۱۱ سؤالی که دائماً از خلبان پرسیده می‌شود
با افزایش سفرهای هوایی، سؤالات بی‌شماری ذهن مسافران را به خود مشغول می‌کند که اغلب به دنبال پاسخ آن‌ها هستند. اما آیا می‌دانید تکراری‌ترین سؤالات مسافران از خلبان کدامند؟
با اینکه همه‌ی مردم، تجربه‌ی خلبانی هواپیما را ندارند، اما اکثر آن‌ها تاحدودی تجربه‌ی سفر هوایی را داشته‌اند. این همان چیزی است که مردم راجع به آن صحبت می‌کنند و بین ما مشترک است. با توجه به این تجربه‌ی مشترک، صحبت‌هایی شکل می‌گیرد و فارغ از اینکه چه افرادی در این گفت‌وگو حضور دارند، در اغلب موارد، سؤالات مشابهی بارها و بارها پرسیده می‌شود.
آیا فاضلاب توالت در حین پرواز به بیرون تخلیه می‌شود؟
فاضلاب توالت در حین پرواز به بیرون تخلیه نمی‌شود. چه کسی دوست دارد که فاضلاب توالت همسایه‌اش به باغ او ریخته شود؟ مسلماً هیچ‌کس. پس چرا فکر می‌کنید، هزاران هواپیمایی که در گوشه‌وکنار دنیا در حال پرواز هستند، این کار را انجام می‌دهند؟
هر زمان که سیفون توالت کشیده می‌شود، یک سیستم مکش فشار قوی، محتویات آن را از طریق یک سری لوله به مخزن فاضلاب می‌کشاند. پس از فرود هواپیما، یکی از کارکنان این مخزن را به داخل یک کامیون تخلیه می‌کند که به محل مناسبی منتقل می‌شود. اما داستان‌هایی که راجع به ریخته‌شدن تکه‌های فریزشده‌ی مدفوع از هواپیما مطرح می‌شود، چه هستند؟ این موضوع هم مانند هر داستان دیگری فاصله‌ی زیادی با واقعیت دارد؛ با اینکه دریچه‌ی تخلیه‌ی مخزن فاضلاب، در طول پرواز بسته است، اما همیشه این احتمال وجود دارد که مقداری از مایعات آن نشت کند. همین موضوع برای مخزن آب شیرین هواپیما نیز صدق می‌کند. در صورتی که این اتفاق در وسط پرواز رخ دهد که دمای هوا منفی ۵۰ درجه‌ی سانتی‌گراد است، این مایع منجمد می‌شود. زمانی که هواپیما شروع به فرودآمدن می‌کند، هوا گرم‌تر می‌شود و این یخ‌ها شروع به ذوب‌شدن و ریختن می‌کنند. مقدار نشتی مایع به‌طور عادی به‌حدی ناچیز است که هرگونه تشکیل یخ بسیار اندک خواهد بود و در ادامه خرد شده و هیچ مشکلی در روی زمین به وجود نمی‌آورد.
هواپیماهای امروزی خودشان پرواز می‌کنند؟
سؤال برخی مسافران این است: امروزه هواپیماها خودشان پرواز می‌کنند؟ مطمئناً چنین سؤالی بدترین راه برای امتحان‌کردن حس شوخ‌طبعی خلبان‌ها به حساب می‌آید. با پرسیدن این سؤال خواهید دید که خشم آن‌ها برانگیخته می‌شود، لبخند کنایه‌آمیزی می‌زنند و زیر لب ناسزا می‌گویند یا در کمال آرامش به شما توضیح می‌دهند که طرز فکرتان اشتباه است. یکی از خلبان‌ها، خلبان خودکار را با نوشتن کلمات در مایکروسافت وُرد مقایسه می‌کرد؛ او با اشاره به این مثال می‌پرسید که چه کسی آن کلمات را نوشته است؟ شما یا کامپیوتر؟ اگر کلید «غ» را پایین نگه دارید، روی وُرد «غغغغغغغغغغ» را خواهید داشت، کلمه‌ای که هیچ معنایی ندارد. همین موضوع برای خلبان خودکار نیز صدق می‌کند و به‌اندازه‌ی دستورالعمل‌هایی که خلبان به آن می‌دهد، خوب عمل می‌کند. اگر به آن گفته شود که در ارتفاع ۹۰۰ متری از سطح زمین، به‌سمت شمال حرکت کند، به‌نحو احسن این کار را انجام می‌دهد و درست از کنار کوه‌ها عبور می‌کند.
خلبان‌ها از خلبان خودکار استفاده می‌کنند تا بال‌ها را تراز نگه دارد و هواپیما را در جهتی هدایت کند که خلبان مشخص کرده است. هرگونه تغییری در مسیر پرواز باید توسط خلبان به خلبان خودکار داده شود.
وضعیت brace صرفاً برای محافظت از دندان‌ها است؟
یکی از عجیب‌ترین سؤالاتی که از خلبان‌ها پرسیده می‌شود، همین است که آیا وضعیت brace صرفاً برای محافظت از دندان‌ها و حفظ سوابق دندانپزشکی است؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که وضعیت brace در زمان فرود اضطراری استفاده می‌شود تا شانس مسافران برای زنده‌ماندن را افزایش دهند. برای انجام این کار باید سر را روی صندلی مقابل قرار داد و دست‌ها را بالای صندلی گذاشت. اولاً، در شرایطی که کاهش سرعت بسیار سریع اتفاق می‌افتد، این وضعیت مانع از برخورد شدید صورت با پشت صندلی می‌شود. دوماً، چنین وضعیتی، از صورت شما در برابر سقوط اشیا محافظت می‌کند.
اگر مجبور به اتخاذ وضعیت brace شدید، انگشتان دو دست‌تان را در هم گره نکنید. دست ضعیف‌تر را روی دست قوی‌تر بگذارید و سعی کنید تاحد امکان آن را بپوشاند؛ به این ترتیب اگر چیزی روی شما افتاد، فقط دست ضعیف‌ترتان آسیب می‌بیند و می‌توانید با دست قوی‌تر، کمربند صندلی‌تان را باز کرده و هواپیما را ترک کنید.
چرا هنگام بلندشدن از روی باند و فرود، باید میز جلوی صندلی را ببندیم؟
مطمئناً بازکردن پرده‌ی پنجره و بستن میز جلوی صندلی در زمان بلندشدن هواپیما از روی باند فرودگاه، برای حفظ امنیت مسافران انجام می‌شود. تصور کنید که هواپیما پس از بلندشدن از روی باند، ناگهان شروع به کاهش سرعت و فرودآمدن کند. کابین به‌تدریج مملو از دود می‌شود و کاپیتان دستور تخلیه‌ی هواپیما را می‌دهد. اگر کنار در خروج نشسته باشید، شانس با شما یار است و اول از همه پیاده می‌شوید، اما اگر کنار پنجره باشید، خروج از هواپیما کمی دیرتر اتفاق می‌افتد. حالا فکر کنید مسافرانی که در صندلی کنار راهرو و صندلی وسط نشسته‌اند، میزهای جلوی صندلی‌شان را نبسته باشند، به‌یک‌باره رسیدن به در خروج هواپیما دشوارتر هم می‌شود.
با اینکه کادر پرواز هیچ‌گاه بر اساس اتفاقی غیرقابل تصور برنامه‌ریزی نمی‌کنند، اما همیشه باید برای چنین رویدادهایی آماده بود. به همین دلیل است که مهمانداران قبل از پرواز و فرود هواپیما در داخل کابین قدم می‌زنند تا مطمئن شوند که همه چیز برای حوادث غیرمترقبه آماده است. همین موضوع در مورد پرده‌ی پنجره‌ها نیز وجود دارد.
با باز نگه‌داشتن پرده‌ی پنجره‌ها، همه‌ی سرنشینان کابین می‌توانند نسبت به آنچه که در بیرون هواپیما در شرف وقوع است، آگاهی پیدا کنند. بنابراین، در صورت لزوم تخلیه‌ی اضطراری، درها به روی یک موقعیت خطرناک باز نمی‌شوند. شاید به همین دلیل باشد که مسافران در تمام مدت پرواز نباید کفش‌هایشان را از پا دربیاورند.
آیا ماسک‌های اکسیژن، واقعاً اکسیژن دارند؟
اگر فشار هوای کابین در ارتفاع ۱۳ هزار متری از سطح زمین کاهش یابد، یعنی در سطح کروز که هواپیمای ۷۸۷ دریم‌لاینر اغلب در این ارتفاع پرواز می‌کند، مسافران حدود ۱۵ ثانیه وقت دارند تا ماسک اکسیژن را روی صورت‌شان بگذارند؛ به این مدت‌زمان، «زمان هوشیاری مفید» گفته می‌شود.
ماسک‌های اکسیژن برای حفظ ایمنی مسافران در مواقع اضطراری، بسیار حیاتی هستند
پس از ۱۵ ثانیه، اگر مسافری ماسک اکسیژن را نگذاشته باشد، به‌تدریج دچار کمبود اکسیژن در بافت‌های بدن شده و در نهایت بیهوش می‌شود. در چنین ارتفاعی، خلبان‌ها اول ماسک اکسیژن خود را می‌زنند و سپس ارتفاع هواپیما را به‌حدی پایین می‌آورند که تنفس بدون اکسیژن اضافی بی‌خطر باشد. این موضوع ممکن است چند دقیقه‌ای طول بکشد، بنابراین اکسیژنی که از طریق این ماسک‌ها در اختیار مسافران قرار می‌گیرد، در این لحظات بسیار ضروری است. پس می‌توان گفت که ماسک‌های اکسیژن برای حفظ ایمنی مسافران در مواقع اضطراری، بسیار حیاتی هستند.
آیا در حین پرواز می‌توان در کابین را از داخل باز کرد؟
درهای هواپیما با سیستم «plug» کار می‌کند و برای بازکردن در، باید آن را به‌سمت داخل هواپیما بکشید. زمانی که هواپیما از روی باند بلند می‌شود، فشار داخل کابین تنظیم شده و باعث می‌شود که درهای هواپیما، داخل قاب در چفت شوند. بنابراین تا زمانی که فشار کابین هواپیما تنظیم شده باشد، بازکردن در هواپیما غیرممکن است.
آیا خلبان‌ها زیر صندلی‌شان، چتر نجات دارند؟
وقتی نمی‌توان درهای هواپیما را در حین پرواز باز کرد، دیگر داشتن چتر نجات چه فایده‌ای دارد؟ همه‌ی سرنشینان هواپیما وضعیت یکسانی دارند.
آیا هر خلبان در طول پرواز، غذای متفاوتی می‌خورد؟
این موضوع قبلاً وجود داشت، اما دیگر نه. در گذشته این‌طور تصور می‌شد که خطر نسبتاً بالایی برای مسمومیت غذایی ناشی از غذاهای پرواز وجود دارد و به همین دلیل برای جلوگیری از بیمارشدن خلبان به‌طور هم‌زمان، آن‌ها نباید غذای مشابهی می‌خوردند. اما با پیشرفت در استانداردهای بهداشت مواد غذایی هنگام پخت‌وپز و حمل‌ونقل، خطر مسمومیت به میزان زیادی کاهش یافته است. بیشتر احتمال می‌رود که کادر پرواز از غذای رستوران یا خانه‌ی خود دچار مسمومیت و بیماری شوند تا غذای هواپیما.
آیا هوای کابین، مسافران را بیمار می‌کند؟
واقعیت این است که امروزه بخشی از هوای کابین بازیافت می‌شود و هوای هواپیماهای مدرن، تمیزتر از همیشه هستند. هواپیمای دریم‌لاینر ۷۸۷، تنهای هواپیمای تجاری است که هوای داخل کابین را مستقیماً از هوای تازه‌ی بیرون می‌گیرد و نه از موتورها. مقداری از این هوا بازیافت می‌شود و از فیلترهای بیمارستانی هِپا عبور می‌کند تا ویروس‌ها و باکتری‌های آن گرفته شود. با این حال حتی همین هوا نیز هر چند دقیقه یک بار دوباره تازه می‌شود.
اگر هنوز هم احساس می‌کنید که هوای هواپیما حال شما را بد می‌کند، به خلبان‌ها و کادر پروازی فکر کنید که هر روز مجبور هستند در این هوا کار کنند. در صورتی که هوای هواپیما برای مسافران بد بود، مطمئناً خلبان‌ها و خدمه پرواز دائماً بیمار بودند، اما این‌طور نیست.
آیا صاعقه باعث سقوط هواپیما می‌شود؟
صاعقه، پدیده‌ی هیجان‌انگیزی است که می‌تواند در عرض چند دقیقه ظاهر شود، مقادیر قابل‌توجهی انرژی تولید کند و بعد به‌شکل هوایی نازک ناپدید شود. با وجودی که انرژی یک طوفان می‌تواند برای هواپیما خطرناک باشد، اما ولتاژ بالای انرژی ناشی از برخورد صاعقه در واقع خطر چندانی برای هواپیما به وجود نمی‌آورد. علت این موضوع به سازه‌ی هواپیما برمی‌گردد که مثل قفس فارادی عمل می‌کند و همچون یک محفظه جلوی میدان‌های الکترومغناطیسی را می‌گیرد. همان طور که می‌دانید، فلز رسانای خوبی برای برق است و در نتیجه صاعقه را به خود جذب می‌کند. با این حال، از آنجا که رسانای خوبی است، جریان برق در بیرون بدنه‌ی هواپیما حرکت می‌کند و وارد آن نمی‌شود. به این ترتیب، بزرگ‌ترین تأثیر برخورد صاعقه به هواپیما، شاید چند جای کوچک سوختگی باشد.
آیا چاله‌های هوایی منجر به تربولانس می‌شوند؟
در ابتدا، یک چیز را روشن کنیم، چیزی به اسم «چاله هوایی» نداریم. هوا خیلی مشابه آب رفتار می‌کند و در نتیجه سیال است. همان طور که مفهوم چاله‌ی آبی غیرعقلانی به نظر می‌رسد، پس می‌توان به‌راحتی فهمید که چاله‌ی هوایی نیز اصلاً وجود ندارد. تربولانس یا آشفتگی هوایی در اصل تحت‌تأثیر تغییر جریان هوا در اطراف هواپیما به وجود می‌آید. همین نوسانات جریان هوا باعث واردشدن تکان‌هایی به هواپیما می‌شوند. اگر به همان مقایسه‌ای که با آب داشتیم برگردیم، این موضوع شباهت زیادی به قایق‌سواری دارد. با توجه به جریان آب در زیر قایق، حرکت قایق تغییر می‌کند. قایق هیچ‌گاه به زیر آب فرو نمی‌رود، بلکه به بالا و پایین حرکت می‌کند، همین موضوع درباره‌ی هوا نیز صدق می‌کند.
مرتبط: