تنگه واشی
تنگه واشی در ۱۷ کیلومتری شهر فیروز کوه قرار دارد. در حرکت از سمت تهران به دماوند ۱۷ کیلومتر بعد از فیروزکوه ، خروجی به سمت چپ هست که به سوی تنگه واشی حرکت می کند.جاده تنگه واشی در جاده فیروزکوه و ۲ کیلومتر قبل از آن قرار دارد.برای رفتن به جاده فیروزکوه باید از اتوبان شهید بابایی به سمت رودهن و دماوند و جاده فیروزکوه بروید. در حقیقت اگر از تهران به سمت فیروزکوه در حال حرکت هستید این جاده قبل از شهرستان فیروزکوه و در سمت چپ شما قرار می گیرد.
برای رفتن به تنگه ساواشی در کیلومتری ۲ جاده فیروزکوه ـ تهران، پس از ورود به یک جاده فرعی و طی حدود ۹ کیلومتر، روستای جلیزجند نمایان می گردد. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغات مختلف بنا شده است. بعد از عبور از روستا و طی حدود ۴ کیلومتر در جاده ای که میان دشت و در کنار جوی های پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع می شود.
جاذبه های گردشگری تهران
تنگه واشی در فصل تابستان میزبان بسیار ی از گردشگران است که با تهیه تدارک لازمه برای یک پیاده روی نزدیک به ۳ کیلومتری در دل کوه و درون رود به آبشار زیبای ۱۵ متری برسند.
در نزدیکی این آبشار هم رستوران و تفرجگاه کوچکی قرار دارد.همه ساله تور های یک روزه بسیاری به سمت تنگه واشی حرکت می کنند و به دلیل طبیعت خاص آن از طرفداران زیادی بر خوردار است.
تنگه واشی به طول حدود ۳۰۰ متر و با دیواره های صخره ای بلند به ارتفاع حدود ۱۰۰ متر محل عبور رودخانه ای است که از کوه های ساواشی سرچشمه می گیرد و از میان دشت می گذرد. در فصل تابستان که آب به کمترین میزان خود می رسد، عمق آن به حدی است که در برخی نقاط تا زیر زانوی شما را خیس نماید. یکی از مهمترین جذابیت های این تنگه، همین عبور کل مسیر از میان آب است.
معمولاً بعضی از گردشگران در این معبر با کرایه چهارپایان، مسیر جاده را تا رسیدن به انتهای تنگه اول و یا تا خود آبشار واشی حرکت می کنند؛ چرا که این تنگه با پوشش صخره هایی بزرگ و بلند دره های صعب العبوری را به وجود آورده است.
تنگه واشی و کتیبه فتحعلی شاه
این کتیبه به دستور فتحعلی شاه قاجار در این منطقه حک شده است و یکی از سه کتیبه مهم دوران قاجار به شمار می رود. در این کتیبه فتحعلی شاه و سه پسرش در حال شکار دیده می شوند. اگرچه این کتیبه به دلیل محل مناسب ساخته شدن از گزند باد و باران در امان است، اما متاسفانه گردشگران آسیب جدی به آن وارد کرده اند و بر روی آن با اسپری یادگاری هم نوشته اند!
کتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شده است این کتیبه که حدودا ۱۸۵ ساله است به گونه ای در دل کوه حک شده
علت نام گذاری تنگه واشی
تنگه واشی (سوباشی یا ساواشی) یکی از مناطق زیبا و طبیعی تهران است که بعضی خانواده های تهرانی حتی اگر گردشگر حرفه ای هم نباشند، این منطقه را می شناسند و هر از گاهی با خانواده خود به این منطقه سفر می کنند.
«ساواشی» در زبان آذری به معنی محل برخورد، رودررو شدن، نزاع و درگیری است. وجه تسمیه ساواشی را می توان در باریک بودن مسیر عبور از تنگه دانست، مکانی که در آن جا مردم هنگام عبور با یکدیگر رودررو شده و ممکن است به یکدیگر برخورد کنند و شاید یکی از جذاب ترین بخش های سفر به تنگه واشی، حرکت در این تنگه باشد که بین یک دره سنگی قرار دارد.
بهترین زمان برای رفتن به تنگه واشی
بهترین زمان برای رفتن به تنگه واشی مرداد ماه است، اما در همین زمان هم آب رودخانه سرد است، زیرا جریان آن از میان کوه و تنگه عبور می کند که آفتاب گیر نیست.
تنگه اول یا همان « واشی»
تنگه اول یا همان « واشی» طولانی تر، باریک تر و عمیق تر است. به نظر می رسد تنگه اول در حدود ۶۰۰ یا ۷۰۰ متری باشد. عمق آب بعضی قسمت ها تا کمر یک فرد متوسط قامت می رسد. تنگه اول کتیبه ای بر روی خود دارد..
تنگه دوم معروف به «سا»
طی مسافتی در دشت با شیبی متوسط پس از نیم ساعت به تنگه دوم که معروف به «سا» است، می رسیم. عمق این تنگه کمی کمتر از تنگه اول و در حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ متر است. این تنگه، هم چشم نواز است و هم از دیواره های سنگی آن در نقاط مختلف، چشمه های آب زلال و خنک به سمت پایین روان است. در انتهای این تنگه نیز هیاهوی ریزش آب آبشاری زیبا با ۱۵ متر ارتفاع، مسافران را به سمت خود می کشاند تا در زیر آبشار و در هوای گرم تابستانه تنی به آب بزنند.
غار طبیعی تنگه دوم
تنگه دوم همچون تنگه اول زیباست و مانند دالانی با دیواره های بلند و سر به فلک کشیده است. تماشای رنگ آبی آسمان از شکاف بالای سر و در ترکیب با رنگ قهوه ای صخره ها حس عجیبی آمیخته از سبکبالی و وجد را به آدمی القا می کند. این احساس وجد و نشاط زمانی که پای در آب سرد و جاری تنگه داشته باشید و ترنم ریزش آب، از شکاف صخره ها را به گوش بشنوید، دو چندان می شود. تنگه دوم کوتاه تر از تنگه اول است و در انتها با دیواره ای مرتفع بسته می شود. آبشار واشی از میان همین دیواره که حدود پانزده متر ارتفاع دارد به پایین می ریزد. در قسمت پایین آبشار، حوضچه ای به مساحت تقریبی پنجاه متر مربع و با عمق متوسط یک متر ایجاد شده است. درجه هوای این منطقه به طور متوسط بیست درجه کمتر از دمای هوای تهران است. بهار، تابستان و اوایل پاییز از زیباترین فصل های سفر به این منطقه است.
با توجه به فاصله اندک بین صخره های عظیم و یکپارچه هر دو تنگه و همگنی آنها به نظر می رسد شکل گیری تنگه و مسیر رودخانه جاری در آن ناشی از ایجاد گسل باشد.
گیاه کمیاب «باریچه» در تنگه واشی
در تنگه واشی گیاه کمیاب «باریچه» که مصارف مهم صنعتی و دارویی دارد، می روید. چیدن باریچه به دلیل کمیابی آن جرم است و پیگرد قانونی دارد.
چند نکته برای کسانی که می خواهند از این طبیعت زیبا بازدید کنند:
• چنانچه به دنبال آرامش و سکوت هستید روزهای وسط هفته را برای رفتن انتخاب کنید اگر به دنبال هیاهو هیجان و شادی بودن با جمع هستید روزهای جمعه را به شما پیشنهاد می کنم تنگه واشی جایی است که شلوغی شما را به هیجان می آورد و باعث آزار شما نخواهد شد
• از پوشیدن دم پایی جدا خودداری کنید؛ چون شما بیشتر مسیر را در آب راه می روید، سنگهای نوک تیز باعث ایجاد خراش و یا درد در پای شما می شوند و احتمال لیز خوردن و افتادن نیز با دمپایی بیشتر است. پوشیدن یک کفش ورزشی برای طی این مسیر راحت تر می باشد
• تنگه واشی مکان مناسبی برای به همراه بردن کودکان به خصوص زیر ۷ سال نیست. مسیر طولانی است مجبور می شوید بیشتر راه کودک را در آغوش بگیرید و در نتیجه خودتان هم خسته می شوید.
• حتما یک یا دو شیشه کوچک آب معدنی به همراه داشته باشید
• توصیه می کنم حتما تنگه دوم را ببینید و مسیر را تا رسیدن به آبشار ادامه دهید. شما می توانید به پشت آبشار بروید ایستادن پشت آبشار هم تجربه زیبایی است.
• در پایان خواهش می کنم حتما هنگام رفتن به این مکان زیبا و بکر، کیسه ای جهت ریختن زباله و بطری های خالی به همراه داشته باشید
سوغات ساواشی
یکی از سوغاتی های روستای جلیزجند یا همان ساواشی «دوغ پنج گیاه» است. این دوغ محلی حاوی گیاهان معطر آویشن، نعناع، کاکوتی، پونه صحرایی و پونه جنگلی است. رب آلوچه و لواشک ترش هم از دیگر سوغاتی هاست.
همچنین دمپایی های بنددار نیز برای راهپیمایی در آب از جمله مواردی است که در کمتر جای دیگری می توانید پیدا کنید.