هندوها که در شهر بندرعباس واقع شده، در سال ۱۳۱۰ هجری قمری، در زمان حکومت محمد حسن‌خان سعدالملک احداث شده‌است. اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که بر روی آن گنبدی قرار گرفته‌است. سبک معماری این گنبد را مقرنس‌های پیرامونی آن نه تنها از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خلیج فارس، بلکه از گنبدهای سراسر ایران متفاوت می‌سازد. طرح این بنا کاملاً از معماری معابد هندی متإثر است. این معبد از جمله نشانه‌های معدود تاریخی بندرعباس است که توجه هر تازه‌واردی را به خود جلب می‌کند و امروزه در کنار یکی از خیابان‌های اصلی شهر قرار گرفته‌است.

این معبد برای نیازهای هندوهای مقیم شهر بندرعباس که از سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴ هـ / ش سکونت داشته و به کارهای تجاری می‌پرداختند ساخته شد که یکی از نقطه‌های مهم ارتباط فرهنگی و هنری میان ایران و هند است. هندوها پیروان مکتب برهمنی (کسانی که به خدایان برهما، ویشنو و تسیوا معتقدند) هستند و این معبد بنابر تحقیقات به عمل آمده متعلق به خدایان ویشنو است. وی با بیان این که در هند اغلب معابد برهمنی، سنگی است خاطر نشان کرد: پرستشگاه هندوها در بندرعباس طبق موقعیت جغرافیایی در زمان ساخت از لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌های مرجانی خاک و گچ‌های ضخیم ماده و گچ لویی استفاده شده‌است.

معبد هندوها

طرح این بنا کاملاً از معماری پرستشگاه‌های هندی متاثر است. این معبد از جمله نشانه‌های معدود تاریخی بندرعباس است که توجه هر تازه‌واردی را به خود جلب می‌کند.

ساختمان پرستشگاه
اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که بر روی آن گنبدی قرار گرفته. سبک معماری این گنبد را مقرنس‌های پیرامون آن نه تنها از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خلیج فارس، بلکه از گنبدهای سراسر ایران متفاوت می‌سازد.
ساختمان اتاق معبد و محراب در قسمت شمال معبد واقع شده و دور اتاق معبد نیز از طاقچه و قاب‌های کور ساخته شده‌است و دورتا دور اتاق معبد نیز ۴ راهرو وجود دارد که در گذشته زوار به دور آن زیارت می‌کردند. داخل راهروها حجره‌های کوچکی است که برای طلبه‌های مکتب برهمنی در نظر گرفته شده و داخل برخی از اتاق‌ها نقاشی‌های مذهبی دیده می‌شود که یکی از مهم‌ترین آنها خدای فلوت زن به نام کریشنا است.
معبد هندوها
معماری پرستشگاه هندوها
ساختمان اتاق معبد و محراب در قسمت شمال هند واقع شده و دور اتاق معبد نیز از طاقچه و قاب‌های کور ساخته شده‌است و دورتا دور اتاق معبد نیز ۴ راهرو وجود دارد که در گذشته زوار به دور آن زیارت می‌کردند. داخل راهروها حجره‌های کوچکی است که برای طلبه‌های مکتب برهمنی در نظر گرفته شده و داخل برخی از اتاق‌ها نقاشی‌های مذهبی دیده می‌شود که یکی از مهم‌ترین آنها خدای فلوت زن به نام کریشنا است. از داخل راهرو غربی راه پله‌های مارپیچی وجود دارد که به سمت بالا است و به بام معبد منتهی می‌شود که ساق معبد است و با جرزهای پس رونده که الهام از معماری ایرانی است تشکیل شده‌است که ۴ نورگیر در ۴ طرف این فضای چند ضلعی روی جرزها و جود دارد و گنبد عظیمی با لایه‌های ذوزنقه‌ای و تزئینات آیین هندویی دیده می‌شود. همچنین اطراف و در ۴ طرف گنبد حدود ۷۲ برجک مخصوص هندویی وجود دارد که در وسط گنبد میله بزرگی قرار گرفته که در حقیقت محور زمین و آسمان را نشان می‌دهد. در قسمت ضلع شرقی گنبد نیز تالار بزرگی وجود دارد که تالار اجتماعات بوده و در این تالار نقاشی‌های مختلفی به چشم می‌خورد که هر کدام از آن‌ها بیانگر فلسفه خاصی از اعتقادات مختلف مردم هند است. معبد هندوها ۱۱۶ سال پیش ساخته شد و یکی از نقطه‌های مهم ارتباط فرهنگی و هنری بین ایران و هند است که باید حفظ شود و متأسفانه به علت عدم توجه گذشتگان غالب نقاشی‌های آن از بین رفته و بنا هم به علت مصالح ساخت موجود و تغییرات آب و هوایی با وجود مرمت‌های پی در پی هنوز آثار ویرانی در آن به چشم می‌خورد. این معبد یکی از آثار منحصر به فردی است که از سوی پولدارهای شهری به نام شیکار پور در غرب هند ساخته شد و در سال ۱۳۴۴ هـ / ش که بندرعباس را ترک کردند، بت‌هایی که در معبد و در طاقچه محراب بود نیز با خود بردند و این بنا کم‌کم مخروبه شد تا این که از طریق سازمان میراث فرهنگی در چند نوبت تعمیر اساسی شد و هنوز نیاز به تعمیر دارد، البته به شرط آن که حالات اولیه بنا از بین نرود. معبد هندوها از تابستان سال ۱۳۸۴ تا کنون به بهانه مرمت تعطیل است.هم اکنون عملیات مرمت این معبد به دلایل نامعلومی متوقف شده‌است.

مرتبط:

جاذبه های گردشگری بندرعباس

ویشنو ، معبدی در دل بندرعباس

اماکن دیدنی ناشناخته بندرعباس

نمایشگاه صنایع دستی معبدهندوها ی بندرعباس

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هرمزگان گفت: نمایشگاه صنایع دستی معبدهندوها با تصمیمات استانی و برای اجرای نوروزگاه ۹۸ راه اندازی شده بود.

رضا برومند صبح امروز (۱۰ خردادماه) با بیان این مطلب گفت: نمایشگاه صنایع دستی واقع در ضلع شمال غربی معبد هندوها بنا به تقاضای صنعتگران صنایع دستی حاضر در چهارمین نمایشگاه ملی صنایع دستی (۸ آذر ۱۳۹۷ افتتاح شد) و درخواستی که این صنعتگران از استاندار داشتند و همچنین بر اساس تصمیم های استانی به طور موقت ساخته شد تا مکانی برای عرضه و فروش محصولات صنایع دستی استان باشد.

وی با اشاره به اینکه عملیات شروع ساخت این نمایشگاه در بهمن ۱۳۹۷ آغاز شد، افزود: این نمایشگاه با سازه های فلزی و حصیری متناسب با شرایط آب و هوایی و جاذبه های صناعی دستی استان ساخته و در برنامه نوروز ۱۳۹۸ به عنوان بخشی از برنامه نوروزگاه استان مورد بهره برداری قرار گرفت.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هرمزگان ادامه داد: بعد از نوروزگاه ۱۳۹۸ بنا به تقاضای صنعتگران صنایع دستی که در برنامه نوروزگاه حضور داشتند و همچنین با تجربه ای که از فروش صنایع دستی و استقبال مردم که در تعطیلات نوروزی داشتند این غرفه ها در قالب تفاهم نامه به یکی از صنعتگران صنایع دستی استان واگذار شد.

وی با اشاره به اینکه این اداره کل هیچ هزینه ای بابت واگذاری نمایشگاه (شامل ۲۱ غرفه) دریافت نکرد، عنوان کرد: در عوض قرار بر این شد که بهره بردار از غرفه داران مبلغی را به عنوان حق شارژ دریافت کند و از محل دریافت این حق شارژ تمام اقدامات مورد نیاز از جمله تعمیر و تجهیز و بیمه آن را انجام دهد.

برومند ادامه داد: در تیرماه سال ۱۳۹۸ نمایشگاه به بهره بردار واگذار شد و بهره بردار با عقد قرارداد داخلی با غرفه داران و دریافت مبلغی به عنوان حق شارژ فعالیت نمایشگاه آغاز شد.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه با ورود کرونا ویروس در اسفند ماه، نمایشگاه صنایع دستی معبدهندوها نیز تعطیل شد، افزود: متاسفانه در ۲۷ اردیبهشت ماه به دلیل اینکه یکی از کولرهای این نمایشگاه روشن بود، پنل کولر آتش می گیرد و آتش در تمام نمایشگاه شعله ور می شود که به سرعت به آتش نشانی اطلاع داده و آتش مهار می شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هرمزگان در خصوص میزان خسارت وارده گفت: با توجه به اینکه نمایشگاه به بهره بردار بخش خصوصی واگذار شده بود ما منتظر اعلام خسارت هستیم تا بتوانیم اقدامات بعدی را انجام دهیم.

وی اضافه کرد: در حال حاضر بهره بردار با تک تک غرفه داران جلساتی برگزار کرده و لیست اموال آسیب دیده یادداشت برداری شده و کارشناس رسمی دادگستری میران خسارت هر غرفه را ارزیابی خواهد کرد.

برومند ادامه داد: پس از جمع بندی میزان خسارت قطعا از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی،  استانداری استان هرمزگان و نهادهای حمایتی جبران خسارت بررسی می شود.

مدیرکل میراث فرهنگی هرمزگان خاطرنشان کرد: نمایشگاه صنایع دستی معبدهندوها بخشی از برنامه نوروزگاه ۱۳۹۸ بوده که ساخت آن و تصیم گیری در سطح استان بوده و قرار بود در آینده فضای مناسبت تری برای نمایشگاه صنایع دستی اختصاص داده شود و این نمایشگاه به مکان جدیدی انتقال پیدا کند که رایزنی ها با شهرداری بندرعباس در این خصوص آغاز شده بود.

منبع:ایسنا

مرتبط:

معبد هندوها در بندر عباس

آتشی که از بیخ گوش معبد هندوها گذشت