استان بوشهر هفدهمین استان بزرگ کشور به لحاظ مساحت است و مرکز آن بندر بوشهر است. بوشهر جزو مناطق کهن سرزمین ایران است و سابقه ی سکونت گاه های تاریخی آن به تمدن بین النهرین و حکومت ایلامیان بر می گردد. استان بوشهر از استان های بسیار گرم کشور است که دمای آن در ماه های گرم سال از مرز ۵۰ درجه هم می گذرد و میانگین دمای سالانه ی آن در حدود ۲۶ درجه است. این استان به دلیل وجود ذخایر بزرگ نفت و گاز (پارس جنوبی و شمالی) و نیروگاه هسته ای، به پایتخت انرژی ایران مشهور است و همچنین به دلیل تنوع بازارها و هم نشینی با دریا مقصد مسافرتی بسیاری است. با آشنا شدن با سوغاتی های بوشهر بازگشت از سفرتان را دلپذیر کنید.
استان بوشهر به واسطه ی قرار گرفتن در ساحل خلیج فارس، موقعیت مطلوبی برای صنعت صیادی و جایگاه ویژه ای در امر صادرات و واردات دارد. همین امتیازات صنعتی و اقتصادی سبب شده است تا علاوه بر مهاجرت جمعیت روستایی استان به شهرها، نیروی انسانی از استان های مجاور نیز به شهرهای استان بوشهر مهاجرت کنند. در سال های اخیر، میزان رشد جمعیت در شهرهای استان بوشهر، تحت تاثیر همین عوامل جزو بالاترین رتبه های کشوری بوده است.
استان بوشهر در زمینه ی کشاورزی و دامداری هم از استان های صاحب امتیاز است. این استان علاوه بر اینکه از مراکز کشت انبوه خرما در کشور است، مهمترین مرکز کشت گوجه فرنگی خارج از فصل به شمار می رود و در زمینه ی پرورش شتر، جایگاه ویژه ای دارد.
روستاییان استان بوشهر که شغل بیشتر آنها کشاورزی است در زمینه ی صنایع دستی هم فعالیت گسترده ای دارند. به نحوی که صنایع دستی نقش مهمی در معیشت خانوارهای روستایی دارد. محصولات تولید شده توسط این روستاییان، جزو مشهورترین سوغاتی های بوشهر است.
وجود نخلستان های فراوان در استان و هم جواری استان با خلیج فارس، باعث شده تا بیشتر سوغاتی های استان بوشهر، به خرما و دریا مربوط باشد. در ادامه شما را با سوغاتی های استان بوشهر آشنا می کنیم.
سوغاتی خوراکی
تولید خرما و فرآورده های آن از مشاغل اصلی مردم بوشهر است و سابقه ی کشت خرما در این استان به دوره هخامنشیان بر می گردد. مرغوب ترین نوع خرما که در استان بوشهر کشت می شود، «کبکاب» نام دارد و جزو انواع خرمای صادراتی ایران است. در میان فرآورده هایی که از خرما تولید می شوند، استان بوشهر به داشتن شیره ی مرغوب خرما شهرت دارد.
پنیر نخل
مغز سفیدرنگ تاج درخت خرما است که در اصطلاح محلی به آن «غاپ» می گویند. پنیر نخل طعمی شیرین دارد و بسیار مقوی است. این مغز در واقع ماده ی اولیه ی تشکیل تنه ی نخل است قبل از اینکه حالت چوبی پیدا کند. نخل داران، آن دسته از نخل هایی را که زمان ثمردهی آنها تمام شده است، انتخاب کرده، قسمت فوقانی تنه ی آنها را قطع می کنند و بخش میانی آن یعنی پنیر نخل را بیرون می آورند.
خارک پخته
در اصطلاح محلی به خرمای نارس، خارک می گویند. خارک را پس از چیدن به همراه شکر با روش مخصوصی می پزند و پس از پختن روی حصیر پهن می کنند تا خشک شود. خارک پخته پس از خشک شدن، خوش خوراک است و به عنوان شیرینی محلی مصرف می شود.
حلوای راشی
نوعی حلوای محلی است که مواد اصلی تشکیل دهنده ی آن شیره ی خرما و عصاره ی کنجد است. پس از اینکه شیره ی خرما را به قدری حرارت دادند که تغییر رنگ داد و سفید شد، عصاره ی کنجد بوداده را به آن اضافه می کنند سپس مخلوط شیره و عصاره را روی حرارت کم در مدت زمان زیادی هم می زنند تا حلوا آماده شود.
حلوا سنگک
پختن این نوع حلوا در بسیاری از مناطق استان رواج دارد. در این نوع حلوا، شیره ی خرمایی را که با حرارت دادن سفید کرده اند، با ضخامت کم در ظروفی شبیه به سینی می ریزند و قبل از اینکه سرد شود، کنجد بوداده ی فراوانی بر آن می پاشند. حلوا پس از سرد شدن، سفت شده و آماده ی مصرف می شود.
حلوا پسکی
نوعی حلوای محلی است که در برخی از مناطق استان مانند برازجان، مرسوم است. برای پختن این حلوا ابتدا خرمای کاملا رسیده را همراه با آرد در روغن کم سرخ می کنند و سپس با اضافه کردن مقداری ماست، ورز می دهند تا حلوا آماده شود.
مسقطی
نوعی شیرینی است که سوغات شهرهای جنوبی ایران است. مسقطی برای اولین بار در حدود دو قرن پیش، از بندر مسقط کشور عمان به سواحل خلیج فارس آمده است. مواد تشکیل دهنده ی مسقطی، نشاسته، روغن، شکر، زعفران، هل و گلاب است و برای تزیین آن از مغز پسته یا بادام استفاده می شود.
ماهی و میگو
آبزیان خوراکی خلیج فارس در میان علاقمندان به غذاهای دریایی، طرفداران زیادی دارد؛ ماهی هایی مانند شیر، شوریده، هامور، کفال قرمز، راشکو و میگوی خلیج فارس. استان بوشهر از جهت حجم صید و تنوع صید، صاحب امتیاز است. به عنوان نمونه، ۴۰ درصد از میگوی کشور در استان بوشهر صید می شود. در سفر به استان بوشهر، مسافران می توانند علاوه بر مراجعه به مراکز عرضه ی این آبزیان، از صیادانی که در اسکله ها اقدام به فروش می کنند این آبزیان را به صورت تازه خریداری کنند.
صنایع دستی
گبه
رایج ترین صنایع دستی در استان بوشهر، گبه بافی است که در بیشتر مناطق روستایی و حتی برخی از شهرها رواج دارد. گبه بافی، شغل اول یا حرفه ی دوم تعداد زیادی از روستاییان استان است. گبه یا قالیچه خرسک، زیرانداز کوچکی است که پرزهای بلندی دارد. گبه ی استان بوشهر مشهورترین سوغاتی آن است که به کشورهای دیگر نیز صادر می شود.
گلیم
زمستان فصل بافت گلیم در استان بوشهر است و بسیاری از روستاییان در این فصل به گلیم بافی مشغول هستند. اوایل پاییز، پشم گوسفندان چیده می شود و به تدریج پشم های چیده شده پس از شست و شو، ریسیده و رنگ می شوند تا در اوایل دی ماه، برای کار بافت آماده باشند. گلیم ها در استان بوشهر از نوع تخت هستند و به روش پودگذاری بافته می شوند. تار گلیم را از موی بز که استحکام بیشتری دارد و پود آن را از پشم تهیه می کنند. گلیم های بافته شده در استان بوشهر در داخل و خارج از کشور، علاقه مندان زیادی دارد.
عبای پشمی
مهم ترین شتری که در استان بوشهر پرورش می دهند، شتر از نژاد دشتی است. شتر دشتی از نظر پشم بهترین نژاد است. بافت عبا از پشم این نوع شتر در استان بوشهر، سابقه ای دیرینه دارد و امروزه هم البته محدودتر از گذشته، در گوشه و کنار استان به چشم می خورد. این عباهای پشمی در کشورهای حاشیه ی خلیج فارس، طرفداران زیادی دارد.
حصیر
کشت وسیع خرما باعث رونق حصیربافی در استان شده است. برگ درخت خرما به عنوان مواد اولیه در تهیه ی الیاف حصیر مورد استفاده ی حصیربافان قرار می گیرد. اکثر روستاییان استان، به ویژه مردان، در دوران فراغت از فعالیت های کشاورزی، به حصیربافی مشغول هستند. در گذشته، محصولات حصیری کاربرد گسترده ای داشته اند و علاوه بر اینکه استفاده از آنها در بسیاری از مناطق کشور رواج داشته است، در بازارهای کشورهای دیگر نیز به فروش می رسیده است. امروزه گرچه استفاده از محصولات حصیری بسیار محدود شده است ولی هنوز برای مصرف داخلی روستاییان تولید می شود. مسافران در سفر به استان بوشهر می توانند زیراندازها و ظروف حصیری، کلاه، بادبزن و سایر اقلام تزیینی حصیری را به عنوان سوغاتی خریداری کنند.
صنایع دستی دریایی
امواج دریا، پوسته ی سخت جانوران نرم تن دریایی که پس از مرگ در آب شناور شده اند، به همراه آبزیانی مانند ستاره ی دریایی که در دریا مرده اند را به ساحل می آورد. اهالی مناطق ساحلی از این پوسته های سخت و خشک شده ی آبزیان مرده، برای ساخت اشیای تزیینی یا تزیین کالاها استفاده می کنند. تولید این محصولات که به صنایع دستی دریایی مشهور است، در برخی از شهرهای حاشیه ی خلیج فارس بسیار رواج دارد و مراکز عرضه ی ویژه ای برای این کالاها در نظر گرفته شده است که مورد استقبال مسافران قرار دارد.
مرتبط:
عمارت كوتی _قدیمی ترین کنسولگری بوشهر
