مشخصات جغرافیایی

منطقه حفاظت شده کاغذکنان با مساحت ۵۰۶۲۴ هکتار در بخش کاغذکنان، در جنوب شهرستان میانه قرار گرفته و در سال ۱۳۹۰ از وضعیت شکار ممنوع به منطقه حفاظت شده ارتقاء یافته است.

این محدوده دارای حداقل ارتفاع ۷۰۰ متر در قسمت دشتی و حداکثر ارتفاع ۲۱۰۰ متر در ارتفاعات (مرز اردبیل) و شیب متوسط ۱۵ تا ۲۰ درصد، که ۲۵ درصد محدوده دارای شیب بیش از ۲۰ درصد می باشد، این منطقه از نظر واحدهای ژئومورفولوژی دارای سه واحد کوهستانی، تپه ای و دشتی بوده و رودخانه قزل اوزن بعنوان زیستگاه آبی نه تنها آب مورد نیاز وحوش را تامین می نماید بلکه بعنوان یک خرد زیستگاه در داخل منطقه حفاظت شده کاغذکنان قرار دارد که مجموعه قابلیت فوق به همراه موقعیت منطقه از جمله متصل بودن این زیستگاه به منطقه شکار ممنوع مشکول و حفاظت شده آق داغ در استان اردبیل و منطقه حفاظت شده سهرین در استان زنجان اهمیت اکولوژیکی آنرا دو چندان می نماید.

کاغذکنان بصورت یک توده کوهستانی در شمال شرقی و دشتهای آهوخیز در جنوب غرب در محل عبور رودخانه قزل اوزن قرار گرفته است. این منطقه در مجاورت جاده ترانزیت میانه – زنجان بصورت دشتی و تپه ماهورهای کم ارتفاع که زیستگاه آهو می باشد، قرار داشته و به مناطق آهوخیز چون فیله خاص و سهرین زنجان منتهی می گردد. اما بطرف شمال شرق به ارتفاع منطقه افزوده شده و منطقه بصورت زیستگاه کل و بز و پلنگ در می آید.

رودخانه قزل اوزن چون کمربندی منطقه را دور زده و با ورود به استان زنجان دره سفید رود را تشکیل می دهد.

موقعیت خاص کاغذکنان که در حقیقت بصورت چهارراهی در میان کوههای خلخال (کوه های باغرو)، کوه های طالش و کوه های طارم زنجان قرار گرفته، باعث ایجاد ارتباطات بیولوژیک فیمابین گردیده و چون پلی جمعیت های پلنگ موجود در مناطق طارم و زنجان را با جمعیت های شمال غربی و در نهایت قفقاز به هم متصل می نماید.

اینگونه ارتباطات عامل بسیار مهمی در جلوگیری از رانش ژنتیکی این گونه باارزش که متاسفانه زیستگاههایش در سراسر کشور دچار پدیده جزیره ای شدن و از هم گسیختگی زیستگاه ها گردیده است، نقش مهمی را ایفا می نماید.

وضعیت توپوگرافی منطقه بصورت دره های صخره ای در دو سوی رودخانه قزل اوزن منطقه را کلاً بصورت منطقه ای غیرقابل توسعه درآورده است و زیستگاه بسیار بزرگی در محل برخورد سه استان آذربایجان شرقی، اردبیل و زنجان بوجود آورده است که سرریز جمعیت در نقاط خلوت و صعب العبور این دره عظیم پخش می شود.

پوشش گیاهی:

از مهمترین گیاهان منطقه حفاظت شده کاغذکنان می توان به خشخاش، علف پشمکی، سیر کوهی، گاو زبان، زرد پیاز، انواع یونجه، فستوک گوسفندی، آویشن، کلاه میر حسن، جو وحشی، علف گندمی، پونه، کاکوتی، اسپرس، میخک، بومادران، بابونه، سیاه تلو، زرشک، قره میخ، آلوچه وحشی، نسترن، شیرخشت، قره تیکان، چاکلانقوش، ازگیل، بید، دوشان آلماسی، گلابی وحشی، بلوط و زبان گنجشک اشاره نمود.

گونه های شاخص جانوری:

گونه های شاخص جانوری منطقه حفاظت شده کاغذکنان اعم از پستانداران شامل پلنگ، کل و بز، آهو (جمعیت آهو بر اساس آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۸ حدود ۲۲۰ راس می باشد)، سیاه گوش، خرس قهوه ای، گربه وحشی، کفتار، رودک، تشی، راسو، جوجه تیغی، سمور سنگی، شنگ، گراز، گرگ، روباه، خرگوش، سنجاب زمینی، خفاش نعل اسبی مدیترانه ای و انواع مختلفی از جوندگان می باشند.

از مهمترین گونه های پرندگان بومی منطقه حفاظت شده کاغذکنان می توان به پرندگان از راسته شاهین سانان و از تیره قوشیان شامل عقاب طلایی، کورکور، کرکس، سارگپه، سنقرگندم زار، از تیره شاهینیان دلیجه، لیلریا، بحری و بالابان، از راسته ماکیان و تیره ماکیان کبک معمولی و چیل، تیهو و بلدرچین اشاره نمود.

سایر پرندگان خشکزی و آبزی از جمله حواصیل خاکستری و ارغوانی، حاجی لک لک، چنگر، آبچیلک پاسرخ و آوازخوان، ماهی خورک کوچک و چلچله رودخانه ای می باشند. همچنین انواع خزندگان و دوزیستان در منطقه وجود دارند.

مرتبط:

سفری به ماهار زنوز در دل آذربایجان شرقی

میشو داغی _کوه بی نظیر آذربایجان شرقی!

۷ دیدنی زیبای آذربایجان شرقی