روستای موغان یکی از روستاهای گردشگری شهرستان فریدن است. این روستا که قدمتی کهن دارد دارای روستایی دست کند و تاریخی است که در چهار طبقه ساخته شده و مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. شهر زیرزمینی موغان در عمق ۲۰ متری زمین در زیر تپه باستانی روستا، در وسط آبادی قرار گرفته است. روستای دست کند دو دوره تاریخی دارد، دوره اول که مربوط به قبل از اسلام است با سفالهای نخودی و قرمز رنگ شناخته می شود و دیگری مربوط به دوره اسلامی است. برخی قدمت طبقات یک و دو را به دوره های هخامنشی نسبت داده اند.

این شهر زیرزمینی دارای ۹ ورودی است که از این تعداد تنها پنج ورودی باز شده است. ورودی که برای مسافران و بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده است از طبقه دوم شروع می شود، از پله های ورودی که پایین برویم در تاریکی که پیش می رویم، راهروی دهانه باریک سمت چپ را نیز می بینیم، اینجا راه، کمی مار پیچ می شود اما با ورود به راهرو طبقه دوم فضا روشن تر است.

داخل راهرو طبقه دوم که می شویم آخوره ها، چپی و راستی ها را مشاهده خواهیم کرد  که هنوز بر پیکر آنها جای تیشه آدمی باقی است، وسط راهرو چاهی عمیق وجود دارد که از تامین آب شرب ساکنان این طبقه برای خود و احشامشان خبر می دهد.

وسط راهرو طبقه دوم پلکانی است که ما را به طبقه سوم هدایت می کند، در میان این راهرو تهویه هوا قرار گرفته که نشان از معماران چیره دست آن زمان دارد، طبق گفته راهنمای گردشگری از این نوع تهویه ها، ۱۲ تای دیگر در این شهر زیر زمینی وجود دارد.

اتاقک تاریکی در سمت راست انتهای سالن طبقه دوم قرار گرفته که وقتی وارد آن می شویم، در انتهای اتاق سوراخی را مشاهده می کنیم که بر اساس گفته ها، با دست کنده های مجاور در ارتباط است.

کمی خم می شویم تا پلکانی که ما را به طبقه سوم می رساند را رد کنیم، با گذر از این پلکان شاهد، آثار تیشه هایی هستیم که بر پیکر این راهروی تنگ و باریک ضربه زده است. با گذر از این راهرو طبقه سوم را مشاهده می کنیم که سقفش نسبت به دیگر طبقات فرق می کند و محکم تر از سقف دیگر طبقات است، انتهای این طبقه ۲۰ متری، یک چاه آب وجود دارد، همچنین جایی که برای نگهداری سلاح و عدوات جنگی در دیوار این طبقه تعبیه شده است، دیده می شود.

پلکان را برای رسیدن به طبقه اول باز می گردیم، انتهای راهروی طبقه دوم که نسبت به دیگر طبقات بسیار بزرگتر است، پله های کوچکی است که ما را به طبقه اول راهنمایی می کند، در این طبقه شاهد یکی دیگر از ورودی های ۹ گانه این شهر زیر زمینی هستیم و سپس با گذر از ورودی، جایگاهی برای استراحت مشاهده می شود که نمایان گر استراحتگاه ساکنان این شهر است.

معماری این طبقه نیز شبیه دیگر طبقات است، اما نسبت به دیگر طبقات اتاقک های چپ و راست آن کمی بیشتر است. میان این طبقه راهرویی وجود دارد که ما را به طبقه چهارم راهنمایی می کند. طبقه پنجم این مجموعه بی بدیل در حال بازگشایی است.

این شهر زیر زمینی که مساحت بیش از ۳۰۰۰ متر را به خود اختصاص داده است، در گذشته برای مقابله با بلایای طبیعی و همچنین هجوم دشمنان و حمله حیوانات درنده ساخته شده است. با توجه به شرایط اقلیمی شهرستان فریدن که زمستانهای بسیار سرد دارد، وجود این دست کندها برای حفظ جان سازنده های دست کندها و احشام آ‌نها ضروری بوده است. از ویژگی های این شهر زیرزمینی، تابستان خنک و زمستان گرم آن است. با توجه به احداث این شهر در عمق زمین، دمای هوای آن بالاتر از هجده درجه بوده و نیاز به سوخت برای گرما نداشته است.

مسافران موغان باید بدانند که در این روستا فقط نظاره گر شهر زیر زمینی نخواهند بود بلکه مناظر طبیعی و دلربای این منطقه روز خوشی را برای آنها رقم خواهد زد. مجاورت موغان با رودخانه پلاسجان مناظر زیبایی را با این رودخانه خروشان به مهمانان خود هدیه می کند، این رودخانه یکی از شاهرگ های زاینده رود است و نوای شر شر آب این رودخانه نوازنده زندگی برای تمام مردم استان اصفهان است.

مسافران روستای موغان می توانند با اقامت در خانه بوم گردی این روستا، شبی پرستاره را در بهار و تابستان این روستا تجربه کنند و صدای حیات وحش را زنده از دیار اقوام بشنوند. (فریدن به دیار شش قوم خود معروف است.)

موقعیت مکانی
روستای موغان در بیست کیلومتری مرکز فریدن و  ۱۴۰ کیلومتری غرب اصفهان واقع شده است.

مرتبط:

کلیسای غرغن ،شهرستان فریدن

روستای دره بید _مامن لاله های واژگون