دست‌بافته‌های ایرانی حیثیت و پیشانی هنر ایران‌زمین هستند و سفره‌بافی يا سفره آردی یکی از رشته های بومی صنایع‌دستی استان در گروه دست‌بافته‌ها است.

قداست گندم و جايگاه ویژه نان در بین مردم منطقه، آنان را بر آن می‌دارد تا زیراندازی مناسب را برای تهيه قوت روزانه (نان) بیافرینند تا هنگام تهيه خمير نان، در زير تغار پهن شود و بدين شكل از ريخت و پاش آرد و خمير بر روی زمين جلوگيری کنند. از دیگر کاربرد‌های آن نگهداری خمیرمایه طبیعی تا زمان بعدی پخت (چند هفته بعد) است و طی سالیان اخیر استفاده‌های دیگری از این دست‌بافته زیبا به عنوان روکُرسی، پادری و سجاده نیز می‌شود.سفره آردی زیراندازی نفیس آکنده از نقوش ذهنی بافنده، برگرفته از طبیعت پیرامون و از جنس تخیل زن و دختر روستایی است.

این صنایع‌دستی کاربردی‌تزئینی در استان با نام بومی (سُفره آردی) شناخته می‌شود. این نوع بافته جنبه خودمصرفی داشته که از الياف ريسيده شده پشم شتر و يا گوسفند به صورت خودرنگ و یا دارای رنگ گیاهی بر روی دار زمينی بافته می‌شود .

آموزش و یادگیری هنر بافندگی به صورت نسل به نسل و از طریق آموزش شفاهی و سینه به سینه توسط مادران به دختران منتقل می‌شود به نوعی یادگیری این هنر در میان دختران و زنان روستا به‌عنوان بخش مهمی از فرهنگ و افتخارات آنان محسوب می‌شود و ذوق و سلیقه خویش را از این طریق به رخ می کشانند.

اندازه سفره‌ها به ابعاد تقريبی ۱۱۰ در ۱۱۰ سانتی مترمربع و نقوشی همچون کوه، بز، قوچ و گیاهان به صورت اشكال هندسی در وسط و حاشيۀ آن قرار می‌گیرند که گاها به صورت برجسته‌تر هستند.

برای تولید این محصول کاربردی‌تزیینی از ابزار کاری بسیار ساده، کم‌حجم و در عین حال ارزان که با استفاده از مصالح موجود در محل ساخته می‌شود، معمولا بهره می‌گیرند. اصلی‌ترین وسیله‌ این دستبافت سنتی وسیله‌ای به نام «دار» بوده که این وسیله بالاخص در قبایل کوچ از نوع افقی (زمینی) است.از مهمترین مناطق بافت آن می‌توان به روستای مَهِنج از توابع شهرستان قاینات اشاره کرد.

سفره‌بافی یا سفره آردی صنعت دستی چند صدساله مردمان جنوب خراسان که چندین سالی است با حمایت‌های ویژه صورت گرفته از قبیل آموزش، تجهیز کارگاه‌ها، ارائه تسهیلات و حضور در نمایشگاه‌ها و البته همت هنرمندان به ویژه سفره‌بافان چیره دست شهرستان قائنات دوباره جان گرفته است.

در این میان کسب چهار نشان ملی کیفیت توسط صنعتگران سفره‌باف طی سالیان گذشته، نشان از ظرفیت‌های سرشار این دست‌بافته و دیده شدن آن توسط داوران این رویداد ملی دارد.

احیای هنر سفره‌بافی یا سفره آردی باعث ایجاد شغل و کسب درآمد در بسیاری از روستاهای شهرستان قائنات شده است و بسیاری از تولیدات سفره آردی آنان توسط مشتریان بومی و حتی غیربومی از سایر نقاط کشور به صورت پیش خرید بافته و تولید می‌شود که این امر علاوه بر ایجاد اشتغال‌های پایدار در روستاها، باعث بالا رفتن روحیه امید، تلاش و مهاجرت معكوس از شهر قائن به روستاها شده است.

منبع:میراث آریا

مرتبط:

سازه‌های آبی شوشتر از شاهکارهای فنی مهندسی اعصار کهن

زن مومیایی یزدی؛ جسد خوابیده در موزه کیست؟

برج کشمر یا مقبره کشمر میراثی از اشکانیان