نوشته‌ها

آشنایی با کویر بشرویه

می‌گویند کویر اسرار زیادی را سینه دارد و راز خود را تنها با انسان‌های نیک اندیش درمیان می‌گذارد. به همین دلیل بسیاری شیفته زیبایی‌های بی ادعای کویر می‌شوند. همه ساله فصل پاییز و زمستان که می‌رسد، کسانی که زیبایی‌های کویر را دیده‌اند و هم کسانی که این زیبایی‌ها را شنیده‌اند، مشتاقانه با تور کویر همراه می‌شوند و سر به بیابان می‌گذراند. کویر بشرویه در قلب خراسان جنوبی یکی از مناطق زیبای کویری در ایران که با داشتن جاذبه‌های بکر طبیعی و دست نخورده همه ساله عده زیادی را به سوی می‌کشاند. در این مطلب با ماه همراه باشید تا با زیر و بم این کویر بکر و زیبا آشنا شوید.

کویر بشرویه در شرق شهرستان بشرویه در استان خراسان جنوبی قرار دارد. این ریگزار از جنوب شرقی به شهرستان بشرویه، از شرق به کویر نمک بشرویه، از شمال به شهرستان کاشمر و از جنوب به رود کال شور محدود می شود. عرض ریگزار در وسیعترین قسمت در حدود ۳۰ کیلومتر و طول آن در حدود ۲۴ کیلومتر است. در مناطق شرقی ریگزار بین تپه ها بوسیله نمکزارهای پراکنده ای پوشیده شده است. بلندترین ارتفاع تپه ها در منطقه جنوبی و در حدود ۷۰ متر است.

در قسمت جنوبی و مرکزی تپه های ماسه ای عمدتا جهتی شرقی-غربی دارند و در قسمت شمالی ارتفاع تپه ها کاسته شده و جهت مشخصی ندارند. پوشش گیاهی ریگزار در قسمت شمالی انبوهتر و در قسمت جنوبی تنکتر است. این پوشش عمدتا شامل گیاهان ماسه پسند همچون تاغ و اسکمبیل است که جوامع بوته ای همچون نسی و … نیز در آن دیده می شود. پوشش جانوری منطقه عبارت است از: سارگپه بیابانی، شاهین، پا مسواکی، شغال، گرگ، روباه شنی، گربه شنی، انواع آگاما و جکو، افعی شاخدار، تیر مار، مار جعفری، مار شتری و …

در قسمت شرقی ریگزار کویر نمک بشرویه قرار گرفته است. این کویر از جنوب به شهرستان بشرویه، از غرب به روستا و زمینهای کشاورزی روستای غنی آباد و روستای نیگنان و از شمال به کویر بجستان منتهی میگردد. کویر از شهرستان بشرویه در جهت شمال شرقی گسترش پیدا کرده و طول این گستره در حدود ۹۰ کیلومتر است در حالی که عرض کویر در بیشترین حالت ۲۰ کیلومتر است. پوشش کویر از زمینهای پف کرده رسی-قلیایی تشکیل شده است و در قسمتهای مرکزی شامل کویرهای رسی خیس است. نمک موجود در کویر شامل سولفات سدیم و منیزیم است که در سالهای اخیر نسبت به استخراج از آن اقداماتی صورت گرفته است. میانگین بارش باران در منطقه در حدود ۱۵۰ میلیمتر در سال است و ارتفاع متوسط کویر از آبهای آزاد در نزدیکی شهرستان بشرویه در حدود ۸۵۰ متر است که با حرکت به سمت شمال به طور قابل ملاحظه ای تا حدود ۷۷۰ متر کاهش می یابد. پوشش گیاهی کویر عمدتا در حاشیه کویر قرار دارد و شامل گیاهان شور پسند همچون گز و بوته های اشنان است.

در مرکز پهنه کویر هیچ گونه پوشش گیاهی قابل مشاهده نیست. گياهان داروئي و صنعتي چون كتيرا .انقوزه ، زيره سياه و بارهنگ از ديگر گياهان اين منطقه مي‌باشد . در حاشیه کویر زمینهای کشاورزی قرار دارند .بیشتر زمینهای کشاورزی بشرويه ، عمدتاً با آب چاههای عمیق و نیمه عمیق آبیاری می شود. کشاورزی مبتنی بر منابع زیرزمینی آب و زمین‌های مستعد این منطقه است و عمده محصولات به عمل آمده پنبه، جو ، گندم و پسته می‌باشند که در این بین کشت و برداشت پسته اگرچه از قدیم انجام می‌شده، ولی اخيراً رونق ویژه‌ای گرفته‌است.

کویر بشرویه

آب و هوای کویر بشرویه

آب و هواي حاكم بر منطقه از نوع خشك و كويري مي‌باشد حداكثر و حداقل مطلق درجه حرارت هوا در ايستگاه بشرويه ۴۹ و ۲۷- درجه سانتي‌گراد گزارش شده است در روستاهاي حاشيه شمالي بشرويه درجه حرارت بالا و روستاهاي غربي و جنوب غربي كه داراي ارتفاعات مي‌باشند از درجه حرارت ملايمتري برخوردارند .

رودخانه های منطقه:

در اين منطقه رودخانه دائمي وجود ندارد و بيشتر به هنگام ريزشهاي جوي بصورت روان آبها و سيلاب در منطقه جريان دارند و مهمترين آنها مشتمل ميشود بر :

رودخانه قلعه واقي : سرچشمه از ارتفاعات جنوب شرقي به طرف شمال جريان داشته و به كوير نمك مي‌ريزد . رودخانه ريسو : از ارتفاعات جنوب سرچشمه گرفته در مسير شمالي به رودخانه واقي پيوسته با آن كال نمك را بوجود مي‌آورند . رودخانه فتح‌آباد : از ارتفاعات كوه جمال شروع در حواشي روستاي فتح‌آباد وارد دشت بشرويه مي‌شود . كال اصفاك : از بلنديهاي قرانجيري واقع در غرب منطقه شروع و در نزديكي روستاي اصفاك به كال نمك مي‌پيوندد . سيلاب اين كال در تغذيه سفره آب زيرزميني نقش دارد . كالشور فردوس : از شرق وارد دشت بشرويه پس ازعبور از شرق روستاي نيگنان به كوير نمك مي‌ريزد .

بشریویه

با جاذبه‌ های تاریخی شهر بشرویه آشنا شوید

شهر بشرویه از جمله شهرهایی است که از آثار تاریخی زیادی نسبت به جمعیت و وسعتی که دارد، بهره می‌برد. تاریخچه برخی از این آثار به دوران قبل از اسلام می‌رسد. قلعه دختر، آسیاب هفتگانه بشرویه و خانه مستوفی از جمله جاذبه‌های تاریخی شهر بشرویه هستند.

قلعه دختر بشرویه، یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی در این شهر است که در غرب این شهر واقع شده. این قلعه که برای بالای یک قله مخروطی شکل قرار گرفته از سه طرف رو به پرتگاه است و فقط از جنوب که البته راه سختی هم دارد می‌توان وارد این قلعه شد. این قلعه که متعلق به دوره ساسانیان است، در ارتفاع ۴۰۰ متری از سطح زمین واقع شده.

آسیاب هفت گانه بشرویه از دیگر مکان‌های تاریخی این شهر به شمار می‌رود که در جاده قدیم بشرویه طبس قرار دارند. این آسیاب‌ها در مسیر قنات قدیمی شهر و به موازات آب‌های زراعی شهر ساخته شده. هنوز هم سه آسیاب از هفت آسیاب آن فعال است. این آسیاب‌های فعال یکی از نوادر میراث فرهنگی کشور هستند که وجود و فعال بودن آن‌ها در مناطق کویری شگفتی‌های آن زمان است. کیفیت آرد این آسیاب‌ها و نان تولیدی از آن‌ها نظر گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند.

خانه مستوفی جمله ساختمان‌های اعیانی نشین در بشرویه است که زمان قاجار ساخته شده. این خانه که زیبا که متعلق به شخصی با نام مستوفی است، با سبک معماری زیبا و ساباط و بادگیرهایش بسیار زیبایش از جمله جاذبه‌های گردشگری شهر بشرویه است.

از دیگر جاذبه‌های این شهر می‌توان به دیوار تاریخی شهربند، کوچه پی جلد، حسینیه میان ده، مدرسه علمیه، امام زاده هوگند و پل ترناو اشاره کرد.

 

کویر بشرویه

تور کویر بشرویه

تور کویر بشرویه از جمله تورهای پر رونق و هیجان انگیز خراسان جنوبی است. در این تور شما نه فقط با شهر و کویر بشرویه بلکه با کویرهای دیگر مانند طبس آشنا خواهید شد. اگر در فصل مناسب با این تور همراه شوید شانس دیدن مراسم برداشت زعفران هم خواهید داشت. کسانی که اهل طبیعت گردی هستند، تور کویر بشرویه از جمله تورهای خوب کویر گردی با تفریحات بسیار دوست داشتنی و جذاب است که هر کسی به کویر گردی علاقه داشته باشد را به سوی خود می‌کشاند.

مرتبط:دره ستارگان _کهکشانی کویری

دره هفت‌ حوض

هفت حوض… این نام شما را یاد چه چیزی می اندازد؟ پایتخت نشین ها بی شک یاد میدان معروفی در شرق تهران خواهند افتاد اما برای اهالی گردشگری دره هفت‌ حوض نام یکی از زیباترین پدیده های طبیعی در شرق کشور است.

در سکوتی وهم‌آلود که همچنان ادامه دارد دره هفت‌ حوض استان خراسان را طبیعت‌ با آب باران تراشیده است. ۷حوضچه طبیعی بکر در بستر یکی از سرشاخه‌های رودخانه‌ طرق در بلندی‌های رو به جنوب بینالود شکل گرفته که چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. هر حوضچه به اندازه یک استخر است و آب از یکی به دیگری می‌ریزد.

«دره هفت‌ حوض» منطقه ای است شامل صخره مانند ها و سنگ های صاف و صیقلی ، ۷ حوضچه طبیعی زیبا و طبیعتی بکر و زیبا بعد از عبور از ۷حوضچه است. بعضی از ۷حوضچه ای که در این منطقه در امتداد هم قرار دارند، به اندازه یک استخر کوچک هستند. آب از حوضچه اول به حوضچه بعدی و بعدی می ریزد تا به حوضچه آخر برسد. این پدیده طبیعی حوض ها یا «دولین های» متعدد، بر اثر فرسایش شیمیایی توسط باران های اسیدی در بستر یکی از سرشاخه های رودخانه طرق از در ارتفاعات رو به جنوب بینالود شگل گرفته است.

دره هفت‌ حوض

در بستر یکی از سرشاخه های رودخانه طرق، مواد آهکی نرم در میان سنگ ها دچار فرسایش شده اند و شکل های ژئومورفولوژی دولین را ایجاد کرده اند و در واقع از دیدگاه مردم عادی این منطقه تنها هفت حوض زیبا با چشم اندازی زیباتر ایجاد شده در طی مسیر رودخانه است.

بعد از عبور از ۷ حوض اصلی که در امتداد هم قرار گرفته اند، به تک حوض های بزرگ میرسید. بکر و دست نخورده بودن این منطقه، پرتردد و پر بازدید نبودن و سکوت عجیبی که در آن حکمفرما است آرامش عجیبی به شما هدیه می کند؛ تنهاصدای جریان آب، گوش ها را نوازش می دهد.

اگر قصد سفر به این منطقه را دارید باید بدانید بعد از رسیدن به این میدان مجبورید خودرو را پارک کنید. حدود ۲ کیلومتر از مسیر را پیاده طی کنید تا به دره هفت‌ حوض برسید. به‌دلیل و جود سنگ‌های صاف و صیقلی باید جانب احتیاط را پس از ورود به منطقه در نظر داشت.

دره هفت‌ حوض

به گردشگران پیشنهاد می‌شود تا حد امکان و به‌علت کوهستانی بودن منطقه بین طلوع تا غروب آفتاب از محیط طبیعی و دلپذیر این مکان بهره برده و وسایل و لوازم مناسب از قبیل کفش، لباس و… به همراه داشته باشند. برای چادرزدن در منطقه آذوقه همراه خود ببرید، چون در آن حوالی مغازه یا سوپر مارکتی پیدا نمی‌کنید.

مسئله دیگر صاف، صیقلی و مسطح‌بودن بیش از حد سنگ‌های آنجاست. اگر می‌خواهید از هر هفت ‌حوض به راحتی عبورکنید و لذت دیدن طبیعت بی‌مانند آن را از دست ندهید کفش‌های راحتی بپوشید که بتوانید راحت روی سنگ‌ها حرکت کرده و از آنها عبور کنید. در پایان دوربین عکاسی را فراموش نکنید و مراقب باشید بعد از آنکه محیط را ترک می کنید، از خود اثری باقی نگذارید. نه زباله، نه یادگاری و نه آسیبی که محیط را زشت و آلوده کند.

مرتبط:باغرود _گردشگری طبیعی در نیشابور

عمارت مفخم شاخص‌ترین اثر معماری دوره قاجار

با شنیدن نام قاجار همیشه عهدنامه های ننگین آن دوره در یاد ایرانیان تداعی میشود. اما بناهایی زیبا با معماری منحصر به فرد با ترکیب هنر های ایرانی نیز از میراث این دوره است. عمارت مفخم در شهر بجنورد که هم اکنون تنها آیینه خانه و عمارت آن باقی مانده است نیز از میراث زیبای این دوران است…

در شمال شرق شهر بجنورد عمارتی وجود دارد که بزرگترین و شاخص‌ترین اثر معماری دوره قاجار در خراسان شمالی به حساب می آید. عمارتی به نام مفخم که این روزها موزه مردم شناسی بجنورد در آن برپا است و معماری زیبای عمارت مفخم با کاشیکاری های رنگی اش می تواند شما را در دنیایی از زیبایی تاریخی غرق کند.
در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر در باغ بزرگی قرار داشته که مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می‌داده‌اند. عمارت مفخم   ۳۲ اتاق و ۲ تالار با آینه‌کاری‌ها، کاشی‌کاری‌ها و گچبری‌های بسیار زیبا و تماشایی دارد و یکی از آثار بی‌نظیر عصر ناصرالدین شاه محسوب می‌شود.
عمارت مفخم در گذشته در داخل باغ بزرگی قرار داشت و تا پیش از وقوع زلزله شدید بجنورد از بخش‌های مختلفی همچون آینه‌خانه، دروازه ورودی حوض‌خانه، باغ فواره و عمارت کلاه فرنگی تشکیل شده بود که در حال حاضر تنها آینه‌خانه و عمارت مفخم به جای مانده است.
پوشش سقف عمارت  مفخم نیز از سفال بود که در تعمیرات بعدی به سقف شیروانی گالوانیزه تبدیل شد. عمارت مفخم هم‌ اکنون محل استقرار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان شمالی می‌باشد. بانی عمارت مفخم یارمحمدخان سهام‌الدوله بجنوردی معروف به «سردار مفخم» (حاکم بجنورد) و معمار آن ممتحن‌الملک شقاقی بوده است.
عمارت مفخم در هر طبقه دو ایوان، یکی در ضلع شمالی و یکی در ضلع جنوبی دارد که در جلوی هر یک ردیفی از ستونها برای نگهداری سقف ایجاد شده و پنجره، در اتاقهای عمارت مفخم به این ایوان‌ها باز می‌شود. در ضلعهای شرقی و غربی عمارت مفخم نیز فقط دو در ورودی وجود دارد که با ۱۸ پله به طبقه فوقانی راه پیدا می‌کند.
ایوانهای طبقه اول ۳۸متر طول و ۳/۱۴متر عرض دارند و در جلوی هر یک ۹ ستون سطبر هشت ضلعی و دو نیم ستون آجری با نمای ساده، بار سقف و طبقه فوقانی را به دوش می‌کشند. در عوض ستونهای طبقه فوقانی استوانه‌ای هستند و به ویژه در ایوان جنوبی تمام بدنه آنها با انواع کاشی تزیین شده است.
عمارت مفخم
پس از سقوط سلسله قاجار بخش اعظم املاک خانواده شادلو از جمله ساختمان عمارت که در آن زمان محل سکونت سردار معزز نوه سردار مفخم بود به تصرف رضاشاه درآمد و سرهنگ رخشا فرماندار و رییس کل املاک پهلوی بجنورد در آن اقامت گزید. در سال ۱۳۱۶نیز در طبقه فوقانی بنا آتش‌سوزی رخ داد و سقف عمارت که با تیر ارس و پوشش سفالی ساخته شده بود نابود گردید و سقف شیروانی کنونی با پوشش ورق گالوانیزه ایجاد شد.
روبروی عمارت مفخم، بنای آینه‌خانه قرار دارد که به عنوان فضای اداری و دیوانی جهت ملاقات‌های رسمی سردار مفخم و برپایی مراسم تشریفات نظامی و رایزنی در باب مسائل سیاسی و اجتماعی با سران ایلات و دیگر رجال مطرح قاجار مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
از نکات قابل توجه بنای آینه‌خانه، وجود تصاویر ۱۳۴ تن از شخصیت‌های برجسته عصر صفوی تا دوره قاجار از جمله تصویر شاه طهماسب، شاه عباس، آقا محمدخان، فتحعلی شاه و کریم خان زند و همچنین سران حکومتی کشورهای همجوار است.
در تزئین تالار از ۱۷ طرح مختلف استفاده شده است که شامل نقش چهلچراغ، مقرنس، نمای بیرون عمارت و نقوش اسلیمی گیاهی و هندسی است.
کلنل ادوارد ییت انگلیسی که حدود یک قرن پیش در این بنا با سردار مفخم دیدار داشته در توصیف یکی از اتاقهای آن می‌نویسد: دیوارها با تعدادی نقشه تزیین شده بود، اتاق پذیرایی با شمعدانها و آیینه‌های زیبا پوشیده شده و کف آن نیز با قالیهای قالب دوزی شده ابریشمی رشتی فرش شده بود. در پشت این اتاق نارنجستانی بود که سقف آن با ورق آهنی پوشیده شده بود و بر روی دیوارها نیز پوست پلنگ، ببر، خرس و پوست دو گربه وحشی و چند حیوان دیگر که در جنگلهای شمال این ناحیه یافت می‌شود آویزان کرده بودند. این بنا اتاقهای متعددی دارد که با ۲۱در چوبی به ایوانها گشوده می شوند و در طبقات آن جابه‌جا گچبریهای زیبا به چشم می‌خورد.

 

این بنای ۱۳۰ ساله در سال ۱۳۷۶ خورشیدی خریداری شد و پس از مرمت در سال ۱۳۷۹ به بهره‌برداری رسید و هم اکنون به عنوان «موزه مردم‌شناسی بجنورد» مورد بازدید علاقمندان قرار دارد.ممتحن‌الملک شقاقی پس از تحصیل در مدرسه دارالفنون، به دستور ناصرالدین شاه برای گذراندن تحصیلات عالیه در رشته معماری به فرانسه رفت و پس از بازگشت، مسئول ساخت چندین کاخ شد. مدرسه سپهسالار سابق (شهید مطهری تهران) از ساخته‌های وی می‌باشد.

واگذاری ارگ کلاه فرنگی بیرجند به میراث فرهنگی

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی از ابلاغ دستورالعمل واگذاری ارگ کلاه فرنگی بیرجند به میراث فرهنگی استان خبر داد.

 به گزارش روز پنجشنبه روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی، علی شریعتی منش افزود: نامه تحویل این بنای تاریخی ۱۴ اسفند ابلاغ شد و با این دستورالعمل، دور ارگ و محدوده کوچکی از اطراف آن فنس کشی می‌شود تا برای بازدید گردشگران آزاد باشد.

وی با اشاره به اینکه از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درخواست شده است تا در بودجه سال آینده برای مرمت و بازسازی ارگ کلاه فرنگی اعتبار پیش بینی شود گفت: برای مرمت این بنای تاریخی، با نصب تاسیسات گرمایشی و سرمایشی، نورپردازی و… به ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار نیاز است.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی گفت: ارگ کلاه فرنگی به عنوان دارالحکومه محل حکمرانی امیر معصوم خان بوده که در اواخر دوره زندیه احداث شده است و بنای آن به طور کلی از نظر فرم معماری با سایر بناهای شهری متفاوت است.

وی گفت: این ساختمان در ۶ اشکوب بنا شده، دو اشکوب آن فضادار و بقیه طبقات برای تکمیل فرم نمای بیرونی بر روی گنبد حوضخانه ساخته شده است. بخش همکف آن از یک پلان مربع شکل که اتاق‌های متعددی آن را احاطه کرده، تشکیل شده است. در همین طبقه ۴ هشتی به شکل قرینه به چشم می‌خورد که اصلی‌ترین بخش ساختمان یعنی حوضخانه نیز در آن واقع شده است.

شریعتی منش اضافه کرد: حوضخانه دارای پلان هشت ضلعی است که طاقنما و سکوهایی آن را احاطه کرده‌اند. یک حوض در وسط و گنبد با تزئینات مقرنس، رسمی بندی و کاربندی‌های زیبا به شکوه آن افزوده است.

وی گفت: طبقه دوم شامل یک هشت ضلعی است که چند اتاق را در خود جای داده و بخش‌های فوقانی فقط جنبه سمبلیک و زیبایی داشته با پنجره‌هایی کوچک و کم‌عرض که برای تامین نور حوضخانه تعبیه شده و به کلاه فرنگی موسوم است. بخش محوطه و باغ مجموعه براساس اسناد قدیمی آن به شکل چهارباغ بوده که به دلیل تغییراتی که در آن ایجاد شده شکل اصلی خود را از دست داده است.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دی ماه امسال در سفر به خراسان جنوبی و بازدید از آثار تاریخی شهر بیرجند گفت: در صورتی که ارگ کلاه فرنگی بیرجند به این وزارتخانه تحویل شود، آماده بازسازی کامل این بنای تاریخی هستیم.

این بنای تاریخی اکنون در فرمانداری بیرجند قرار دارد.

منبع:ایرنا

مرتبط:

مرمت تلگرافخانه جاسک و ساختمان کلاه فرنگی

هوای دلپذیر نیزار خور را از دست ندهید

زیبایی نیزار خور در تمام طول سال مشهود است و در فصل بهار این نیزار همراه با محدوده تالابی آن نمای زیبایی را در دل کویر خلق کرده است.

نیزار خور در ۱۰۰ کیلومتری بیرجند و ۳۵ کیلومتری روستای خور واقع شده است. این نیزار یکی از جاذبه‌های طبیعی بوده و با توجه به وسعتی که دارد، آبشخور اصلی حیات وحش کویر لوت ایران است.

پوشش گیاهی گز همراه با آب شور این نیزار را دربر گرفته است. همچنین گونه‌های متنوعی از گیاهان بوته‌ای، علفی و درختچه‌ای از قبیل گونه‌های کاروانکش، پیچک، مریم گلی، ریواس، کنگر، آفتاب پرست، جغجغه، پرند، چوبک، باریجه، خارشتر، اسپند، بومادران، آتریپلکس، لاله، شکرتیغال، پیچک، ، تلخه بیان، گل جالیز، بید، تاغ، پنیرک، لاکتوکا، گل قاصد، علف شور، بادبر، دم گربه‌ای، زیره، آویشن، انواع گراس‌های یکساله و … سطح منطقه را پوشش داده است.

این منطقه زیستگاه پرندگان مهاجر در فصل زمستان و همچنین منبع تامین علوفه و آب برای دامداران محلی است که مورد استفاده عشایر استان قرار گرفته است.

زیبایی نیزار در تمام طول سال مشهود است و در فصل بهار این نیزار همراه با محدوده تالابی آن نمای زیبایی را در دل کویر خلق کرده است.

تالاب نیزار خور در فصل زمستان نیز با بارش برف و باران، زیبایی خاصی به خود می‌گیرد و این منطقه همواره توقفگاه گونه های مختلفی از پرندگان مهاجر است.

از مهم‌ترین ارتفاعات شاخص حاشیه منطقه ارتفاعات کوه آبگرم، کوه انجیر و کوه گرمو است که حیات وحش متنوعی را از قبیل قوچ و میش، کل و بز، هما و در دشت‌های اطراف آن زاغ بور، آهو و جبیر را در برمی‌گیرد.

مرتبط:

جنگل ناهارخوران یادگاری از عصر ژوراسیک

آداب و رسوم شب یلدا در شهر‌های مختلف/ از فال کلوک و سوزن تا قارون افسانه ای

یلدا نام یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است و شهر‌های مختلف کشورمان برای این شب برنامه‌های ویژه‌ای، چون تفأل به کلوک و رفتن به دم در خانه «چله زری» و «عمو چله» دارند.

یلدا نام یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است و به مناسبت فرا رسیدن بلندترین شب یلدا برگزار می‌شود. خانواده‌های ایرانی مراسم ویژه شب یلدا را به صورت گروهی برگزار می‌کنند و از این شب برای تقویت ساختار خانواده بهره می‌برند.

شب یلدا، شب گردهمایی خانواده‌ها به حساب آمده و نماد علاقمندی ایرانیان به حفظ ساختار خانواده است. ایرانیان این شب را جشن می‌گیرند تا صله رحم را انجام داده و چند ساعتی را در کنار همدیگر بگذرانند. آن‌ها در این شب به دیدار بزرگان فامیل می‌روند و آن‌ها را همچون گوهری در میان می‌گیرند. البته شهر‌های مختلف کشورمان برای این شب برنامه‌های ویژه‌ای دارند که ما در اینجا به برخی از این برنامه‌ها اشاره می‌کنیم.

خراسان

مردم خطه خراسان در بلندترین شب سال شیرینی کف می‌پزند و به اصطلاح «کف‌زنی» می‌کنند. آن‌ها در این مراسم ریشه گیاهی به نام چوبک را در آب خیسانده و پس از چند بار جوشاندن، در ظرف بزرگ سفالی به نام «تغار» می‌ریزند. مردان و جوانان فامیل با دسته‌ای از چوب‌های نازک درخت انار به نام «دسته گز» مایع مزبور را برای ساعت‌ها هم می‌زنند تا به صورت کف سفت درآید. این کار باید در محیط سرد صورت گیرد تا مایع مزبور کف و سپس سفت شود و خشک شده آن مانند گز اصفهان شود. کف آماده شده در پایان با مخلوط کردن شیره شکر آماده خوردن شده و پس از تزیین با مغز گردو و پسته برای پذیرایی مهمانان برده می‌شود. در این میان گروهی از جوانان قبل از شیرین کردن کف‌ها مجاز هستند با پرتاب آن به سوی همدیگر و مالیدن کف به سر و صورتشان شادی و نشاط را به جمع مهمانان بیفزایند.

چله تموز یکی دیگر از مراسم‌های خطه خراسان برای شب یلدا است. مردم این خطه از اول تیرماه تا دهم مردادماه را «چله تموز»، از دهم مرداد ماه تا آخر این ماه را «چله خرد»، از اول دی‌ماه تا دهم بهمن ماه را «چله کلو» و از دهم بهمن ماه تا آخر این ماه را «چله خرد» می‌گویند. تموز به معنای تیرماه است.

اصفهان

مردم اصفهان نیز همچون مردم سایر خطه‌های ایران شب یلدا را با برگزاری مراسم‌های ویژه‌ای جشن می‌گیرند. مردم این خطه کشورمان شب چله را به دو قسمت «چله زری» و «عمو چله» تقسیم می‌کنند. آن‌ها شب یلدا را با پهن کردن سفره شب چله گرامی می‌دارند. مردم اصفهان در شب یلدا همه لباس‌ها و رختخواب‌هایشان را با هدف خوش آمدگویی به «عمو چله» و «چله زری» در هوای آزاد بویژه در مقابل خورشید پهن می‌کنند.

شیراز

گفتنی است بعضی از خانواده‌های شیرازی در بلندترین شب سال «فال کلوک» می‌گیرند. «کلوک» کوزه دهن‌گشادی است که در آن روغن شیره، رب انار و یا ترشی می‌ریزند و روی کوزه با لعابی سبز پوشیده شده است. فال کلوک مخصوص خانم‌ها است. رسم است کلوکی به میان مجلس آورده می‌شود و هر یک از زنان نشانه‌ای در آن می‌اندازند، آنگاه دختر بچه‌ای جلو آمده، دست در کلوک کرده و یکی از اشیای داخل کلوک را بیرون می‌آورد و به دیگران نشان می‌دهد. سپس زن با سوادی ترانه‌های محلی را می‌خواند و هر کسی از ترانه‌های مخصوص خودش نتیجه‌ای می‌گیرد. به جای ترانه‌های محلی بعضی از اشعار حافظ نیز خوانده می‌شوند.

همدان

مردم همدان در شب یلدا «فال سوزن» می‌گیرند. آن‌ها در این شب دور تا دور اتاق می‌نشینند و پیرزنی به طور پیاپی شعر می‌خواند. دختر بچه‌ای پس از اتمام هر شعر بر یک پارچه نبریده و آب ندیده سوزن می‌زند و مهمان‌ها بنا به ترتیبی که نشسته‌اند شعر‌های پیرزن را فال خود می‌دانند.

خوزستان

مردم خوزستان نیز در شب یلدا تا سحر انتظار می‌کشند تا از قارون افسانه‌ای استقبال کنند. قارون در لباس هیزم‌شکن برای خانواده‌های فقیر تکه‌های چوب می‌آورد. این چوب‌ها به طلا تبدیل می‌شوند و برای آن خانواده، ثروت و برکت به همراه می‌آورند.

لرستان

مردم لرستان شب یلدا را با عنوان «شو اول قاره» می‌شناسند. نوجوانان وجوانان این خطه در شب یلدا به پشت بام همسایه می‌روند و شال خود را دراز می‌کنند و اشعار محلی را بلند بلند می‌خوانند و همسایه در شال آن‌ها آجیل، شیرینی و میوه و گندم شاهدانه می‌گذارد.

خاطرنشان می‌شود انار و هندوانه جزو مهم‌ترین ملزومات شب یلدا هستند. آجیل شب یلدا نیز در ایران طرفدار بسیاری دارد.

رسم است بزرگ خانواده در شب یلدا تفألی به دیوان حافظ می‌زند و اهل ذوق و شاعری، سروده‌های خود را برای دیگران می‌خوانند.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان

 

برگزاری تورهای گردشگری برای مهمانان داخلی و خارجی مسابقات کشتی جام باشگاه‌های جهان

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی با اشاره به برگزاری رقابت‌های کشتی جام باشگاه‌های جهان به میزبانی این استان، گفت: تورهای گردشگری به‌منظور معرفی جاذبه‌های خراسان شمالی برای مهمانان این رویداد بین‌المللی برنامه‌ریزی شده است.

علی کاظمی اظهارکرد: برگزاری مسابقات کشتی جام باشگاه‌های جهان به میزبانی استان، فرصت مناسبی برای معرفی استان است.

وی با اشاره به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده به‌منظور استفاده از این فرصت در راستای شناساندن بیش‌ازپیش استان به مهمانان داخلی و خارجی این رویداد بین‌المللی، عنوان کرد: تورهای گردشگری طراحی و در روزهای برگزاری این مسابقات، اجرا خواهد شد.

به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی خراسان شمالی، کاظمی تصریح کرد: با آژانس‌های گردشگری و راهنمایان تور استان در حال انجام برنامه‌ریزی‌های لازم در این زمینه هستیم.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی افزود: این تورها هم برای اعضای تیم‌های حاضر در مسابقات و هم برای تماشاگران و علاقه‌مندان دیگر استان‌ها تعریف و اجرا می‌شود.

مسابقات باشگاه‌های جهانی کشتی فرنگی و آزاد از ۲۶ آذرماه جاری در خراسان شمالی برگزار می‌شود و ۴۰۰ مهمان و  شش تیم خارجی و دو تیم ایرانی در این مسابقات حضور خواهند داشت.

منبع:ایسنا