نوشته‌ها

شهر رشت یک اتمسفر فرهنگی است/ گردشگران تاریخ رشت را لمس کنند

رئیس پژوهشکده گیلان شناسی، ورود به شهر رشت را ورود به یک اتمسفر فرهنگی دانست و گفت: بوی خاص غذا، صدای بازار سنتی و آوازهای شنیدنی در رشت می تواند یادآور یک فرهنگی بومی باشد که گردشگران را به سوی خودش می کشاند.

سید هاشم موسوی در نشست تخصصی رشت پژوهی که با محوریت «بررسی سیاستگذاری مدیریت شهری رشت» برگزار شد، شهر رشت را نیازمند طراحی حسی دانست و اظهار کرد: با طراحی حسی می توانیم رشت را به شهری تبدیل کنیم که در آن فرهنگ بومی تجلی پیدا کند.

وی با بیان اینکه در طراحی حسی فرهنگ به مثابه اقتصاد تعبیر می شود، افزود: طراحی حسی شهر موجب می شود علاوه بر مردمی که در رشت زندگی می کنند، گردشگران نیز لذت ببرند.

رئیس پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان، با تاکید بر لزوم استفاده از فرهنگ برای بهروزی اقتصادی مردم یک شهر، تصریح کرد: تقویت فرهنگ بومی می تواند برای شهر آورده و بهره وری داشته باشد.

موسوی، با بیان اینکه طراحی حسی همه دستاوردها و تجارب فرهنگ بومی اعم از مزه، بو، صدا، ظاهر و حرکت را در شهر رشت پیکربندی می کند، گفت: در سایه این انتقال ادراک حسی، شهر تبدیل به فرهنگ بومی می شود و نه فقط چشم، بلکه گوشت و پوست ما از کالبد شهری لذت می برد.

وی با اشاره به علاقه عمیق شهروندان رشتی به فرهنگ بومی این شهر، خاطرنشان کرد: رشت باید از راه گردشگری اقتصاد خودش را سامان دهد و لذا اگر جذابیت های حسی شهر رشت در سایه اهتمام مدیران شهری به وقوع بپیوندد، می تواند گردشگران داخلی و خارجی را جذب کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، تحقق گردشگری اقتصادی را در گرو طراحی حسی دانست و عنوان کرد: گردشگرانی که وارد رشت می شود باید بتوانند در این تجربه محیطی احساس زیبایی شناختی داشته باشند و همه حواسشان درگیر شود.

وی با بیان اینکه باید شهر رشت، را از منظر مردم شناسی حسی ببینیم، اظهار کرد: در مردم شناسی حسی همه حواس پنجگانه انسان درگیر می شود، یعنی چشم با دیدن مناظر خوب و ظواهر شهر، بینی از بوییدن عطرهای مطبوع پیچیده شده در شهر، گوش از شنیدن صداها و نواهای گوش نواز، دهان با چشیدن مزه های دلچسب و لامسه از گشت و گذار در مکان های شهری لذت ببرد.

موسوی، کسب و جذب لذت را ویژگی گردشگر دانست و یادآور شد: دانستن از طریق حس کردن اتفاق می افتد و انسان جهان را از خلال ادراک حسی بدنش تجربه می کند لذا ادراک حسی صرفا ابزاری برای درک محیط فیزیکی نیست، بلکه واسطه انتقال ارزش های فرهنگی محسوب می شود.

رئیس پژوهشکده گیلان شناسی، شهرداری ها را نیازمند جامعه شناسی و مردم شناسی دانست و متذکر شد: مردم شناسی می تواند مدیران شهری را در توسعه بهتر، فرهنگی تر و مردمی تر برای گردشگران خارجی و داخلی یاری کند.

وی توسعه پایدار و سالم را منطبق با فرهنگ دانست و اظهار کرد: از منظر مردم شناسی کلیت فرهنگ جامعه می تواند خودش را به یک منظره دیدنی، یک خوراکی چشیدنی، یک موسیقی خاطره انگیز و یک بوی دل نواز تبدیل کند.

این مردم شناس، ورود به شهر رشت را ورود به یک اتمسفر فرهنگی دانست و گفت: بوی خاص غذا، صدای بازار سنتی و آوازهای شنیدنی در رشت می تواند یادآور یک فرهنگی بومی باشد که گردشگران را به سوی خودش می کشاند.

وی با بیان اینکه رشت در گذشته محصور در درخت بود و خانه ها هر کدام یک باغ کوچک محسوب می شدند، عنوان کرد: متاسفانه در شهری زندگی می کنیم که خانه ها بر درختان و باغ ها هجوم آورده اند لذا باید لباس فرهنگ را بر پیکر شهر بپوشانیم تا گردشگرانی که وارد رشت می شوند تاریخ آن را لمس کنند.

موسوی، با تاکید بر لزم تزیین شهر رشت با عناصر فرهنگ مادی و سنت های شفاهی اعم از گفتاری و رفتاری، یادآور شد: مدیران شهری به سمت طراحی حسی رشت گام بردارند و تلاش کنند گردشگران از فرهنگ بومی این شهر لذت ببرند.

به گزارش ایسنا، رضا علیزاده، جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، فرهام زاهد، عضو شورای شهر رشت و مختار جباری، از فعالان فرهنگی استان گیلان نیز به بررسی سیاستگذاری مدیریت شهری رشت پرداختند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

آبشار نورالی _رشته کوه هزار مسجد

آشنایی با بازار بزرگ شهر رشت

درفک _جنگلی که محل عبور فرشته ها است

آشنایی با بازار بزرگ شهر رشت

بازار بزرگ شهر رشت در بافت قدیمی و مرکزی این شهر قرار دارد و مرکز کلیه فعالیت‌های بازرگانی استان گیلان به حساب می‌آید

بازار بزرگ شهر رشت شامل میدان بزرگ، میدان کوچک، چهارسوق‌‌ها و کاروانسراها است. معماری کاروانسراها و طاقی‌های موجود در بازار رشت یکی از جاذبه‌های توریستی این بازار است.

در گوشه و کنار بازار رشت میتوان جلوه های گوناگونی از زیبایی‌های فرهنگ فولکلور این استان را یافت که به نوبه خود بسیار زیبا و جذاب است. این بازار از بخش‌های گوناگونی شامل کاروانسراها و طاقی‌ها و… تشکیل شده است.

در بافت ۲۴ هکتاری بازار رشت، ۱۴ کاروانسرا وجود دارد که توسط راسته‌های مختلف به هم مرتبط هستند. این کاروانسراها در دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی به عنوان کانون‌های بازرگانی ساخته شدند.

تعدادی از آنها عبارتند از: طاقی‌های بزرگ و کوچک، سعادت و کاروانسراهای محتشم، چینی چیان، ملک و … .

طاقی بزرگ این کاروانسرا در سال ۱۳۲۱ هجری قمری در ضلع جنوبی کاروانسرای طاقی کوچک و راسته دوم زرگرها و ضلع غربی سرای قیصریه فخر، در ضلع جنوبی راسته میدان کوچک و ضلع شرقی راسته پلاستیک فروش‌ها ساخته شده است.

 

طاقی کوچک و ۱۳ کاروانسرای دیگر نیز در بافت ۲۴ هکتاری بازار رشت، توسط راسته‌های مختلف به هم مرتبط هستند و در دوره قاجاریه و اوایل پهلوی ساخته شده است.

بازار بزرگ شهر رشت

این کاروانسرا در ضلع شمالی بازار رشت جنب مسجد حاج مجتهد قرار دارد و از طریق دالان جنوبی و شرقی به کاروانسرای طاقی بزرگ و راسته گونی‌فروشان و کاروانسرای ملک مرتبط است و همچنین از طریق دالان شمالی به مسجد حاج مجتهد خیابان شریعتی راه دارد.

طاقی سعادت در محدوده میدان بزرگ واقع شده و در بافت بازار درون شهری نقش مهمی دارد. قدمت آن به دوره قاجاریه می‌رسد که در گذشته یکی از قطب‌های تجاری مهم محسوب می‌شده است.

کاروانسرای محتشم همانند دیگر کاروانسراها در بافت ۲۴ هکتاری بازار رشت در سال ۱۳۰۰ ساخته شده و در ضلع شمال غربی آن کاروانسرای گلشن و ضلع غربی آن بازارچه عطاران قرار دارد.

 

کاروانسرای چینی چیان نیز در قسمت شمال غرب بازار رشت نزدیک چهار سوق قرار دارد و در قسمت شرق با سرای حاجی حسن خان و از غرب بعد از راسته حلبی سازها با سرای سعادت همجوار است. این بنا در سال ۱۳۰۸ توسط برادران چینی‌چیان ساخته شده است.

کاروانسرای ملک دارای بافت بازار درون شهری است که در دوران قاجاریه ساخته شده و برای صادرات برنج به روسیه و ابریشم به کاشان و یزد مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

خرید از بازار رشت اگرچه با مشکلات عبوری روبروست اما در نوع خود از دیدنی های استان گیلان به شمار می‌رود. گردشگران وقتی به بازار رشت وارد می شوند به دنبال خرید سوغات یا کالای مورد نظر در میان تنوعی از رنگ‌های زیبای محصولات کشاورزی، انواع ماهی و… ساعت‌ها به جست وجو می‌پردازند و در کنار آن از کاروانسراهای قدیمی رشت و طاقی های بزرگ و کوچک آن دیدن می‌کنند.

مرتبط:

باغ محتشم _قدیمی ترین پارک رشت

باغ محتشم _قدیمی ترین پارک رشت

باغ محتشم و عمارت کلاه فرنگی یا همان پارک شهر رشت قدیمی ترین پارک رشت است و در ضلع جنوبی شهر رشت و در کنار رودخانه گوهر رود در خیابان حافظ قرار دارند که دارای دو بخش مکانیزه و باغ می ‌باشد قدمت پارک شهر یا باغ محتشم که امروزه پارک اصلی شهر رشت می ‌باشد، به دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می ‌رسد.

مالک و بانی اصلی این پارک اکبر خان بیگلربیگی (درگذشته ۱۳۰۷ ه. ق) از مالکان و متمولان طراز اول ایران در عصر ناصری و اجاره دار گمرکات شمال ایران بود این پارک پس از درگذشت اکبر خان از طریق ارث به تنها دختر زنده مانده او رسید که در حباله نکاح پسرعموی خود صادق خان اکبر محتشم الملک (سردار معتمد بعدی) بود و از این تاریخ به باغ محتشم اشتهار یافت احداث عمارت تابستانی واقع در آن که معروف به عمارت کلاه فرنگی است و همچنین دقت در خیابان بندی و رعایت فاصله غرس نهال ها، محوطه سازی و بهره گیری از روش علمی احداث باغ های عمومی، شکل گیری یکی از زیباترین و بزرگ ترین باغ های ایران را در اواخر قرن ۱۳ هـ . ق در پی داشته است. وسعت اولیه این باغ چندین برابر مساحت فعلی آن بود، ولی رفته رفته با توسعه شهر و خیابان کشی‌های انجام شده از وسعت آن کاسته شد.

باغ محتشم رشت

عمارت کلاه فرنگی یک بنای چند ضلعی است، همین مسئله ظاهر زیبایی به ساختمان بخشده و از یک نواختی نمای بیرون آن جلوگیری می کند. این بنا از بیرون، سه طبقه به نظر می آید؛ در حالی که از داخل دارای چهار طبقه است. در اطراف ساختمان، در طبقات اول و دوم هجده ستون چوبی کار گذارده شده که بام و بالکن طبقه دوم را بر روی خود استوار می دارند. بلندترین اتاق این عمارت، هشتگوش  و از هر سو دارای پنجره هایی است که رو به باغ باز می شود. این عمارت مدت ها محل زندگی حکمرانان و فرماندران رشت بود. شباهت طبقه بالایی این بنا به کلاه سیلیندري (فرنگی) علت معروف شدن این بنا به کلاه فرنگی است.

رودخانه گوهررود با انحنای خاصی از جنوب ساختمان و باغ عبور کرده و زیبایی محیط اطراف بنا را دو چندان می سازد همچنین این بوستان دارای یک برکه طبیعی زیبا با دو فواره است که همراه با درختان قدیمی به جذابیت آن افزوده است.

امکانات موجود در پارک شهر رشت : عمارت کلاه فرنگی، زمین بازی کودکان، زمین های ورزش، نمازخانه، سرویس بهداشتی و مبلمان پارکی، وسایل ورزشی همگانی، کانون پرورش فکری کودکان، آبنما و..

آرامگاه دانای علی

دانای علی حدود دو قرن پیش در محله (عینک) و به روایتی (سیاه اسطلخ) رشت می زیست که اصالتاً زنجانی بود او از کودکی در رشت زندگی می کرده و شغل او زراعت بود و نیز از طریق فروش علف به صاحبان دام امرار معاش می کرده است.

این عبد صالح خدا همچون کربلائی احمد (حافظ کل قران) و شیخ رجبعلی خیاط عارف و زاهد و … به علت ایمان و تقوا و صداقت در گفتار و رفتار و سلامت نفس به مناعت طبع و دستگیری و یاری نیازمندان و رعایت حرام و حلال و روحیه شجاعت، علیرغم اینکه نه امام زاده بودند و نه سید، هم در حیات خود رافع مشکلات مردم بودند و هم در ممات خود واسطه خیرات و برکات برای زوار و متوسلین به قبر خود میباشند.

 

این عارف زاهد به علت داشتن طی الا رض، مریدانی داشت و از هر پیرمرد رشتی اگر درباره دانای علی سوال شود با شور و شعف داستان نجات یک حاجی رشتی که در مکه گرفتار راهزنان و سارقان شده بود و تمام پول و مال خود را از دست داده بود و سرانجام توسط دانای علی با طرفه العینی با سلامت به زادگاهش برگشته بود. از جمله پیران سریه ای است که در حدود سال ۱۲۶۴ه.ق وفات کرده و این بقعه از بقاع مشهور و مورد علاقه مردم رشت است.

دانای علی

پیران قوم و محله می‌گفتند این بقعه از آن پیری دانا و مومنی پرهیزگار است که به مقام طی‌الارض رسیده و نمازهای روزانه خود را در مکه معظمه می‌خواند و همین نکته علاوه بر دانش بالای این فرد در زمان خود او را متمایز از دیگران کرده بود. همچنین در روایات آمده است هنگامی که راز فارغ از زمان و مکان بودن او توسط دیگر افراد کشف شد دانای علی برای همیشه ناپدید شد و برخی نیز فوت او را به همین واقعه نسبت می‌دهند.

 

در روایات آمده که وی عارفی وارسته و مردی متقی و پرهیزگار بوده که به مقام «ابدالی» رسیده بود که در عرفان به معنای انسان کامل است و به همین دلیل لقب دانا که مترادف «انسان کامل» است را به خود اختصاص داد.

یکی از کرامات این بزرگوار آگاهی کامل به اسماء اعظم بود.

مکان:

استان گیلان ـ شهرستان رشت ـ بخش مرکزی ـ شهر رشت، خیابان بیستون

 

مرتبط:

جاذبه های گردشگری گیلان گردشگری شهری