روستای لیقوان _آب گرم دامنه سهند
لیقوان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان میدان‌چای بخش مرکزی شهرستان تبریز واقع شده‌است. لیقوان همواره تحت تأثیر اقلیم سردسیری سهند است. سراسر دره لیقوان تا سهند را گدازه‌های آتشفشانی پوشانده است. آب و هوای لیقوان در زمستان‌ها بسیار سرد و در تابستان‌ها معتدل و مطبوع و بی‌نظیر میباشد.پنیر و سفال‌گری این روستا معروف است. این روستا پیشتر لیوان و لوان هم نامیده می‌شد.
روستای لیقوان در تبریز:
تبریز از جمله شهرهای شمالی کشورمان ایران است که با توجه به شرایط جغرافیایی که دارا هست، حتی در گرمترین روزهای سال هم دارای آب و هوای خنک تری نسبت به بقیه ی شهرها می باشد. این شهر که در شمال غربی ایران واقع شده جاذبه های گردشگری و طبیعی بسیاری دارد که هر کدام سالانه افراد زیادی را به سمت خود جذب می کند،
پژوهشگران تاریخ و فرهنگ آذربایجان شرقی در رابطه با روستای لیقوان در تبریز گفته اند که پرجمعیت و بزرگترین روستاهای آذربایجان شرقی است، که در دره ای با صفا و دامنه کوه های سهند واقع شده است روستای تاریخی لیقوان می باشد.
روستای لیقوان در تبریز یکی از روستاهای آذربایجان شرقی است که در ۳۶ کیلومتری شرق تبریز و ۲۴ کیلومتری جنوب شهرستان باسمنج در دامنه کوه سهند قرار گرفته است و پس از گذر از روستاهای هروی و بیرق روستای لیقوان قرار گرفته است که منطقه ای خوش آب و هوا و سرسبز است. به گفته پژوهشگران تاریخی و فرهنگی آذربایجان شرقی روستای لیقوان در تبریز یکی از زیباترین، پرجمعیت و بزرگترین روستاهای آذربایجان شرقی است که در دره ای با صفا و دامنه کوه های سهند واقع شده است روستای تاریخی لیقوان می باشد.
فلسفه نامگذاری روستا:
روستای تاریخی لیقوان که در زبان محلّی «لوان» یا «لیوان» (به معنای آب های گرم که از دامنه سهند و از آثار آتشفشانی جاری می شود) می گویند، به استناد شواهد تاریخی، سکونت در لیقوان قد‌‌‌‌متی د‌‌‌‌یرینه دارد و این روستا ازمجموعه دره های سهند که همیشه آب های گرم آن جاری بوده شکل گرفته است. دره سبز لیقوان با آب و هوای کوهستانی و خنک و چشمه های آب گرم معروفی که دارد، مهم ترین بهانه ای است که باعث شده به این منطقه لقب دره بهشت داده شود.
ساختار اصلی روستا:
روستای لیوان در تبریز دارای ساختاری به اصطلاح پلکانی می باشد که به دلیل اینکه در این روستا اهمیت ویژه ای برای زمین های کشاورزی قائل بودند تماما روستا را بر روی صخره های حاشیه ی زمین بنا کرده بودند و به همین خاطر معماری این روستا به شکل پلکانی درآمده است.
جاذبه‌های تاریخی و گردشگری:
– عمارت سنگی لیقوان (داش عمارت): خانه اربابی لیقوان بر بلندی مشرف بر رود لیقوان قرار دارد. این عمارت که نما و ستون‌های ان سنگی است به نطر میرسد در دورانی که هنوز چنین متروک نشده بود بسیار باشکوه بوده است. هر چند در حال حاضر این عمارت زیر نظر میراث فرهنگی در حال مرمت و احیا هست ولی به نظر نمی‌رسد شکوه دوباره آن احیا شود. ستون‌های سنگی با مقطع دایره‌ای دقیق آن این سوال را به ذهن می‌آورد که در زمان قدیم با چه ابزاری قادر به خلق چنین استوانه‌ی منظمی شده‌اند. این سنگ تراشی در گورستان قدیمی لیقوان هم دیده می‌شود.
برای رسیدن به این عمارت که با خودرو تا مقابل آن می‌شود رفت، باید یک سرازیری تند را رد کنید. پل تاریخی لیقوان هم به فاصله اندکی از این عمارت قرار دارد.
– پل حاج سالار لیقوان (حاج سالار کورپوسی): پل لیقوان یا پل حاج سالار لیقوان یکی از بزرگترین و معروفترین پلهای آذربایجان شرقی ست که درسال ۱۲۰۹ ه.ش در این روستا ساخته شده است. قدمت این پل به دوره قاجار میرسد. این پل تاریخی در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارۀ ثبت ۷۵۳۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
– قبرستان تاریخی : گورستان تاریخی لیقوان مربوط به قرن هفتم ه.ق می باشد. سنگ نوشته هایی قدیمی فراوانی روی قبرها قرار دارد و جملات متعددی، به شکل ماهرانه روی سنگ ها حکّاکی شده. متاسفانه این قبرستان هم مثل بقیه قبرستان های تاریخی از دست سارقان و سودجویان در امان نمانده و سارقان بعضی از آثار باستانی آن را غارت کرده اند. قبرستان لیقوان یکی ازآثار ملی ثبت شده ی ایران میباشد که در سالهای اخیر سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی اقدامات خوبی در جهت بازسازی آن انجام داده است.
– آب گرم طبیعی لیقوان: آب گرم لیقوان از تغییرات زیرزمینی و بقایای آتشفشان خاموش کوه های سهند شکل گرفته و یکی از بهترین و غنی‌ترین آب‌های معدنی منطقه می باشد. آب گرم ایسّی سو در جنوب شرقي روستا و در کنار رودخانه ليقوان و چندین آبگرم کوچک و بزرگ دیگر به نامهای طوله سر، بارالی و باغچه قره وجود گرفته است که با پیوستن آنها رودخانه لیقوان به وجود می آید.
بنا عقیده و تجربه مردم منطقه این آبگرم ها برای رفع نارسايي‌هاي گوارشي مفید هستند. و به عمین علت در فصل تابستان عده زیادی از روستاييان و ايلات و عشاير منطقه و گردشگران براي استفاده از چشمه‌هاي معدني اطراف آبگرم، خيمه و خرگاه برپا میکنند. یکی از عجایب این منطقه این است که در دو طرف رودخانه، آب گرم است و از وسط آنها رودخانه ی بسیارخنک و گوارای لیقوان عبور میکند. آب و هوای عالی،دامنه ها ی زیبا و بکر بخصوص در ارتفاعات سهند و همچنین مراتع و چمنزارها و گلزارها زیبا باعث توجه ویژه مسئولین به این منطقه شده و طی سال های اخیر توسط اداره تربیت بدنی و سازمان گردشگری شهرک توریستی برای بازیهای زمستانی، کوه نوردی و ماهی گیری احداث شده است.
– رودخانه لیقوان
– دره جنگلی و گردشگری لیقوان: دره ليقوان یا لوان دره سی از جاذبه های زیبا و دیدنی روستای لیقوان است که به دليل داشتن رودخانه، چشمه، جنگل، درخت، و طبیعت بکر یکی از معروف ترین تقرّجگاه های اطراف شهر تبریز و قطب گردشگری استان آذربایجان شرقی می باشد. این درّه در شرق روستاي سفيده‌خوان قرار گرفته و رودخانه‌ی لیقوان‌چایی با عبور از میان این دره باعث به وجود آمدن تفرجگاهی بسیار زیبا شده است. ليقوان چاي از دامنه‌هاي شمالي رشته کوه سهند سرچشمه مي‌گيرد و در ادامه چشمه سارهاي متعددي از دره‌هاي شرقي و غربي ليقوان به آن وصل شده و رودخانه پرآبي را به وجود می آورند.
رودخانه از اراضی روستاهای سفيده‌خوان،لیقوان،بیرق و هروی عبور کرده و آنها را آبياري مي‌کند. اطراف سرسبز رودخانه‌ی لیقوان‌چایی تفرجگاه بهاري و تابستاني مردم تبريز و گردشگران می باشد. کشت زارهاي سرسبز و باغ‌هاي ميوه خصوصا در فصل تابستان هزاران نفر از دوست داران طبيعت را به اين دره زیبا میکشد.
– چشمه‌های معدنی
– زاغه‌های طبیعی موجود در سردخانه بزرگ لیقوان
صنایع دستی:
با توجه به این که این منطقه روستایی محسوب می شود پس یکی از مشاغل اهالی آن تولید صنایع دستی مخصوص خودشان است، از جمله محصولاتی که زنان و مردان این منطقه با دست های خودشان تولید می کنند عبارت از ظروف سفالین (معروف به لیقوان قابی)، لباس های نمدی مردانه (شال پالتار)، لباس های چین دار و مخمل زنانه (یل تومان)،لباس های محلی زنانه(کوینح)، جوراب های پشمی زنانه، جوراب های پشمی مردانه، چاروق، جلیقه و شال و کلاه نمدی، قالی و قالیچه، فرش و تابلو فرش های نفیس، جاجیم و گلیم هستند.
غذاهای محلی روستا:
پیشنهاد می کنیم زمانی که به سمت روستای لیقوان در تبریزی رفتید از غذاهای محلی این روستا حتما امتحان کنید، از جمله غذاهای محلی که در روستا می توانید میل کنید عبارت از دیزی یا آبگوشت مخصوص لیقوان(پیتی)، یارما شورباسی، اوماج آشی و قورما است.
محصولات کشاورزی و لنبی:
از جمله محصولات کشاورزی و لبنی که در روستای لیقوان در تبریز تهیه و تولید می شود عبارتند از گردو، سیب،گلابی، سیب زمینی، نخود، جو، گندم، شیر، سرشیر، کره، ماست، خامه، دوغ، کشک، روغن حیوانی و پنیر لیقوان می باشد.
مرتبط:
سوغات شهر تبریز/بهترین سوغات شهر تبریز و صنایع دستی معروف آن چیست؟