بدنبال خبرهای موجود، این سوال پیش می آید که سرنوشت پولی که زائران بابت سفر حج پرداخته اند، چه خواهد بود؟
اگرچه عربستان با تصمیمی که برای برگزاری مراسم «حج محدود» گرفت، زیان مالی تا ۶ میلیارد دلاری را متحمل خواهد شد، اما مسئولان حج، ایران می گویند این خسارت متوجه زائران ایرانی، دولت ایران و حتی سایر کشورها نخواهد شد، مشروط بر اینکه در قرارداد با عربستان بند «فورس ماژور» یا شرایط اضطراری وجود داشته باشد.
علی رضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت ۱۹ فروردین ماه در حالیکه این احتمال مطرح بود عربستان مراسم حج، را لغو کند، گفته بود: در قرارداد با طرف های خدمات دهنده عربستانی، بندی با عنوان شرایط «فوق العاده» و اضطراری وجود دارد که در صورت برگزار نشدن حج، قرارداد مربوط به خدمات به سال بعد منتقل شده و از این ناحیه ضرری متوجه زائران ایرانی نمی شود.
او این نکته را یکبار دیگر به تازگی یادآور شد: ایران در هیچ یک از قراردادهایی که برای حج، بسته (مسکن، حمل و نقل درون شهری و …) مکلف به پرداخت هزینه ای به طرف سعودی نیست، چرا که در تمام آن قراردادها بند «فورس ماژور» وجود دارد و اگر به هر علتی دولت عربستان مانع از حضور حجاج ایرانی شود، دولت ایران هیچ تعهدی بابت پرداخت به طرف عربستانی نخواهد داشت، اما از طرف دیگر موظف است صرف و صلاح زائر را در نظر بگیرد.
هیات وزیران، نرخ ارز تخصیصی برای قیمت گذاری حج ۱۳۹۹ را بالغ بر ۱۰ هزار تومان تعیین کرده بود و سازمان حج و زیارت بر این اساس، در اسفندماه ۹۸، هزینه سفر حج را برای هر نفر، متغیر از ۳۲٫۵ میلیون تا حدود ۴۱ میلیون تومان اعلام کرد و از زائران خواست این مبلغ را در دو قسط پرداخت کنند که مرحله نخست ۲۵ میلیون تومان دریافت شد و پرداخت قسط دوم و باقی مانده آن هزینه، به نهایی شدن تصمیم عربستان موکول شد.
علی رضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت درباره سرانجام پولی که زائران بابت سفر حج پرداخته اند، در صورت لغو این مراسم، گفته بود: تلاش می کنم نرخ حج امسال برای زائرانی که ثبت نام قطعی کرده اند، در بانک مرکزی تثبیت شود و این قیمت برای سال آینده محفوظ بماند.
او توضیح داد: سال گذشته متوسط قیمت حج، ۲۵ میلیون تومان بود امسال میانگین قیمت حج ۳۵ میلیون تومان شده است. قیمت ارز مصوب که از بانک مرکزی برای حج، امسال گرفته شد، نسبت به سال گذشته افزایش داشت اما متاسفانه با وضعیت اقتصاد ناشی از کرونا، تحریم های ظالمانه و مشکلات ایجاد شده در ابعاد بین المللی و شرایطی که در بازار ارز شاهدیم و با توجه به اینکه پول مرحله اول از زائران گرفته شده، بشدت دنبال این هستیم که مصوبه ای را از شورای عالی حج بگیریم تا ثبت نام حج سال ۹۹ را تکمیل کنیم و این پول را با نرخ ارز مصوب امسال، در بانک مرکزی ذخیره کنیم تا زائرانی که همین امسال ثبت نام کرده و وجوه خود را واریز کرده اند، با نرخ ارز مصوب ۹۹ به حج بعد اعزام شوند.
وی تاکید هم کرده که اگر عربستان مازاد بر سهمیه حج امسال (۸۷ هزار و ۵۵۰ نفر)، ظرفیت اضافه ای را به ایران داد، هزینه ها و ثبت نام زائران جدید، تابع نرخ مصوب سال آینده خواهد بود.
رئیس سازمان حج و زیارت ۱۹ فروردین ماه امسال، زمانیکه گمانه زنی ها درباره لغو حج شدت گرفته بود، درباره تکلیف پول های واریز شده حج و زائرانی که می خواهند انصراف بدهند، همین شرایط را که به نوعی برای زائران امتیاز بحساب آورد، تشریح کرده و گفته بود: در صورت برگزار نشدن حج، سازمان حج و زیارت به جای سرمایه گذاری ریالی به نیابت از این زائران، قراردادهای مسکن و حمل و نقل و تدارکات را با لحاظ شرایط اضطراری در عربستان می بندد و این خدمات در سال بعد بر مبنای قراردادهای امسال به زائران ما ارائه می شود و تحولات اقتصاد جهانی و نرخ برابری ارز و ریال و هرگونه افزایشی در نرخ ها متوجه هزینه های اعزام حجاج ما در سال آینده نخواهد شد.
او تاکید کرده بود: هزینه های ارزی صرفا در صورت برگزار نشدن حج و موکول شدن قراردادها به سال آینده، تغییر نخواهد کرد و فقط درصد اندکی از هزینه های حجاج مانند عوارض، ویزا، هواپیما، سازماندهی و آموزش ممکن است در سال آتی تغییر کند، اما بخش عمده هزینه سفر حج برای زائران ثبت نامی امسال ثابت خواهد بود و مشمول افزایش ها نمی شود.
رئیس سازمان حج و زیارت زمانیکه هنوز تصمیم عربستان برای محدود کردن حج، اعلام نشده بود، درباره شرایط انصراف گفته بود: تمام زائران ثبت نامی امسال در صورت برگزار نشدن حج، سال بعد اعزام می شوند و در صورتی سال آینده، ثبت نام جدید انجام می شود که سهمیه کشورمان بیش از افرادی باشد که قبلا ثبت نام کرده اند. ضمن آنکه هزینه سفر حج ثبت نامی های جدید براساس نرخ ارز همان سال محاسبه و دریافت می شود.
منبع:ایسنا
مرتبط:عربستان شرایط حج امسال را اعلام کرد
