کویر مرنجاب یکی از زیباترین نقاط کویری ایران
ارتفاع متوسط کویر مرنجاب از سطح آبهای آزاد در حدود ۸۵۰ متر می‌باشد و بلندترین نقطه این جزیره در حدود ۸۸۰ متر بالاتر از سطح دریای آزاد می‌باشد و لازم است ذکر شود امنیت، اعتدال نسبی، تنوع جاذبه‌های گردشگری، تنوع گونه‌های جانوری و پوشش گیاهی مناطق کویری فضای مناسبی را جهت گردشگری و سرمایه‌گذاری در این منطقه فراهم نموده است و گردشگران بسیاری را به این منطقه می‌کشاند. قسمت عمده این کویر پوشیده از تپه‌های شنی و ریگزار است. کویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شور پسند از جمله درختهای گز و تاق و بوته‌های قیچ است.
پوشش جانوری کویر مرنجاب
پوشش جانوری منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است. از جمله حیوانات موجود میتوان به گرگ، شغال، کفتار، روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتاب‌پرست، انواع مارمولک، مار، عقرب، تیهو، عقاب، شاهین اشاره کرد. در سال اخیر یک جفت یوزپلنگ نیز در منطقه مرنجاب مشاهده شده‌است. به گفته ساکنان محلی هم اکنون ۲۱ قلاده یوزپلنگ در این منطقه وجود دارد.
اسم کویر مرنجاب را شاه عباس صفوی انتخاب کرد؛ البته خودش هم خبر ندارد؛ حتی آن زمان که در هر شهر و مسیری کاروانسرا می‌ساخت، اصلاً به ذهنش نرسیده بود برای کویر بیسر و ته مرنجاب هم قلعه بسازد. اما همین که تاجیک‌ها و افغانها به اصفهان و نقاط مرکزی رسیدند شاه صفوی جای خالی یک قلعه نظامی که ۵۰۰ سرباز از آن نگاهبانی کنند را حس کرد. آن هم در مسیری به نام جاده ابریشم که بین اروپا و چین در تردد بود. کویر مرنجاب اصلاً اسم و رسمش را از همین کاروانسرا و قناتی که آب شیرین تراوش می‌کند، گرفته است.
نقاط دیدنی کویر مرنجاب
کویر مرنجاب یکی از زیباترین نقاط کویری ایران محسوب می‌شود. تپه‌های شنی بلند و جنگلهای تاق جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده‌است. دریاچه نمک آران و بیدگل و جزیره سرگردان از دیگر نقاط دیدنی منطقه محسوب میشوند. لازم است ذکر شود جزیره سرگردانی در دریای بیکران کویر، به جز یک یا دو ماه از سال که به دلیل بارندگی در منطقه، قابل مشاهده می‌شود، در سایر ایام سال به نمکزار تبدیل می‌گردد.
چاه تاریخی دستکن در قسمت شرق کویر، محل آبشخور شترهای کاروانها بوده‌است. قلعه مرنجاب، کاروانسرایی است در کویر که در مسیر راه ابریشم قرار دارد و کاروانها برای سفر به خراسان، اصفهان، ری و بالعکس از این مسیر می‌گذشتند. همچنین منطقه بیابانی ریگ شق (در گویش محلی رق شق) منطقه‌ای بیابانی شمال شهرستان بادرود اصفهان، ادامه ریگزار بزرگ بند ریگ است، ارتفاع بلندترین تپه‌های ماسه‌ای ریگ شرق حدوداً ۷۰ مترمی باشد.
در کنار تپه‌های شنی که اصلی‌ترین جاذبه کویرند، وجود قلعه کرشاهی و جزیره سرگردان در کویر مرنجاب، دربارهٔ دلیل ساخت این قلعه و کاروانسرا در کنار دریاچه نمک، نقل است که شاه عباس با وجود ایجاد کاروانسرا و قلعه‌های متعدد در سراسر کشور، در این منطقه تأسیسات دفاعی تعبیه نکرده بود، چون تا آن زمان دشمنان به خاطر دریاچه نمک و گستره کویر، از این سوی به پایتخت هجوم نبرده بودند. حمله ازبکها و افغانها از طریق دریاچه نمک به کاشان که تا اصفهان پیش رفتند، شاه عباس را به صرافت انداخت تا در سال ۱۰۱۲ قمری سریعاً یک پایگاه نظامی در این منطقه ایجاد کند و جلوی تهدید را بگیرد. بالای کاروانسرا به شکل سنگرهای دیدبانی است و ذکر شده‌است که همیشه ۵۰۰ پاسدار مسلح در قلعه حضور داشتند و امنیت عبور کالا از چین به اروپا و بالعکس را در این منطقه تأمین می‌کردند.
قنات کنار کاروانسرا که برکه بزرگی به وجود آورده‌است، آب شیرین دارد و این در کویر نمک و شوره زار یک پدیده بسیار منحصر به فرد است. کاروانسرای مرنجاب در قلب کویر کاروانسرای مرنجاب در موقعیت جغرافیاییِ’۷و °۳۴ عرض جغرافیایی و ’۴۸و °۵۱ طول جغرافیایی، در ارتفاع ۸۱۰ متری از سطح دریای آزاد در حاشیه جنوبی دریاچه قم واقع شده‌است. بیرون قلعه برکه‌ای وجود دارد که آب آن از دو چشمه آب شور و آب شیرین تأمین می‌شود و این دو چشمه با هم به سطح زمین می‌آیند که در عین حال وجود یک چشمه آب شیرین در کویر نمک، باعث تعجب بسیاری از زمین شناسان گشته است. مرنجاب از دهستان کویرات شهرستان آران و بیدگل و در ۵۰ کیلومتری شمال شرق مرکز این شهرستان قرار دارد.
راه‌های ورود به منطقه مرنجاب
مسیر اول: مسیر شهر آران و بیدگل به سمت پادگان ارتش و سپس جاده خاکی مرنجاب که پس از طی مسافتی در حدود ۴۵ کیلومتر به مرنجاب میرسد
مسیر دوم: مسیر پارک ملی کویر است که از پیشوا آغاز شده و سپس مبارکیه (۱۵ ک. م) – قصر بهرام (۶۰ ک. م) – کاروانسرای سفیدآب (۸۰ ک. م) – و سپس مرنجاب (۵۰ ک. م) می‌باشد. شایان ذکر است تردد در این جاده تا سفیدآب نیاز به مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست استان سمنان دارد.
مسیر سوم: مسیر آران و بیدگل به ابوزیدآباد و سپس کاروانسرای سفیدآب و مرنجاب می‌باشد.
مرتبط:
