نوشته‌ها

دویدوخ پایتخت فرش دو رویه تمام ابریشم ایران اما ناآشنا

فرش دو رویه تمام ابریشم که به ثبت جهانی رسیده، هنری آمیخته با نخ‌های ابریشمی است که در پایتخت فرش دو رویه تمام ابریشم از طبیعت زیبای ایران تا کاخ مسکو … را بر دار قالی به تصویر می‌کشد.

وقتی صحبت از فرش نفیس دو رویه تمام ابریشم می شود اولین محلی که می‌توان برای خرید این هنر تصور کرد، روستای دویدوخ در راز و جرگلان است. در صفرترین نقطه مرزی میان خراسان شمالی و کشور ترکمنستان مردمانی هستند که از سالیان دور هنری را آغاز کرده و رمزو رازهای هنر دست خود را از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌دهند.

فرش تمام ابریشم دویدوخ که به جرات می توان گفت حجم زیادی از تولید آن به دست زنان دویدوخی صورت می گیرد با تصاویر حیرت انگیز و رنگ‌های بی نظیر نخ‌های ابریشمی، چراغ بازارهای فرش کشورهای خارجی را روشن کرده است.

روستای دویدوخ خواستگاه یکی از انواع نفیس ترین فرش های ایرانی است که نام و آوازه آن در آسیا و اروپا پیچیده و هنر دست زنان این خطه را به وسیله‌ی یک فرش تنیده در بطن قاب چوبی، به منازل آن سوی مرزها می‌کشاند.

روستای دویدوخ با داشتن حدود ۵۰۰ کارگاه فعال، به عنوان یکی از خاستگاه‌های فرش دو رویه تمام ابریشم و پایتخت این هنر دست در جهان شناخته می‌شود، اما هنوز اتفاقات خوبی برای فرش های تولیدی در این منطقه نیفتاد است، هرچند هنگام ورود به این روستا زنانِ در حال شستن نخ های ابریشمی در رودخانه ای که از ابتدای روستا می گذرد و یا رد شدن مَردی که بر روی دوشَش یک تخته قالیچه هست، به شما می‌گویند که به پایتخت فرش های نفیس دو روی تمام ابریشم جهان رسیده‌اید.

آوازه این فرش، جهانی شده و پا به کشورهایی همچون هلند، ایتالیا، ژاپن، آلمان، استرالیا، و … رسیده و تا چند سال گذشته که هنوز تحریم و کرونایی وجود نداشت خود خارجی ها برای خرید به صورت مستقیم به دویدوخ می رفتند اما هنوز برای مردم ایران ناشناخته است و نام این فرش به گوششان نرسیده و یا نمونه هایی از آن را ندیده اند.

 

فروش دو رویه تمام ابریشم دویدوخ در ابتدا توسط خانم “چی چی” که از اهالی این روستا است، بافته شد، سپس این هنر به ۹ دختر و دو پسرش منتقل و در حال حاضر بیشتر زنان روستای دویدوخ مشغول بافت این قالیچه های نفیس هستند که طرح و رنگ های زیبای آن هر بیننده ای را به وجد می آورد.

خانم چی چی هنوز در قید حیات است و با وجود اینکه در ۸۵ سالگی به سر می برد مشغول بافت این نوع از فرش است و می گوید: اول فرش ها را به صورت معمولی که همه می بافند به صورت تک رویه می بافتم اما یک روز به ذهنم رسید که به صورت امتحانی از آن سوی دار قالی با تارها نقش دیگری بزنم که اصلا شدنی است و یا خیر و دیدم که می شود این کار را انجام دادم و از آن زمان فرش را به صورت دو رویه بافتم.

در ابتدا فرش را با نخ های پشمی می بافتیم اما بعدا از نخ های ابریشمی استفاده کردیم و فرش های ابریشمی را با دو طرح متفاوت بافتیم.

بیشتر مشتری های این فرش، خارجی ها هستند این را خانم چی چی می گوید و در مورد اولین مشتری خارجی اش توضیح می دهد: اولین مشتری خارجی ام” رز ماری” بود، رز ماری یکی از گردشگران ایتالیایی بود که مهمان مرحوم دکتر غیادی( یکی از پزشکان و اسب داران منطقه راز و جرگلان) بود و دکتر غیادی خانم رز ماری را برای دیدن فرش های دو رویه تمام ابرشم به این روستا آورد و او سه چهار تخته از فرش ها را خرید و از آن به بعد پای مشتری های خارجی به این روستا باز و تعداد مشتری های این فرش هم زیاد شد.

ملیحه یکی از دختران بافنده این نوع از فرش نیز می گوید ۱۷ سال سن دارد و از سن کم مشغول بافت فرش هستم و این فرش باعث شده تا روستای دویدوخ هم جهانی شود و پای گردشگران داخلی و خارجی به این روستا باز شود.

blank

 

ملیحه در مورد خاص ترین فرشی که بافته توضیح می دهد که یکی از قالیچه هایی که در گذشته سفارش گرفتیم و برای من خیلی خاص بود از کشور آلمان سفارش گرفته شد که ۲۵۰ رنگ باید در آن به کار گرفته می شد و آن فرش را با قیمت ۶۰ میلیون تومان به فروش رساندیم.

و حدود هشت ماهی است که در حال بافت یک قالیچه دو رویه تمام ابریشم دیگر هستیم که این فرش را هم از کشور آلمان سفارش گرفته ایم و ۲۵۵ رنگ در آن بکار می رود و طرح این فرش کاخ مسکو با رقص باله است.

وی گوید: اغلب قالیچه های فرش دو رویه با دو طرح متفاوت در قسمت جلو و پشت فرش هستند که بسیار زمان و ظریف بوده اما با مشکل شدید فروش آن ها مواجه هستیم و از آنجاییکه امرار و معاش بیشتر مردم روستا از همین طریق است با مشکل مواجه شده ایم.

حالا تابلوفرش جزو لاینفک زندگی دویدوخی ها است این را چابک دهیار این روستای گردشگری می گوید و اضافه می‌کند: کم‌تر خانه و خانواده‌ای را در روستا می‌توان پیدا کرد که به تولید این قالیچه ها مشغول نباشند و بیشتر زنان به بافت آن مشغول هستند.

او ادامه می دهد: در این روستا ۵۶۰ خانوار زندگی می کنند که در آن ۵۰۰ دار قالی فعال وجود دارد ولی مردم این منطقه به شدت برای فروش آن با مشکل مواجه هستند، در گذشته مشتری های خارجی از ژاپن، آلمان و … می آمدند و فرش را خریداری می کردند و می رفتند اما الان یا مشتری وجود ندارد و یا چهار پنج دلال از مشهد می آیند و قالیچه ها را به صورت یکی دو ساله خریداری می کنند و می برند و خدا می داند که پول این قالی باف ها بعد از یکی دو سال نقد می شود و یا خیر.

فرش دو رویه

 

چابک می افزاید: هم اکنون همسرش در حال بافت یک تخته قالیچه دو رویه ابریشمی در ابعاد ۱.۵.*۱ متر است که دو سال از زمان بافت آن می گذرد و هنوز کار بافت فرش را به نیمه نرسانده و دو سال دیگری طول می کشد تا به پایان برسد و تاکنون خرید نخ ابریشم مورد نیاز آن نیز ۱۰ میلیون تومان آب خورده است که فکر می کنم بعد از گذشت چهار سال شاید بتوانم ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان آن را بفروشم ولی آیا این رقم ارزش این همه زحمت و گذاشتن وقت چهار ساله را دارد؟! و آن هم اگر در آن موقع مشتری باشد و بتوانم آن را بفروشم.

تصور می کنم شاید جزء چند مشتری مشهدی کسی اطلاعی از تولید این قالیچه ها در کشور نداشته باشد چراکه اگر با آن آشنا باشند شاید مشتری های بیشتری به دویدوخ سر بزند.

وی ادامه می دهد: خانواده هایی در این روستا وجود دارند که سه چهار نفر تمام روز را مشغول بافت این فرش هستند اما زحمت آن ها به یغما می رود.

زنان روستا با وجود اینکه در حال حاضر برای فرش های آن ها مشتری های چندانی وجود ندارد مواد اولیه آن که نخ ابریشم است را نیز خودشان تولید می کنند، اغلب آن هایی که درخت توت و یا توتستان دارند به تولید پیله ابریشم در فصل بهار و آخر تابستان می پردازند و با وجود اینکه می توانند پیله ها را با قیمت مناسبی به فروش برسانند، آن ها تبدیل به نخ کرده و بعد از انجام عملیات رنگ رزی در بافت فرش استفاده می کنند.

فرش دو رویه

 

شاید فقط حدود ۱۵ درصد از مردم ایران با فرش نفیس تمام ابریشم دویدوخ آشنایی داشته باشند، این را حسین ایزانلو رئیس اتحادیه صنایع دستی خراسان شمالی می گوید و می افزاید: تصور می کنم یکی از دلایل آن این بوده که در رسانه ملی و یا در سایر رسانه ها کمتر به معرفی آن پرداخته شده باشد.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون وضعیت فروش این نوع از فرش در رکود کامل است و از مهمترین علل آن شیوع کرونا و تحریم ها است، ادامه می دهد: عدم برگزاری نمایشگاه صنایع دستی طی دو سال گذشته نیز بر فروش این فرش تاثیر گذاشته است.

وی عنوان می کند: البته بیشتر مشتری های این نوع از فرش خارجی هستند و آن هایی که در ایران نسبت به تولید این فرش آشنایی دارند شاید قیمت بالای آن از آنجاییکه تمام ابریشم بوده و به صورت دو رویه بافت می شود، خیلی برای خرید آن پا پیش نمی گذارند.

در حال حاضر از ۱۰۰ درصد فرش تولیدی دو رویه دویدوخ بیشتر از ۶۰ درصد آن به علت نبود مشتری در منازل بافندگان دپو شده است، این را ایزانلو می گوید و اضافه می کند: با این وجود هیچ یک از زنان و بافندگان آن بیکار نیستند و مشغول بافت هستند.

ایزانلو می گوید: سالانه حدود ۵۰۰ متر مربع فرش نفیس دو رویه تمام ابریسم دویدوخ در این استان تولید می شود.

منبع: ایسنا

مرتبط:

فرش دستبافت هریس، آیینه تمام‌نمای اصالت و هنر ایرانی

سنقر، شهر آفتاب‌گردان‌، فرش آهنی و کباب اسمعلی

تاریخ از تار و پود فرش ایرانی چه می‌گوید؟

در باب قالی و قالی‌بافی که بی‌شک می‌توان آن را اوج خلاقیت و هنر در میان اقوام یک سرزمین دانست، نقل قول‌های بسیاری موجود است که همگی گواهی بر تعلق دیرینه‌ترین‌ داستان‌های تاریخ فرش ‌دست‌باف به ایران دارد.

عبدالله احراری، عضو انجمن علمی فرش ایران در خصوص تاریخچه و اسناد موجود در چگونگی شکل‌گیری هنر قالی‌بافی اظهار کرد: بخشی از آنچه در خصوص تاریخ فرش‌بافی ایران روایت شده ‌اسنادی بوده و در شعر شعرا و نقل ‌قول‌هایی از افراد به‌نام و مشهور بیان شده ‌و بخش دیگر آن مربوط به آثاری است که به جا مانده ‌است، به عنوان مثال با توجه به اشعار فردوسی، متوجه می‌شویم که او فرش‌بافی را به ایران باستان منتسب دانسته ‌است؛‌ هم‌چنین در نقل‌قول‌های فلاسفه یونان نقل شده که دربار پادشاهان قدیم ایران با فرش تزئین بوده ‌است.

وی ادامه داد: اما در واقع آنچه از فرش به جا مانده‌، تکه فرش سالمی است که در سال ۱۹۴۸ توسط پروفسور «سرگی رودنکو» در دره «پازیریک» کشف شده که تمامی نقوش این فرش به دوره هخامنشیان برمی‌گردد. این فرش در گور یکی از فرمانروایان سکایی که طلاهای موجود در آن توسط دزدان به سرقت رفته و این فرش در آن باقی مانده‌، کشف شده‌ است.

این پژوهشگر فرش افزود: در حقیقت این فرش به دلیل سرازیر شدن و یخ زدن آب در گور فرمانروای سکایی و به تبع آن یخ زدن فرش، از سده سوم قبل از میلاد تا سال ۱۹۴۸ باقی مانده ‌است. تست کربن ۱۴، تاریخ دقیق این فرش را مربوط به دهه سوم تا پنجم قبل از میلاد مشخص کرده ‌است. ۱۰۰ درصد نقوش این فرش ایرانی است و نقل‌قول‎‌های متفاوتی در خصوص آن وجود دارد؛ اما گفته‌شده‌ این فرش احتمالاً توسط دربار هخامنشی به سردار سکایی داده ‌شده و طبق رسم آن زمان که دارایی نفیس شخص را با جسم آن دفن می‌کردند، این فرش نیز که جزء دارایی سردار سکایی محسوب می‌شده‌، پس از مرگ با جسم او دفن شده ‌است.

فرش ایرانی

چند نقل قول در باب تاریخ فرش

عضو انجمن علمی فرش ایران خاطرنشان کرد: نقل ‌قول‌های دیگری در این خصوص وجود دارد؛ مانند نقل‌ قول‌های «گزنفون» که شاگرد سقراط و هم‌کلاسی افلاطون بوده‌ و می‌گوید «در دربارهای هخامنشیان فرش‌هایی پهن می‌کردند و هرچند وقت یک‌بار به علت پوسیدگی آن‌ها را تعویض می‌کردند». در ادامه ذکر می‌کند که کارگاه‌های سلطنتی بافت این فرش‌ها در شهر «سارد» قرار داشتند و استادان این کارگاه‌ها «ماد» بودند و هخامنش‌ها بافت را از مادها یاد گرفته‌اند که نشان می‌دهد بافت در ایران دارای ریشه‌های بسیار قدیمی‌تری است.

احراری اضافه کرد: «ابن خلدون» در این زمینه معتقد است که فرش‌بافی در ایران توسط قشر متوسط جامعه انجام می‌شده‌ و هم‌چنین زمانی که اسکندر وارد پاسارگاد می‌شود، قبر کوروش را پوشیده با فرشی بسیار زیبا و ظریف می‌بیند.

وی عنوان کرد: «بطلمیوس» نیز که منجم، ریاضی‌دان و فیلسوف یونانی است، از جشن‌های بسیار بزرگ «اسکندریه» سخن می‌گوید که با قالی‌های پارسی و هخامنشی تزئین می‌شده است. «کنت کورشا»، محقق و باستان‌شناس اروپایی نیز در تاریخ عهد باستان می‌نویسد وقتی اسکندریون تخت جمشید را به آتش کشیدند، فرش‌های زیبا و مجلل هخامنشی در آتش می‌سوختند و از بین می‌رفتند و «پروفسور رودنکو» می‌گوید اسکندر در پای تخت‌گاهش فرش‌هایی ظریف و پرگوشت پهن می‌کرده ‌است. به علاوه بزرگ‌ترین سند مکشوف فرش‌بافی در این دوره پازیریک و باشادار است.

این پژوهشگر فرش تصریح کرد: فرش دیگری که از آن نقل ‌قول می‌شود، فرشی به نام فرش «بهارستان» است. نقل‌های متفاوتی در مورد ابعاد این فرش وجود دارد؛ به طوری که ابعاد آن بین ۴، ۱۶، ۴۰۰ و ۱۶۰۰ متر متغیر است. گفته شده‌ که این فرش توسط سپاهیان عرب در صدر اسلام و زمانی که ایرانیان اسلام را پذیرفته‌اند، از ایران به مدینه منتقل و در آن‌جا قطعه‌قطعه شده و در بین افراد به عنوان غنیمت توزیع شده ‌است.

عضو انجمن علمی فرش ایران تشریح کرد: برخی افراد بیان کرده‌اند که الیاف این فرش طبیعی نبوده؛ بلکه از طلا و نقره بافته ‌شده ‌است و نقل ‌قول‌های گوناگون دیگری نیز در این خصوص وجود دارد. به هر حال فرشی با نام بهارستان در دربار خسروپرویز بوده‌ که چهار فصل سال را به تصویر کشیده ‌است.

فرش ایرانی

حکومت صفویان، دوران اوج هنر قالی‌بافی

احراری بیان کرد: پس از آن که ایرانیان اسلام را می‌پذیرند، هنرهایی مانند سفال و… رشد پیدا می‌کند و فرش و هنر فرش‌بافی، تا زمان حکومت و دوره صفویان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. دوره صفوی دوره‌ای است که هنر فرش‌بافی اوج گرفته و در واقع هنر قالی‌بافی و فرش دست‌باف، جامع همه هنرها می‌شود. به طوری که در شهرهایی مانند مشهد، اصفهان، کاشان و کرمان، کارگاه‌های وابسته به دربار تأسیس می‌شود که در این کارگاه‌ها اغلب هنرمندان، نقاشان و طراحان گرد هم آمده و در این زمان قالی‌بافی، به عنوان شغلی محبوب در جامعه شناخته می‌شود.

وی اظهار کرد: پادشاهان صفوی نیز در ابتدا با ارسال هدایا، قالی ایرانی را به کشورهای دیگر مانند پرتغال و عثمانی آن دوران که به عنوان بلوک قدرت شناخته شده‌ بودند و رقیب پادشاهان صفوی نیز محسوب می‌شدند، معرفی کرده‌اند و پس از آن سلاطین این کشورها به مشتری بالقوه این فرش‌ها تبدیل شدند. در این دوره در هر منطقه کشور، طرح، نقش و در واقع سبک خاصی در فرش به وجود آمد؛ به شکلی که در کاشان سبکی متفاوت از مشهد رایج می‌شود؛ به عبارتی در این دوره سبک‌های طرح، نقش و بافت فرش در مناطق مختلف قالی‌بافی ایران، از یکدیگر متمایز می‌شود.

این پژوهشگر فرش ادامه داد: به عنوان مثال در کاشان قالی‌های زربافت رواج پیدا کرده‌ و مدت زیادی به دلیل این که این فرش‌ها به سفارش سلاطین وقت پرتغال بافته می‌شدند، تصور بر این بود این قالی‌ها در پرتغال بافته می‌شوند. در اصفهان نیز که مرکز حکوت پادشاهان صفوی و به ویژه سه پادشاه اول این حکومت بوده ‌است، قالی‌بافی بسیار رشد یافته و هم‌چنین در تبریز، مشهد و برخی دیگر از شهرهای کشور نیز گونه خاصی از قالی‌بافی رایج می‌شود.

عضو انجمن علمی فرش ایران گفت: با توجه و استناد به نظر اغلب محققان، فرش‌شناسان و کسانی که روی فرش تحقیق کرده‌اند و اسناد مکتوب و آنچه از تاریخ به جا مانده و هم‌چنین داستان‌ها و افسانه‌هایی که درباره فرش وجود دارد، به علاوه آنچه به طور واقعی به جا مانده‌، این مطالب بیانگر آن است که هنر قالی‌بافی از ایران آغاز شده ‌است. به طوری که نقوش مهم‌ترین سند واقعی یعنی سند «فرش پازیریک»، همان نقوشی است که در حجاری‌های تخت جمشید وجود دارد. به صورتی که سواره‌نظام و پیاده‌نظام دوره هخامنشی در آن مشاهده می‌شود.

احراری اضافه کرد: البته مناطقی که به مرور زمان از ایران جداشده‌اند، ممکن است منطقه تاریخی فرش‌بافی باشند. از جمله این مناطق می‌توان «قفقاز» را نام برد که در گذشته جزئی از ایران بوده و برخی از محققان این منطقه را یکی از مهدهای هنر فرش‌بافی می‌دانند.

فرش ایرانی

فرش‌بافی و قالی‌بافی در عشایر متولد شده‌ است

وی عنوان کرد: در واقع این که فرش‌بافی و قالی‌بافی از بین مردم عشایر برخاسته‌، مسلم است. به دلیل سرمای زیادی که در کوهستان‌ها در مقایسه با دشت وجود دارد، فرش‌بافی بیشتر در کوهستان متولد شده‌ است. فرش‌بافی با دامداری ارتباط زیادی دارد به طوری که عشایر الیاف فرش‌ها را با استفاده از پشم دام‌های خود تولید می‌کردند و در منطقه‌ای که هوای سردتری داشته، فرش‌های درشت‌تری بافته می‌شده ‌است.

این پژوهشگر فرش خاطرنشان کرد: فنون قالی‌بافی در عشایر متولد شده و به روستاها آمده و مقداری تکامل می‎‌یابد، پس از آن به کارگاه‌های شهری آمده و در نهایت زمانی که به دربار می‌رسد، اوج هنری خود را پیدا می‌کند. برخی افراد «گبه» قشقایی و یا دست‌بافته قالیچه ترکمن را شاهکار می‌دانند و برخی نیز فرش‌های مشهوری که از دوره صفوی باقی‌مانده ‌است مانند «قالی شیخ صفی» را شاهکار می‌دانند. بنابراین هریک از سبک‌های مناطق مختلف ایران، زیبایی خاص خود را داشته و بستگی به زاویه دید افراد دارد.

عضو انجمن علمی فرش ایران تشریح کرد: به عنوان نمونه، زیباترین دست‌بافته‌ها از نظر سادگی و انتقال مستقیم طرح به بافت، مربوط به دست‌بافته‌های عشایری مانند ترکمن، بلوچ، کرد، بختیاری و… است. اما تنوع رنگی و ریزنقشی را بیشتر در کارگاه قالی‌بافی وابسته به دربار صفوی، قاجار و پهلوی مشاهده می‌کنیم.

احراری با بیان این که نگاه به فرش از دوره قاجاریه به بعد، نگاهی تجاری بوده ‌است، ادامه داد: برخی از فرش‌ها تکراری بوده و از طرحی تعداد ۱۰۰، ۲۰۰ و یا بیشتر از این ارقام بافته می‌شود و همه آن‌ها قیمت مشخصی نیز دارند؛ اما بعضی از فرش‌ها جنبه و بار هنری بیشتری داشته و ممکن است پس از دو یا سه سال کار و تلاش طراح بر روی طرح فرش، تنها یک نمونه از آن بافته شود. به این ترتیب قیمت‌گذاری برروی این فرش متفاوت خواهد بود.

آنچه امروز فرش ایرانی را تهدید می‌کند

وی افزود: طرح‌ها و نقوش فرش‌های ایرانی در بسیاری از فرش‌های جهان تقلید شده‌ است؛ در واقع برخی کشورها مانند ترکیه، پاکستان، هندوستان و… از فرش‌های ایرانی کپی‌برداری و از برند ایران سوء‌استفاده می‌کنند. هم‌چنین بعضی افراد ایرانی با توجه به اینکه هزینه‌های تولید در این کشورها کمتر است، در این کشورها فرش تولید کرده و به عنوان فرش ایرانی به بازارهای جهانی عرضه می‌کنند. امروزه یکی از تهدیداتی که برای کارهای ایرانی وجود دارد، قیمت تمام‌شده بالا به دلایل مختلف است.

این پژوهشگر فرش اضافه کرد: به این ترتیب از طرفی تورم افسارگسیخته و از طرف دیگر عدم نگرش ملی به فرش توسط برخی از تولیدکنندگان و هم‌چنین سوء ‌استفاده فعالان اقتصادی کشورها از طرح‌ها و نقوش ایرانی به علاوه سوء ‌استفاده مدیران فرش ماشینی از نقوش ایرانی، باعث آسیب رسیدن به فرش دست‌باف ایرانی می‌شوند.

فرش ایرانی

نقش خراسان در صنعت فرش ایران

عضو انجمن علمی فرش ایران گفت: خراسان، منطقه‌ای با اقوام مختلفی است که از قسمت‌های مختلف کشور مهاجرت کرده و به خراسان آمده‌ و در طول تاریخ تعدادی از طرح‌ها، نقش‌ها و تکنیک‌های خاصی را با خود به همراه آورده‌اند؛ به همین دلیل طبیعتاً خراسان یکی از مهدهای فرش است. به طوری که سبک‌های مختلفی مانند بلوچ در نوار مرزی خراسان، قالی ترکمن در قسمتی دیگر از خراسان و مشهد، قالی سبک کاشمر، سبزوار، نیشابور و سبک مشهد را در خراسان مشاهده می‌کنیم.

احراری تصریح کرد: از اواخر دوره قاجار تعدادی از هنرمندان از شهرهای مختلف مانند تبریز و… به مشهد مهاجرت کرده‌ و بر سبک فرش‌های مشهد تأثیرگذار بوده‌اند و قالی‌های زیبای «مرحوم خامنه‌ای» و «عمواوغلی» که امروزه در موزه‌های داخل و خارج کشور می‌درخشند را تولید کرده‌اند. بیشترین تولید فرش در خراسان صورت می‌گیرد به طوری که خراسان حدود ۲۰ درصد کمیت تولید فرش را در اختیار دارد.

گردشگری برای معرفی هنر قالی‌ ایرانی چه می‌کند؟

وی با اشاره به این که یکی از بخش‌هایی که می‌تواند به توسعه فرش کمک کند، گردشگری است، اظهار کرد: اقامتگاه‌های بوم‌گردی که در اغلب مناطق خراسان وجود دارد؛ می‌توانند مهم‌ترین مراکز برای معرفی دست‌بافته‌های ایرانی باشند. مشهد به دلیل پتانسیل و ظرفیت‌های زیارتی و سیاحتی که دارد، می‌تواند با ایجاد و بازسازی بازار فرش، برای فروش فرش به عنوان سوغات، به صنعت گردشگری کمک کند و هم‌چنین بسیاری از مناطق سیاحتی و تفریحی مانند طرقبه، شاندیز، فردوسی و…  و روستاهایی مانند کلات نادری و دررود نیشابور که جنبه گردشگری دارند، می‌توانند برای معرفی فرش دست‌باف و توسعه گردشگری تأثیرگذار باشند.

این پژوهشگر فرش خاطرنشان کرد: اما متأسفانه تورلیدرهایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، اطلاعات زیادی در خصوص دست‌بافته‌های ایرانی و خراسانی نداشته و نیز مدیران اقامتگاه‌های بوم‌گردی اشراف چندانی در این زمینه ندارند. در حالی که می‌توان با ایجاد کارگاه‌های نمادین این آثار، گردشگران را با روش تولید آن‌ها آشنا کرد که در نهایت ممکن است منجر به خرید این آثار شود. به هر حال فعالیت در زمینه گردشگری فرش پتانسیل زیادی دارد که متأسفانه تاکنون خیلی کم از آن استفاده کرده‌ایم.

منبع:ایسنا

مرتبط:

تاریخچه فرش ازدوران ناصرالدین‌شاه تا امروز

لیسبون گنجینه فرش های ایرانی

با سفر به «مارین» از راه سلطنتی شوش عبور کنید

روستای «مارین» شما را به دوره هخامنشیتن و ماسوله جنوب ایران می برد.

در این فصل بهاری که تمام  درختان شکوفه و آب و هوای لذت بخشی را در دل خود جای داده اند چه خوب می شود بار و بندیل سفر را ببندیم و  به یک جای جدید و زیبا سفر کنیم تا از عجایب دنیا جا نمانیم.

شنیدن صدای پرندگان و دیدن طلوع و غروب خورشید بدون صدای بوق ماشین ها و دود و دم کلان شهرها آنچنان لذت بخش است که گویی پا به یک دنیای باورنکردنی گذاشته ای. پس اگر دلتان می خواهد این زیبایی هارا از نزدیک لمس کنید کافی است تا به  ۳۶ کیلومتری شمال شهر گچساران در استان چهار فصل کهگیلویه و بویراحمد بروید تا روستای «مارین» یا همان بهشت گمشده را از نزدیک ببینید.

این روستا به دلیل ساختار و فضایی که دارد باعث شده تا گردشگران از آن به عنوان ماسوله در جنوب نام ببرند. خانه هایی که در ساختش خبری از آجر سه سانتی و سنگ های آنتیک نیست و با خشت و گل ساخته شده است.

تصور کنید هنگام غروب وقتی از کنار این منازل و گوچه پس کوچه ها گذر کنید و باران بهاری هم شروع به بارش کند، چه بویی به مشام خواهدرسید؟! بوی خانه های کاهگلی آب خورده و از طرفی هم بوی گل های بهاری که دیوانه وار در مشامتان پیچیده می‌شود.

پوشش گیاهی و جانوری منطقه با انواع گیاهان دارویی کتیرا، گل‌گاوزبان و گل بنفشه و جانوران و پرندگان وحشی مانند گرگ، روباه، خرگوش، قوچ، میش، گراز، شاهین و کبک، از دیگر جاذبه‌های طبیعی روستا به شمار می‌رود. حواشی دریاچه سد کوثر از جمله جاذبه‌های گردشگری روستای مارین است. دریاچه پشت این سد که در ۱۷ کیلومتری روستای مارین قرار دارد، از قابلیت مناسبی برای ساماندهی ورزش‌های آبی برخوردار است.

وجود بقعه متبرکه امامزاده بی بی حمیده خاتون(س) از نوادگان امام موسی کاظم(ع) در کنار این روستا بر جذابیت این منطقه افزوده و میهمانان در بدو ورود به روستای مارین به زیارت آستان مقدس این بقعه متبرکه می روند.

تاریخچه روستای «مارین»

یکی از مواردی که جاذبه روستاها را برای جذب گردشگران بیشتر می کند دانستن پیشینه تاریخی آن است که ما جای پای چه کسانی قدم خواهیم گذاست؟!روستای مارین یکی از روستاهای تاریخی ایران است. راه سلطنتی شوش به تخت جمشید و بیشاپور (در دوره هخامنشیان)، از ۷ کیلومتری این روستا عبور می‌کرده است. موقعیت سوق‌الجیشی روستای مارین، در دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان سبب احداث قلعه‌های متعدد راهبانی در حوزه نفوذ آن شده است.

از هرچه که بگذریم از گویش مردمان این روستا نمی شود گذشت که به گویش دیلی از زبان لری صحبت می کنند.از طرفی خانه ها حداکثر در دوطبقه  ساخته شده اند و کوچه ها به گونه ای هستند که ئسایل نقیلیه نمی توانند عبور کنند پس با خیال راحت به عکاسی خود ادامه دهید و فرزندان کوچک خود را بگذارید کمی راحت تر و بافاصله تر از شما حرکت کنند تا برخلاف فضای شهری از دیدن کوچه پس گوچه ها و خانه های کاهگلی لذت ببرند.

سوغاتی های روستای «مارین»
رسم ما ایرانی ها بر این  است تا به هر جایی که سفر می کنیم برای خود یادگاری بگیریم که در این خصوص نزدیکان خود را هم فراموش نمی کنیم و همیشه دنبال سئغاتی خریدن برای آنها هستیم.
تولید صنایع دستی و بافته‌های پشمی در میان روستائیان و عشایر منطقه متداول است. انواع گلیم، جاجیم، قالی و توبره، مهم‌ترین صنایع دستی و هنری مردم روستای مارین می‌باشد. معروف‌ترین سوغات روستای مارین را صنایع دست بافت، انار، رب انار، کره، ماست، روغن، کشک و دوغ محلی و مغز بن تشکیل می‌دهد. چه خوب می شود تا گذری به آنها بزنیم تا کالای مورد نظر را خریداری کنیم.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان