گندم‌بریان یا ریگ‌سوخته مجموعه ای از تپه هایی است پوشیده از گدازه‌های آتشفشانی به مساحت ۴۸۰ کیلومتر مربع که در فاصله ی ۸۰ کیلومتری شمال شهر شهداد در کویر لوت در استان کرمان قرار دارد. این منطقه در شرق رودخانه شور قرار دارد و به دلیل گرمای بسیار زیاد هوا حیاتی در آن وجود ندارد. همچنین مشاهدات محلی در این منطقه نشان می دهد که بدلیل شدت هوا حتی باکتریها نیز نمی‌توانند در آنجا رشد کنند و این نقطه از زمین، کاملا خالی از حیات است.

گندم بریان پوشیده از سنگ‌ها و گدازه‌های بازالتی سیاه‌رنگ آتشفشانی است و همین پوشش سیاه آتشفشانی موجب بالا رفتن شدید گرما در این منطقه می‌شود. این منطقه پست‌ترین منطقه داخلی کشور ایران نیز محسوب می‌شود و این موضوع نیز از دیگر دلایل گرمای شدید آن است. بنا بر تحقیقات کارشناسان در گندم بریان در منطقه‌ای به طول ۲۰۰ کیلومتر و عرض ۱۵۰ کیلومتر هیچ موجود زنده‌ای زندگی نمی‌کند. مجتمع تپه های گندم بریان نیز ۴۸ کیلومتر طول، ۱۰ کیلومتر عرض و ۴۸۰ کیلومتر مساحت دارد. این محوطه در ۸۰ کیلومتری شمال شهداد و ۳۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. فصل زمستان و اوایل بهار زمان مناسبی برای بازدید گردشگران از این منطقه است. کوه‌های پوشیده از برف و سرد ارتفاعات سیرچ کرمان نیز از این محل قابل مشاهده است. بخش شمالی گندم‌بریان با دشت‌های پیرامونش همسطح می‌شود و تنها خاک سیاه رنگش (گدار باروت) سبب می‌شود که به اشتباه آن را همسطح تپه های گندم بریان تصور کنیم.

علت نام گذاری
بر اساس برخی روایات این منطقه چون در مجاورت جاده ابریشم قرار داشته در طول سال کاروان‌های زیادی از آنجا عبور می‌کرده‌اند و در فصل گرم سال به چشم خود دیده بودند که گندمهایشان در اثر شدت گرما برشته می‌شود و بر همین اساس نام گندم بریان را بر آن نهادند.

میزان گرما
در بسیاری از رسانه‌های ایرانی و خارجی به نقل از دکتر پرویز کردوانی گندم بریان به‌عنوان گرم‌ترین نقطه لوت و دنیا معرفی شده بود ولی کردوانی با رد این ادعا و نقل‌ قول منتسب به وی، معتقد است گرم‌ترین نقطه زمین در بیابان لوت «چاله مرکزی لوت» در ۷۵ کیلومتری شرق شهداد است که در سال ۲۰۰۵ با دمای ۷۰٫۷ درجه سانتی گراد گرم‌ترین رکورد خود را ثبت کرده است و معرفی گندم بریان به‌عنوان گرم‌ترین نقطه لوت و کره زمین نادرست است.

تاکنون مناطق در صحرای نوادا، کالیفرنیا، لیبی و الجزایر به عنوان گرمترین نقطه جهان بادهای حداکثر ۵۸ درجه سانتی گراد، در کتابها و مقالات علمی و سفرنامه های گردشگران ثبت شده اما منطقه گندم بریان با دمای ۷۱ درجه سانتی گراد، تنها برای برخی گردشگران و مسئولان محلی شناخته شده است.
به خصوص در تابستان که دمای آن به ۷۱ درجه سانتی گراد می رسد حضور روزانه در این نقطه زمین غیر ممکن است و تنها در زمستان و اوایل بهار می‌توان از این دشت سوخته بازدید کرد.
مردم و مسئولان محلی می گویند که در برخی روزهای سال حتی دمای بالای ۹۰ درجه را نیز در این دشت ثبت کرده اند دانیال ابراهیمی، مستند سازی که برای تهیه فیلم به این منطقه سفر کرده می گوید کسی به درستی نمی داند در روزهای گرم سال دمای واقعی گند بریان چقدر است چون نزدیک شدن به منطقه در فصل گرما دور از خطر نیست.

درست در ۵۰ کیلومتری دشت گندم بریان و در میان دو منطقه بسیار گرم بم و جیرفت ییلاق “ده بکردی” قرار دارد که معروف ترین ییلاق مهم استان و شاید جنوب شرقی ایران است که در دامنه کوههای بارز وشیر واقع شده است.
ییلاق ده بکردی در دره ای سرسبز و خنک واقع شده که مملو از درختان گردو، بادام، صنوبر و.. است.
گفتنی است که سالیانه هزاران گردشگر ازسراسر دنیا برای بازدید از گرمترین نقطه جهان به کشور لیبی، آمریکا، مصر و الجزایر سفر می کنند اما گندم بریان و طبیعت شگفت انگیز کرمان برای خیلی از آنها هنوز ناشناخته است.

منبع:تاریخ ما