در هر برهه اي از زمان و هرجا كه اراده اي توانا به منصه ظهور مي رسد، در پي آن شگفتي ها پديد مي آيد. شگفتي هايي كه دراين ميان فقط اهل نظر مي توانند به عظمت آن پي ببرند.با نگاه به چشم انداز راه آهن ايران، چه در شمال هنگام عبور از قلل شامخ البرز وچه در جنوب هنگام گذشتن از فراز دره ه وكوههاي سخت وبلند به راحتي مي توان به اهميت وعظمت آن پي برد.

يكي از شاهكارهاي راه آهن كشور «پل ورسك» است كه به عنوان مهمترين و مرتفع ترين پل خط آهن شمال ايران مطرح است .ازاين پل كه شهرت جهاني نيز دارد و نام آن در تمامي آثاري كه پس از پايان جنگ جهاني دوم منتشر شد ، با عنوان «پل پيروزي » ياد شده است .

 

ساخت پل ورسك كه از مهمترين رويدادهاي فني مهندسي راه آهن كشور محسوب مي شود، توسط مهندسان آلماني و اتريشي و كارگران فني انجام شده است. به لحاظ ويژگي هاي منحصر به فرد، اين پل در فهرست آثار ملي كشورمان نيز به ثبت رسيده است .

پل ورسك كه در واقع از شاهكارهاي معماري جهان به شمار مي رود، در دره ورسك واقع در ۸۵كيلومتري جنوب قائم شهر در محور سوادكوه قرار دارد و راه آهن سراسري تهران ـ شمال را به هم متصل مي كند. عظمت اين كه در واقع دوكوه عظيم وسخت گذر عباس آباد را به يكديگر اتصال مي دهد، حقيقتي انكارناپذير است كه حتي جهانگردان خارجي نيز به آن اعتراف دارند ودر برابر عظمت و بزرگي و اراده آهنين طراح وسازندگان آن سرتعظيم فرود مي آورند.

امروز پل ورسك علاوه براهميت ويژه در صنعت حمل ونقل، از جاذبه هاي سياحتي كشور نيز محسوب مي شود كه مسير دسترسي به آن در صورت كسب مجوز از مقامات ذيصلاح از ارتفاعات شرق ورسك، است .

گفتني است در سال ۱۳۲۰ كه نيروهاي متفقين در زمان جنگ جهاني دوم وارد ايران شدند، يكي از دلايل پيروزي خود را دراين جنگ وجود راه آهن سراسري ايران عنوان كردند. از طرفي ، «چرچيل»، نخست وزير وقت انگليس نيز پل ورسك مستقر در راه آهن شمال را پل پيروزي لقب داد.

طراح پل ورسك كيست؟

باید توجه داشت که این بنا برخلاف ادعای برخي افراد مبنی بر ساخته شدن آن بدست مهنس آلمانی بنام ورسک ، ساخت یک معمار اتریشی به نام (( والتر اینگر )) در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی است و نام این پل بر گرفته از نام قریه ورسک واقع در قسمت شمالی این پل ميباشد. قريه ورسك در زمان احداث پل دارای حدود ۲۰خانوار جمعيت بوده است .

 

به روايت بوميان منطقه، هنگامي كه اين پل ساخته شد، به فرمان رضا شاه ، مهندس سازنده پل به همراه همسر و فرزندانش در هنگام عبور نخستين قطار از روي اين پل در زير آن قرار گرفتند تا به اين ترتيب اطمينان سازه ساخته شده، ثابت شود. رامگاه والتر اینگر در نزدیکی پل ورسک قرار دارد .

مشخصات فني پل ورسك:

این بنا از ملات سیمان و شن شسته شده و آجر ساخته شده و در ساختمان آن از آرماتور استفاده نشده است . به بیان دیگر این بنا از ملات غیر مسلح ساخته شده است .حجم پل ورسك كه داراي ۶۶ متر دهانه قوسي و ۱۱۰متر ارتفاع از ته دره است ، جمعاً ۴۵۰۰ مترمكعب است .

طول کلی پل ۲/۷۳ متر است. هزينه ساخت آن در آن زمان، بالغ بر۲ميليون و۶۰۰هزار تومان بوده است . براي ساخت اين پل عظيم چندطرح مبتني براستفاده از مصالح بنايي كه بيشتر مقرون به صرفه بوده، به تصويب رسيد.

پل ورسک در شمار مهمترین آثار فنی مهندسی راه آهن شمال ایران محسوب می شود و شماره ثبت تاریخی ملی آن ۱۵۳۴ می باشد .ورسک از جمله پل‌های استراتژیک ایران است که توسط مهندسان آلمانی و اتریشی با تضمین ۷۰ ساله احداث شد.

سه خط طلا

سه خط طلاي راه‌آهن شمال در سه كيلومتري پل ورسك و بعد از آبادي ورسك به سمت گدوك در ارتفاعات شرق جاده تهران – شمال مشاهده مي‌شود. اين خطوط براي كم كردن شيب و افزايش ضريب قدرت لوكوموتيوه به اين شكل بنا شده است.

مرتبط:پل ورسک یکی از بزرگ‌ترین پل‌های راه‌آهن ایران