گنبد غفاریه که در استان آذربایجان شرقی و در شمال غرب شهر مراغه جای گرفته؛ در سال های ۷۲۵ تا ۷۲۸ هجری قمری احداث شده است. این گنبد در زمان حکومت ایلخانیان و به وسیله ی سلطان ابوسعید بهادر خان ساخته شد.

ویژگی های گنبد غفاریه مراغه

معماری گنبد غفاریه الهام گرفته از گنبد سرخ واقع در مراغه بوده که مربع شکل و آجری است. این بنا دارای دو طبقه ی زیرین و فوقانی می باشد که بر روی دخمه ای ساخته شده و چهار ستون آجری، نمای بیرونی آن را زینت داده است. کاشی های رنگین به کار رفته در این بنا، به رنگ سیاه، سفید و آبی آسمانی به جلوه ی این گنبد افزوده است.

بالای ورودی گنبد غفاریه، کتبیه ای با دو سطر نوشته و بالای طاق این گنبد؛ کتیبه ای سه سطری و به خط ریحان، به چشم می خورد. از این کتیبه ها، با وجود آسیب دیدگی شان، میتوان دریافت که به اسم مالک آرامگاه اشاره شده است.

بر بالای پنجره های گنبد غفاریه، سه نشان خانوادگی وجود دارد که به شکل دو عصای پشت به پشت است. این علائم، نشان خانوادگی چوگانداران می باشد که بیانگر هویت گنبد غفاریه است.

علت نامگذاری گنبد غفاریه

در متن های تاریخی آمده است که در زمان فرمانروایی “سلطان یعقوب بن حسن‌بیگ آق‌قویونلو” عارفی به نام “نظام‌الدین احمد بن حسین‌الغفاری” از سفر حج بازمی گشت. در هین هنگام، یک عمارت در نزدیکی گنبد غفاریه احداث نمود و املاک و باغی را برای مصارف این بنا وقف کرد. به همین دلیل است که گنبد غفاریه و بناهای وابسته به آن به نام “غفاریه” شناخته می شود.

آدرس و بازدید گنبد غفاریه

برج های آرامگاهی مانند گنبد غفاریه؛ شاهکارهای آجری هستند و ارزش والایی در معماری و تاریخ دارند. از این رو گنبد غفاریه مکانی ویژه برای جذب گردشگران خارجی و داخلی است.

بازدید این بنای باشکوه در صبح تا عصر به آدرس “آذربایجان شرقی، مراغه، خیابان شهید صدوقی، جنب رودخانه صوفی (صوفی چای)” امکان پذیر است.

مراغه کجاست؟

این شهر در کنار رودخانهٔ صوفی‌چای در دامنهٔ جنوبی کوه سهند و در ۱۳۵ کیلومتری جنوب مرکز استان واقع شده‌است. در سال ۸۷ خورشیدی طرح ایجاد منطقه ویژه اقتصادی سهند مراغه در این منطقه به تصویب دولت رسید، و در تاریخ ۹۷/۰۳/۱۳ دولت دستور فعال سازی و عملیاتی نمودن این منطقه را صادر کرد.

مراغه که به باغ شهر ایران و پایتخت نجوم ایران شهرت دارد جزو ده شهر تاریخی ایران می‌باشد. سالانه گردشگران خارجی و ایرانی زیادی از مراغه دیدن می‌کنند. مراغه با فضای سبز و باغ‌های متعدد در داخل شهر همچنین رودخانه زیبای صوفی چای که از مرکز شهر می‌گذرد یکی از مهم‌ترین مراکز توریستی و گردشگری در استان آذربایجان شرقی بحساب می‌آید، خیابان‌های مشجر و درختان سر به فلک کشیده زیبایی خاصی به خیابان‌های مراغه بخشیده‌است. مراغه همچنین دومین کهن شهر آذربایجان بعد از ارومیه می‌باشد این شهر از دوران قبل از اسلام‌آباد بوده‌است اما قرن‌های ۱۲ تا ۱۴ میلادی دوران رشد و شکوفایی آن است؛ زمانی که پایتخت سلسله‌های متعدد محلی از جمله احمدیلیان و اتابکان آذربایجان بوده‌است و در نهایت مرکز حکومت ایلخانی قرار داده شد. مراغه به لحاظ بافت غنی تاریخی و فرهنگی، با بیش از ۳۰۰ اثر ثبت شده ملی، جزء ۱۰ شهر برتر کشور محسوب می‌شود. رصد خانه مراغه که در دوران خواجه نصیر بنا شده از جمله آثار تاریخی برجسته مراغه و ایران است که بیش از ۴۰۰۰۰۰جلد کتاب در آن موجود بوده‌است و بزرگترین دانشمندان اسلامی سراسر جهان اسلام در آن گرد هم آمده بودند.

منبع:تاریخ ما