نوشته‌ها

اصول کمپ زدن صحیح و حرفه ای در زمستان

برای کمپ زمستانی باید نکات مهمی را در نظر بگیرید و تجهیزات کاملی برای گرم ماندن در سرما را داشته باشید تا یک کمپینگ لذت بخش و ایمن را تجربه کنید.

سفر به کوهستان ها و استشمام عطر کاج در دریاچه های آرام و تماشای آسمان پر ستاره بسیار لذت بخش است اما هیچ یک از این زیبایی ها نمی تواند کمپ زدن در هوای بسیار سرد و تحمل یخبندان را برای ما جبران کند.

کمپ زدن در زمستان

چه با کوله پشتی سفر می کنید یا به سفر اسکی می روید، باید مجهز باشید. وسایل مورد نیاز را تهیه کنید تا گرم بمانید و بتوانید سرمای شدید را تحمل کنید. با راهنمایی های بخش سرگرمی نمناک با مضمون اصول کمپ زمستانی بدن و وسایلتان را در سردترین دما گرم نگه دارید.

فهرست وسایل ضروری برای کمپ زمستانی
  • تشک خواب اسفنجی با تراکم بالا
  • بند حمایل
  • کیسه خواب مناسب برای دمای خیلی پایین و سرد
  • لباس پشمی یا ترکیبی
  • جوراب، دستکش و کلاه پشمی مخصوص هوای سرد
  • میخ چادر دنده دار مقاوم در برابر باد
  • غذای سرپایی مغذی و متراکم (کم حجم)
  • حصیر قابل استفاده مجدد
  • برس چادر
  • عایق کننده ی بطری
  • بطری آب استیل

کمپ زمستانی

۱۵ توصیه متخصصان برای تجربه یک کمپ زمستانی لذت بخش و ایمن
۱٫ همیشه وضعیت آب و هوا را بررسی کنید

با آگاهی بروید. این یک قانون طلایی برای بیرون رفتن است. شرایط را بررسی کنید و علاوه بر آگاهی از سرمای شدیدی که ممکن است با آن روبرو شوید، در جریان سامانه جوی آینده و روند آب و هوای آن منطقه و آن فصل باشید، تغییرات اخیر عوارض زمین، بسته شدن مسیر و خطرات مشابه را بررسی کنید.

در نظر داشته باشید که تماس با نزدیکترین ایستگاه جنگل بانی برقرار باشد (نزدیک ترین ایستگاه جنگل بانی به آن جایی که سفر می کنید). همیشه قبل از رفتن، یک برنامه ی سفر تنظیم کنید و به اطرافیان بگویید که به کجا می روید و چه موقع برمی گردید.

۲٫ امنیت محل کمپ زمستانی خود را تامین کنید و جای خواب خود را مسطح کنید

وقتی مکانی مسطح و خشک پیدا کردید و از امنیت آن مطمئن شدید، می توانید چادر خود را برپا کنید. اگر شرایط اجازه می دهد، برف ها را کنار بزنید و محل را با پوتین و وسایل خود مسطح کنید. به داخل چادر بروید و جایی که می خواهید بخوابید را با زانوهایتان صاف کنید، و این کار را به تعویق نیندازید.

چون وقتی برف ها یخ بزنند دیگر نمی توان این کار را انجام داد. سعی کنید جای خوابتان را کمی گود کنید که موقع خواب به اطراف قلت نخورید. این کار همچنین باعث می شود تا گرمای کم تری از دست بدهید و از سرمازدگی جلوگیری می کند.

بدن چطور گرما از دست می دهد؟

۱٫ تبخیر:

بدن در حین ورزش با تعریق ۸۵ درصد گرمای خود را از دست می دهد. لباس های خیس شده از عرق و همچنین بالا رفتن تنفس باعث کاهش دمای بدن می شود.

۲٫ تشعشع:

بدن ممکن است بیش از ۵۰ درصد گرمای خود را به دلیل تشعشع در دمای کمتر از ۲۰ درجه سانتی گراد از دست بدهد.

۳٫ رسانش:

رسانش یعنی انتقال گرما از یک جسم به جسم دیگر از طریق تماس فیزیکی. در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد وقتی روی زمین می خوابیم، گرمای بدن از طریق رسانش به زمین منتقل می شود.

۴٫ همرفت (انتقال گرما در مایع):

همرفت زمانی اتفاق می افتد که یک مایع داغ گرمایش را از طریق تبخیر به هوا منتقل می کند. در دمای خیلی پایین بدن ما از طریق همرفت گرما از دست می دهد.

کمپ زمستانی

۳٫ با خود یک تشک خواب اسفنجی متراکم عایق همراه داشته باشید

تشک اسفنجی عایق باعث می شود وقتی میخوابید بدن از طریق رسانش، گرما از دست ندهد. حتی یک کیسه خواب گرم هم بدون تشک اسفنجی عایق نمی تواند بدن را گرم نگه دارد. تشک اسفنجی را در محل خواب قرار دهید و کیسه خواب خود را روی آن بگذارید. توصیه می شود یک تشک CCF هم روی تشک بادی خود بیندازید.

۴٫ با کم کردن فضای چادر آن را عایق کنید

تشک دوستتان را نزدیک تشک خودتان بیندازید.

ساک وسایل و ابزار خود را داخل چادر در اطراف خود قرار دهید.

با چسباندن یک پتوی فضایی به سقف چادر، آن را عایق کنید. اگر صبح احساس کردید هوای داخل چادر خیلی خفه شده است، پتوی فضایی را از سقف بکنید. رطوبت اضافی بخش عذاب آور هر کمپی است.

آیا نزدیک بودن به یکدیگر در گرم شدن موثر است؟

بله، نزدیک همدیگر بودن موجب گرم شدن و از دست دادن دمای کم تر می شود. هر چه اختلاف دما بیشتر باشد، سرعت انتقال دما هم بیشتر خواهد شد. هر چه تعداد افراد بیشتر باشد و یا افراد به یکدیگر نزدیک تر باشند سطح تماس با سرما کمتر و سطح تماس با گرما بیشتر می شود و در نتیجه باعث از دست دادن دمای کم تر خواهد شد.

کمپ زمستانی

 

۵٫ با یک بطری آب داغ، خود را گرم کنید

یک بطری استیل آب داغ را در کیسه خواب خود قرار دهید تا شما را گرم کند. سعی کنید بطری را در یکی از سه ناحیه مهم زیر قرار دهید. ۱ بین دو پا ۲ کنار شکم ۳ نزدیک گردن. از بطری غیر استیل هم می توان استفاده کرد اما آب داغ باعث می شود مواد شیمیایی وارد آب شود. از این رو توصیه میشود بطری استیل باشد.

۶٫ پوتین های خود را در ساک قرار دهید

پوشیدن پوتین یخ زده در صبح بسیار عذاب آور است. اولویت بدن برای گرم نگه داشتن خود، بخش های مرکزی است. بنابراین دست ها و پاهای خود را گرم نگه دارید تا انرژی کم تری از دست بدهید. از جوراب ها و دستکش های پشمی ترکیبی نیز استفاده کنید.

۷٫ سعی کنید صورتتان بیرون از کیسه خواب باشد

رطوبت تنفس، داخل کیسه ی خواب را مرطوب می کند و باعث از دست دادن گرما خواهد شد. سعی کنید دکمه یقه خود را ببندید و کلاهتان را روی صورتتان بکشید، تا جایی که جا برای نفس کشیدن داشته باشید.

مرطوب شدن کیسه خواب خاصیت عایق بندی آن را از بین می برد و خیلی زمان می برد تا خشک شود. کیسه خواب خود را به بالا و پایین تکان دهید تا بخش های مرکزی آن که نازک شده است پف کند و ضخیم تر شود و گرمای بخش مرکزی بدن حفظ شود.

۸٫ با همان لباس هایی که به تن دارید، بخوابید

بعضی ها معتقدند اگر لخت در کیسه خواب بخوابند گرم تر می مانند. این اصلا درست نیست. در دمای ۳۰ درجه فارنهایت حتما باید لباس گرم برای خواب به تن داشته باشید:

  • از پوشیدن لباس های تنگ (جوراب، دستکش، زیرپوش) که بیش از حد جریان خون شما را محدود می کنند خودداری کنید.
  • از دویدن سریع خودداری کنید. (بدن عرق می کند و موقع خواب این رطوبت در کیسه خواب تبخیر نمی شود و باعث از دست دادن دمای بدن خواهد شد.)
  • جنس لباس هایتان باید پشم یا پارچه مصنوعی باشد.
  • جوراب پشمی، دستکش انگشتی و کلاه راحت را فراموش نکنید.

اگر مجبور شدید سریع بدوید یا اگر در داخل چادر مدام عرق می کنید مقدار کمی از زیپ چادر را به عنوان هواکش باز بگذارید. چه سرمایی هستید چه گرمایی، حتما موقع خواب باید لباس به تن داشته باشید و از پوشیدن لباس پارچه ای خودداری کنید.

blank

چرا لباس پارچه ای برای اردوی سرد مناسب نیست؟

لباس پارچه ای رطوبت را منتقل می کند، ممکن است دمای بدن را پایین بیاورد و به عنوان وسیله ی انتقال باکتری عمل خواهد کرد.

موادی مثل پشم مرینوس و پلی استر رطوبت را خود جذب نمی کنند، در نتیجه زودتر خشک خواهند شد و دمای بدن را پایین نمی آورند. برای گرم ماندن اساسا از پوشیدن الیاف ابریشمی و سلولوزی مثل کتان اجتناب کنید و پارچه های مصنوعی را انتخاب کنید.

۹٫ در شب هایی که باد شدید می وزد چگونه چادر را مدیریت کنیم؟

در شب هایی که باد شدید می وزد، نوبتی استراحت کنید. یک نفر باید هر چند ساعت طناب های چادر را بررسی کند. اگر هر چند ساعت طناب ها را محکم نکنید و طناب ها شل شوند آسیب دیدن چادر حتمی خواهد بود و دیگر نمی توان آن را کنترل کرد.

هر قدر سطحی که باد به چادر فشار می آورد کمتر باشد، بهتر است. اگر دوست دارید به مناطقی با بادهای غیرقابل پیش بینی سفر کنید، چادری انتخاب کنید که حد اکثر توان را در مقابل باد داشته باشد. اگر باد فقط از یک جهت می وزد، با آن هم سو شوید:کم سطح ترین قسمت چادر باید رو به باد باشد تا فشار باد روی چادر کم شود.

اگر نگران تند باد هستید باید برای چادر میخ های خار دار مقاوم در برابر باد بگیرید. اگر چادر شما کارکرد خود را از دست بدهد هم هزینه ی مالی زیادی برای شما دارد و هم ایمنی و سلامت شما را به خطر می اندازد.

۱۰٫ آخر شب یک غذای سرپایی پر کالری بخورید

اگر نیمه شب سردتان شد می توانید یک شکلات بخورید. بدن شما برای گرم شدن به غذا نیاز دارد. قند، چربی و کربوهیدرات ها بدن را گرم می کنند. هر قدر غذا به زمان خوابتان نزدیک تر باشد بهتر است، مخصوصا اگر غذایتان چرب باشد.

بدن پروتئین و کربوهیدرات را قبل از چربی می سوزاند. پس غذاهای پر کالری مثل شکلات، پنیر و آجیل مصرف کنید. یک غذای گرم فوری قبل از خواب بدن شما را تقویت خواهد کرد.

کمپ زمستانی

۱۱٫ در طول شب ادرار خود را نگه ندارید

اگر نیمه شب نیاز به قضای حاجت داشتید آن را به تعویق نیندازید. این در دراز مدت باعث می شود سردتان شود، چون بدن برای گرم نگه داشتن اوره کالری می سوزاند.

اگر هوا خیلی سرد است، یک بطری مشخص برای این کار داشته باشید که مجبور نباشید از چادر بیرون بروید (روی بطری برچسب بزنید و روی آن بنویسید که آن را تشخیص دهید). وسیله مخصوص این کار برای بانوان هم وجود دارد که میتوانند تهیه کنند و استفاده کنند. فقط مراقب باشید بطری سوراخ نباشد و در آن را محکم ببندید.

۱۲٫ از ریختن آب روی وسایل خشک جلوگیری کنید – برای نوشیدن، از نی چند بار مصرف استفاده کنید

نی را از جنسی انتخاب کنید که بسیار مقاوم بوده و ضد عفونی کردن آن راحت باشد، مثلا از جنس استیل. از نی حتی می توان برای ریختن ادویه برای غذا هم استفاده کرد. (توجه:قبل از نوشیدن مایعات با نی مراقب باشید در آن فلفل قرمز نباشد.)

۱۳٫ صبح شبنم های یخ زده ی روی چادر را پاک کنید

بخار آب روی دیواره های داخلی چادر یخ می زند و بعدا که یخ آب می شود روی وسایلتان می ریزد و آن ها را خیس خواهد کرد. سعی کنید وسایلتان را پوشیده نگه دارید یا آن ها را در کیسه زباله قرار دهید و شبنم های یخ زده ی روی دیواره های چادر را قبل از این که آب شوند با برس چادر جمع کنید اگر امکان دارد روزانه وسایلتان را خشک کنید. اگر چادر را برای همان روز نصب کرده اید، آن را برعکس کنید و اجازه دهید نور آفتاب و باد رطوبت آن را خشک کند.

blank

۱۴٫ وسایل الکتریکی را از سرما حفظ کنید

هوای سرد می تواند شارژ باطری را به سرعت تمام کند و از آن بدتر این که وسایل الکتریکی را خراب کند. وسایل الکتریکی، باطری ها، قوطی های سوخت و هر چیزی که می خواهید از یخ زدن محافظت کنید در قسمت پایین کیسه خواب خود جا کنید (یک کیسه خواب بلندتر بخرید که جا برای این کار داشته باشد).

وسایل الکتریکی حداقل و حداکثر دمای نگهداری دارند و همچنین مقدار دمایی که در آن کار می کنند. پس کار عاقلانه این است که قبل از رفتن به حیات وحش این مسائل را بررسی کنید. استفاده یا شارژ کردن وسیله الکتریکی خارج از محدوده ی دمایی تعیین شده برای آن باعث آسیب دیدن آن خواهد شد.

۱۵٫ بطری آب را عایق کنید

در ارتفاعات و در شرایط آب و هوایی سخت شما در خطر کم آبی هستید. آب یخ زده هم دمای بدن را پایین می آورد و هم آب رسانی مجدد را سخت می کند. بطری آب را با پوششی عایق کنید. پوشش عایق بطری تا ۹۵ درصد جلوی هدر رفت گرما را می گیرد و سوپ و مایعات داغ را از سرد شدن حفظ خواهد کرد.

خود را در خطر کاهش دمای بدن و سرمازدگی قرار ندهید

در هر سفری رعایت نکات ایمنی برای محافظت از سرما مهم است. هیچ کس از سرما در امان نیست. در این مورد صرفا برداشتن وسایل و تجهیزات کافی نیست. بلکه باید اطلاعات ضروری برای ایمنی و بقا را یاد بگیرید.

علائم و نشانه های هیپوترمی (کاهش غیر عادی دمای بدن) متوسط تا شدید:

دمای عادی بدن ما ۳۷ درجه سانتی گراد است. هیپوترمی زمانی اتفاق می افتد که دمای مرکزی بدن از سطح نرمال پایین تر می آید. علائم هیپوترمی:

  • لرزش، که با بدتر شدن شرایط متوقف می شود.
  • هماهنگی ضعیف
  • جویده جویده حرف زدن
  • گیجی و ضعف شناختی
  • نبض ضعیف
  • خواب آلودگی و بی حالی
  • تنفس کند
  • تنفس سطحی
  • بی تفاوتی

کمپ زمستانی

علائم سرمازدگی در کمپ زمستانی چیست؟

در بخش سلامت نمناک کامل در این مورد توضیح دادیم و دانستید که سرمازدگی عموما بر انگشت های دست، انگشت های پا، گوش ها، بینی، چانه و گونه ها تاثیر می گذارد. پوستی که در معرض باد یا سرمای شدید است مستعد سرمازدگی است، گر چه پوستی هم که در معرض سرما نیست می تواند مستعد سرمازدگی باشد.

مرحله مقدماتی سرمازدگی در کمپ زمستانی:

مرحله اول سرمازدگی سوز سرما نامیده می شود که برگشت پذیر است و به بافت های بدن آسیب جدی نمی زند. علائم این مرحله عبارتند از رنگ پریدگی، صدای ضعیف و از دست دادن حس در اندام درگیر.

مرحله متوسط سرما زدگی در کمپ زمستانی:

این مرحله سرمازدگی سطحی نامیده می شود، که در آن پوست هنوز نرم است اما آسیب خفیفی به آن رسیده است. رنگ پریدگی پوست ممکن است آشکار شود و بعد از گرم شدن مجدد در ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده تاول هایی روی پوست ایجاد می شود.

مرحله پیشرفته سرمازدگی در کمپ زمستانی:

سرمازدگی شدید یک وضعیت پزشکی اضطراری است که علائم آن عبارتند از پوست سرد و خشک، از دست دادن حس، آسیب عصبی دائمی و مرگ سلولی.

blank

اقدامات اولیه برای سرمازدگی:
  1. دریافت کمک فوری
  2. انتقال فرد به بیمارستان ASAP
  3. بردن شخص به یک سرپناه گرم
  4. تکان دادن و گرم کردن اندام های متاثر
  5. پا نگذاشتن روی انگشت های درگیر
  6. در آوردن لباسهای سرد
  7. پوست آسیب دیده را ماساژ ندهید
  8. به فرد نوشیدنی گرم بدهید
  9. پانسمان و استریل اولیه را انجام دهید
  10. انگشتها را پانسمان کرده و از هم جدا نگه دارید
  11. اگر خطر دوباره یخ زدن وجود دارد اندم ها را گرم نکنید
  12. وقتی به مکان امن رسیدید بدن فرد را گرم کنید

مرتبط:

لوازم مورد نیاز برای کمپینگ یک شبه

اصول برقراری کمپ

نکاتی برای کمپ زدن در زمستان و هوای سرد

نکاتی برای کمپ زدن در زمستان و هوای سرد

انتخاب یک مکان مناسب برای کمپ زدن در زمستان و هوای سرد شما را از سرما در طول روز و  شب حفظ خواهد کرد.

فصل سرما همیشه جذابیت ها و زیبایی های خاص خودش را برای سفر و کمپینگ دارد. جذابیت هایی که نمی توان به راحتی از کنار آنها رد شد و به بهانه سرما از آنها چشم پوشی کرد.

معضل مهم خیلی از کوهنوردان و طبیعت گردان در پائیز و زمستان یا حتی ابتدای فصل بهار، دمای پائین هوا در شب و خوابیدن در سرما است. با ما همراه باشید تا با نکات بیشتری در مورد ی طبیعت گردی و کمپ زدن در هوای سرد آشنا شوید.

بررسی پیش بینی های هواشناسی

فراتر از تحقیق در مورد آب و هوای منطقه مورد نظر، بهتر است به صورت منظم پیش‌بینی آب و هوا را برای هر کجا که میخواهید بررسی کنید. حتی اگر برای یک شرایط خاص زمستانی در یک مکان خاص آماده باشید، درصورتی که سفر شما هم زمان با باد و باران و یا کولاک شدید باشد، امکان دارد دچار مشکل شوید. همچنين، درصورتی که در منطقه ای کوهستانی با برف عمیق هستید، در پیش‌بینی بهمن محلی به روز باشید و مطمئن باشید که میتوانید منطقه های پرخطر را بشناسید و از آن ها اجتناب کنید.

انتخاب مکان مناسب برای کمپ زدن

انتخاب یک مکان مناسب برای کمپ زدن در زمستان و هوای سرد شما را از سرما در طول روز و به ویژه شب حفظ خواهد کرد. محل کمپینگ باید از رودخانه دور باشد، جریان آب همیشه محیط پیرامون خود را خنک و سرد نگه می دارد. وزش باد هم در فصل های سرد از سایر عواملی است که کمپینگ در شب را سخت می کند. برای جلوگیری از وارد شدن باد به چادر از یک سد حفاظتی مثل تخته سنگ بزرگ یا تنه درخت میتوان استفاده کرد. دقت داشته باشید مکانی که برای کمپ زدن انتخاب می کنید مسطح بوده و نسبت به محیط اطراف خود در سطح بالاتری باشد. از کمپ کردن در منطقه های تورفته مثل دره ها پرهیز کنید چراکه در هنگام وزش باد شدید این نوع از مناطق در دام بادگیر می افتند.

درصورتی که نمیخواهید روی برف چادر بزنید و درصورتی که چنین گزینه ای نیست، قبل از برپایی چادر باید اطمینان حاصل کنید که برف بسته شده است، چون برف سست در زیر شما ذوب می شود. این کار را میتوانید با زیر پا گذاشتن کفش های برفی، اسکی یا فقط چکمه های خود انجام دهید. بسته به عمق برف، میتوانید یک دهلیز و مسیر برای چادر زدن پیدا کنید.

کمپ زدن

چادر مناسب انتخاب کنید

برای کمپ زدن در زمستان حتما چادر مناسب تهیه کنید. داشتن چادر های مخصوص زمستان و آب و هوای سرد، در تغییرات شدید جوی بسیار مفید میباشد. برف، طوفان و باران، همگی دمای چادر شما را پائین می آورند. پس نیاز به چادری دارید که دربرابر این ریزش ها، عایق باشد. مثلا چادر هایی که دو لایه هستند و دما را تا حد امکان در خود نگه می دارند.

غذای مناسب بخورید

خوردن غذا مثل اضافه کردن سوخت بر روی آتش است. با خوردن غذا سوخت و ساز بدن برای هضم کردن آغاز می شود، دمای داخل بدن با این عمل زیاد می شود، و این گرما در داخل رگهای خونی گردش پیدا می کند.

بسياري از افردی که برای نخستین بار به کمپینگ میروند برای این که حجم بار خود را کم کنند ترجیح می‌دهند از غذاهای کنسرو شده استفاده کنند. ولی مصرف غذاهای گرم و دارای گوشت قرمز بدن شما را پیش از خواب گرم خواهد کرد. بدن برای هضم غذاهای دارای گوشت قرمز و چربی نسبت به کربوهیدرات ها متابولسیم کمتری استفاده می کند. مخلوط پنیر و روغن زیتون یک وعده غذایی سبک ولی بسیار مغذی می باشد.

برای میان وعده در حین روز تلاش کنید از شکلات و نوشیدنی های انرژی‌زا استفاده کنید. این موادغذایی علاوه‌براین که شما را سریع سیر می کنند، سبب گرم تر شدن بدن هم خواهند شد.

کیسه خواب همراه داسته باشید

علاوه بر چادر های زمستانی و چهار فصل، شما نیاز به یک کیسه و تشک خواب راحت و عالی دارید. احتمالا برای خيلي ها خرید یک کیسه خواب گرم، پایان ماجرا باشد ولی شما احتیاج به یک زیرانداز گرم و ضخیم دارید تا عایقی بین شما و زمین سرد باشد. مطئمن شوید تا کیسه خواب شما از درجه گرمایی خوبی بهره مند است و همچنين برای بالابردن دما و گرم ماندن بیشتر، چند لایه ” لاینر کیسه خواب ” هم با خود داشته باشید.

کمپ زدن

استفاده از کیسه آب گرم

از کیسه آب گرم استفاده کنید. در صورتی که کیسه آب گرم در دسترستان نبود روی یک بطری خالی آب جوش بریزید تا بعد از ریختن آب جوش داخل آن بطری تغيير شکل ظاهری ندهد. بعد از پر کردن بطری از بسته شدن کامل در بطری مطمئن شوید بعد از آن بطری یا کیسه آب گرم را نیم ساعت پیش از خواب داخل کیسه خواب قرار دهید.

– نوشیدنی گرم بنوشید

در کمپ های زمستانی باید آب بیشتری بنوشید. بدنتان برای تنظیم دما از آب استفاده می کند و چون کمتر عرق می کنید حواستان به کم شدن آب بدنتان نیست.

نوشیدنی گرم بخورید. از فلاسک ها و ماگهای عایق استفاده کنید. می توانید بطری یا ماگتان را در کوله تان قرار دهید تا بیشتر عایق گرما باشد.

لوازم اورژانسی و مهم در آب و هوای سرد زمستانی

* بسته لوازم برای روشن کردن آتش با کبریت و فندک ضد آب

* ۳ یا ۴ قطعه از فوم عایق پلاستیکی

* کیسه خواب و پتوی مناسب

* کلاه و دستکش اضافی

* لباس اضافی از جنس پشم گوسفند

* پاکت آتروپات گرمایی جیبی

* کیسه آب گرم

مرتبط:

لوازم مورد نیاز برای کمپینگ یک شبه

پارک جنگلی عباس میرزا

کال جنی _دره ی ناشناسی در دل طبس