تاج محل عمارت یک بانوی ایرانی
رابیندرانات تاگور، شاعر، فیلسوف و برنده جایزه نوبل می‌گوید: “تاج محل مانند قطره اشکی بر چهره زمان است.” محلی که آرامگاه شاهزاده ایرانی است و جهان شاه آن را بنا کرد و گفته شده است ۳۰ دی ماه سال ۱۶۴۷ ساخت تاج محل به پایان می‌رسد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، تاج محل یکی از عجایب هفتگانه جهان است. ساختمانی باشکوه که از مرمر سفید ساخته شده است و سمبل پاکی، عشق و درد است.
شاه جهان پادشاه گورکانی تاج محل را به یاد سومین همسرایرانیش ممتاز محل که نام ایرانی او ارجمند بانو بود، بنا کرد. در یکی از حمله‌های جنگی، شاه‌جهان، ممتاز محل را که بسیار دوست می‌داشت همراه برده بود. او باردار و در ماه‌های آخر بارداری بود. این نوزاد چهاردهمین فرزندی بود که ممتازمحل به‌دنیا آورد. اما ممتازمحل در اثر وضع حمل جان باخت. این اتفاق در سال ۱۶۳۱ رخ داد. شاه‌جهان در پی درگذشت محبوب‌ترین همراه زندگی‌اش خلعت شاهانه‌اش را با عبای سفید عوض کرد و یک سال سوگوار بود. روایت حاکی است که موهای سیاه شاه جهان طی یکی دو ماه سوگواری سفید شد.
معماری این ساختمان ترکیبی از معماری ایرانی و معماری گورکانی است و در ساخت آن بیست هزار هنرمند به رهبری معمار ایرانی، احمد لاهوری و برادرش حمید لاهوری شرکت داشته‌اند در برخی متون نیز از عیسی خان شیرازی و امانت خان شیرازی طغرانویس، نام برده شده است که گویا خوشنویسی کتیبه‌های در و دیوارهای آن به امانت خان واگذار شده بوده‌است.
آغاز ساخت این بنا سال ۱۶۳۲ میلادی (۱۰۴۲ خورشیدی) بوده و در سال ۱۶۴۷ میلادی (۱۰۵۷ خورشیدی) تکمیل شده‌است. برای ساخت این بنا در زمان خود ۳۲ میلیون روپیه هزینه شده‌است. این مبلغ امروزه برابر با ۵۲٫۸ میلیارد روپیه هند و ۸۲۷ میلیون دلار آمریکاست. تاج محل در سال ۱۹۸۳ در لیست میراث جهانی یونسکو با عنوان «جواهر هنر اسلامی در هند و یکی از شاهکارهای تحسین شده میراث جهانی» به ثبت رسید.
این عمارت با عظمت از سه طرف با دیوارهایی از سنگ قرمز محصور شده است. خود بنا کاملاً با سنگ مرمر سفید ساخته شده. شاه جهان دستور داد بهترین نوع سنگ مرمر را از راجستان، افغانستان، تبت و چین بیاورند. اما این برای او کافی نبود. میگویند بیشتر از ۲۸ نوع سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی از جمله لاجورد در میان سنگهای مرمر کار شده است. حالا معلوم شد چرا هزینه ساخت این بنا این همه زیاد بوده است.
تاج محل یکی از متقارن‌ترین سازه‌های دنیاست. چهار گوشه آن دقیقاً شبیه هم هستند و به دلیل ساخت و معماری خاص دقیقاً نقش هر گوشه متقارن و یک شکل است. اما به خاطر اینکه مقبره زن و مرد اندازه هم نباشند در داخل ساختمان دو مقبره از نظر اندازه یکی نیستند. چهار مناره اطراف ساختمان کمی بیرون از دیوارها قرار گرفته‌اند که اگر افتادند روی ساختمان نیفتند و به سمت بیرون سقوط کنند.
جالب است بدانید تاج محل در ساعات مختلف روز به رنگهای مختلف در می‌آید؛ سنگ مرمر سفید و صیقلی باعث می‌شود تاج محل در طول روز تغییر رنگ دهد مثلاً صبح زود یک رنگ صورتی کمرنگ دارد در ادامه روز سفید است و در شب به رنگ طلایی تبدیل می‌شود. تاج محل در شب‌هایی که ماه کامل است زیبایی عجیبی دارد. میگویند تغییر رنگ تاج محل مانند تغییر خلق و خوی زنانه بخصوص ممتاز محل است.
شورش سال ۱۸۵۷ خرابی‌هایی برای تاج محل به همراه داشت. سربازان نیز مقداری از سنگها و لاجوردها را کندند و باغ هم تخریب شد. در اواخر قرن نوزدهم لورد کورزون نایب السلطنه پیشین هندوستان تحت سلطه بریتانیا، دستور بازسازی بنا را داد و در سال ۱۹۰۸ این تعمیرات به پایان رسید. باغی که امروز ما می‌بینیم طوری بازسازی شده تا مشخصه‌های چهارباغ را داشته باشد. او همچنین یک لوستر به تاج محل هدیه کرد که اکنون در آنجا آویزان است.
دریکی از افسانه‌ها معروف این است که شاه جهان مقبره کارگران را تخریب می‌کرد تا کسی به فکر ساختن ساختمانی شبیه تاج محل نباشد. که البته این حقیقت ندارد.
یک افسانه دیگر می‌گوید او می‌خواست یک تاج محل سیاه هم بسازد اما پس از برکناری از سلطنت نتوانست به این برنامه عمل کند. احتمالاً این موضوع از میان نوشته‌های تخیلی سیاح اروپایی ژان باپتیست تاورنیر گرفته شده است اما هیچ شاهدی برای اثبات این قضیه وجود ندارد.
امروزه تاج محل تا شعاع ۱۷ هکتار توسط باغ‌ها، مسافرخانه‌ها و یک مسجد احاطه شده است. تاج محل برای حفظ شکوه خود می‌جنگد، سنگهای مرمر شیری رنگش از آلودگی‌های زیست محیطی در امان نمامده و به مرور رنگ زردی به خود گرفته‌اند شاید دلیل اصلیش باران‌های اسیدی باشد. رودخانه یامونا که شاه جهان با قایق آن را طی کرد و برای اولین بار چشمش به ساختمان تمام شده رویاهایش یعنی تاج محل افتاد، خشک شده است. اما شاه جهان در کنار معشوقش و در میان دیوارهای تاج محل آرمیده است جایی که به نوان نماد عشق آنان پا برجاست، داستان عشقی که برای همیشه شنیده خواهد شد.
منبع:ایمنا