اگر گفتيم شيرينترين عسل است، اگر گفتیم چشمهای دارد خنك و خودجوش كه چه تابستان باشد، چه زمستان، بس كه سرد است، كسی قادر نيست دستش را حتی به اندازه یك دقیقه در آن نگه دارد. اگر گفتيم چشمهاش شفابخش است و بسياري از بيماريها را درمان ميكند، يا اگر از درختهاي پرميوهاش تعريف كرديم و گفتيم قدمتش به دوره ناصرالدین شاه میرسد و كوچنشینها بنای اولیهاش را گذاشتهاند… شما باور نكنيد!
مثل این است كه وقت گرسنگی، عكس غذاي مورد علاقهتان را ببينيد و بگوييد سير شدم! مثل اين است كه تصوير يك ليوان آب خنك را در فصل تابستان نشانتان بدهند و شما بگوييد سيراب شدهام! مثل این است كه عكس گل خوشبويي را بو كنید و بگویید مشامتان تازه شده است!
روستاي خان كندي دارای آب و هوایی کوهستانی و خنک در تابستان و سرد و برفی در زمستان میباشد.
نه، اینطور نميشود، تا وقتی به «خان كندی» نرفتهايد، تا وقتي درياچه قالغانلو را ندیدهاید، تا وقتی كنار چشمه روستا چای نخوردهاید، تا وقتی در مراتع سبزش پابرهنه ندویدهاید، تا وقتی خنكی و رطوبت مه را در سحرگاهش روی پوستتان حس نكردهاید، تا وقتی از باغهایش با دستهای خود میوهای نچیدهاید، تا وقتی پای حرفهای مردم روستا ننشستهاید و آنها برایتان از گذشتههای دور قصه نگفتهاند و تا وقتی طعم فراغت را در روستا نچشیدهاید، بیفایده است سخن گفتن از «خان كندی» و توصيف زيباييهاي آن، مگر این كه كوله بارتان را ببندید و عازم شهرستان گرمی یا مغان در اردبیل شويد و از آنجا به خان كندی برويد تا دیدهها، جای شنیدهها را بگیرد و باور كنيد آنچه را كه در وصف اين ديار زيبا ميگوييم!
به علت شرايط خاص طبيعي منطقه، انواع مختلفي از حيات وحش در کوهها و مراتع خانکندي ديده ميشود.
درياچه «قالغانلو»: درياچه زيباي قالغانلو، كه در شرق روستاي خان كندي جاري است، از ذوب شدن تدريجي برفهاي كوه «قبله داشي» پديده آمده و در پاييز و بهار وسعت آن افزايش مييابد، اما در تابستان به دليل افزايش تبخير سطحي و آبياري مزارع، از وسعت آن كاسته ميشود. بررسي اكولوژي طبيعي قالغانلو نشانگر وجود يك اكوسيستم با انواع موجودات آبزي در اين درياچه است كه در عين حال، مكان مناسبي براي انواع ماهيان سردابي است.
حيات وحش: به علت شرايط خاص طبيعي و جغرافيايي منطقه، انواع مختلفي از حيات وحش در کوهها و مراتع مجاور خانکندي ديده ميشود که از مهمترين آن ميتوان به انواع كبك، كبوتر وحشي، زردپره، شاهين، بالابان، عقاب، لاکپشت، روباه، شغال، جوجه تيغي، گرگ و گراز و چندين جانور ديگر اشاره كرد.
جاذبههاي طبيعي: از مهمترين کوههاي رشته کوه صلواتداغي در اطراف روستاي خانکندي، ميتوان به قله «قلي تاش» با ارتفاع ۲۵۸۰ متر و قبله داشي با ارتفاع ۲۵۵۰ متر از سطح دريا اشاره كرد. اين كوهها در جنوب روستا قرار دارند و نقش مهمي درتعديل آب و هواي منطقه ايفاء ميکنند، به طوري که با آغاز بارش در فصول سرد، اين کوهها يكدست سفيدپوش شده و با انبوهي از برف، به پيشواز بهار ميروند. با ذوب شدن برفهاي زمستان، معروفترين رودخانه فصلي شهر گرمي به نام «تولون چاي» پديد ميآيد.
پوشش گياهي: مراتع و ارتفاعات سرسبز روستا پوشيده از انواع گَوَن يونجه و شبدرکوهي است. گون، گياهي است بوتهاي، کوتاه و بالشتکي به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتيمتر که در ارتفاعات و کوههاي خانکندي به وفور يافت ميشود و تراوههاي آن کتيرا نام دارد. گونهاي روستاي خانکندي از نوع خاردار با خارهاي بلند و پراکنده و گونه ديگر از نوع گَوَن سبز با خارهاي کوتاهِ به هم فشرده است که اهالي منطقه، اين نوع گَوَن را اصطلاحاً گَوَنِ جوجه تيغي مينامند كه هرکدام در منطقه خاص خود ميرويد و داراي ريشه بلند و طويلي است که در دل خاک فرو ميرود.مراتع و ارتفاعات سرسبز روستای خانکندي پوشيده از انواع گَوَن يونجه و شبدرکوهي است.
به علت وجود مراتع سرسبز پوشيده از انواع گلهاي رنگارنگ، ارتفاعات خانکندي محل مناسبي براي پرورش زنبور و توليد عسل است و به همين، جهت بهترين و مرغوبترين نوع عسل، در روستاي خانکندي توليد و عرضه ميشود.
چشمهها و رودخانهها: کوههاي اطراف روستاي خانکندي شامل قبله داشي و قلي تاش، سرچشمه رودخانه «تولون چاي» است كه با شيبي تند، پس از طي مسير ميان چندين روستا، سرانجام به شهر گرمي ميرسد. رودخانه «تولون چاي» با گذر از شهر گرمي، در مرز جمهوري آذربايجان به رودخانه «بالهارود» پيوسته و در شهر بيله سوار وارد خاک جمهوري آذربايجان مي شود.
چشمه شفابخش «خان بولاغی»، چشمهای خودجوش با دبی ۳ لیتر بر ثانیه است که در جنوب خان کندی و در بالادست آن جاري است. دمای آب این چشمه در تابستان و زمستان همواره نزدیک به صفر است و براي درمان امراض پوستی و استخوانی، بسيار مفيد است.
به گفته مردم خان کندی، آب چشمه خان بولاغی از قدیم الایام مورد توجه خوانین و رؤسای قبایل محلی و ایلات شاهسون بوده است.