در حالی که در طول تاریخ، مردم جهان شاهد جنگ‌های متعدد عقیدتی یا قومیتی بوده‌اند؛ تاریخ، زندگی مسالمت آمیز پیروان ادیان توحیدی در اصفهان را ثبت کرده است. وجود قومیت‌های مختلف و پیروان ادیان توحیدی بخشی از تفاوت‌های ساختار شهری این منطقه را رقم زده که آثار آن از پیش از اسلام تاکنون در محله های اصفهان (جلفا) وجود دارد.
محله جلفای شهر اصفهان نشان می‌دهد که این شهر از ادوار گذشته تاکنون مهد گفت‌وگوی ادیان بوده به طوری که مسیحیان در جنوب غربی، یهودیان در شمال شرقی و زرتشتیان در شمال غربی شهر و در کنار مسلمانان زندگی می‌کردند.

براساس آمار یک درصد از جمعیت مردم اصفهان اقلیت مذهبی هستند و آمارها نشان می‌دهد که ارامنه اصفهان بیشترین جمعیت اقلیت‌های دینی را به خود اختصاص داده‌اند. از تعداد ۲۴ کلیسا که اکثر آنها در نیمۀ اول قرن هفدهم ساخته شده‌اند، ۱۳ کلیسا متعلق به حواری ارمنی(ارتدوکس شرقی) هستند. شاید اصفهان تنها شهری است که خیابانی دارد که یک سوی آن مسجد مسلمانان و در سوی دیگر کنیسه یهودیان جای گرفته است.

محله جلفای اصفهان، که در قسمت جنوبی رودخانه زاینده رود واقع شده است، قدمتی بیش از ۴۰۰ سال دارد و اکثر ساکنین این محله را ارامنه مسیحی تشکیل می دهند. مسیحیان جلفا متشکل از گرایش‌های پروتستان، ارتدوکس و کاتولیک‌ها هستند. ۱۳ کلیسای ارتدوکس شرقی  به نام‌های کاتارینه، وانک، مریم، هاکوپ، گئورک، گریگور، میناس، نرسس، نیکاغایوس، سرکیس، بیت‌لحم، هواننس و استپانوس هم در محله جلفای اصفهان بنا شده‌اند که هر کدام تاریخچه‌ای جذاب و شنیدنی دارند. کلیساهای جلفا از لحاظ طرح، ساختار و آذین ها به هم شباهت دارند و از لحاظ معماری ترکیبی از سبک های ایرانی و ارمنی هستند.

طرح ها و تقسیمات اصلی کلیسا بر اساس نیاز و احتیاجات آئین و عبادات مذهبی کلیسا پایه ریزی شده‌اند که از کلیساهای ساخته شده از سنگ در ارمنستان الهام گرفته اند. از طرفی استفاده از آجر در تزئین نمای بیرونی و شکل گنبد ها کاملاً نشانگر تأثیر هنر اسلامی است. دیگر وجه مشترک میان کلیساهای جلفا و ساختمان های دوران صفویه، استفاده از طاق های نوک تیز و سطحی است.

ارامنه مسیحی همچون دیگر مسیحیان جهان در جلفای نو با خرید درخت کریسمس، تزیینات و لباس‌های نو و هدایای مختلف، خود را برای سال نو آماده می‌کردند و با فرا رسیدن روز ولادت حضرت عیسی بن مریم (ع) و سال نو میلادی، هرسال محله ارامنه و جلفای اصفهان و کلیسای وانک حال و هوای ویژه ای به خود می گرفت اما امسال با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا در سراسر جهان برای احترام به ایثار کادر درمانی کشور و جلوگیری از تجمعات، به مناسبت سال نوی میلادی ۲۰۲۱ و تولد حضرت عیسی مسیح، در کلیسای وانک و محله ارمنی نشین جلفای نو اصفهان هیچ گونه تزیینات و مراسمی صورت نگرفت.

منبع:ایسنا

مرتبط:

کلیسای سکره کر _قلب مقدس پاریس

قزوین _شهری با کلیسا های قدیمی و محله‌های ارامنه

صلیب سبز و کلیسای ۴۰۰ ساله سرکیس