در ۱۰۰ کیلومتری شهر کرمان قلعه‌ای وجود دارد که اسمش زیر سایه ارگ بم کمتر شنیده شده است. ارگ راین بعد از زلزله بم گردشگران بیشتری به خودش دید، با این حال هنوز به اندازه بم شناخته شده نیست.

راین را به عنوان سومین بنای خشتی بزرگ دنیا می‌شناسند، اما آن چیزی که این قلعه را جذاب می‌کند نه این اسامی و القاب بلکه دیوارهای گلی بدون نظم و ترتیب، خانه‌های عیان‌نشین و عامه‌نشین، برج‌ها و تقسیم‌بندی محلات پیچ‌درپیچ و درهم‌ریخته‌ای است که در دوره ساسانی ساخته شده.

ارگ راین کجاست؟

ارگ راین حدود ۱۰۰ کیلومتر تا کرمان و ۱۹۰ کیلومتر با ارگ بم فاصله دارد. این فاصله دو ساعته کرمان تا بم خیلی از گردشگران را برای دیدن بزرگ‌ترین سازه خشتی دنیا پشیمان می‌کند. برای همین می‌توان به جای آن به دیدن ارگ راین رفت که از نظر طراحی شباهت زیادی به هم دارند.

برای رسیدن به ارگ راین باید وارد بزرگراه کرمان-بم بشویم. بعد از ۸۰ کیلومتر به سمت خروجی راین بپیچیم. بعد از ۲۵ دقیقه رانندگی در بالای تپه، قلعه را خواهیم دید. قلعه در دامنه‌های کوه هزار و نزدیک پارک شهر است و از هر کسی بپرسیم آدرس دقیقش را نشان‌مان می‌دهد.

چرا به دیدن ارگ راین برویم؟

اگر از بیرون به اینجا و عکس‌های آن نگاه کنیم احتمالا آن را با ارگ بم اشتباه می‌گیریم، ولی در واقع ارگ بم چهار برابر ابعاد بزرگ‌تری دارد. یکی از جذابیت‌های ارگ راین قدمت تاریخی‌اش است که از دوره ساسانیان پابرجا مانده.

جاذبه دیگر آن هم شکست‌ناپذیری دیوارهای قلعه دربرابر دشمنانش بوده که نگذاشته پای نظامیان به آن باز شود. ارگ روی یک تپه ساخته شده که دید خوبی به اطراف دارد و دورتا دور آن را خندق‌هایی کنده‌بوده‌اند که امنیت را برای ساکنانش فراهم کند. هر جزء از این ارگ راز و رمزی دارد که کشف کردن این رازها یکی از انگیزه‌های گردشگران است.

نگاهی به بخش‌های مختلف ارگ

نباید صرفا یک نگاه سرسری به اینجا داشت. برای اینکه بتوانیم از دیدن ارگ لذت ببریم باید کاربرد هر بنایش را هم بدانیم. ارگ شبیه به یک زمین مربعی شکل است که چند برج در اطرافش ساخته شده تا از بناهایی که داخلش قرار گرفته محافظت کند. برج مادر اصلی‌ترین برج است که اطلاعات را از ۱۵ برج‌ دیگر می‌گرفت و به قلعه حکومتی می‌فرستاد.

دیوار دور قلعه هم به بیش از ۱۰ متر می‌رسد. یک سردر بزرگ در ورودی این قلعه وجود داشته که هنوز هم پابرجاست. نگهبانان از طریق منفذی که در سقف ورودی درست شده بود به پایین و محل ورود و خروج افراد دید داشتند و احتمالا از این طریق هم روی مهاجمان می‌توانستند مذاب بریزند یا تیراندازی کنند.

اگر عکس‌های هوایی را نگاه کنیم احتمالا پیچ‌درپیچ بودن این شهر برایمان سوال ایجاد می‌کند؛ اما در این ارگ هیچ بنایی بی‌حکمت نیست. چراکه این طرح‌های درهم کوچه‌ها و خانه‌ها، باعث کند شدن مهاجمان موقع حمله به شهر می‌شد.

وقتی وارد قلعه می‎‌شویم ابتدا از بازار آن می‌گذریم. بیشتر معابر اینجا باریک و مسقف هستند که در تابستان به خنک شدن کوچه‌ها کمک می‌کند.

اگر مسیرمان را ادامه بدهیم از سربازخانه و خانه نماینده حاکم گذر می‌کنیم و به میدان سخنرانی می‌رسیم. حین قدم زدن چشم‌مان را پله‌هایی باریک که طبقات مختلف ارگ را از هم جدا می‌کنند می‌گیرد.

این پله‌ها خان‌نشین را از اعیان نشین و آن را هم از عامه‌نشین جدا می‌کردند. در محله اعیان‌نشین می‌توانیم اثراتی از مسجد، زورخانه و اصطبل را پیدا کنیم. قبلا اینجا یک آتشکده دائمی وجود داشت که در دوران اسلام نور آن خاموش شد.

یکی از ویژگی‌های ارگ راین کرمان این است که از شکل معماری و جنس بنا می‌توان به جایگاه اجتماعی مردم هر محله هم پی برد. پیشه‌وران، تجار و کشاورزان در محله‌های متفاوت این ارگ زندگی ‌ می‌کردند. جالب اینکه بیشتر خانه‌های این محله دو طبقه بودند و قسمت بالا محل زندگی ساکنانش بوده است. این تقسیم‌بندی‌ها در این شهر کوچک آنقدر مفصل بوده که تعدادش به ۳۶ بخش می‌رسد و هر قسمت آن کاملا فکرشده و با دوراندیشی ساخته شده است.

ساعت بازدید

ارگ راین از ۹ صبح تا ۱۸ عصر باز است. برای وارد شدن به ارگ باید ابتدا به قیمت ۲هزار و ۵۰۰ تومان بلیط خرید. این نرخ برای اتباع خارجی ۱۵ هزار تومان است و مربوط به فروردین سال ۱۳۹۸ است.

جاذبه‌های نزدیک

آبشار راین: آبشار راین که اسم و نوشتارش ما را به یاد رود راین آلمان می‌اندازد، در دامنه‌‌های هزار کوه، طبیعت شگفت‌انگیزی در میان شهر کویری کرمان دارد. این آبشار که آن را به اسم «زر رود» هم می‌شناسند ۴۰ متر ارتفاع دارد و در چند مرحله به زمین می‌ریزد. اگر کسی کوه‌نوردی  صخره‌نوردی هم بلد باشد می‌تواند از کنار آبشار به قله هزار صعود کند. بالا رفتن از مسیر آبشار تفریح کوه‌نوردان زیادی است، اما نیاز به تجهیزات ایمن و کافی دارد.

مرتبط:سه آبشار زیبای شهرستان بافت کرمان