نوشته‌ها

پایان کاوش‌ها در “تُل قلعه”/یافته‌هایی از دوران نوسنگی

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید از پایان کاوش و بررسی‌های روش‌مند “تُل قلعه” که با هدف شناخت ساختار فیزیکی محوطه، بازنگری دوره های استقراری و چگونگی پراکندگی و تراکم مواد فرهنگی دوره‌های مختلف، اجرایی شده بود، خبر داد.

حمید فدایی یکشنبه ۲۴ اسفند به خبرنگاران گفت: با پایان بررسی روشمند محوطه باستانی تُل قلعه می توان گفت تا به امروز این محوطه تنها محوطه ی در حوضه رودخانه کر است که توالی استقراری از دوره‌های مختلف پیش از تاریخی، تاریخی و اسلامی را در برگرفته و می توان در آینده با کاوش‌های باستان شناسی و کمک علوم میان رشته ای در این محوطه تغییرات فرهنگی دشت مرودشت را از دوره نوسنگی تا اسلامی مورد مطالعه قرار داد.

فدایی در ادامه گفت: با مطالعاتی که در حال حاضر از طرف این پایگاه جهانی در دشت مرودشت برنامه ریزی می شود، تلاش می کنیم پیشینه منطقه را از دوره پارینه سنگی در پناهگاه های سنگی و همچنین سابقه روشنتری از سکنا گزینی در خود دشت را از حدود هشت هزار سال قبل تا ورود اقوام پارسی به منطقه و رویدادهای پس از آن تا پایان دوره ساسانی و همچنین در دوره اسلامی به دست آوریم.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با تاکید بر اهمیت ویژه محوطه “تُل آجری”، گفت: خوشبختانه محوطه تل قلعه به تنهایی بخش مهمی از پیشینه دشت را در خود جای داده و مطالعات گاه‌نگاری آن توالی سکونت در دشت را در بازه زمانی هشت هزارساله ارایه می کند.

قدمت تُل قلعه به هزاره ششم قبل از میلاد باز می‌گردد

سرپرست پروژه بررسی روشمند باستان شناسی تُل قلعه مرودشت در رابطه با موقعیت تپه و انجام مطالعات دقیق مستندنگاری این محوطه باستانی، گفت: این محوطه باستانی که مساحتی ۴ هکتاری را در بر می گیرد، در فاصله ی ۵۰ متری جنوب رودخانه سیوند شکل گرفته و ارتفاع آن از سطح زمین های اطراف خود ۹ متر و متشکل از ۵ تپه کوچکتر است.

فضل‌الله حبیبی، با بیان اینکه در این بررسی با ایجاد ۲۱۰ شبکه مربعات بر روی محوطه، یافته های شاخص متعددی مورد ثبت و ضبط و مطالعه قرار گرفت، افزود: با پایان بررسی یافته ها سفالی نشانگر اینست قدمت این محوطه به هزاره ششم قبل از میلاد بر می گردد.

این باستان شناس ادامه داد: در پایان این بررسی یافته های که مربوط به فرهنگ های نوسنگی(موشکی، بشی)، مس سنگی و آغاز ایلامی (باکون، لپویی، بانش) و ایلامی (کفتری، قلعه، شغه-تیموران)، عصر آهن ۲ و ۳، هخامنشی، ساسانی و اسلامی در تل قلعه شناسایی گردید.

حبیبی افزود: یافته های عصر آهن شناسایی شده در این محوطه، با توجه به نزدیکی آن به شهر باستانی استخر و شهر هخامنشی پارسه، در ارتباط با ورود اقوام پارسی به منطقه فارس حائز اهمیت فراوان است.

سرپرست پروژه بررسی روشمند تل قلعه مرودشت در پایان در رابطه با یافته‌های اخیر این محدوده، افزود: بر اساس بررسی انجام گرفته اوج گستره استقراری تل قلعه مربوط به دوره ایلام قدیم (کفتری) است که در این بازه زمانی از بزرگترین استقرارهای شرق دشت مرودشت بوده، در این بررسی شواهدی از فعالیت های صنعتی بخصوص تولید سفال از دوره نوسنگی، باکون و ایلام شناسایی شد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

چرا داریوش تخت جمشید را ساخت؟

شکوه و عظمت تاریخ ایران در تخت جمشید

آغار بررسی باستان شناسی “تل قلعه” مرودشت

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با اشاره به ارزش تاریخی تل قلعه مرودشت از آغاز پژوهش های باستان شناسی در این مکان خیر داد.

حمید فدایی، دوشنبه، ۱۳ بهمن در جمع خبرنگاران، ضمن تبریک دهه فجر انقلاب شکوهمند اسلامی، افزود: تل قلعه از مهمترین محوطه های باستانی دشت مرودشت است که با وسعت حدود ۶ هکتار در ۵ کیلومتری شرق شهر باستانی استخر در کنار رودخانه سیوند در حریم درجه ۲ محوطه جهانی تخت جمشید و نقش رستم قرار دارد.

فدایی با اشاره به اهمیت فرآیند مطالعاتی آثار پیرامونی مجموعه جهانی تخت جمشید، اذعان کرد: مجموعه تخت جمشید رو به دشتی گشوده می شود که به واسطه جاری بودن دو رود پر آب “کر و سیوند” بر بستر آن، این دشت حاصلخیز را با تاریخ و تمدنی چند هزارساله در خود جای داده است؛ به گونه ای که محوطه های ارزشمندی همچون تل باکون، تل موشکی، تل جری در حوزه رودخانه کر و تل قلعه در مجاورت رود سیوند با شواهدی از هزاره پنجم و چهارم ق. م از مهمترین محوطه ها این دشت به شمار می روند.

فدایی افزود: به ویژه محوطه تل قلعه به جهت دارا بودن توالی دوره های مختلف تاریخی از هزاره پنجم تا دوران اسلامی از محوطه های ارزشمندی است که مطالعه روشمند آن به تنهایی الگوی کاملی از گاه‌نگاری دشت را ارائه خواهد نمود و ضمن شناخت نسبت به دوره های استقراری این محوطه، رابطه لایه های هخامنشی آن با پارسه تا حدودی مشخص خواهد شد.

سرپرست بررسی روشمند تل قلعه و کارشناس باستان شناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نیز با اشاره به اهمیت مستندنگاری و شناسایی دوره های تاریخی مختلف این اثر گفت: اهداف این برنامه پژوهشی، مستندنگاری و شناسایی دقیق ویژگی های فیزیکی و ساختاری محوطه، بازنگری دوره های استقراری محوطه، چگونگی پراکندگی و تراکم مواد فرهنگی دوره های مختلف در سطح محوطه است.

فضل الله حبیبی با بیان شرح مختصری از دوره های تاریخی این محوطه، گفت: تل یا تپه قلعه اولین بار توسط لوئی واندنبرگ بلژیکی طی دهه ۵۰ خورشیدی مورد گمانه زنی کوچک باستان شناسی قرارگرفت و طی بررسی های سنتی دیگر باستان شناسان، پیاپی تاریخی از دوره های مس- سنگی مربوط به هزاره پنجم و چهارم قبل از میلاد در آغاز عیلامی، عیلامی، هخامنشی و اسلامی در این محوطه شناخته شده است.

این باستان شناس ادامه داد: در این کار میدانی از داده های سنجش از راه دور یا همان تصاویر ماهواره ای و هوایی، استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مستندنگاری محوطه، بررسی گستره، ارزیابی روند شکل گیری و بررسی فرسایش و تخریب ها در محوطه، انجام خواهد شد.

حبیبی اضافه کرد: با استفاده از دستگاه جی پی اس چند فرکانسه یا همان سیستم موقعیت جهانی، ایجاد شبکه های مربع جهت بررسی سیستماتیک و نمونه برداری یافته ها انجام خواهد گرفت.

وی افزود: همچنین با ایجاد اطلاعات پایه از نمونه ها، تجزیه و تحلیل های آماری در مورد محوطه نیز انجام خواهد گرفت.

محوطه باستانی تل قلعه مرودشت سال ۱۳۵۵ به شماره ۱۲۶۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

منبع:ایسنا

مرتبط:

فقدان برنامه از عوامل رشد نکردن گردشگری مرودشت

تلاش برای ثبت ملی “گیوه‌بافی” کندازی مرودشت

سفر به اعماق غار شاپور