جنگل ابر شاهرود
جنگل ابر شاهرود با ۳۵ هزار هکتار وسعت در ادامه جنگل های سرسبز شمال کشور واقع شده و به دلیل این که در اغلب مواقع فضای این جنگل را اقیانوسی از ابر فراگرفته به این نام مشهور شده است. قدمت این جنگل مربوط به جنگل های هیرکانی است که جزو بقایای دوران سوم زمین شناسی می باشد.
ارتفاع زیاد جنگل ابر شاهرود از سطح دریا، پایین بودن دما در فصل گرما و وجود چشمه سارهای فراوان و پوشش جنگلی متنوع از شاخصه های این جنگل است. میزان بارندگی در این منطقه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی متر و متوسط حداکثر دما ۲۰ و حداقل دما شش درجه سانتیگراد است. از چشمه های دایمی منطقه می توان به چشمه آلوچال، آب شرش و آبشار اشاره کرد.
طرح جنگل کاری احیا و غنی سازی جنگل های مخروبه ابر و قطری از سال ۱۳۷۰ به اجرا در آمده است که وسعتی برابر ۱۱۲۱۶ هکتار از دامنه های شمالی را شامل می شود. همچنین بیش از ۲۰۰ هکتار از مناطق فوق قرق و عملیات نهال کادار، توسکا، ون، اقاقیا، گلابی وحشی، ممرز و تعدادی سوزنی برگ از جنس لاریکس و کاج جنگلی و بذرکاری با گونه های ون، ممرز، بلوط، گلابی وحشی انجام شده و عملیات فوق همچنان ا دامه دارد.
جنگل ابر درمحلی واقع است که از ضخامت کوههای البرز کاسته می شود و ابرهای گرفتار در پشت این دیواره از لابه لای دره ها به سمت جنوب سرازیر می شوند؛ به همین خاطر تقریباً از بعد از ظهر تا نیمه های شب با سرد شدن هوا چنان می نماید که جنگل به روی ابرها سوار شده است. مجاورت دو ناحیه کم فشار و پرفشار (دشت گرگان و منطقه ابر) باعث شده هر وقت زمین انرژی می گیرد ابرها جابجا شوند و به نظر برسد که ابرها از آسمان به زمین می آیند. این اتفاق منطقه ابر را دگرگون کرده است
این جنگل صد و چهاردهمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. در جلسه شورای عالی محیط زیست در ۲۹ بهمن سال ۱۳۹۳ جنگل ابر منطقه حفاظت شده اعلام شد و در فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت از محیط زیست در آمد.
جنگل ابر شاهرود به سه دلیل برای دنیا اهمیت دارد:
۱- قسمتی از جنگل های باستانی هیرکانی است و گیاهان دارویی کم نظیری دارد.
۲- اکوتن این ناحیه دارای اهمیت است؛ یعنی مرز میان بند بین دو اکوسیستم منطقه نیمه بیابانی و جنگلی است. به طوری که می توان در جنگل های این ناحیه درختان سوزنی برگ را در کنار درختان پهن برگ دید که این امر در گونه های جانوری هم تأثیرگذار بوده است.
۳- جغرافیای خاص منطقه که دو منطقه کم ارتفاع و بلند را در کنار هم قرار داده است دارای اهمیت است؛ به طوری که شاهد تشکیل اقیانوس ابر در این منطقه هستیم که پدیده کم‌نظیری در دنیا محسوب می شود.
ویژگی جانوری
از گونه های جانوری این منطقه می توان خرس قهوه ای، گرگ، پلنگ، خوک وحشی، شغال، روباه، خرگوش کل و بز، شوکا و مار و از پرندگان کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول را نام برد.
پوشش گیاهی
جود ۸۵ نوع گونه گیاه مانند راش، بلوط، ممرز افرا، شیردار، توسکا، آزاد داغداغان، گونه های کلاه میر حسن، چوبک، اسپرس، دم روباهی، آویشن و شبدر به همراه گونه های گیاهی نادر مانند نارون، بارانک، سرخدار و مانند آنها جنگل ابر را به موزه ای طبیعی تبدیل کرده است. آب و هوای خاص این جنگل، درختان متفاوتی را در خود پرورش داده که برخی از این درخت ها با شکل خاص خود روی زمین خزیده اند و منظره زیبایی پدید آورده اند. جنگل ابر یکی از بانک های گیاهان دارویی سرشار در کشور شناسایی شده است، که همه ساله مشتاقان و علاقه مندان را از گوشه کنار جهان به سوی خود دعوت می کند. در قسمت های جنوبی جنگل، یعنی قسمتی که به روستاها نزدیکتر است پوشش گیاهی تنک دیده می شود. در عمق جنگلٰ تپه های پرشیبی وجود دارد که سراسر پوشیده از درختان بلند است. مشهورترین درخت منطقه اورس است. درختی با ریشه های بلند که روی زمین می خزد. مناطق ابتدایی جنگل ابر ییلاق چوپانان گلستانی است، اما در عمق جنگل اثری از انسان دیده نمی شود
افزون بر زیبایی طبیعی، مشخصات کم نظیری مانند وجود گونه های متفاوت گیاهان چوبی به همراه گونه های گیاهی بسیار نادری مانند راش، بلوط، توسکا، نارون، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار و مانند آنها این قابلیت را پدید آورده که این اراضی همچون موزه ای زنده برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مورد استفاده قرار بگیرد. بخشی از گردشگران خارجی این منطقه، گیاه شناسانی هستند که برای دیدن گونه های نادر گیاهی موجود در جنگل های هیرکانی به ایران می آیند و دسته دوم، گردشگران عمومی هستند که اغلب از کشورهای آسیای میانه و خاورمیانه می‌آیند.
موقعیت مکانی و نحوه دسترسی
این جنگل در شهرستان شاهرود و در نزدیکی روستای ابر (شاهرود) واقع شده و تقریباً مرز استان سمنان و استان گلستان است. جنگل ابر پس از عبور از میان باغات باصفای بسطام در ۴۵ کیلومتری شمال شاهرود در مسیر جاده شاهرود به آزاد شهر با مختصات جغرافیایی ۵۷ و ۵۴ تا ۱۲ و ۵۵ شرقی و ۴۲و ۳۶ تا ۵۰ و ۳۶ عرض شمالی قرار دارد.
شما با خودروی شخصی و یا اتوبوس و قطار خيلي راحت تا شاهرود خواهيد آمد. بليط قطار و اتوبوس را مي توانيد اينترنتي فراهم كنيد. از تهران ساعت ۱۲ شب از ترمینال جنوب و آرژانتین اتوبوس هست و شما صبح ساعت ۶ شاهرود هستید.
وقتي به سلامت به شاهرود رسيديد، با تاكسي به ميدان امام خيابان هفده شهريور روبروي عكاسي رخك بروید و در آنجا مي توانيد با تاكسي و اتوبوس روستاي ابر كه از ۸ صبح تا ۶ غروب آماده سرويس دهي هستند و همچنین آژانس دربست از شاهرود تا ابر، با كمترين هزينه به روستا برسید. از روستا موتور سیکلت و ماشین جهت رفتن به جنگل وجود دارد. همچنین اگر تعدادتان زیاد باشد و تمایل داشته باشید از خود ایستگاه قطار یا اتوبوس مینی بوس در اختیار شما خواهد بود تا روستای ابر و جنگل.
مسافت از تهران تا شاهرود ۴۰۰ کیلومتر
مسافت از مشهد تا شاهرود ۵۰۰ کیلومتر
مسافت از شاهرود تا روستاي ابر ۴۰ کیلومتر آسفالت
مسافت از روستاي ابر تا جنگل ابر ۸ كيلومتر (جاده خاکی خوب – پراید هم می تواند تا جنگل برود)
توصیه های لازم
به دلیل کمبود آب در روستا در شبانه روز تنها ۴ ساعت آب در لوله ها جریان دارد (۲ ساعت صبح و ۲ ساعت غروب) و آب شرب روستا جیره بندی می باشد. پیشنهاد میکنیم برای اجاره منزل در روستای ابر مراقب باشید خانه ای را اجاره کنید که تانکر آب به لوله کشی منزل متصل باشد و پیوسته آب داشته باشید که البته پیدا نخواهید کرد زیرا منازل خوب در طول هفته رزرو می شوند. با راهنمایی افراد با تجربه سفر کنید.
بهترین زمان مشاهده اقیانوس ابر
اقیانوس ابر معمولا زماني رخ مي دهد كه هوای روستای شیرین آباد که پایین تر از جنگل ابر می باشد ابری باشد. معمولا در طول هفته دو روز اقیانوس ابر اتفاق می افتد. با مشاهده لینک زیر که هواشناسی شیرین آباد می باشد می توانید تا حدودی زمان تشکیل اقیانوس ابر را پیش بینی کنید.
جنگل ابر ۲ قسمت دارد. سمت آبشار و سمت امامزاده. وقتی هوا بارانی و خیلی ابری باشد بهتر است به سمت امامزاده بروید. چون ارتفاع بالاتری دارد و منطره اقیانوس ابر آن بهتر بوده و بارش آن نیز کمتر است.
مرتبط: