نوشته‌ها

تالاب بين المللی کمجان

تالاب بين المللی کمجان باحدود ۴هزار هکتارمساحت درفاصله ۷۰کيلومتري شمال شرق شيراز در روستاي کمجان از توابع بخش کربال شهرستان خرامه واقع شده است.تالاب بین‌المللی کمجان از جمله تالابهای مهم کشور است و در اولین کنوانسیون بین‌المللی تالابها در رامسر ثبت و به تائید رسیده است.

تاریخچه

تالاب در دهه ۶۰ به دلیل ایجاد کانال هایی توسط شرکت آب و جهاد کشاورزی مدتی در لیست تالاب های در خطر نابودی قرار گرفت و به کلی نابود شد. اما چند سال قبل به همت اهالی روستای کمجان با سد کردن چندین قسمت از کانال های احداثی به طور چشم گیری احیا شد.کمجان طی آمارهای گذشته بین ۱۰ تا ۲۰ هکتار بوده که امروز به پنج هزار هکتار رسیده و هزار هکتار آن به همت مردم احیا شده است.

ویژگی ها

دراین تالاب حدود ۲۰ گونه پرنده آبزی،کنارآبزی،مهاجر و پرندگان خشکی زی توسط کارشناسان اداره حفاظت محیط زیست فارس شناسائی شده است.
مطابق آخرین گونه شناسی صورت گرفته در سال ۱۳۹۱ بالغ بر ۱۰۰ گونه پرنده آبزی، کنارآبزی، مهاجر، بومی ونیمه مهاجر در حوزه این تالاب توسط سرمحیط بانی خرامه شناسایی شد.
در این تالاب گونه‌های متنوعی از گیاهان تالابی و مردابی از جمله نی، لوئی، شوره، درمنه و غیره وجود دارد، که در بعضی نقاطع ارتفاع آنها به شش الی هشت متر در وسعتی به مساحت پنج هزار و ۲۵۰ هکتار را شامل می‌شود.

تالاب بين المللی کمجان

سایر اطلاعات

به گفته بومیان محلی بخش کربال و به خصوص روستائیان کمجان در کناره‌های تالاب، آهو، گراز، کفتار و گونه‌هایی از گربه‌های وحشی بزرگ جثه و پستانداران کوچک مانند روباه و توره به وفور مشاهده می‌شود.
وقتی در دهه ۶۰ زهکش ها احداث و تالاب خشک شده خیلی از مردم محل بیکار شده و رو به مهاجرت و کارهای دیگر در شهرها آوردند حال این‌که اکنون با احیای تالاب نه تنها ارزشهای زیست محیطی تالاب دوباره احیا شده بلکه در گوشه‌ای از آن مردم نیز می‌توانند به شغل خود بپردازند بدون این‌که هیچگونه مشکلی در کار ایجاد شود.

نقاط مثبت

تالاب کمجان طی هزاره‌ها در مسیر کوچ پرندگان مهاجر قرار داشت و طبق نظر مجامع جهانی و زیست محیطی یک درصد از پرندگان خاورمیانه را در خود جای می‌داده‌است.
احیای تالاب توسط مردم محله آنچنان با موفقیت همراه بود که اهالی حاضر بودند بدون این‌ که از فرصت احیای تالاب برای دامداری استفاده کنند، همچنان حفظ ارزشهای زیست محیطی تالاب را در اولویت قرار دادند و به جای استفاده مرتع داری، از آن به عنوان تالاب به مفهوم واقعی بهره ببرند و اولویت مردم نیز به جای مرتع داری و تامین علوفه دام و احیای تالاب شد

تالاب بين المللی کمجان

نقاط منفی

تا پیش از خشکی تالاب ضمن این‌که این محیط با ویژگیهای منحصربه‌فردی که داشت از لحاظ زیست محیطی منطقه‌ای ارزشمند به شمار می‌رفت به لحاظ تامین معاش روستاهای اطراف منطقه نیز که معاش خود را از طریق دامداری تامین می‌کردند این تالاب اهمیت بسیار زیادی داشت.
بر همین اساس گروه‌های مردمی منطقه که به صورت فعال امور مربوط به احیای تالاب را دنبال می‌کرده با حضور در دفتر خبرگزاری مهر به تشریح اتفاقاتی که برای کمجان طی چند سال گذشته روی داده پرداختند و چنین عنوان کرد: در اوایل دهه ۶۰ دو رشته زهکش در تالاب احداث و در پی این کار تالاب کمجان عملاً خشک شد و ارزشهای زیست محیطی خود را از دست داد.
گفته شده که ایجاد این زهکشها به خاطر توسعه کشاورزی در منطقه صورت گرفته اما از زمانیکه این زهکشی صورت گرفته نه تنها تالاب به زمینی خشک و شوره زار تبدیل شده بود که انتقال این نمکزارها به دیگر اراضی نیز مشکلاتی را ایجاد کرده بود بلکه تالاب نیز در عمل خشک شد.
مردم محل بدون درخواست کمکی از هیچ نهادی خودشان اقدام به انجام کارهایی برای احیای تالاب کردند که در اواخر سال ۸۸ مبادرت به ایجاد آب بندهایی در مسیر زهکشیهای ساخته شده در دهه ۶۰ کرده که این کار مردم محلی باعث شد که به مرور تالاب خشکیده کمجان خودش را بازسازی کرده و تاحدودی حیات به آن بازگردد.
این کار باعث شده که پوشش گیاهی برخی از مناطق دوباره بروید و پرنده‌ها نیز دوباره به خانه خود بازگردند به گونه‌ای که از شدت لانه سازی و تخمگذاری در علفزارهای منطقه تردد بدون این‌که به لانه‌های پرنده‌ها آسیب نرسد کاری دشوار شده‌است.

مرتبط:

جاذبه‌های گردشگری شهر شیراز

تنگ بستانک _بهشت گمشده

منطقه حفاظت شده تنگ بستانک معروف به بهشت گمشده در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهر شیراز در منطقه ی سرسبز کامفیروز واقع گردیده است.

منطقه ای عمدتا با پوشش جنگلی و کوهستانی با میانگین ارتفاعی بین ۱۷۰۰ تا ۳۷۰۰ متر. دارای اقلیم ایرانی تورانی دارای تابستان های خشک و زمستان های بسیار سرد که با ریزش برف و یخبندان همراه می باشد. میانگین درجه حرارت منطقه بین ۱۴ – ۱۶ درجه و متوسط بارندگی آن ۴۷۹/۴۲ میلی متر می باشد.

این منطقه دارای محیطی عمدتا کوهستانی به همراه پوشش جنگلی بوده که تابستان‌های خشک و زمستان‌هایی سرد را ارایه می‌دهد. بستر سنگی دره محل مناسبی را برای رویش درختانی چون چنار و گردو و گیاهان سایه پسند فراهم آورده است. این گیاهان باعث شده‌اند تا به سختی بتوان ردی از نور مستقیم خورشید در کف دره پیدا کرد که البته در فصول گرما نکته‌ای مثبت به شمار می‌رود.

آب شیرین این دریاچه محل مناسبی برای زندگی ماهیان پرورشی مانند کپور است. خود تنگه نیز حیات وحش با ارزشی دارد که شامل حیواناتی مانند خرس قهوه‌ای، کفتار، راسو، پازن، خارپشت ایرانی، همستر دم دراز، رودک، گربه وحشی، سنجاب ایرانی، روباه، شغال، گراز، خرگوش، انواع پرندگان شکاری، کبوتر وحشی، کبک و جانوران متنوع دیگر می‌شود.

تیپ اراضی منطقه بر اساس مساحت (هکتار) و درصد:

کوهها: ۱۱۶۴۸ هکتار با ۷۶/۱ درصد از کل منطقه
تپه ها: ۱۷۶۵ هکتار با ۱۶/۹ درصد از کل منطقه
فلاتها و تراسهای فوقانی: ۷۴۴ هکتار با ۴/۸۵ درصد از کل منطقه
دشتهای دامنه ای: ۳۰۷ هکتار با ۲ درصد از کل منطقه
واریزه های بادبزنی: ۹۸ هکتار با ۰/۶۴ درصد از کل منطقه
مسکونی: ۶۲ هکتار با ۰/۴ درصد از کل منطقه

تنگ بستانک

جاذبه های اکوتوریستی:

وجود روستاهای زیبای جنوب تنگ بستانک مانند ساران و کهکرون با چشمه های زیبا و سابقه ای هزاران ساله از جاذبه های این منطقه می باشد. موقعیت جغرافیائی اثر طبیعی تنگ بستانک در مجموعه شبکه گردشگری محور شمال و شمال غرب استان و امکان ارتباط جاده‌ای که با یادمان های تاریخی تخت‌ جمشید، نقش رستم و پاسارگارد از یک طرف و چشم‌اندازهای طبیعی آبشارمارگون و تنگ براق از طرف دیگر، امتیاز ویژه‌ای برای بخش ایرانگردی و جهانگردی استان فارس است که در خور توجه و اهمیت می باشد.

جذابیت‌های تنگ بستانک تنها به پوشش گیاهی و جانوری آن محدود نبوده بلکه می‌توان به شهرها و روستاهای زیبایی را در مسر رسیدن به آن مشاهده کرد که پرداختن به هرکدام خود نیاز به مطلبی جداگانه دارد.

وضعیت اجتماعی منطقه:

زراعت: میزان سطح اراضی زیر کشت آبی و دیم در منطقه ۱۵۷۶ هکتار می باشد که ۱۲۲۷ هکتار به اراضی آبی و ۳۵۳ هکتار به اراضی دیم اختصاص دارد. زراعت آبی شامل: گندم، جو، لوبیا و شلتوک و ترکیب کشت دیم شامل: گندم، عدس، جو و نخود می باشد.

باغداری: بطور کلی میزان سطح اراضی باغی در منطقه ۳۶۷ هکتار می باشد که بالاترین میزان باغ آبی متعلق به روستای کهکران و کمترین مربوط به آب باد می باشد.

دامداری: دامداری در منطقه به صورت سنتی و به صورت نگهداری در کنار منازل مسکونی صورت می پذیرد. در منطقه ۴۰۰۵ راس گوسفند و بره، ۳۰۲۵ راس بز و بزغاله و ۴۹۴ راس گاو و گوساله وجود دارد.

دسترسی

شاید بتوان مسیر منتهی به بیضا را بهترین راه دسترسی به تنگ بستانک دانست. این مسیر را می‌توانید در جاده‌ی شیراز-یاسوج، بعد از گویم بیابید.

خوشبختانه در طول این مسیر تابلوهای راهننمایی نصب شده است که شما را به خوبی به این منطقه‌ی دوست داشتنی هدایت می‌کنند. پس از عبور از بیضا وارد منطقه‌ی کامفیروز خواهید شد.

 

مرتبط:

جاذبه‌های گردشگری شهر شیراز