بند بهمن یکی از سدهای مهم استان فارس به شمار می رود که در پنج کیلومتری غرب شهر کوار بر روی رودخانه قره آغاج در زمان هخامنشیان بنا شده است. بنا بر برخی منابع درازای بند به ۱۳۰ متر و ارتفاع آن در مرتفع ‌ترین نقطه به ۹ متر می ‌رسد. گردشگران تور شیراز برای دیدن این سد به ۵۸ کیلومتری شیراز می روند. چشم اندازهای کم نظیر و درخت های بلند و سرسبز بند بهمن باعث شده است که مردم در بهار و تابستان بیشتر از بقیه فصل‌ ها اینجا اتراق کنند و از طبیعت آن لذت ببرند.

بند بهمن که از جاذبه های گردشگری استان فارس است، برای بالا بردن سطح آب و انحراف جریان آن از طریق کانالی به دشت کوار برپا شده است. مصالح مورد استفاده در بنا، قطعات سنگ طبیعی کوهستان و ملات ساروج است. بند در محلی بنا شده که دو رشته کوه به هم نزدیک می شود؛ به صورتی که بخشی از بند بر بدنه سنگی کوه و بخش دیگر آن بر بستر سنگی رودخانه قرار گرفته و همین امر موجب استحکام و ماندگاری آن در طی تاریخ شده است. سیلاب‌ های شدید رودخانه بعد از برخورد با دماغه ‌ای که در مسیر سد وجود دارد، وارد مخزن پشت سد می ‌شود و در این مسیر بخش قابل توجهی از سرعت و نیروی تخریبی خود را از دست می دهد.

مجرایی که آب سد را به دشت کوار منتقل می کند، در گوشه شرقی سد و در بدنه سنگی کوه احداث شده است. این آب بعد از تأمین آب کارخانه قند، وارد دشت کوار شده و مورد استفاده حدود ۲۰ روستا قرار می گیرد. این بند تمامی دشت کوار را از دوراهی جهرم تا حاشیه رودخانه قره آقاج که در پانصد متری جنوب شهر کوار عبور می کند، مشروب می سازد.

بند بهمن از لحاظ فنی بسیار با دقت ساخته شده است؛ بدین صورت که انتخاب محل آن بصورتی بوده که از دو طرف به کوه متصل است و ضمناً حوضچه آرامش آن طبیعی است و دست ساز نیست. (در پشت سد ها همواره حوضچه هایی می سازند که آب سرریز سد که در آن می ریزد سبب تخریب پایه های سد نشود.) حوضچه آرامش بند بهمن از کف پایین بند بهمن هشت متر ژرفا دارد.

این بند دوهزار و پانصد ساله، در طول تاریخ چندین بار توسط حکومتهای مختلف ایران مرمت شده است. آخرین مرتبه ای که در پیش از انقلاب بند بهمن تعمیر شده در سال ۱۳۲۶ بوده است. در سال های اولیه بعد از انقلاب نیز جهادسازندگی رویه تاج سد را با میلگرد و سیمان پوشاند. اما در اثر فرسایش آب در حال حاضر سیمان رویه ساییده شده و میلگردها نمودار گشته است، ضمن این که دقت نشده که میلگرد در مسیر آب اکسید می شود و از بین می رود.

مرتبط:

آکواریوم طبیعی کوهبنان

دره ی آکواریوم _ جاذبه ی دیدنی کاسه رود داراب

تنگه رغز _عروس دره‌های فارس

در دل طبیعت فارس، تنگه‌ای سرسبز با رودی خروشان که از میان آن میگذرد، جا خوش کرده است. شباهت زیاد آبشار آن به دم اسب باعث شده این نام را بر آن بگذارند.

سیوند روستایی خوش آب و هوا در استان فارس است که در زمان هخامنشیان محل تجمع بزرگان پارس و یا محلی برای زندگی آن ها بوده است. نام این روستا از سی + وند گرفته شده و سی قوم این روستا را تشکیل می دادند.

در ابتدا رودخانه ای که از پاسارگاد تا تخت جمشید امتداد داشته و به علت وجود سی بند و آبگیر روی رودخانه، به سی بند معروف بوده است؛ اما بعدها این نام به روستای کنار آن نسبت داده شده است.

یک احتمال دیگری نیز وجود دارد که در ابتدا شاید نام سیوند به آبادی های کنار رود گفته می شده و بعد روی رود نام گذاری شده است.

شاید واژه ی سیوند با واژه ی ثیکا اسم مونث از فارسی باستان ارتباط داشته باشد. ثیکا در اصل به معنی شفته ی پایه ی بنا، قلوه سنگ، یا سنگریزه است. این واژه در کتیبه ی داریوش در شوش که در مورد مصالح کاخ گفت و گو می کنند به کار رفته است. سی + وند = سیوند به معنی دارنده ی سنگ یا سنگ دار است که با طبیعت این منطقه مطابقت دارد.

به علت پوشش انبوه این منطقه که به کبود می ماند ، سیوند در ابتدا سیه بند بوده است.

احتمال دیگری که در مورد نام این روستا وجود دارد، این است که شاید سیوندها از نوادگان قوم سکاها از روسیه باشند که باقی مانده ی آن ها در ایران پراکنده شدند و در استان های مختلفی سکونت داشته اند. به هر قومی که در مناطق مختلف کشور سکونت داشتند، نام هایی نسبت داده اند. در لرستان، خوزستان، ایلام و چهارمحال و بختیاری به سکوندها، در کرمانشاه به سکاوندها، در سیستان وبلوچستان به سکستان معروف بوده اند. اما با گذشت زمان نام قومی که در لرستان ، خوزستان ، ایلام و چهارمحال حضور داشتند به سی وند و سپس به سکوند یا سگوند و در سیستان از سکستان به سیستان و در فارس از سکوند به سیوند تغییر کرده اند. اما سیوند همچنین می تواند به معنی سی که عدد مقدسی در ایران باستان بوده است، باشد.

با حمله ی محمود افغان در سال ۱۱۳۴ هجری قمری، سیوند به طور کلی نابود شد و مردم آن منطقه تا مدت های زیادی در کوه های تنگ خشک ادامه ی حیاط می دادند و به خاطر در امان ماندن از حمله های متعدد به محلی به نام ده کهنه عزیمت کردند که در جنوب سیوند کنونی قرار دارد. تعداد زیادی از ساکنان سیوند به علت فقر و حمله های پی در پی از ده کانه به ناحیه جنوبی استان فارس مانند عسلویه مهاجرت کرده اند. خانواده هایی هم به رابر یا اسکر که در کرمان قرار دارد مهاجرت کرده اند. مردم این منطقه بسیار مهمان نواز و شجاع و دلیر هستند. در دوره ی قاجار نیز باقی مردم سیوند به مکان امروزی سیوند مهاجرت کردند. بعد از استان فارس، استان کرمان بیشترین سیوندی را در خود جای داده است. در سال های گذشته عده ای از سیوندیان به کرمان و شهرهای سیرجان، بافت، رابر و کرمان مهاجرت کردند.

سرچشمه ی رودخانه ی سیوند در ارتفاعات منطقه ای به نام خسرو شیرین در شهرستان اقلید است. از گذشته تا اکنون بر روی این رود، مخصوصا در تنگه بلاغی، سد های زیادی احداث شده که در حال حاضر، سد کنونی این رود به نام سد سیوند است. کندل هایی در اطراف این رودخانه قرار دارند که کندل امامزاده بزرگترین کندل است. در مسیر این رود، سیوند، دشت پاسارگاد، شهر تاریخی اصطخر و تنگه بلاغی قرار دارد و بعد از گذشت از شهر اصطخر، شاخه ای از آن به تخت جمشید می رود و موجب تامین آب برای این منطقه می شود. با کمک این رودخانه، سنگ های ساخت تخت جمشید از معدن سنگ سیوند آورده شده است. سپس با گذشت از این مناطق با پیوستن به رود کر، رود پلوار (کلوار) را تشکیل می دهد و در نهایت وارد دریاچه ی بختگان می شود. رود سیوند به علت فواید زیادی که برای مردم داشته، در زمان گذشته به عنوان رود مقدس شناخته شده است.

این رود دارای شیتوها و قم های خطرناکی است که مهم ترین و عمیق ترین آن ها، قم وشیتوی امامزاده، قم اسوری، قم عبادی، قم سربند، قم وردی و قم و شیتوی سلطان کرم است. در اطراف این رود چندین منطقه ی مسکونی قرار دارد که شامل دوسه زنگی آباد، دوسه دشتبال، دو سه قصر دشت و سیدگه است که بزرگترین آن ها سیوند است. از عواملی که موجب شده این رودخانه بارز و شناخته شده باشد پوشش درخت های خارشتر، گز، بید و بوته های نوند(اسفند) و ماسه ای بودن و سنگریزه ای بودن آن است. حیوانات مختلفی نیز در اطراف رودخانه زندگی می کنند؛ مانند دال، لاک پشت، درنا، اردک وحشی، شانه بسر ، خرچنگ و همینطور پرنده ی نادری به نام فلامینگو سیوندی که در حال حاضر تعداد کمی از آن باقی مانده و رو به انقراض است.

در سال ۱۳۴۹ نقشه سد سیوند طراحی شد. طرح اولیه ی این سد در منطقه ی سیوند انجام شده بود اما بعد از انقلاب، نماینده مردم مرودشت که از اهالی سعادت شهر بود، ساخت سد را به محل فعلی تغییر داد و برای تغییر نامش به سد سیبویه تلاش زیادی کرد که بی نتیجه ماند. نام سد سیوند موجب شده که روستای سیوند در جهان شناخته شود.

بافت کوچه باغ های سیوند با دیوارهای پرچین و پر پیچ و خم بسیار بی نظیر و زیبا است. این باغ ها به چهار قسمت صاحب دیوانی شمالی میانی و جنوبی (قنبر قنبرو) تقسیم می شوند. قدمت بخش جنوبی به چهل سال می رسد اما بخش های دیگر قدمتی طولانی تر دارند. آب مورد نیاز هر بخش توسط جوی سیوند تامین می شده است. هر کدام از کوچه باغ های سیوند دارای یک یا دو اشکن هستند که اشکن ها چندین برم دارند و هر کدام از باغ ها دارای یک بور هستند. روییدن گلهای زیبا و خاکشیر شاهتره سیر موک سنبل روی دیوارها و راهیابی کوچه باغ ها به جنگل های صنوبر و سیپیدار و چنار زیبایی باغ را  دوچندان کرده است. وجود چم ها سیوند را بسیار منحصر به فرد کرده است. چم های امامزاده ، ریگی و چم محمودی وسربند مهم ترین چم های سیوند است. امروزه با تخریب دیوارهای چینه ای و به کار گذاشتن دیوارهای بلوکی به جای آن ها، حیات را در کوچه باغ های سیوند تهدید می کند. از دیگر محصولات باغ های سیوند می توان به انواع سیب، گردو، بادام، زردآلو، شلیل، آلو زرد، بیدمشک و انگور اشاره کرد.

سیوند دارای کوه هایی است که متعلق به رشته کوه های زاگرس هستند و در ابتدای کوه های بلاغی و در مسیر از راه اصلی اصفهان-شیراز گذر کرده و تا سیوند رفته رفته ارتفاع بیشتری می گیرد، و بعد از آن ارتفاعش کم می شود و در بنای نقش رستم به کمترین ارتفاع خود می رسد.

روستای باستانی سیوند سوغاتی های فراوانی دارد که از آن ها می توان به میوه هایی مانند انار، هلو، گلابی، خیار سبز، سیب و همینطور گردو بادام اشاره کرد. سفیداب سنتی سیوند از سوغاتی های قدیمی این روستا است. در میان این سوغاتی های خوش طعم سیوند ترشیجات تهیه شده از سرکه سنتی، آبغوره و همینطور عرق بیدمشک، شیره انگور ، شاتره ، رب گوجه و خیار شور را نباید فراموش کرد.

سفرنامه ی سیوند (سی بند):

جمعه  ۱۳۶۰/۰۸/۲۹

ساعت ۰۶:۰۰  از طریق جاده شیراز – اصفهان  بوسیله وانت بار عزم سفر کردیم.مقصد سی بند و بازدید و بررسی غارهای این نواحی بود.

این محل در ۹۲ کیلومتری شمالشرق شیراز و ۵ کیلومتری قصبه سی بند قرار دارد. در شمال قریه قوام آباد در دل رشته کوه شرقی – غربی  غارهای متعددی دیده می شود که بزرگترین غار آن دهانه ای به قطر ۲۰ متر و ارتفاع ۱۰ متر و طول ۲۰ متر دارا است. سایر غارهای آن هم کوچک و از نظر رسوبگذاری بی اهمیت هستند.

در کنار قریه قوام آباد امامزاده ای به نام ( سلطان کرم ) واقع است که رود بولوار از مقابل آن می گذرد. در ساعت ۱۷:۰۰ توسط مینی بوس به شیراز باز گشتیم.

تعداد افراد در این سفر جمعا” ۵ نفر بود که ۴ نفر از اعضاء اصلی و ۱ نفر مهمان این گروه  بودند.

دسترسی:

برای رفتن به روستای سیوند به استان فارس شهرستان مرو دشت بروید و از آن جا در مسیر تخت جمشید به پاسارگاد، به این روستای باستانی می رسید.

مرتبط:

آشنایی با پارک ملی بختگان در شیراز

شهر باستانی استخر

مقبره کوروش بزرگ در پاسارگاد

براساس شواهد و بررسی‌های تاریخی و باستان‌شناسی و آنچه از کتیبه‌ها و نوشته‌ها و آثار ‌یافته‌شده در منطقه به دست آمده، محوطه باستانی مرودشت از گذشته بسیار دور از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار بوده است.می‌دانیم که صفه تخت جمشید در دامنه کوه رحمت ساخته شده است. می‌توان گفت این کوه که به نام میترا یا مهر نیز نامیده می‌شود برای اقوام پیش از آریایی و همچنین آریایی‌ها قداست داشته که به نوعی تمامی‌سازه‌های تخت جمشید را در پناه خود دارد.

داریوش در کتیبه خود در دیواره جنوبی صفه صراحتا بیان می‌کند که تا پیش از این، هیچ بنا یا معبد یا نیایشگاه و ساختمانی در این محل وجود نداشته است. پس بی‌تردید زمین این مکان اهمیت داشته است.

محوطه تخت جمشید از نقش رستم که مکانی متبرک و مرکز استقرار قوم پاسارگاد بوده و از سوی کوروش به عنوان پایتخت انتخاب شده و آرامگاهش نیز در همان جا واقع است، فاصله بسیار کمی‌ دارد.

باید در نظر داشت که این مکان در مرکز ایالت پارس واقع شده است و به سهولت با نواحی مهم پادشاهی مانند شوش و انشان -که محل پادشاهی و حکومتی پدران کوروش کبیر بوده-  و بابل، مراکز شرقی امپراتوری، پایتخت، مرکز اصلی مادها و هگمتانه در ارتباط بوده است.

معادن بزرگ سنگ که بقایای آنها در اطراف تخت جمشید و نقش رستم هنوز به چشم می‌خورد، رودهای مهمی‌مانند کر و پلوار که امکان دسترسی به آب را برای انجام کارهای ساختمانی فراهم می‌کرده‌اند و زمین حاصلخیز منطقه… همه و همه می‌تواند دلیلی برای انتخاب این مکان برای ساخت بنای منحصربه‌فرد تخت جمشید باشد.

محققان و پژوهشگران با توجه به نقوش و نوع معماری و مطالعات انجام شده، هر یک کاربرد خاصی را برای تخت جمشید تعریف کرده‌اند: برخی این بنای شگفت‌انگیز را مقر و استراحتگاهی موقت، برخی محل برگزاری آیین نوروزی و جشن‌های بهاری، گروهی رصدخانه‌ای جهت انجام مطالعات نجومی، برخی محل گردهمایی و شورا و پارلمان و برخی نیایشگاهی بزرگ جهت برگزاری انجام مراسم مذهبی می‌دانند.

رصدخانه نبوده است

آنچه که باید مورد توجه قرارداد این است که این بنا هر چه بوده به طور حتم محل رصد ستارگان، رصدخانه و محل انجام مطالعات نجومی‌نبوده است. هخامنشیان در این دوره محاسبات نجومی‌خود را براساس محاسبات ریاضی انجام می‌دادند و نیازی به رصد چشمی‌یا اندازه‌گیری سایه‌ها و تابش خورشید -آن‌گونه که قبل از آنان در میان اقوام بومی‌ فلات ایران و بابلیان و آشوریان مرسوم بوده- نداشتند. از سویی دیگر معماری تخت جمشید با هیچ‌کدام از تعاریف موجود در مورد بناهای مورد استفاده برای رصد آسمان منطبق نیست.

برای رصد آسمان نیاز به ساختمان یا برج رصدی با ارتفاع زیاد است و اگر چنین برجی وجود نداشته باشد، باید بنای رصد در محوطه‌ای کاملا باز که افق دید باز و گسترده دارد، ساخته شود. با یک بررسی ساده میدانی در تخت جمشید متوجه این مطلب می‌شویم که نه در محوطه تخت جمشید و نه بر فراز کوه رحمت هیچ برج رصدی وجود ندارد و از سویی یک سمت تخت جمشید تکیه بر کوهی بلند دارد که مانع از دید مستقیم در آن سمت می‌شود.

ساعت آفتابی نبوده است

تعیین زمان دقیق نوروز بر اساس تابش نور خورشید و  استفاده از ساعت آفتابی در تخت جمشید نیز از جمله مواردی است که برای دلایل ساخت این بنا مطرح می‌شود. برخی معتقدند وجود بعضی علائم روی سنگ‌ها و خصوصا سنگی که در کاخ سه دروازه وجود دارد، نشان‌دهنده نوعی ساعت آفتابی برای تعیین دقیق زمان نوروز در اول فروردین برابر با ۲۱ مارس است.

این نظریه درست بود اگر زمان دقیق نوروز در زمان هخامنشیان با زمان وقوع نوروز در زمان حال برابر می‌بود؛ در‌حالی‌که این‌طور نیست. در زمان هخامنشیان تنها یک بار در زمان کمبوجیه سال نو با ۲۱ مارس یا اول فروردین برابر می‌شود و دردیگر موارد، آغاز سال نو از اواخر اسفند تا اوایل اردیبهشت متغیر بوده است.

از سوی دیگر تالاری که این سنگ موسوم به ساعت آفتابی در آن قرار دارد، در زمان هخامنشیان از همه سو با دیوار مسدود بوده و نور خورشید نمی‌توانسته به داخل بتابد، و نیز همان‌طور که قبلا هم متذکر شدیم تخت جمشید بر دامنه کوه رحمت قرار دارد و کوه مانع از رسیدن نور خورشید هنگام طلوع به این بنا می‌شود و نور خورشید در واقع هنگامی‌که روز کاملا اتفاق افتاده است به کل بنای تخت جمشید و خصوصا بنای سه دروازه می‌تابد.

همچنین باید توجه داشت که محور زمین و جهت تابش خورشید در ۲۵۰۰ سال قبل با امروز بسیار متفاوت بوده است. کارشناسان نجوم و ستاره‌شناسی کاملا به این مساله واقفند که به دلیل چرخش محور زمین در طی ۲۵۰۰ سال، تنها با محاسبات دقیق ریاضی و ستاره‌شناسی می‌توانیم جهت تابش خورشید را براساس محور زمین در زمان هخامنشیان تعیین کنیم.

همچنین امروزه می‌دانیم که علائم و نشانه‌های موجود روی این سنگ نه علائم نجومی‌ و نشانگر چهار جهت اصلی؛ بلکه نشانه‌های معماری و امضای معمار و سنگ تراش آن است که در دیگر پایه ستون‌ها نیز دیده می‌شود. در واقع سنگ مزبور پایه زیرین ستونی است که امروزه دیگر وجود ندارد. هرچند می‌توان گفت که برخی آیین‌های ویژه از جمله جشن‌های بهاری در این محل برگزار می‌شده؛ اما  تنها محل برگزاری نوروز نبوده است.

پایتخت نبوده است

در مورد اینکه تخت جمشید یکی از پایتخت‌های اصلی و محل استقرار خانواده سلطنتی بوده نیز جای شک و تردید است. صفه تخت جمشید در دشتی باز و بدون هیچ گونه امکانات دفاعی مخصوص یک ارگ یا قلعه واقع شده است. تمامی‌صفه و ساختمان‌های آن از سه جهت از فاصله دور قابل رویت هستند.

با وجود نامگذاری کاخ‌ها و آنچه برخی به آن معتقدند، تالارها و بناهای صفه تخت جمشید را نمی‌توانیم مقر استقرار پادشاهان و خانواده سلطنتی بدانیم. این بنا فاقد امکانات زندگی به عنوان پایتخت برای خاندان سلطنتی است. شاید در زمان برگزاری جشن‌های بهاری و در مدت زمانی کوتاه شاه و خانواده و همراهانش در این محل اقامت داشتند؛ اما استقرار موقت در این مکان با استفاده از آن به عنوان پایتخت یک امپراتوری بزرگ تفاوت بسیار دارد.

نیایشگاه بزرگ؟

براساس سنگ‌نگاره‌ها و نقوش دیوارها و پلکان‌ها، بعضی محققان بر این باورند که تخت جمشید یک نیایشگاه بزرگ برای انجام آیین‌های مذهبی است. می‌دانیم که آیین مهر‌پرستی بسیار پیش از مذهب زرتشت در فلات ایران رواج داشته و از میان پادشاهان هخامنشی نیز اردشیر دوم احترام بسیار برای این ایزد قائل بوده.

شاید بتوان نقش برجسته مهم حمله شیر به گاو در تخت جمشید را نوعی نشانه آیین مهرپرستی دانست؛ اما در این تصویر باید به حالت حمله شیر به گاو و نشانه‌های موجود بر بدن گاو توجه کرد. گاو نشان سلطنتی دارد و گاوی عادی نیست.

آیا می‌توان تصور کرد که سنگ نگاران و معماران حیوانی با نشان سلطنتی را به عنوان قربانی مهر نشان داده‌اند. از سوی دیگر نقش نبرد شاه با شیر است که در فاصله کمی‌از این تصویر دیده می‌شود. اگر آیین مهر در این زمان آن‌قدر گسترش داشته که معماران تخت جمشید را تحت تاثیر خود قرار داده است، چرا شاه باید شیری را که نشانه این ایزد است با خنجر به قتل برساند.

از سوی دیگر با مطالعه دقیق و نزدیک می‌توانیم دریابیم که هر یک از تالارها و بناهای تخت جمشید به نوعی با نقوش خاصی که شاید معرف آیین یا اعتقادات یکی از اقوام و ملل تابعه باشد، زینت‌یافته‌اند، آیا این امر نشان‌دهنده این است که هر یک از این تالارها مخصوص برگزاری آیین خاص مذاهب مختلفی است که در سراسر امپراتوری پارسیان بوده است؟ آیا می‌شود تخت جمشید را مرکزی برای تجمع نمایندگان همه ممالک تابعه دانست که در زمانی مشخص برای تبادل نظر و دیدار با شاه به دور یکدیگر گرد می‌آمدند؟

این نمایندگان در مدت اقامت خود در تخت جمشید ضمن آنکه می‌توانستند با آزادی به نیایش خدای خود بپردازند می‌توانستند با عقاید و مناسک مذهبی سایر ملل نیز آشنا شده و به تبادل نظر و بحث و گفت‌وگو بپردازند. شاید بتوان تخت جمشید را یک دایره المعارف بزرگ ساخته شده از سنگ دانست.

هرتازه واردی با نگاه کردن به نقوش و حجاری‌ دیوارها می‌توانسته به راحتی با دیگر ملل تابعه، نوع پوشاک، محصول خاص آن منطقه، اعتقادات مذهبی، فرهنگ، زبان و درجه اهمیت و نزدیکی آنان به حاکمیت امپراتوری آشنا شود. در این گردهمایی، نمایندگان ملل تابعه هر یک هدایایی را به پیشگاه شاه تقدیم می‌کردند.

با وجود برخی اظهارنظرها باید گفت آنچه این نمایندگان با خود حمل می‌کنند، باج و خراج و مالیات سالانه نیست. شاید بتوان گفت منظور از آن نقوش که هر شخصی یک شیء، حیوان، پارچه، نوشیدنی و خوراکی خاصی را با خود حمل می‌کنند و به پادشاه پیشکش می‌کند، این است که ملل تابعه را با آنچه  محصول مخصوص سرزمینشان است نشان دهند.

به عنوان مثال نمایندگان لیدیه همواره با بازوبندهای طلا مشخص شده‌اند. نظیر این بازوبندها در گنجینه سیحون که اینک در موزه انگلستان است، یافت شده و گزنفون نیز بازوبند طلا را بهترین و ممتازترین هدیه لیدیه‌ها معرفی کرده است. همچنین نمایندگان  آفریقای جنوبی با حیوانی به نام اُکاپی و عاج‌های فیل نشان داده شده‌اند.

به هر حال هنوز هیچ نظر قطعی درباره دلیل ساخت تخت جمشید نمی‌توان ارائه داد.

گاو دروازه ملل

دروازه ملل تخت جمشید سه درگاه عظیم رو به سه جانب داشته که نقش دو جفت گاو عظیم الجثه بر درگاه‌های غربی و شرقی حجاری شده است. دو جفت گاو بر درگاه غربی و دو جفت گاو با سر انسان در مدخل شرقی قرار دارد. توصیفات مختلفی درباره تصویر سر انسانی گاو گفته شده که بعضی از آنها بسیار عجیب و دور از ذهن است

منبع: مجله همشهری

مرتبط:

شکوه و عظمت تاریخ ایران در تخت جمشید

برج پیزا و تخت جمشید در ۴۰۰ کیلومتری پایتخت