| نام کشور | ارمنستان |
| پایتخت | ایروان |
| زبان رسمی | ارمنی |
| جمعیت | سه میلیون |
| واحد پول | درام |
| شهرهای مهم | ایروان ، تاتِو ، گارنی ، جرموک |
موقعیت جغرافی و آب و هوایی ارمنستان
دانستن موقعیت مکانی هر جایی اولین گام یک سفر هوشمندانه است. جمهوری ارمنستان در جنوب ناحیه قفقاز و غرب آسیا قرار گرفته است. سرزمینی که به دریا راه ندارد و دورتا دور آن را کشورهایی چون ایران، آذربایجان (و نخجوان)، گرجستان و ترکیه احاطه کردهاند. این کشور به پنج ناحیه تقسیم می شود که ارمنستان مرکزی از همه آنها مهم تر و ایروانِ پایتخت را در دل خود جای داده است.
و اما آب و هوا! به طور کلی کشور ارمنستان کشوری کوهستانی است با تابستانهای گرم و زمستانهای سرد. حداکثر بارندگی در بهار است که گاهی به اوایل تابستان هم کشیده میشود. اگر علاقه چندانی به قدم زدن زیر باران ندارید یا از خیس شدن لذت نمیبرید حواستان باشد که در ماه مِی به ارمنستان سفر نکنید. ژانویه سردترین ماه سال است، ماهی پر برف با دمای منفی چهارده درجه. متوسط دمای تابستان که از ژوئن تا اواسط سپتامبر ادامه دارد ده تا بیست و پنج درجه گزارش شده. پاییز ارمنستان همانند تابستانش آفتابی است اما هوا سردتر و امکان یخزدگی وجود دارد اما بسیار زیبا است.
بهترین زمان سفر به ارمنستان
اگر برنامه دارید که به ارمنستان سفر کنید، بهترین زمان سر زدن به این کشور هفته اول و آخر تابستان است یعنی اواخر ماه می یا اوایل ژوئن. می توانید اواخر سپتامبر و اوایل اکتبر را نیز انتخاب کنید. این زمانی است که از گرمای هوا به میزان قابل توجهی کاسته شده و به شدت برای سفر و کسب تجربه مطلوب است.
درباره ارمنستان
برای آن ها که به دنبال ماجراجویی های تاریخی هستند، ارمنستان سوژه خوبی است. این کشور دست خوش تحولات بسیاری شده و در تمام دورانها نامش بر سر زبان بوده است. ارمنیها از قرن ۶ پیش از میلاد بر صحنه تاریخ قدم زده اند، البته که آثار باستان شناسی مکشوفه در این کشور به دوره های بسیار کهن تری بر می گردد. در متون دینی کوه آرارت ارمنستان همان کوهی است که نوح پس از توفان با کشتی خود به سینه آن برخورد کرده و فرود آمده است. با این حال حوادث مستدل تاریخی ارمنستان را از این امپراتوری به آن امپراتوری نسبت میدهند، گاهی ایالتی مهم در شاهنشاهی ساسانی بوده و گاه در یَدِ بیزانس. اعراب، مغول ها، ترکان عثمانی، روسیه و دست آخر اتحاد جماهیر شوروی هر کدام به نوبه خود این کشور را تحت تسلط داشتند. ارمنستان در سال ۱۹۱۸ موفق به کسب استقلال میشود اما از بخت بد شوروی در ادامه فتوحات خود آنجا را ضمیمه امپراتوری سوسیالیستی خود میکند. با فروپاشی شوروی ارمنستان استقلال واقعی خود را در عین مشکلاتی که با ترکیه و آذربایجان داشت، اعلام می کند و تا به امروز کشوری مستقل و دموکرات باقی مانده است. آمار مهاجرت ارمنیها بسیار بالا بوده و مثلا یک میلیون نفر ارمنی در آمریکا زندگی می کنند.
ایروان تختگاه ارمنستان ۲۸ سال از رم بزرگتر است و شراب اندازی در این کشور قدمتی ۶۰۰۰ ساله دارد. دو اتفاق مهم که در تاریخ ارمنستان رخ داده و ارمنستان را شهره کرده است، یکی پذیرش دین مسیحیت بوده و دیگری نسلکشی هایی که در این کشور در فاصله میان دو جنگ جهانی و به دست ترکان عثمانی انجام گرفته است. از افتخارات ارمنیها این است که تاریخ، آن ها را نخستین کشوری مینامد که مسیحیت را به عنوان دین رسمی خود برگزیدند. آیینی که چندین قرن بعد عاملی شد، تا ترکان که حکومت ارمنستان را در دست داشتند آنها را به همین سبب به قتل برسانند. کلیسا و صومعههای متعدد و پایبندی مردم به رسوم مذهبی که در هنر ارمنستان هم خود را نشان میدهد، برگرفته از قدمت دیرینه آنها در پیروی از مسیح و آیین اوست. برای شما که قصد سفر به ارمنستان را دارید باید گفت که رمز درک فرهنگ کهن، سوغاتی و آداب و رسوم اهالی ارمنستان در درک سرگذشت تاریخی این مردم است. چرا که تاریخ در این کشور بخش حیاتی هویت شناسی آنها به حساب میآید و به آن اهمیت زیادی می دهند.
راهنمای سفر به ارمنستان
جالب است بدانید که ارمنستان مقصد سفر توریستها نیست و علی رقم جاذبههایی که دارد مسافران کمی را به خود می پذیرد، با این حال سفر به ارمنستان تقریبا برای بیشتر کشورها بدون ویزا است. ایرانیان نیز میتوانند تا ۹۰ روز بدون ویزا به این کشور سفر کنند. تهران به ایروان پرواز مستقیم دارد. اگر دوست دارید زمینی سفر کنید بهتر است بدانید که تبریز به ایروان خط اتوبوس دارد.
توجه به آب و هوا به هنگام سفر باید اولویت شما باشد. باید بدانید چه نوع لباس هایی را با خود میبرید. آیا آب و هوا به شما امکان بهره بردن از یک سفری تفریحات خاص را میدهد یا نه. ارمنستان کشوری با جاذبههای طبیعی است. با توجه به مکانهایی که قصد بازدید از آنجا را دارید، ملزومات سفر خود را (لباس تجهیزات و …) به درستی انتخاب کنید.
واحد پول ارمنستان
واحد پول ارمنستان درم است و بهتر است با خود یورو یا دلار ببرید و در صرافی ها تبدیل به درم ارمنستان کنید. ۱۰۰ درم ارمنستان حدود ۸۰۰ تومان است.
نکته بعدی که باید در سفر به ارمنستان بدانید این است که خارج از ایروان به زحمت کسی را پیدا می کنید که به زبان انگلیسی صحبت کند. اگر روسی بلدید به نفعتان خواهد بود. ارمنستان تا مدتها عضو اتحاد جماهیر شوروی بوده و تقریبا زبان دوم این کشور است. باید نقاط حساس ارمنی ها را بشناسید و مواظب باشید آنها را ناخواسته آزرده نکنید. موضوع قتل عام ارمنی ها یکی از این موضوعات است. با بدگویی از آن، ارمنی ها را با خود بد نکنید.
زبان ارمنی ها و الفبای آن خاص خودشان است. زبان ارمنی یکی از شاخه های زبان هند و اروپایی (بزرگ ترین خانواده زبانی دنیا) است که به هیچ زبان کوچک تری تقسیم نمی شود و جز ارمنی ها کسی به آن سخن نمی گوید. همین مایه مباهات ارمنی ها است. خصوصا که البفای آن ها هم جالب توجه بوده چرا که مسروب ماشتوتس مبدع این خط، روحانی دانشمندی بوده که به زبان های سونانی، پارتی و پارسی میانه آشنایی کامل داشته و توانسته خطی خاص ارمنستان و زبان ارمنی پدید بیاورد. یکی از سوغاتی هایی که می توانید با خود ببرید تصویر البفای یونان کنده شده بر چوب است که در امرنستان بسیار رایج است.
اقامت در کشور ارمنستان
ارمنستان، هاستل ها، مهمان خانه ها و هتل های زیادی دارد. بسته به شرایط اقامتی و نوع سفرتان یکی را انتخاب کنید. معمولان مسافران ایروان را به عنوان مقصد سفر انتخاب کرده با کرایه ماشین یا استفاده از وسایل نقلیه عمومی به نقاط دیدنی میروند و شب به محل اقامت خود بر می گردند.
سامانه حمل و نقل ارمنستان
کارتان در این قسمت راحت است. با این که ممکن است به مشکل زبان بر بخورید اما بدانید که ارمنیها بسیار مهمان نواز هستند و تا آنجا که بتوانند شما را راهنمایی می کنند. سامانه حمل و نقل ارمنستان بسیار خوب عمل میکند و ارزان است. البته ممکن است خارج از جاهای پر بازدید کمی گیر بیافتید. حمل و نقل درون شهری بیشتر از طریق مینی بوس های ۱۴ نفره یا اتوبوس انجام می گیرد. مسیر جاهایی که میخواهید بروید را در بیاورید و ببینید کدام خطوط اتوبوس از این مسیرها عبور میکنند. نیازی به تهیه بلیط ندارید هرکجا که خواستید پیاده شوید کرایه همان مسیر را بپردازید. معمولا خورده ریزه پول را پس نمی دهند اما در عوض نیازی نیست به رانندگان انعام پرداخت کنید. کرایه تاکسی شاید گزینه سادهتری باشد. هزینه تاکسی ها تقریبا در ازای هر کیلومتر ۱۰۰ درم (۳۳ سنت آمریکا) است. تاکسیهای اینترنتی نظیر GG یا Yandex هم موجود هستند، میتوانید از آن ها استفاده کنید.
اگر اهل مسافرت با قطار هستید، قطارهای عهد شوروی هنوز در ارمنستان کار میکنند. با اینکه سرعتشان کم است اما شاید تجربه جالبی باشد. قطارها به گیومری، الاوردی و گرجستان می رسند. می توانید برای سفر به دریاچه سوان نیز از آنها استفاده کنید.
غذا در ارمنستان
خورد و خوراک های محلی قطعا یکی از جاذبههای هر مکانی است که به آن سفر میکنید. ارمنستان در این زمینه بسیار چیره دست است. انواع و اقسام خوراکی های سنتی با مزههای عالی و در رستورانهای این کشور وجود دارد تا شما بتوانید آنها را امتحان کنید. اکثر غذاها برپایه گوشت گوسفندی هستند و ارمنیها تقریبا همه چیز را گریل میکنند و بوی باربیکیو هر کجا که رد می شوید به مشام میرسد و شما را به خوردن فرا می خواند. کسانی که تنها گوشت حلال مصرف میکنند نباید نگران باشند. رستورانهای ایرانی، لبنانی، هندی و حتی ارمنی هایی (رستوران Tufenkian Kharpert) در ایروان هستند که گوشت حلال سرو میکنند، هرچند ارمنی ها غذاهایی که گوشتی نباشد هم زیاد دارند.
نان معروف ارمنیهای که در تنور پخته میشود لواش است که تقریبا با همه چیز سرو میشود. غذاهای ارمنی بسیار مزهدار پخته میشود. ماهی و کباب و سبزیجات را با رب گوجه، سبزیجات معطر، ادویه و انواع چاشنی ها درست میکنند. دلمه، شیشلیک، منتی، خاش (مخصوص زمستان)، خورواتس، کباب ارمنی، لاهماچون و … غذاهای معروف ارمنی هستند.
از محصولات لبنی ارمنستان غافل نشوید. محیط کوهستانی با چراگاههای عالی سبب شده تا دامداری محصولاتی با کیفیت تولید کند. ماست ارمنی و پنیر کلم را حتما امتحان کنید. اوروشکا که با دوغ کفیر، خیار و شوید درست میشود چیزی شبیه همان آب دوغ خیار خودمان است.
گذشته از خوراک، ارمنی ها در تولید مرکبات هم سابقه خوبی دارند اما انار ارمنی چیز دیگری است. البته که ایران خود کشوری انارخیز است و این نقطه قوت ارمنستان زیاد به چشم ما نمی آید اما درواقع آن ها انار را سمبل و نماد کشور خود میدانند و این در هنر آن ها، تزئیناتی که به کار میبرند و قالی بافی بسیار مشهود است پس آن را از دست ندهید.
اگر کافهگرد هستید در ارمنستان هم می توانید ازین کار خود لذت ببرید. کافه های زیادی در ارمنستان وجود دارد و قهوه های خوبی سرو میکنند. وقتی از نقاط دینی بازدید می کنید، کافه های کنار خیابان را از دست ندهید. کافههای زنجیرهای Jazzve چای و قهوه و دسرهای بی نظیری برای مسافران و اهالی ارمنستان تهیه کرده است.
و اما هزینه خورد و خوراک در ارمنستان به چه صورت است؟ به طور کلی ارمنستان کشور ارزانی است. هر پرس غذا شاید حدودا دو دلار باشد. بهتر است چندین غذا سفارش دهید و با دوستانتان شریکی بخورید تا هر بار تعداد بیشتری از غذاهای ارمنی را امتحان کرده باشید.
سوغاتی های ارمنستان
قطعا نمیخواهید دست خالی به کشور خود برگردید. میخواهید از این سفر یادگاری هایی داشته باشید تا پیش چشمتان باشد و با شما خاطره بازی کند. جدا از این مبحث، خرید سوغاتی، خرید چیزی که متعلق به یک ناحیه خاص و تولید شده آن منطقه است به اقتصاد بومیان کمک میکند و باعث میشود کسب و کارهای کوچک پا برجا بمانند. مردم ارمنستان بسیار خلاق بوده و هنر در خونشان است و علاقه زیادی به درست کردن چیزهای ظریف که حکم سوغاتی داشته باشند دارند.
در ارمنستان سوغاتی های متعددی برای خریدن پیدا میشود. خوراکی و غیر خوراکی. شما هرچیز انار مانندی که بیابید را میتوانید به عنوان سوغاتی بخرید چه قندان مینا کاری شدهای به شکل انار باشد چه گردن آویزهای اناری و حتی شراب انار. بر اساس باورهای بومی انار نشانه زایش و خوش بختی و چشم زخمی در برابر چشم بد است.
یکی دیگر از مهمترین سوغاتی یا محصولات ارمنستان که ارمنیها به وجود آن می بالند، قالی ارمنی است. طرح های این قالیها برگرفته از سنت دیرینه مسیحی و نقوش مذهبی است. خود ارمنی ها از این قالی ها برای پوشاندن زمین، مبل و دیوار استفاده می کنند. کمتر خانواده روستایی را مییابید که قالی بافی نداند و از این حیث بسیار به ایران شبیه است. هرچه باشد این دو کشور روزگاری تاریخ مشترکی داشتند.
عروسک های دست ساز با لباسهای سنتی ارمنی، منبت کاریهایی با طرح چلیپا و الفبای ارمنی هم می توانند یادگاریهای زیبایی باشند. سنگهایی به شکل چلیپا که به آنها خاچکار نیز میگویند بسیار در ارمنستان دیده میشود. حاشیه این سنگها با نقوش گیاهی یا روبان مانند تزیین شده است و نمونهای از هنر مسیحیان قرون وسطا در ارمنستان بود. سال ۲۰۱۹ یونیسف این سنگها را در شمار میراث فرهنگی نا ملموس ارمنستان آورده است تعداد این خاچکارها شاید بیش از ۱۰۰۰ تا باشد.
جواهر سازی در ارمنستان رونق دارد. شاید اگر قصد سوغاتی دادن به اعضای خانواده یا دوستانتان را داشته باشید این مورد به دردتان بخورد. لواشک، میوههای خشک، شراب میوه و کنیاک از دیگر سوغاتیهای بازر ارمنستان هستند. شراب میوه از آن جهت جالب است که در کمتر کشوری به چشم میخورد. جدا از انار شراب میوههایی چون هلو، زردآلو، گیلاس، بلو بری و تمشک هم در رستوارن و بارها سرو میشود هم می توانید کسی را با خرید این سوغاتیهای شگفت زده کنید. سازه هایی که به شکل کوه آرارات هستند و مدال هایی با نقش تیگران شاهنشاه ارمنستان که در زمان او این کشور وسعت و شکوهی بی نظیر داشته هم میتوانند نماینده ارمنستان و در نتیجه یادگاری خوبی باشند. به خاطر داشته باشید که ممکن است هر شهری سوغاتی خاص خود را داشته باشد اما بازار بزرگ ورنیساژ ِایروان جای خوبی برای خرید سوغاتی است.
شهرهای مهم ارمنستان
ارمنستان کشور کوچکی است، مساحت و جمعیت آن کم است. با این حال اگر میخواهید در وقت خود صرفه جویی کنید بهتر است شهرهای مهم آن را بشناسید و با جاذبههای گردش گری و امکانات آن آشنا شوید.
ایروان
تختگاه ارمنستان! به فتوای آثار مکشوفه، قدیمی ترین شهری است که ارمنستان دارد و همواره مرکز کشور یا ایالت ارمنستان بود. این شهر در کنار رودخانه هرازدان قرار گرفته و تمرکزش از دیرباز بر امور تجاری بوده است. سرگذشت ایروان با سرگذشت خود ارمنستان یکی است. همان تحولات را پشت سر گذاشته، دست به دست میان حکومت های مختلف گشته تا آخر پایتخت کشور مستقل ارمنستان شده است. شاید برایتان جالب باشد بدانید که ایروان شهر خواهر خوانده اصفهان است. خواهر خواندگی شهری در واقع قراردادی میان دو کشور است که شهرهای آنها از نظر موقعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی شبیه به هم هستند. این قراردادها را برای توسعه روابط فرهنگی و تبادلات میبندند.
ایروان در دامنه کوه آرارات واقع شده و در هرکجای این شهر، میتوانید منظره زیبای این کوه با قله پوشیده از برف را تماشا کنید. تابستان های ایروان طولانی و بسیار گرم و دما تا ۴۰ درجه هم رسیده است. از آن طرف، زمستانهای کوتاه اما پر برف و سردی دارد و کمترین دما منفی ۱۵ درجه بوده است.
جاذبه های گردشگری ایروان
خلاف عقبه سوسیالیستی، ایروان یک کلان شهر محسوب میشود و پر از نقاط دینی است. از تئاتر و سالنهای اپرا گرفته تا موزههای مختلف و کلیساها. بهتر است قبل از سفر فهرستی از جاهایی که دوست دارید ببینید تهیه کنید تا یک برنامهریزی خوب داشته باشید. ایروان ۲۸۰۰ سال قدمت دارد. با یک تور پیاده روی در شهر می توانید شهر را بشناسید و با حال و هوای آن آشنا شوید. ایروان بناهای باشکوه با معماریهای زیبایی دارد که چهره شهر را بسیار دلپذیر کرده است.
موزه نسل کشی ارامنه جای خوبی برای شروع است، البته اگر به تاریخ و این واقعه علاقه داشته باشید و بخواهید بیشتر درباره آن بدانید. جدا از آن، موزه تاریخ و گالری ملی ارمنستان هم به لحاظ آنچه ارائه می دهند می توانند در نوع خود بسیار جالب باشند. هرچه باشد یک زمانی تاریخ کشور ما و ارمنستان مشترک بوده و شاید میلی درونی ما را به کشف فرهنگ این خطه جدا شده میکشاند.
تقریبا در مرکز شهر ایروان، یک سری پلکان وجود دارد که محله های مختلف را به هم مرتبط می کند به نام کاسکاد که به مناسبت ۵۰مین سالگرد ارمنستان شوروی بنا شده است. این پلکان از لحاظ معماری بنای زیبایی است و کنسرت های جاز و کلاسیک زیادی روی آنها برگزار میشود. اگر از این پله ها بالا بروید به چشمانداز دلانگیزی از شهر می رسید و از آنجا میتوانید مجسمه مادر ارمنستان را ببینید. شاید جالب باشد بدانید که جایگاه این مجسمه را قبلا مجسمه استالین اشغال کرده بود و بعد ها با خون و خون ریزی آن را پایین کشیدند و به جایش مجسمه مادر ارمنستان را ساختند که با توجه به محل قرارگیری آن، گویی نقش فرشته نگهبان ارمنیها را بازی میکند و با جذبه و قدرت، تمام قد رو بروی ترکیه این دشمن دیرینه، ایستاده است. زیربنای این مجسمه را به موزه جنگ و تجهیزات دفاعی ارمنستان اختصاص دادهاند و مراسم یاد بود شهدای جنگ جهانی دوم را گرداگرد آن برپا میکنند. پله های کاسکاد، شما را به محله قرن ۱۷می کُند میرساند. جایی که انگار بخش جدا ماندهای از شهر است.
ایروان پارک های خوبی هم دارد. پارک ویکتوری (پیروزی)، پارک لاورز (عشاق)، پارک انگلیش، پارک تومانیان، تیگران و … شاید اگر فرزنداتان را همراه خود به سفر میبرید آنها از گردش در پارک لذت ببرند و شما خستگی پیاده روی در شهر را بدین طریق در کنید. یکی دیگر از جاهایی که می تواند برای فرزندانتان جذاب باشد باغ وحش ایروان است. حیوانات متنوع آن با امکان برقراری تماس و غذا دادن (به صورت محدود) و هزینه پایین (کودکان رایگان) مکان تفریحی جالب توجهی است. باغ گیاه شناسی ایروان آرام بخش و زیبا است و برای پیاده روی جای خوبی است. میدان جمهوری ایروان بنایی که چشمها را خیره میکند، پس آن را از یاد نبرید.
دژ اِرِبونی تپهای است که بر روی آن آثار باقی مانده از هسته اولیه شهر ایروان بنا شده. طبق مستندات تاریخی در دوره پادشاهی آرگیشتی یکم شاه اورارتو این قلعه ساخته شده است و با توجه به شباهت معنایی میان اربونی و ایروان، این مکان را سنگ بنای اولیه ساخت شهر ایروان و متعلق به قرن ششم پیش از میلاد میدانند. بنای یادبود قربانیان نسل کشی ارامنه هم دیدنی است. این بنا را در سال ۱۹۶۵ به یاد ارمنیهایی که در ۱۲ استان امپراتوری عثمانی کشته شدند به پا کردند. نام ارمنی این بنا زیزِرْناکابرْت است به معنی قلعه پرستوها. پرستو پرندهای است که به هر طریقی به آشیانه خود باز میگردد حتی اگر این آشیانه ویران شده یا سوخته باشد.
همانقدر که مساجد ایران برای گردشگران خارجی جذاب و دیدنی هستند، برای ساکنان کشور مسلمانی چون ایران نیز دیدن فرهنگ دینی کاملا متفاوت کشوری خارجی می تواند تجربه شگفتانگیزی باشد. خصوصا این که ارمنستان (و گرجستان) تنها کشور مسیحی همسایه ایران هستند. ارمنستان قدیمی ترین کشور در پذیرش دین مسیحی است، ایروان کلیسای زیبا کم ندارد. کلیساهای سن پیتر و سن پل قدیمی ترین کلیساهای ایروان بودند اما در زمان حکومت سوسیالیست ها نابود شدند. کلیسای سنت گریگوری روشنگر بزرگترین کلیسای ارمنی های جهان است. کلیسای سنت سرکیس را هم از دست ندهید.
تاتِو
تاتو روستایی بسیار قدیمی در استان سیونیک است که در ۲۵۰ کیلومتری ایروان (چهارساعت و ۳۰ دقیقه با ماشین) قرار گرفته است. شهرت این شهر را سه چیز بر دوش می¬کشد. یکی مناظر بکر و چشم ¬انداز ¬های روح بخش آن است، دوم صومعه بی¬نظیری که در دامنه ¬های فلات و مشرف به دره¬ای واقع شده و جدا از منظره زیبایی که آفریده، معماری آن در خور توجه است. سوم، بلند ترین تلکابین دنیا است که در این شهر قرار گرفته.
هنگامی که ایروان را ترک می¬کنید زمین اطراف کویری است و پوشش گیاهی خاصی ندارد، اما بعد از دو ساعت تپه¬های پشت در پشت سبز با گل¬های وحشی را مشاهده می¬کنید و هوا محسوسا سرد می¬شود. دامنه-های شهر تاتو خوراک کوه¬ نوردان است. پس سرسری با تلکابین تا صومعه نروید و برگردید. کمی در مناظر اطراف بگردید و از هوای خوش استفاده کنید.
صومعه تاتو بنایی است قرون وسطایی و مربوط به قرن ۹ میلادی. اصل بنا بسیار کهن ¬تر است و پیش از مسیحیت معبدی مهری بوده. با رشد مسیحیت و افزایش اهمیت آن، این معبد کهنه به سه کلیسا بدل شد. سه کلیسایی که در قرن¬های ۱۴ و ۱۵ دانشگاه معتبری را تشکیل دادند که مرکز علوم دینی، فلسفه و نگارگری ارمنی بود. در تاریخ آمده که یک ¬بار آغامحمد خان قاجار به این صومعه حمله کرده است. صومعه تاتو ثبت میراث جهانی یونسکو شده است. راه دسترسی به این صومعه تلکابینی است که در کتاب رکوردهای گینس رتبه طولانی ¬ترین تلکابین دنیا را دارد (بال¬ های تاتو). این تلکابین شما را از فراز دره عمیق پای این صومعه می گذراند و مناظر دل¬انگیزی فرا روی شما می¬نشاند. غروب خورشید در کنار این صومعه دیدنی است.
دریاچه سوان
نگین ارمنستان! دریاچه سوان بزرگ ترین دریاچه ارمنستان و عظیم ترین منبع تامین آب این کشور است که یک ششم خاک ارمنستان را به خود اختصاص داده است. این دریاچه در ۶۰ کیلومتری ایروان پایتخت واقع شده و از ایروان تا آن جا را وسایل نقیله عمومی پوشش میدهند. حدود بیست دقیقه با مینی بوس راه است. ۲۸ رودخانه به این دریاچه می ریزند و تنها یک رودخانه از آن بیرون می آید. جدا از اطلاعات کلی این دریاچه، شما احتمالا به خاطر مناظر بی بدیل و چشم اندازهای مطبوع این دریاچه است که دوست دارید آن را ببینید. رنگ آب دریاچه با آب و هوا تغییر میکند، از لاجوردی خیره کننده تا آبی تیره تیره. نستودن مناظر اطراف دریاچه کار سختی است چرا که هر طرف را نگاه کنید از زیبایی نفستان را در سینه حبس خواهید کرد. نسیمی خنک و کوهستانی که به سطح آب میخورد را احساس کنید و آن را با حال و هوای دریا مقایسه کنید. آرامشی که این دریاچه به شما القا میکند تا مدت ها با شما خواهد ماند. حوالی این دریاچه کلیسایی کوچک و قدیمی وجود دارد که تاثیر جالبی بر مناظر اطراف گذاشته است.
گارنی
این شهر که در جنوب شرقی ایروان واقع شده و با آن ۴۲ دقیقه (با ماشین) فاصله دارد شهری با قدمت تاریخی و آثار باستانی بسیار است. آب و هوای آن تقریبا همانند ایروان است تابستان های آفتابی و زمستان های برفی، البته اندکی از ایروان خنک تر است. بنا های تاریخی گارنی که اغلب مربوط به دوره هلنیستی یا قرون اولیه مسیحی هستند جلوه متفاوتی به این شهر دادهاند و آن را بدل به یکی از مقاصد توریستهای تاریخ دوست کردهاند. معبد گارنی، صومعه چغارد و دره زیبای منطقه حفاظت شده خوسوف در گارنی را از دست ندهید.
معبد گارنی با تمام افت و خیزهای تاریخ ارمنستان، بالا و پایین رفته است. این معبد مربوط به دوران پیشامسیحی ارمنستان بوده و در اصل معتقدان به آیین مهر آن را بنا کرده بودند. این معبد به معماری های یونانیان بسیار شبیه بوده و یادآور معبد آتنا در خود یونان است. مجسمه میترا درون محراب معبد قرار داشت تا کسانی که برای دعا به معبد میآیند آن را ببینند. سقف آن به گونه ای تعبیه شده که نور آفتاب را به درون میکشاند و این نور به ظرف آب یا روغن میخورده و آن را متبرک می کرده. زمانی که در سال ۳۰۱ م. ارمنستان رسما کشوری مسیحی شد، تمام معابد مهری ویران شدند اما این معبد به دلیل نامعلومی دست نخورده باقی ماند و از آن به عنوان قلعه استفاده کردند. در قرون وسطا کلیسایی پشت آن ساخته شد که ویرانههایش هنوز به قوت خود باقی است. نور پردازی روی این معبد جلوه ای باشکوه به آن می بخشد.
صومعه چغارد در نوع خود بسیار جالب است. این صومعه بخشی از کوه و صخره گرداگرد آن بوده که کنده شده و به شکل کلیسا و صومعه در آورده شده است. هسته اصلی این صومعه را گریگوری روشنگر در غاری که چشمه داشته، بنا نهاد و تبدیل به مکان مقدسی برای زیارت و راهبه های تارک دنیا کرد. این بنا ثبت میراث جهانی یونسکو شده و دیدن آن خالی از لطف نیست. شاید جالب باشد بدانید که این صومعه نام خود را از نیزهای گرفته که عیسای مصلوب را مجروح کرده بود و پیشتر در این صومعه نگهداری میشده است. توریستهای بسیاری برای دیدن این صومعه میآیند، اگر دوست دارید خودتان باشید و خودتان، بهتر است صبح زود به آنجا بروید.
منطقه محافظت شده خوسوف در کنار جاده خروجی شهر قرار دارد، حتی میتوانید پیاده به آنجا بروید. چرا که بعد از طی مسافتی زمانی که به دروازههای ورودی منطقه حفاظت شده میرسید دیگر اجازه ندارید با ماشین باشید. زیبایی این منطقه به دلیل منظره زیبای طبیعی ستونهای سنگی است که به آن سمفونی سنگها می گویند. سینه کوه به صورتی تراش خورده که این سنگها را به شکل ستونهای مکعبی در آورده و چشماندازی پدید آورده که بدیع و تازه است.
جرموک
اگر اهل هوای تر و تازه و چشمههای آب معدنی هستید جرموک بهترین گزینه است. این شهر نسبتا بزرگ که تقریبا در شرق ایروان واقع شده و ۱۷۰ کیلومتر (سه ساعت) با آن فاصله دارد مرکز هوای خوش کوهستانی و آب درمانی در ارمنستان است و یکی از پر مسافرترین شهر های آن محسوب میشود. هتل های و مسافرخانه های زیادی دارد و برای کسانی که اهل گردش در طبیعت هستند مسیر های پیاده روی متعددی تعبیه شده است. آب معدنی های گازدار جرموک در سرتاسر ارمنستان به فروش می رسد. جرموک حدودا ۲۰۸۰ متر بالاتر از سطح دریا است بنابراین مناظر قلل برف پوش و دره ها بسیار زیبا هستند. میتوانید از گالری آب به صورت رایگان بازدید کنید. آبشار جرموک که دومین آبشار بلند ارمنستان است ۷۰ متر ارتفاع دارد و چشماندازی خیره کننده پدید آورده است. بنابراین اگر از جاهای مکانیکی و شهری و ماشین و اتوبوس خسته شدهاید، جرموک میتواند مقصد مناسبی باشد تا خستگی خود را در کنید و حسابی به خود برسید.
دیگر نقاط دیدنی ارمنستان
برای آن های که از شلوغی شهر گریزانند دیلیجان میتواند جای مناسبی باشد، در شمال واقع شده و به آن سوییس ارمنستان میگویند. جاذبههای این شهر یکی مناطق خوش آب و هوا و تپههای مخملی است و دیگری صومعه هاغارتسین.
اچمیادزین زمانی به خاک ایران ملحق بود. سه کلیسای معتبر با معماری برجسته دارد. این شهر حکم مشهد ایران را برای اهالی ارمنستان دارد. بسیار آن را مقدس و متبرک میدانند. اچمیادزین به معنای ظهور تک فرزند (عیسای مسیح) است. کلیسای جامع اچمیادزین کهنترین کلیسای ارمنستان است و از زمان پذیرش دین مسیحیت به قلب تپنده فرهنگ قومی و دینی ارمنستان بدل شده است.
صومعه خور ویراپ در استان آرارات نزدیکی مرز ترکیه قرار گرفته و کمتر کسی پیدا می شود که نام آن را نشنیده باشد. معماری آن منحصر به فرد و مانند اکثر کلیساهای قدیمی قبلا معبدی مهری بوده است. خور ویراپ به معنی گودال عمیق است و نام آن را از زندانی که گریگوری روشنگر در آنجا به اسارت نگه داشته شد، برداشتهاند. زندان حدود ۶ متر پایین تر از سطح زمین است. اگر از تنگنا هراسی دارید از نردبانی که شما را تا زندان پایین میبرد استفاده نکنید. اگر مشکلی ندارید میتوانید فضای زندان را تجربه کنید. این کلیسای خاص کاتولیکان ارمنی است.