آرامگاه شاه شجاع
شاه شجاع از ممدوحان حافظ شیرازی بوده و خود به فارسی و عربی شعر سروده است. حافظ قسمت اعظم دوران زندگی خود را در مصاحبت این پادشاه گذرانده و در اشعارش وی را بسیار ستوده است. شاه شجاع به مدت ۳۳ سال بر فارس حکومت کرد و در سال ۷۸۶ هجري قمري دچار بیماری سخت شده، درگذشت. با مرگ شاه شجاع، که برخی از مورخین، آن را یتیم شدن مرد و زن ایران دانسته اند، سلطنت ایرانی آل مظفر که پس از قرن ها حکومت خونبار ترک ها و مغولان، امنیت و آسایشی را برای مردم به ارمغان آورده بود به سرعت رو به زوال رفت.
آرامگاه شاه شجاع در شیراز و در شمال غربی حافظیه در نزدیکی هفت تنان، کنار بلوار هفت تن قرار دارد. شاه شجاع قبل از مرگ (۷۸۶ ه. ق) وصیت کرده بود که جسد وی را در زمین های مصلی و در جوار قبر شیخ محمود قطب‌الدین دفن نموده و سپس توسط امیراختیارالدین کرمانی جنازه را به مدینه برده در آنجا به خاک بسپارند. پس از مرگ وی به دلیل اختلافاتی که بین جانشینان او به وجود آمد، وصیت او عملی نشد و در همان جا باقی ماند.
بعدها در زمان کریم خان زند، در سال ۱۱۹۲ ه. ق. یکی از درباریان به نام میرزا محمد کرمانی متخلص به ظفر، که در دربار کریم خان زند صاحب مقام بود، در صدد ساختن بقعه ای بر روی قبر و تجدید بنای آرامگاه بر آمد ولی فرصت و زمینه لازم برای تحقق این امر فراهم نشد و چون سنگ قبر شاه شجاع را برده بودند، به دستور کریمخان سنگ تراشیده و مرغوبی بر روی قبر نصب گردید که بر روی آن با خط نستعلیق عالی این عبارت در ۱۱ سطر نوشته شد: “هوالحی الذی لا یموت. هذا مدفن السلطان العادل الباذل المرحوم المغفور شاه شجاع المظفری و وفاته فی سنه ست و ثمانین و سبعمائه من الهجریه کما قال العارف السالک شمس الدین محمد حافظ علیه الرحمه حیف از شاه شجاع و تجدید مزاره فی شهر ربیع الثانی ۱۱۹۲”
در سال ۱۳۳۸ هجری شمسی به همت علی سامی (معمار بازسازی سعدیه و حافظیه) توسط انجمن آثار ملی گنبدی از کاشی های فیروزه ای بر روی قبر شاه شجاع ساخته شد.
این آرامگاه بر ۴ ستون استوار است. درون آن با کاشی و معرق تزیین شده است. بنای آرامگاه بر روی یک صفه که سه پله از سطح زمین اختلاف ارتفاع دارد، بنا گردیده و از چهار گوشه آن چهار ستون مایل با سنگ های سفید به گنبد آبی رنگ آن می رسد. گنبد به وسیله کاربندی ها به ستون ها متصل گردیده است. ۴ کتیبه از اشعار شاه شجاع و حافظ نیز در درون گنبد و چهار کتیبه از اشعار حافظ که در مدح شاه شجاع سروده بود، در قسمت بیرونی گنبد و به خط نستعلیق بر روی کاشی نگاشته شده است.
در جنب آرامگاه، بنایی آجری وجود دارد که در حال حاضر به عنوان کتابخانه آثار و مفاخر فرهنگی مورد استفاده قرار می گیرد.
اشعاری از حافظ شیرازی در مدح شاه شجاع:
قسم به حشمت و جاه و جلال شاه شجاع
که نیست با کسم از بهر مال و جاه نزاع
به عاشقان نظری کن به شکر این نعمت
که مــن غلام مطيعم تو پادشاه مطاع
جبین و چهره ی حافظ خدا جدا مکاناد
زخاک بارگه کبریای «شاه شجاع»
مرتبط:
دم اسب _تنگه‌ای شگفت‌انگیز در شیراز