«تخریب‌گران، روزهای تعطیل فعال‌تر می‌شوند.» محسن افشار، مرمتگر بناهای تاریخی با گفتن این جمله سخنش را آغاز می‌کند و سپس، ماجرای تخریب خانه‌ی تاریخی حاجی شکری را این‌گونه شرح می‌دهد: خانه‌ی تاریخی حاجی شکری چند ورثه داشت که با هم تفاهم نداشتند و به همین دلیل خانه را با قیمتی پایین، به مالکی که قصد داشت روی آن ساختمانی تازه بسازد، فروختند. بعد از گذشت مدتی، مالک خانه به این بهانه که دزد و معتاد وارد ملک شده و همسایه‌ها شکایت کرده‌اند، دو نفر را مأمور کرد تا تمام طاق‌های خانه‌ی حاجی شکری را خراب کنند و شاید با این کار قصد داشت از ثبت شدن این خانه در فهرست میراث ملی جلوگیری کند تا فرایند صدور جواز ساخت‌وساز برای آن به مشکل برنخورد.

او ادامه می‌دهد: متأسفانه کسی به خاطر تخریب طاق‌های این خانه‌ی ستاره‌دار مالک را مجازات نکرد و همین بی‌توجهی باعث شد که او بار دیگر به این بهانه که معتادها از در و پنجره‌ی این خانه برای روشن کردن آتش استفاده می‌کنند، دو نفر را برای بیرون آوردن تمام در و پنجره‌ها اجیر کند.

به گفته‌ی افشار، تبدل یک‌ خانه‌ی تاریخی به زباله‌دانی و محل رفت‌وآمد معتادان، سپس تخریب آن از درون، حفظ دیوارها و در نهایت، اقدام برای اخذ پروانه‌ی ساخت‌وساز سناریوی نخ‌نما شده‌ای است که بسیاری از مالکان خانه‌های تاریخی اجرا می‌کنند و تا وقتی این روش نتیجه می‌دهد، از آن دست‌بردار نیستند.

این مرمتگر بناهای تاریخی تصریح می‌کند: طی روزهای گذشته، علاوه بر تخریب در و دیوار خانه‌ی حاجی شکری برخی از درختان سرسبز حیاط آن هم قطع شد و در عکس‌های ثبت‌شده مشخص است جبهه‌ی شرقی خانه که مجاور خانه‌ی تاریخی طوسی زاده است، به‌صورت کامل از بین رفته.

او می‌گوید: در پی تماس‌ها و پیگیری‌های مکرر فعالان میراث فرهنگی با یگان حفاظت میراث فرهنگی استان اصفهان و معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان، روز جمعه، چهاردهم خردادماه یگان حفاظت مانع ادامه‌ی تخریب خانه‌ی حاجی شکری شد و گمان می‌رفت که بنا نجات پیدا کرده باشد، اما به این دلیل که تمام ابزارآلات تخریب هنوز در خانه وجود دارد، از صبح ۱۶ خرداد ماه دوباره عملیات انهدام این خانه‌ی ستاره‌دار که تا سال ۱۳۹۵ تمام طاق‌های آن سالم بود، آغازشده است.

افشار با ابراز نگرانی یادآور می‌شود: کمتر جایی در اصفهان هست که هنوز چند خانه‌ی تاریخی در کنار هم وجود داشته باشد و یک بافت را تشکیل بدهد. کوی محله نو این مزیت را دارد و نباید به‌سادگی اجازه داد که در این بافت، خانه‌ی تاریخی تخریب شود و جای آن یک ساختمان امروزی قد علم کند.

این فعال میراث فرهنگی، ادامه‌ی تخریب غیراصولی خانه‌ی حاجی شکری را برای خانه‌ی مصورالملکی و طوسی زاده نیز آسیب‌زا می‌داند و هشدار می‌دهد که در صورت سکوت نهادهای مسئول، سایر مالکان نیز همین راه را در پیش می‌گیرند و دیگر چیزی از بافت تاریخی محله نو باقی نمی‌ماند.

او خاطرنشان می‌کند: حسین امین افشار، رئیس گروه نظارت بر اماکن تاریخی کشور حدود پنج ماه پیش طی بازدیدی که از خانه‌ی طوسی زاده در اصفهان داشت، پیرو نگرانی فعالان میراث در خصوص تخریب خانه‌ی تاریخی حاجی شکری، صراحتاً به معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان اعلام کرد که نباید اجازه‌ی تخریب و پروانه‌ی ساخت به مالک داده شود، اما متأسفانه حتی این هشدار نیز کارگر نیفتاد.

افشار، بر ضرورت برخورد جدی با مافیای تخریب خانه‌های تاریخی در اصفهان تأکید می‌کند و می‌گوید: حدود شش ماه پیش نیز خانه‌ی صفوی «کیمیاگری» که در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده بود شبانه تخریب شد. در کل، خرید خانه‌های تاریخی با قیمت پایین به دلیل نبود تفاهم بین ورثه، تخریب آن از داخل به‌صورت شبانه و در ایام تعطیلات و سپس، ساختن آپارتمان‌های چند طبقه به‌جای آن، روندی است که برای بسیاری از خانه‌های تاریخی ثبت ملی شده و نشده‌ی اصفهان اتفاق می‌افتد و اگر قدرتی مقابل این مافیا نایستد، در آینده‌ای نزدیک چیزی از بافت تاریخی اصفهان باقی نخواهد ماند.

ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان ۱۵ خردادماه در واکنش به این تخریب به خبرگزاری تسنیم گفته است: «به‌موجب آن که مالک خانه شکری به‌صورت مخفیانه اقدام به تخریب خانه کرده با اعزام یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی و توقف ادامه فعالیت افراد حاضر در محل، گزارشی از وضعیت آماده و به دنبال ارسال آن به سازمان میراث فرهنگی، بر اساس گزارش یگان حفاظت به دادسرا شکایت می‌کنیم و با شهرداری منطقه نیز مکاتبه خواهیم کرد که به‌منظور درس عبرتی برای سایرین مالکان خانه‌های تاریخی هیچ مجوزی برای مالک این خانه صادر نشود.»

عبدالرضا عرب بافرانی، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان اصفهان نیز در پاسخ به این سؤال که «چرا تخریب خانه‌ی تاریخی حاجی شکری هنوز متوقف نشده؟» می‌گوید: خانه‌ی حاجی شکری در فهرست میراث ملی به ثبت نرسیده و طی تذکری که یکشنبه_۱۶ خردادماه به مالک دادیم، اعلام کرد که چون در و پنجره‌های چوبی بنا را موریانه خورده، قصد داریم آن را عوض کنیم و نیت تخریب نداریم.

او با بیان اینکه اگر خانه‌ی حاجی شکری در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده بود، اداره کل میراث استان اصفهان توان برخورد جدی‌تری را با مالک آن داشت، ادامه می‌دهد: در حال حاضر به این مالک بار دیگر تذکر دادیم و اعلام کردیم که اگرچه بنا در فهرست میراث ملی ثبت‌نشده اما واجد ارزش است و انجام هر اقدامی در آن باید با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان باشد. به همین منظور مالک باید صبح ۱۷ خردادماه برای تعیین تکلیف به این اداره کل مراجعه کند.

فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان اصفهان، وجود مافیای تخریب خانه‌های تاریخی در اصفهان را نیز رد می‌کند و می‌گوید: این مسئله صحت ندارد.

منبع: ایسنا