مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی از انجام مطالعات مرمتی بر روی ۱۲۰ مورد از کران های صخره ای روستای تاریخی کندوان طی سال جاری خبر داد.

خانه‌های غار مانند در این روستا، درون لایه‌های مواد آتشفشانی کوه سهند به دست انسان کنده شده اند.

روستای باستانی کندوان در استان آذربایجان شرقی، در جنوب شهر اسکو، یکی از پدیده های شگفت انگیز طبیعی ۔ تاریخی در دامنه باختری آتشفشان سهند است. وجه تسمیه کندوان شاید به علت خانه های کنده شده در دل کوه یا منظره عمومی کندو مانندش باشد. خانه های غار مانند در این روستا، درون لایه های مواد آتشفشانی کوه سهند به دست انسان کنده شده اند.

توده ها و نهشته های آتشفشانی حاصل از فوران آتشفشان سهند، طی سالهای متمادی در دره کندوان روی هم انباشته و به تدریج سرد شده اند. فرسایش ناشی از آب های جاری، آنها را به شکل مخروط هایی درآورده است که به زبان محلی به آنها کران (Karaan) می گویند. هر کران یک خانه را در خود جای داده است که گاه دو یا سه اشکوبه هستند.

شیارهای فرسایشی متعدد در روستا، کران ها را از یکدیگر جدا و شکل طبیعی کوچه های روستا را ایجاد کرده است. روی بعضی از شیارها پل هایی از چوب ساخته اند که کران ها را به یکدیگر مربوط می کند.

یکی از ویژگی های کران ها گوناگونی دمای درون آنها با دمای بیرون است. به طوری که درون کران ها در زمستان گرمتر و در تابستان خنک تر از بیرون است. این خانه ها دارای لوله کشی آب و فاضلاب و سیم کشی برق هستند و مردم همانند خانه های دیگر آنها را برای زیستن به کار می گیرند. این ویژگی یگانه (زندگی در خانه ها)، کندوان را از نمونه بزرگترش در کاپادوکیا (ترکیه) برتر ساخته است.

آتشفشان سهند دیگر جاذبه زمین شناختی در این منطقه است. این آتشفشان دارای دهانه های پرشماری است که برخی از آنها دارای دریاچه دهانه ای نیز هستند. دو دهانه کوچک و کم ارتفاع سهند در منطقه بستان آباد به نام دهانه چناخ داغی و آلمالوگل برای بازدید بسیار دیدنی و زیبا هستند.

شکل دهانه چناخ داغی و آبراهه های شعاعی پیرامون، آن را به یکی از دیدنی ترین دهانه های سهند تبدیل کرده است. دهانه آلمالوگل نیز در نزدیکی چناخ داغی قرار دارد و ویژگی بارز آن گرد آمدن آب و شکل گرفتن یک دریاچه فصلی در میان دهانه است که زیبایی ویژه ای دارد.

علاوه بر معماری زیبای روستای کندوان و جاذبه های طبیعی و زیبای سهند، آب و هوای مطبوع منطقه به خصوص در فصل بهار و تابستان، دره های سرسبز با چشم انداز بکر و زیبای زمین ها و مراتع اطراف روستا، چشمه های آب معدنی با خاصیت درمانی، زندگی جذاب عشایر منطقه، گیاهان دارویی، لبنیات، دوشاب (شیره انگور) و عسل مرغوب کوهستان، صنایع دستی مانند قالی، گلیم و ورنی و غذاهای محلی از جمله جذابیت هایی است که این منطقه را به یکی از قطب های گردشگری پر اهمیت در کشور تبدیل کرده است. تعداد زیادی گردشگر داخلی و خارجی از نقاط دور و نزدیک به این منطقه، به خصوص در فصول مساعد سال سفر می کنند.

قابل توجه است که حفاظت و حراست از این روستا به عنوان یک گنجینه طبیعی – تاریخی، یکی از موارد مهم و اساسی در جلوگیری از روند تخریب و ماندگاری آن خواهد بود. از جمله عوامل انسانی و طبیعی تهدید کننده روستا می توان به عوامل جوی و سایر عوامل محیطی مانند آسیب های فیزیکی در اثر لرزش ناشی از رفت و آمد خودروها و وسایل نقلیه سنگین در منطقه، تاثیر مخرب عناصر و ترکیبات شیمیایی سمی و اسیدی آزادشده از خودروها روی کران ها، عدم ساماندهی و کنترل ورود گردشگران به منطقه و آسیب سازه ها و اقدام به ساخت منازل با شیوه معماری شهری و ناهمگون با کران ها در این روستا اشاره کرد. قرار گرفتن روستا تحت حفاظت فیزیکی و قانونی از سوی سازمان دولتی مسئول بسیار ضروری و حیاتی است.

مرتبط:

خنک ترین شهرهای ایران در تابستان

زیباترین خانه های باستانی دنیا

بسیاری از سکونتگاه ها و خانه های باستانی از بین رفته اند و آثاری از آن ها باقی نمانده است. اما در گوشه و کنار دنیا افرادی هم هستند که با دل و جانشان به این خانه ها وفادارند و هنوز هم در آن ها سکونت می کنند. زندگی در این خانه ها حال و هوای دیگری دارد. در این خانه ها خبری از تجملات و مدرنیته نیست و همه چیز به شکل زیبا و سنتی خودش باقی مانده است. مثلا همین کندوان خودمان، که به عنوان بزرگترین سکونتگاه صخره ای دنیا شناخته می شود و حدود ۸۰۰ سال است که مردم در خانه هایش زندگی می کنند. در ادامه این مطلب با ما همراه شوید تا سری به قدیمی ترین خانه های دنیا که هنوز هم سکنه دارند، بزنیم.

شهر تاریخی ماترا

خانه باستانی و قدیمی، آثار ارزشمندی هستند که نباید به حال خود رهایشان کرد. در بسیاری از نقاط دنیا، این خانه ها تحت مالکیت دولت در می آیند و این دولت است که وظیفه محافظت از آن ها را بر عهده می گیرد.

در برخی نقاط دیگر هم هنوز خود مردم در این خانه ها زندگی می کنند و از آسیب رسیدن به آن ها جلوگیری می کنند. مثلا، ماترا (Matera)، یک شهر ایتالیایی بر روی صخره های منطقه باسیلیکاتا (Basilicata) و تنها جایی در دنیاست که مردمش می توانند ادعا کنند هنوز هم در همان خانه هایی زندگی می کنند که اجدادشان حدود ۹۰۰۰ سال قبل زندگی می کردند! چرا جای دور برویم، کندوان روستایی در شمال غرب ایران است که در دنیا آن را به عنوان بزرگترین سکونتگاه غاری (صخره ای) جهان می شناسند. قدمت این روستا حدود ۸۰۰ سال است و امروزه حدود ۱۶۸ خانوار در آن زندگی می کنند.

کندوان | Kandovan

روستای تاریخی کندوان، یکی از روستاهای شمال غربی ایران است که خانه های صخره ای قدیمی اش شهرتی جهانی دارند. این روستا، به عنوان بزرگترین سکونتگاه غار مانند در دنیا شناخته می شود که امروزه نیز حدود ۱۶۸ خانوار در آن زندگی می کنند. قدمت کندوان را که در استان آذربایجان شرقی قرار دارد، به حدود ۸۰۰ سال قبل نسبت می دهند. صخره های عجیب و غریبی که این خانه ها را در دل آن ها ساخته اند، طی هزاران سال و در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی ایجاد شده اند. شکل عجیب و غریب آن ها نیز به خاطر عوامل طبیعی و فرسایش در طول سال هاست.

یکی دو نمونه مشابه روستای کندوان در دنیا وجود دارد، ولی آن چیزی که کندوان را از دیگر سکونتگاه های صخره ای دنیا متمایز می کند، این است که هنوز هم خانواده های بسیاری در دل خانه های باستانی آن زندگی می کنند. امروزه کندوان یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری ایران است گردشگران بسیاری از سراسر دنیا به دیدن آن می روند.

خانه باستانی آویرون | Ancient House of Aveyron

خانه های باستانی در یکی از روستاهای فرانسه به نام آویرون وجود دارد که آن را بر بلندای یک کوه عظیم ساخته اند. از این خانه که در قرن ۱۳ میلادی ساخته شده، برای دیدبانی اقیانوس استفاده می شده است، چرا که تمامی خانه های این روستا، بر سطح صاف و کف زمین بودند و دیدی به اقیانوس نداشتند.

کلیسای سنت جورج | St George Orthodox Monastery

کلیسای صخره ای سنت جورج، بناییست متعلق به ۴۸۰ بعد از میلاد مسیح، که در وادی قلت (Wadi Qelt) در کرانه های باختری فلسطین اشغالی قرار دارد. در این کلیسا هنوز هم راهبان ارتودوکس زندگی می کنند و در واقع آن ها هستند که این کلیسای تاریخی را هنوز هم که هنوز است سر پا نگه داشته اند.

دسترسی این بنای تاریخی به سایر مناطق روستا، از طریق یک پل باستانی صورت می گیرد که آن نیز ارزش تاریخی بسیاری دارد. گردشگران بسیاری برای بازدید از این بنا، به این روستا سفر می کنند.

آکوما پوعبلو | Acoma Pueblo

بر بلندای یک صخره عظیم در نیو مکزیکو، خانه هایی قرار دارند که بر اساس گفته بسیاری از باستان شناسان، قدیمی ترین سکونتگاه آمریکا هستند که هنوز هم دارای سکنه اند. نام این سکونتگاه، آکوما پوعبلو است. این سکونتگاه از سال ۱۱۵۰ میلادی توسط مردم آکوما اشغال شده ولی امروزه فقط حدود ۵۰ نفر سکنه دائمی دارد.

آکوما پوعبلو در مکزیک، مجموعه ای از قدیمی ترین خانه های دنیا را دارد. خانه هایی که نه برق دارند، نه آب دارند و نه سیستم دفع فاضلاب. مردم این روستا به ابتدایی ترین شکل ممکن زندگی می کنند. این منطقه یکی از جاذبه های گردشگری معروف مکزیک است که گردشگران بسیاری را به سمت خود می کشاند.

روستای میمند

روستای شگفت انگیز میمند در مرکز ایران، حدود سه هزار سال است که سکنه دارد. این روستا به تازگی در فهرست میراث جهانی یونسکو هم ثبت شده است. در آخرین سرشماری که در سال ۲۰۰۶ میلادی در این روستا انجام شد، مشخص شد که ۶۷۳ نفر در آن زندگی می کنند. مردم این ناحیه، در در خانه های سنگی خود با زمستان های سرد و تابستان هایی گرم و خشک دست و پنجه نرم می کنند، ولی با این حال دست از وفاداری به روستای آبا و اجدادی خود بر نمی دارند. این روستای جهانی، در استان کرمان قرار دارد و هر کدام از خانه های آن به یک شکل خاص و به زیبایی هر چه تمام در دل صخره تراشیده شده اند.خانه های میمد هم از جمله قدیمی ترین خانه های دنیا که هنوز سکنه دارند، محسوب می شود. میمند یکی از ۲۳ اثر ثبت جهانی شده ایران است که سالانه هزاران گردشگر از اقصا نقاط دنیا از آن بازدید می کنند. توجه بیشتر به این خانه های تاریخی باید در دستور کار دولت های کشورهای مختلف قرار گیرد.

مرتبط:

مسجد جامع ساوه _ قدیمی ترین مسجد ایران

ساری _ از قدیمی‌ترین شهرهای ایران