در پی تماس‌های مردمی مبنی بر احتمال تخریب بخشی از روستای کنگ استان خراسان رضوی بر اساس طرح هادی این روستا و در معرض آسیب قرار گرفتن هویت تاریخی و جاذبه گردشگری این روستا؛ برای پی‌گیری این موضوع به گفت‌وگو با اهالی روستا و مسؤولان بخشداری آن نشستیم.

مدیر یک اقامتگاه بوم‌گردی روستای کنگ در خصوص تخریب روستای کنگ، اظهار کرد: جاده‌ای درست در وسط روستا در طرح هادی آورده شده که هدف از ساخت آن عملا دو قسمت کردن روستاست و خدمات‌رسانی و گازرسانی به روستا را از دلایل ساخت این موضوع مطرح کرده‌اند.

وی افزود: من به عنوان فردی که در این منطقه چندین سال به فعالیت‌های بوم‌گردی و گردشگری مشغولم، همراه با ساکنان روستا ایستاده‌ایم تا این کار را متوقف کنیم و از صبح امروز با فرمانداری، بخشداری و اداره میراث فرهنگی در ارتباط هستیم و کارهای مربوط به این تخریب را پیگیری می‌کنیم.
مدیر اقامت‌گاه‌ بوم‌گردی روستای کنگ خاطرنشان کرد: طی صحبت‌هایی که با آقای فرماندار داشتم متوجه شدم که اجازه تخریب باید با مجوز از فرمانداری باشد، به همین علت ما برای انجام این کار مقاومت می‌کنیم.

حسین‌پور مدعی شد: تصمیم ساخت این جاده در وسط روستا عملا بافت ۳۰۰۰ ساله روستا را به طور کامل از بین می‌برد ولی برخی نهادها در تلاشند که با ساخت جاده در میان روستا زمین‌های اطراف آن را به صورت تجاری به فروش برسانند؛ در حالی که این روستا یکی از اهداف گردشگری است و توریست‌های اروپایی فراوانی برای بازدید از آن به این منطقه سفر می‌کنند.

وی در خصوص خانه‌های ساکنان این روستا که در این طرح واقع می‌شود، مدعی شد: با برخی از ساکنان که خانه‌های آن‌ها در طرح تخریب واقع شده است صحبت شده و برای مجاب کردن ساکنان دلایلی مثل خدمت‌رسانی و گازرسانی مطرح شده است.
مدیر اقامتگاه بوم‌گردی روستای کنگ، تصریح کرد: البته کار ساخت جاده و تخریب روستا مخالفان و موافقانی نیز دارد و تعداد مخالفان بسیار بالاتر از موافقان است، ضمنا موافقان این طرح معتقدند که ساخت جاده در میان روستا باعث پیشرفت روستا و منطقه می‌شود در صورتی که این گونه نیست و این کار به تخریب کامل این روستای ۳۰۰۰ ساله می‌انجامد.
حسین‌پور عنوان کرد: برای اعمال تغییرات در این منطقه و مناطق روستایی دیگر باید نسخه‌ای بومی طرح شود و نسخه‌ای بر اساس ضوابط شهری که از طریق دهیاری و بخشداری اعمال شده است، برای این منطقه مناسب نیست.
وی اظهار کرد: نهادهایی از جمله دهیاری کنگ، شورای روستای کنگ و سازمان مسکن طرقبه و شاندیز برای تخریب بخشی از روستا و احداث جاده در میانه آن تصمیم‌گیری می‌کنند.
مدیر اقامتگاه بوم‌گردی روستای کنگ، ادامه داد: در حال حاضر اجرای این طرح متوقف شد؛ ضمنا طی صحبت‌هایی قرار شد که عده‌ای از کارشناسان اداره میراث‌فرهنگی مشاوره‌هایی را برای اجرای این طرح مطرح کنند.

بخشدار طرقبه همچنین در این‌باره گفت: در خصوص روستای کنگ طرح هادی مصوبی وجود دارد که سال ۱۳۸۸ توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به دهیاری ابلاغ شده و دهیاری نیز مسؤول اجرای طرح هادی در روستاست.

محمد قربانی اضافه کرد: طبق طرح‌هادی که به دهیاری ابلاغ شده باید این طرح اجرا شود، این طرح هادی در سال ۸۸ ابلاغ شده و تا سال ۱۳۹۸ اعتبار دارد و تا زمانی که طرح هادی جدید ابلاغ نشود طرح قبلی باید اجرا شود.

وی ادامه داد: در طرح هادی برای روستای کنگ خیابانی ۶ متری وجود دارد که چندین اداره در جلسه نهایی تصویب و در جلسات کمیته فنی با حضور کارشناسان میراث فرهنگی طرح خیابان ۶ متری را تهیه و به تصویب رساندند.

بخشدار طرقبه خاطرنشان کرد: شورا و دهیاری روستای کنگ امسال به دنبال اجرای طرح مصوب در چارچوب قانون هستند، ضمن این که حساسیت و نگرانی برای بافت تاریخی روستا را از طرف افراد علاقه‌مند به حوزه میراث فرهنگی و گردشگری کاملا درک می‌کنیم؛ چراکه این موضوع برای اعضاء شورا نیز دغدغه است و آنها در تلاشند که به بافت تاریخی روستا آسیبی وارد نشود.

قربانی عنوان کرد: طرح هادی به دهیاری ابلاغ شده و قرار است طی جلسه‌ای با حضور مسؤولان میراث‌فرهنگی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شورا و دهیاری که در هفته آینده برگزار خواهد شد طرفین ملاحظات خاصی در مورد ضوابط اجرایی طرح هادی، بافت با ارزش روستای کنگ و ضوابط مربوط به میراث فرهنگی را به صورت مکتوب مطرح کنند و به شورا و دهیاری ابلاغ کنند تا اگر قرار است طرحی در روستا اجرا شود با رعایت تمام این ملاحظات باشد.

وی در خصوص رضایت اهالی روستا برای اجرای این طرح، تشریح کرد: بدون رضایت اهالی روستا امکان ندارد که دهیاری و شورای روستا بتوانند فعالیتی انجام دهند و از طرفی در مسیر معبری که قرار است بازگشایی شود دهیاری باید از مالکان موافقت‌نامه کتبی داشته باشد تا بتواند به ادامه فعالیت بپردازد.

در پایان به نظر می‌رسد برخی از سهل‌انگاری‌های انجام شده در جریان تدوین طرح هادی این روستا، آن را در معرض مشکلی بزرگ و آسیبی جدی قرار داده است؛ مسأله‌ای که اگر پیگیری برخی از اهالی روستا و مقاومت آنان در برابر آن وجود نداشت، اکنون شاهد فاجعه تخریب یک اثر بی‌نظیر تاریخی و هویتی در قلب خراسان بودیم.

این مسأله و مسائل مشابه در سالیان گذشته همواره گریبان‌گیر بافت‌های تاریخی و هویتی استان و کشور ما بوده است و متاسفانه مسؤولان همچنان با نگاه سهل‌انگارانه بافت‌های تاریخی را در معرض آسیب قرار می‌دهند و از دیگر سو برخی از افراد نیز به واسطه نفع شخصی خود، چشم بر مصالح فرهنگی و هویتی می‌بندند و قدم در راه تخریب می‌گذراند؛ راهی که اکنون خروارها اثر تاریخی و هویتی نابود شده را در خود می‌بیند و چیزی جز آه و حسرت برای فرهنگ‌دوستان و دغدغه‌مندان هویت خراسان و ایران باقی نگذاشته است.