دیدار از پاتوق دزدها حتما می‌تواند موضوع جذابی برای یک سفر ماجراجویانه باشد؛ کمینگاه‌هایی خشتی که از زمان‌های دور باقی مانده‌اند و برگی از تاریخ ایران را تشکیل می‌دهند.

روی «دژ کرشاهی» یا «قلعه دزدها» در نزدیکی روستای ابوزیدآباد هنوز هم آثار گلوله‌های توپ از نبرد نیروهای دولت رضاشاه و حسین کاشی، یاغی معروف دیده می‌شود.

برای رفتن به ابوزیدآباد و دیدن قلعه‌ای که روزگاری کمینگاه راهزنان کویری بوده، باید ۷۰ کیلومتر از شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان دور شد و پس از گذر از ابوزیدآباد، راه روستای قاسم آباد را در پیش گرفت، ۳۰ کیلومتر بعد از روستا، قلعه دزدها دیده می‌شود.

پس از عبور از شهر ابوزیدآباد از توابع شهرستان آران و بیدگل، به روستایی به نام قاسم‌آباد می‌رسید که پس از ورود به روستا و گذر از آن، راه خاکی به سمت شمال وجود دارد که پس از طی مسافت ۳۰ کیلومتر به قلعه کرشاهی می‌رسد. از مرنجاب هم می‌توان به این قلعه رفت، دژ در حاشیه غربی کوه‌های یخ آب است.

با آن که قلعه حاضر قدمتی ۱۳۰ ساله دارد، اما گفته می‌شود شالوده آن پیش از اسلام بنا شده است. کرشاهی از خشت و گل ساخته شده و مساحتی بیشتر از چهار هزار متر مربع دارد. سازه خشتی قلعه چنان محکم و پیچیده بنا شده که در مقابل یورش‌های مغول‌ها هم تاب آورده است. مغول‌ها زمانی که قلعه را محاصره می‌کنند، بر این تصورند که با تمام شدن آب و آذوقه، ساکنان تسلیم و قلعه تسخیر خواهد شد، اما غافل از آنکه معماری کویری قلعه به شکلی است که سطح زمین آن با سفره‌های زیر زمینی کمترین فاصله را داشته، حوضی که حالا هم در وسط دژ دیده می‌شود، گویای همین موضوع است. قلعه جدا از این معماری دوراندیش، به تونل‌های مخفی مجهز بوده که هنگام شبیخون‌های شبانه به دشمن به کار می‌آمد. نایب حسین خان کاشی قلعه خود را روی ویرانه‌های همان دژ قدیمی برپا کرد.

قلعه در دوره‌های مختلف بارها بازسازی شده تا جلوی پیشروی دشمنانی را که قصد داشتند از راه کویر به مرکز ایران نفوذ کنند بگیرد. پس از آن قلعه مقر حاکمان و راهزنان دیگر شده است. آخرین‌بار هم همان راهزن معروف دوره رضاشاه، حسین کاشی قلعه را بازسازی کرد، البته در اواخر دوره قاجار.

حسین خان آن زمان بر کل منطقه کاشان از نطنز تا ساوه تسلط داشت و یاغی‌گری می‌کرد و عاقبت به دستور رضا شاه کشته شد.

قلعه کرشاهی با این تاریخ اسرارآمیز و معماری پیچیده‌اش در دل کویر با آن که می‌تواند جاذبه‌ای برای سفرهای کویری باشد و شایسته مرمت، حفاظت و احیای دوباره است، اما سال‌هاست به حال خود رها و به متروکه‌ای مخروب تبدیل شده است و فقط هر از گاهی مقصد کویرنوردان و گردشگران می‌شود.

به جز دژ کرشاهی یا دزد قلعه که گفته می‌شود بعد از زلزله بم و تخریب ارگ بم، بزرگترین قلعه خشتی ایران به شمار می‌آید، چندین قلعه دیگر هم وجود دارد که عنوان دزد را یدک می‌کشند و کمین‌گاه راهزنان و یاغیان بوده‌اند، دزد قلعه در شهرستان نوشهر یکی از همین قلعه‌هاست که در فهرست آثار ملی هم ثبت شده است.

دزد قلعه به عصر آهن دو مربوط است که در روستای دوآب بخش کجور شهرستان نوشهر واقع شده و سال ۱۳۸۲ هم به فهرست آثار ملی ایران اضافه شده است.

مرتبط:

ارگ نوشیجان _قدیمی ترین نیایشگاه خشتی دنیا

انعکاس نور در دل دریاچه طبیعی دست های زمین و آسمان را به هم می رساند. تصاویر زیبای آسمان در آینه دریاچه کویری مخرگه می افتد و منعکس می شود . از هر گوشه ای به گوشه دیگر دریاچه ، تصویری متفاوت از آسمان در قاب دریاچه  سوژه های بدیع عکاسی می آفریند. دیدن منظره واژگون آسمان بر زمین در آینه بزرگی که تا چشم کار می کند گسترده شده است ، دل هر گردشگری را می رباید.

موقعیت طبیعی:دریاچه مخرگه در ۳۲ کیلومتری جنوب شهربابک در استان کرمان و در دشت وسیع ریگ سفید قرار گرفته است.

ویژگی های دریاچه

این دریاچه به طول حداكثر۷كیلومتر و عرض حداكثر۵/۵ كیلومتر ، مساحتی بالغ بر ۲۵ كیلومترمربع دارد. عمق دریاچه نیز در بیشترین مناطق در حدود ۳۰ سانتیمتر است.

این دریاچه اکوسیستمی فصلی است که با اولین بارندگی های منطقه که از آبان ماه صورت می گیرد ، آبگیری می شود و در زمانی که بارندگی منطقه در حد نرمال باشد ، آب این دریاچه تا اواخر مردادماه پابرجاست  و بعد از آن تبدیل به نمکزاری وسیع می گردد.

علت شوری آب

یکی از منابع این دریاچه رودخانه آب شیرین «حبیب الله خانی» است. این رودخانه نیز فصلی است ، اما در هر فصل از سال که دریاچه خشک شده است، اگر بستر رودخانه حفاری شود ، در عمق ۴۰ سانتیمتری آب شیرین را می توان یافت و این نیز از شگفتی های این منطقه است. هرچند آب ورودی به این دریاچه شیرین است اما تبخیر مستمر و بستر نمکی دریاچه موجب شور شدن آب مخرگه می شود ، زیرا این دریاچه بر بستر سازند نمکی اصفهان-سیرجان قرار دارد.

بزرگترین آینه طبیعی ایران

ازنکات جالب دریاچه مخرگه  این است که  با ۱۰ میلیمتربارش باران می توان با حركت در هر نقطه از این دریاچه از انعكاس حیرت انگیز و زیبای تصاویرآسمان و محیط اطراف درآن لذت برد. از این لحاظ می توان آن را با شوره زار «سالار اویونی»  درکشور بولیوی، که ملقب به بزرگترین آینه روی زمین است ، مقایسه نمود.

انعکاس کوهستان ها و محیط اطراف و آسمان بر سطح این دریاچه و زلالی آب و نوع خاک بستر این دریاچه سبب شده این اکوسیستم طبیعی همچون آینه ای بسیار بزرگ در بستر دشت مسطح اطراف خودنمایی کند و اگر در بستر دریاچه قرار گیرید انعکاس مناظر اطراف در آب دریاچه منظره ای بی نظیر را ایجاد می کند.

مسطح بودن دریاچه دلیل عمده آینه گون شدن آن است ، به همین دلیل باید به آرامی روی آن گام برداشت و اجازه ورود خودرو به آن داده نشود. همچنین صدور هرگونه مجوز احتمالی برای بهره برداری از نمک دریاچه و حفاری در آن ، به کلی منظره دریاچه را تخریب خواهد کرد.لذا مسئولان باید ضمن اقدام لازم برای ثبت ملی این دریاچه زیبا جلوی هر گونه صدور مجوز احتمالی برای بهره برداری از نمک دریاچه را نیز بگیرند.

سرک کشیدن در اطراف

در نزدیکی این دریاچه غارهای طبیعی زیبایی نیز وجود دارد که بر دریاچه مشرف هستند.همچنین در نزدیکی این دریاچه ، بقایای یک قلعه قدیمی به چشم می خورد که هنوز هیچ گونه مطالعاتی در خصوص قدمت و دلایل تخریب بخش هایی از آن صورت نگرفته است.

دریاچه  بکر و ناشناخته و نیازمند بوم گردی

دریاچه مخرگه بسیار ناشناخته است و حتی اكثر مردم شهربابك از آن آگاهی ندارند. این مکان ازجمله پتانسیل های گردشگری است که بکر و دست نخورده مانده است و شاید یکی از دلایل عدم معرفی این مکان نیز همین بوده که مردم محلی و مسئولان می خواستند آن را از دخالت های انسانی دور نگاه دارند. اغلب بازدید کنندگان دریاچه ، گردشگران حرفه ای و مردم محلی هستند و مردم عادی خیلی کمتر به این منطقه سفر می کنند و همین امر هم سبب شده کمترین تخریب ناشی از حضور انسان را در این منطقه شاهد باشیم.

به نظر می رسد ، بوم گردی در بازدید از این دریاچه باید در دستور کار قرار گیرد . با توجه به بکر بودن منطقه ، هرگونه خدمات دهی به گردشگران نیز باید توسط پتانسیل های بومی منطقه به خصوص عشایر منطقه انجام شود. درحالی که در مناطق دیگر ایران سیاه چادر وجود دارد، اما عشایر این منطقه سفید چادر دارند و برای خدمات دهی به گردشگران باید سفید چادر در منطقه برپا شود.برنامه ریزی برای احداث یک اکو کمپ بومی و بهسازی راه دسترسی به دریاچه از برنامه هایی است که در دست اقدام است.

مرتبط:

سه آبشار زیبای شهرستان بافت کرمان

سفیدرود دومین رود بلند ایران است. سفیدرود را در باستان رود آمارد می‌نامیدند.در کتب قدیم سپید رود را با نام های گوناگون از جمله: سپیدرود، اسفیدرود، اسبیذروذ، سپیذروذ و سفیدرود خوانده‌اند.

رودخانه سفيد رود با طول ۷۶۵ كيلومتر طولاني‌ترين و پر آب‌ترين رود استان گيلان است.

سر چشمه اصلي آن كوه چهل چشمه كردستان است كه بعدا” شعبه‌اي به نام گروس از كوه‌هاي پنجه‌علي و در شمال غربي همدان و شاخه‌هاي ديگري در ناحيه بيجار (گروس) به آن متصل شده و به سمت شمال جريان مي‌يابد. در ميانه رودهاي ديگري به نام قرانقوش‌چاي و ميانه‌چاي و هشترودچاي و آب‌هاي كوه سهند و همچنين بزقوش به آن مي پيوندند و بعد به سمت جنوب شرقي تغيير جهت مي‌دهند.

سپس زنجان رود كه از چمن سلطانيه سرچشمه مي گيرد و شعبات كوچك ديگر جاري شده از كوه هاي طارم به آن پيوسته و سر انجام به تنگه منجيل مي‌رسد. تا اين نقطه رودخانه مذكور با نام قزل‌اوزن (يا ” خوزوكويا” و يا رود سرخ)‌ ناميده مي شود. در اين محل شاخه ديگري به نام شاهرود كه از كوه هاي طالقان سرچشمه مي گيرد و طول تقريبي آن تا منجيل حدود ۱۸۰ كيلومتر است به آن مي‌پيوندد اين شاخه تقريبا” يك چهارم آب رودخانه سفيدرود را تأمين مي كند.

از محل تلاقي رودخانه شاهرود و قزل‌اوزن به بعد رودخانه سفيد رود ناميده مي شود. در منطقه منجيل سد بزرگ سفيدرود بر روي اين رودخانه ساخته شده كه درياچه‌اي با وسعت ۵۶ كيلومتر مربع در پشت آن پديد آمده، در ادامه مسير اين رودخانه با پيوستن آبراهه‌هايي كه اصلي ترين آنها عبارتند از آبرود، سياه رودبار، تويسن و آبراهه شلي به سفيدرود و پس از گذر از مزارع حاشيه رودخانه به طرف شمال‌شرقي و منطقه تجن جاري مي شود. در انتها شعبه اصلي اين رود از طريق صدها كانال و آبراه زراعي در منطقه حسن كياده به درياي خزر مي‌ريزد.

آب و هوا در منطقه ي رودبار مديترانه‌اي مي باشد يعني زمستان هاي معتدل و اندكي مرطوب و تابستان هاي گرم و خشك . اين رود درناحيه ي منجيل در مسير بادهاي دائمي دره سفيد قرار گرفته كه به بادهاي منجيل معروف است.

وضعيت رودخانه از نظر قايقراني:

با قايقراني د اين رودخانه علاوه بر تجربه هيجان گذر از امواج متلاطم، مي توان مناظري زيبا و بي‌نظير مختص به شمال كشور را تماشا كرد.قسمت های خروشان (Rapid ها) رودخانه تقریبا” ۵۰۰ متر بعد از سد سفیدرود شروع می‌شوند، كه‌ قایقرانان محلی روی هريك نامی خاص گذاشته‌اند. درجه قسمت‌های خروشان این رودخانه بین ۲ تا ۳ می‌باشد.

جاذبه ها:

این منطقه داراي جاذبه هاي فراوان طبيعي، تاريخي و فرهنگي است. چشم اندازهاي طبيعي شامل رودخانه سفيدرود، درياچه سد سفيدرود، درياچه سد تاريک، ييلاقات و جنگل هاي عمارلو، کوه درفک، دشت ها و برنج کاري ها، حيات وحش، گل ها و گياهان وحشي شامل درخت هرزويل، گل سوسن چلچراغ، پوشش گياهي، چشمه هاي آب معدني داماش، سنگ رود و کلشتر، چشمه آبگرم ماست خور و … است.

جاذبه هاي تاريخي و باستاني شامل تپه هاي باستاني مارليک، تپه گرد کول، تپه کلشي، پل خشتي لوشان و …. جاذبه هاي فرهنگي شامل فرهنگ مردم منطقه، آداب و رسوم، صنايع دستي، لباس محلي، گويش، زندگي کوچ نشيني مردم قسمتي از منطقه عمارلو و ساير جاذبه ها شامل دهکده ييلاقي بره سر، دهکده سالانسر در کنار و … مي باشد. در امتداد رودخانه سفيدرود باغ‌هاي انبوه زيتون قرار دارد كه با قایقرانی بر روی اين رودخانه در حالیکه وزش باد خنک و مطبوع گرمای تابستان را با خود می‌برد مي‌توان به تماشای دورنمای درختان هميشه سبز زیتون در ارتفاعات‌، صخره‌های بلند در کنار دشت‌های حاصلخیز و شاليزار هاي برنج نشست.

تنوع آبزيان :

بر اساس بررسي‌هاي انجام شده در طرح جامع شيلاتي طي سال‌هاي ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ در ناحيه دهانه رودخانه سفيدرود تا سد سفيدرود و سر شاخه هاي قزل‌اوزن و شاهرود، ۴۵ گونه و زيرگونه ماهي متعلق به ۳۶ جنس و ۱۷ خانواده شناسايي شده كه در بين ماهي هاي مهاجر عمده‌ترین آنها عبارتند از: اوزون برون، تاس ماهی، ماهی سفید، کپور معمولی، سس ماهی، لای ماهی، اسبله، سفید کولی، شاه کولی، سیاه کولی و البته ماهي هاي خانواده كپور بيشترين فراواني را به خود اختصاص داده‌اند.

رودخانه سفيدرود از لحاظ مهاجرت و زاد و ولد آبزيان بخصوص گونه هاي ماهيان خاوياري و گونه هاي ماهيان استخواني از رودخانه هاي منحصربه فرد در حوزه جنوبي درياي خزر مي باشد.

مشكلات زيست محيطي:

تخليه پساب هاي كارخانه هاي صنعتي، فاضلاب هاي خانگي، زباله هاي شهري و روستايي، سموم شيميايي كشاورزي، نيترات ها و فسفات‌ها، انواع حشره‌كش‌ها و زباله‌هاي كشتارگاه‌ها باعث شده تا اكوسيستم طبيعي سفيدرود كه يكي از مهمترين حوزه هاي آبخيز ايران به شمار مي رود دچار تغييرات زيادي شده كه علاوه بر خطر نابودي كامل رودخانه و گونه‌هاي متنوع آبزيان موجود در آن، اقتصاد و معيشت هزاران انسان را كه در حاشيه رودخانه زندگي مي كنند را نيز به خطر بياندازد.

انتقال اين آلودگي‌ها به درياي خزر سبب بروز پديده‌هاي زيست محيطي مانند كشند قرمز و توده هاي وسيع فيتو پلانكتوني شده است.

متاسفانه بي توجهي به اين اكوسيستم بي نظير باعث نابودي بخش عظيمي از سفيدرود شده به طوري كه هم اكنون سفيدرود از يك اكوسيستم فعال به اكوسيستم غير فعال تبديل شده است.

ويژگي‌هاي فرهنگي:

گوناگوني و تنوع فرهنگي و همچنين تنوع قومي و گويشي در سرزمين گيلان با وجودي كه از نظر جغرافيايي يكي از استانهاي كوچك ايران به شمار مي‌رود بيش از هر جاي ديگر ايران ديده مي‌شود.گيلك‌ها، گالش‌ها، تات‌ها، تالش‌ها، كردها و ترك‌ها اجتماع گيلان را تشكيل مي‌دهند .

هر يك از اين اقوام موسيقي فولكلور بسيار غني، آيين‌ها و باورها و گويش مختص به خود دارند كه آشنايي با آنها از لطف خاصي برخوردار است.

 سفيدرود از لحاظ زاد و ولد آبزيان از رودخانه هاي منحصربه فرد در حوزه جنوبي درياي خزر مي باشد.

راه هاي دسترسي:

این رودخانه به موازات جاده قزوین-رشت پس از سد سفیدرود تا روستای گنجه در نزدیکی شهرستان رستم آباد جریان دارد. در ضمن دسترسی محلی منجیل-رودبار نیز موازی رودخانه است.

امكانات اقامتي:

در شهرهاي منجيل و رودبار امكان اقامت در مهمانخانه و محل هاي پيش‌بيني شده كمپينگ با دسترسي به سرويس بهداشتي وجود داشته و در شهرهاي اطراف نظير رشت يا قزوين اقامتگاه‌هاي مناسبي موجود است.

یاسوج با طبیعت بکر خود، بزرگترین پارک جنگلی جنوب کشور را از آن خود کرده است.اصلي ترين جاذبه گردشگري این شهر آبشاری زیبا و معروف به نام آبشار ياسوج مي‌باشد. اين آبشار در فاصله ۲ کيلومتري مرکز شهر و در شمال شهر ياسوج واقع است

«آبشار یاسوج» اصلی ‌ترین جاذبه گردشگری این منطقه

اصلي ترين جاذبه گردشگري شهر ياسوج آبشار زيبا و معروف به نام آبشار ياسوج مي‌باشد اين آبشار در فاصله ۲ کيلومتري مرکز شهر و در شمال شهر ياسوج واقع است و هر ساله مورد توجه گردشگران و توريستهاي ايراني و خارجي قرار مي‌گيرد آب‌ چشمه‌هايي‌ كه‌ از دل‌ كوه‌هاي‌ زاگرس‌ جوشيده‌ در دو كيلومتري‌ شمال‌ شهر ياسوج‌ آبشاري‌ به‌ ارتفاع‌ ده‌ متر را به‌ منظر تماشا گذاشته‌ است‌. چشم‌انداز اين‌ آبشار، نهرهاي‌ آب‌ در بستر مارپيچ‌ مشبك‌، باغ‌هاي‌ ميوه‌، مراتع‌ سرسبز و پر از گل‌هاي‌ رنگارنگ‌ است‌، كه‌ چشم‌ بيننده‌ را خيره‌ مي‌سازد. هر ساله‌ آبشار ياسوج‌ در فصل‌ بهار، تابستان‌ و پاييز پذيراي‌ گردشگران‌ است‌.

پارک جنگلی یاسوج

پارک بزرگ جنگلی شهر یاسوج با طبیعت بکر خود؛ جاذبه بسیار زیبایی را برای طبیعت دوستان در شمال این شهر ایجاد کرده است. این پارک جنگلی با ۸۰ هکتار وسعت، بزرگترین پارک جنگلی در جنوب کشور محسوب شده که از درختانی چون بلوط، بادام کوهی و ارزن پوشیده است.

تنگ مهریان

در یک کیلومتری مسیر یاسوج به اصفهان منطقه ای وجود دارد مهریان نام دارد. مهریان نام روستایی دراستان کهگیلویه وبویراحمد است که در شهرستان بویراحمد، بخش مرکزی، دهستان سررودشمالی قرار دارد.

ارتفاع متوسط آن ازسطح دریا ۱۸۵۰مترمی باشد و از نظرطبیعی نیزمیان رودخانه مهریان درشرق و کوههای دناکه درشمال آن قرار دارد محصورشده است .

در واقع روستای مهریان یک دشت پای کوهی است که سه عنصر اصلی طبیعی یعنی کوه،دشت ورودخانه اقلیم آن را کنترل میکند , بگونه ای که با داشتن اقلیم سرد ومرطوب کوهستانی یکی از مناسب‌ترین اقلیم‌های قابل زیست کشور را بوجود آورده است.

در یک کیلومتری مسیر یاسوج به اصفهان منطقه ای وجود دارد مهریان نام دارد

موزه یاسوج

موزه ياسوج با برخورداري از آثار و شواهد به جاي مانده از گذشتگان با فرهنگ اين بخش از مرز و بوم ايران چون نگيني در دل ارتقاعات دنا مي‌درخشد. اين گنجينه گرانبها كه در ۲۸ ارديبهشت ماه سال ۱۳۸۲ افتتاح شده با مساحتي در حدود ۱۵۰ متر مربع در طبقه دوم اداره ميراث فرهنگي استان كهكيلويه و بوير احمد قرار دارد. در اين موزه اشياي فلزي شامل انواع ظروف فلزي، نظير كاسه، جام و گلدان، ابزار آلات جنگي مانند خنجر، شمشير، پيكان و ابزار آلات تزئيني مانند مهره‌ها، گوشواره ها، حلقه ها و النگوها، همچنين سكه هاي دوران ساساني و متعلق به پادشاهاني چون خسرو دوم و سكه‌هاي دوره اليمايي و چند مهره از دوره ساساني نگهداري مي شود.

مرتبط:

تنگ گنجه‌ای _ شاهکار طبیعت در یاسوج