زندگی بر روی کره زمین وابسته به آب است و یکی از مهم‌ترین منابع ذخیره آب در جهان تالاب‌ها هستند. مهاباد یکی از شهرهای ایران است که بعلت شرایط جغرافیایی و اقلیم آن، تالاب‌ها متعدد در آن دیده می‌شود. یکی از مهم‌ترین تالاب‌های مهاباد تالاب یوسفکند هستند.

تعریف تالاب‌ و اهمیت آنها

تالاب از دو کلمه «تال» و «آب» تشکیل شده است. تال ریشه در زبان هندی دارد و به معنای آبگیر است و به دریاچه‌ای کم‌عمق که در یک شنزار یا در میان شن‌های ساحلی به وجود بیاید، گفته می‌شود. در واقع تالاب در لغت به معنی اراضی خیس است. اما در مجامع علمی تالاب را منطقه‌ای می‌دانند که در آن نیزار، آب، پرنده‌، ماهی، چمنزار و موجودات دیگر وجود داشته باشید. اکوسیستم تالاب یک روند تکاملی دارد و هر نوع دخل و تصرف در آن مانع از رشد تکاملی آن می‌گردد.

اصولا تالاب‌‌ها به دلیل شرایط زیست‌محیطی که دارند، از دسترس انسان‌ها دور هستند و اغلب تالاب‌ها محیطی بکر دارند. اما در این میان تالاب‌هایی وجود دارد که در دسترس هستند و بازدید از آنها بسیار جذاب می‌تواند باشد. تالاب‌ها اما برای محیط زیست بسیار اهمیت دارند، از جمله دلایل اهمیت تالاب‌ها عبارت است از:
• تنوع زیستی و ژ‌نتیکی در تالاب‌ها بالا است.
• تالاب‌ها اقلیم نواحی اطراف خود را تحت تاثیر قرار می‌دهند. تالاب‌ها باعث افزایش رطوبت، پالایش و تصفیه هوا در نواحی مجاور خود می‌گردند.
• تالاب‌ها از فرسایش خاک جلوگیری می‌کنند.
• تالاب‌ها سفره‌های زیرزمینی را تغذیه می‌کنند.
در این میان مهاباد تالاب‌ها متعددی دارد که تالاب یوسفکند یکی از این تالاب‌ها است.

معرفی تالاب یوسفکند

تالاب یوسفکند یکی از تالاب‌های مهابادست که در نزدیکی روستایی به همین نام قرار گرفته است. تالاب یوسفکند (مردم محلی آن را حسن‌خان نیز می‌نامند) بیش از ۳۷ هکتار مساحت دارد. این تالاب در پنج کیلومتری مهاباد و در مسیر مهاباد – ارومیه واقع شده است. آب تالاب از رودخانه مهاباد تامین می‌شود و به دلیل قرار گرفتن در مسیر این رودخانه و احداث سد انحرافی در طول سال خشک نمی‌شود.

یکی از دلایل اهمیت تالاب‌ها حضور پرندگان مهاجر یا بومی در آن‌هاست. حضور پرندگان در تالاب‌ها به لحاظ اکولوژیکی، اقتصادی، آموزشی، علمی و تفریحی ارزشمند می‌باشد اما نقشی که پرندگان در تالاب‌ها در مسیر انرژی و چرخه‌ی مواد غذایی به عهده دارند، بسیار مهم است.

تالاب یوسفکند یکی از تالاب‌های مهاباد است که میزبان پرندگان مهاجر و بومی بسیاری در فصول مختلف سال است. این تالاب در هر فصل پرندگان مختلفی را میزبانی می‌‌کند اما اهمیت تالاب به علت میزبانی آن از پرندگان مهاجر در فصل زمستان است. تالاب یوسفکند را محل زمستان‌گذران پرندگان مهاجر می‌دانند و گونه‌های مختلفی از پرندگان از جمله فلامینگو، حواصیل و عقاب تالابی برای گذران زمستان به این تالاب پناه می‌آورند.

زمان بازدید از تالاب یوسفکند

تالاب یوسفکند در فصول مختلف میزبان پرندگان مختلف است. برای همین با توجه به علاقمندی‌ خود زمان سفر به تالاب را مشخص کنید. برای مثال اگر به لک لک علاقه دارید، تابستان فصل مناسبی برای بازدید از این تالاب است ولی برای دیدن پرندگان مهاجر فصل زمستان را انتخاب کنید. البته در سفر به این تالاب در نظر بگیرید که در اطراف تالاب امکانات زیادی وجود ندارد.

در پایان…

انسان‌ها از گذشته‌های دور بر این باور بوده‌اند که منابع طبیعی پایان‌ناپذیرند و انسان می‌تواند تا ابد از این چشم‌اندازهای طبیعی استفاده کنند. در این بین، تالاب‌های به علت شرایط محیطی که در اطراف خود ایجاد می‌کنند در میان گردشگران بسیار محبوب هستند. تالاب یوسفکند یکی از محبوب‌ترین مقاصد برای دیدن پرندگان مهاجر در فصل زمستان است. اما در سفر به این منطقه تا جای امکان حواستان به محیط و تالاب باشد. از شکار پرندگان و ایجاد سروصدای زیاد که باعث مزاحمت پرندگان می‌گردد، خودداری کنید. زباله‌هایتان را در تالاب رها نکنید و مراقب پوشش گیاهی تالاب باشید.

مرتبط:

زمستان‌گذرانی پرندگان در تالاب یوسفکند مهاباد